ฌ

ฌ (เฌอ) เป็นพยัญชนะ ตัวที่ 12 ในบรรดาพยัญชนะ 44 ตัวของอักษรไทย ในลำดับหลังจาก ซ โซ่ และก่อนหน้า ญ หญิง ออกเสียงอย่าง ช ช้าง จัดอยู่ในกลุ่มอักษรต่ำ ในระบบไตรยางศ์ มีชื่อเรียกกำกับว่า "ฌ เฌอ"

อักษรไทย
ฌ
รูปพยัญชนะ
ก	ข	ฃ	ค	ฅ	ฆ	ง	จ
ฉ	ช	ซ	ฌ	ญ	ฎ	ฏ	ฐ
ฑ	ฒ	ณ	ด	ต	ถ	ท	ธ
น	บ	ป	ผ	ฝ	พ	ฟ	ภ
ม	ย	ร	ล	ว	ศ	ษ	ส
		ห	ฬ	อ	ฮ
รูปสระ
ะ	–ั	า	–ํ	–ิ	'	"
–ุ	–ู	เ	โ	ใ	ไ	–็
อ	ว	ย	ฤ	ฤๅ	ฦ	ฦๅ
รูปวรรณยุกต์
		–่	–้	–๊	–๋
เครื่องหมายอื่น ๆ
		–์	–๎	–ฺ
เครื่องหมายวรรคตอน
		ฯ	ฯลฯ		ๆ
		๏	๚	๛	┼

บางคนเรียก "ฌ กะเฌอ" ซึ่งไม่ถูกต้อง เพราะคำว่า "กระเชอ" นั้นสะกดด้วย ช ช้าง หมายถึง ภาชนะสานแบบหนึ่ง ดังที่ใช้ว่า "กระเชอก้นรั่ว" ส่วน "เฌอ" ที่ใช้ ฌ เฌอ แปลว่า ต้นไม้ เป็นคำมาจากภาษาเขมร คำว่า "กะเฌอ" และ "กะเชอ" ไม่มี

ฌ เฌอ ใช้เขียนคำไม่กี่คำ โดยเฉพาะคำที่มาจากภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต และภาษาเขมร ส่วนในภาษาไทยนั้น ก็มีคำที่ใช้ ฌ เฌอ ทั้งที่เป็นพยัญชนะต้นและพยัญชนะท้ายไม่มากนัก

คำที่ใช้ ฌ เฌอ ในปัจจุบันมีดังนี้เป็นต้น ฌาน, ฌาปน-, เฌอ, เฌอเอม, เฌอปราง ฯลฯ

อักษร ฌ เป็นได้เท่านั้น ไม่มีในตำแหน่งตัวสะกด ให้เสียง [t͡ɕʰ] กรณีทับศัพท์ภาษาต่างประเทศ ใช้แทนเสียง [ʒ] ทั้งพยัญชนะต้นและพยัญชนะสะกด

ประวัติ

พยัญชนะไทยที่ปรากฏในจารึกหลักที่ 1 จารึกพ่อขุนรามคำแหง มีจํานวน 39 ตัว ไม่ปรากฏตัว ฌ ต่อมาในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1 พบตัว ฌ เพิ่มมา

อ้างอิง

1. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาฝรั่งเศส (พ.ศ. 2553)
2. จุไรรัตน์ ลักษณะศิริ (มิถุนายน 2555 - ตุลาคม 2555). "อักษรไทยย่อในสมุดไทยเรื่องนันโทปนันทสูตรคําหลวงฯ". วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. 10 (1). {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))

• ราชบัณฑิตยสถาน. (2550, 28 เมษายน). ฌ เฌอ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=1544>. (เข้าถึงเมื่อ: 14 มีนาคม 2552).