โอมานแอร์

โอมานแอร์ (อาหรับ: الطيران العماني) เป็นสายการบินประจำชาติและสายการบินที่ใหญ่ที่สุดของประเทศโอมาน โดยมีฐานการบินหลักที่ท่าอากาศยานนานาชาติมัสกัตในเมืองซีป โอมานแอร์ให้บริการเที่ยวบินสู่จุดหมายปลายทาง 46 แห่งในเอเชีย ยุโรปและแอฟริกา สายการบินมีชื่อเสียงในภูมิภาคและมีให้บริการเช่าเหมาลำ โอมานแอร์เป็นสมาชิกของและจะเข้าร่วมพันธมิตรทางการบินวันเวิลด์ในปี 2024

โอมานแอร์

IATA ICAO รหัสเรียก WY OMA OMAN AIR
ก่อตั้ง	4 มิถุนายน 1993; 31 ปีก่อน (1993-06-04)
ท่าหลัก	มัสกัต
สะสมไมล์	สมาชิกซินดแบด
พันธมิตรการบิน	วันเวิลด์ (อนาคต)
ขนาดฝูงบิน	45
จุดหมาย	46
บริษัทแม่	หน่วยงานการลงทุนโอมาน
สำนักงานใหญ่	ท่าอากาศยานนานาชาติมัสกัต มัสกัต ประเทศโอมาน
บุคลากรหลัก	ซายิด เบน ฮัมมูด อัล-มาวาลี () นัสเซอร์ อัล ซัลมี (ซีอีโอ)
เว็บไซต์	www.omanair.com

ประวัติ

จุดเริ่มต้น

ย้อนกลับไปปี พ.ศ. 2513 ได้มีการก่อตั้ง โอมาน อินเตอร์เนชั่นแนล เซอร์วิส (โอไอเอส) ซึ่งบริษัทให้บริการภาคพื้นแก่ธุรกิจการบินที่สนามบินอัลฟาลาซ ในปี พ.ศ. 2515 บริษัทได้ย้ายฐานปฏิบัติการไปยังอาคารผู้โดยสารหลังใหม่ . บริษัทได้เข้ารับช่วงต่อจาก ในเครื่องบินขนาดเล็กในปี พ.ศ. 2520 ก่อนการจัดตั้ง แผนกวิศวกรรมอากาศยาน ในปีเดียวกัน จากการขยายตัวของธุรกิจการบินอย่างรวดเร็วของประเทศโอมาน ทำให้โอไอเอสมีการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น โรงเก็บเครื่องบิน ฐานปฏิบัติงาน และอาคารปรุงอาหารสำหรับเที่ยวบิน เพื่อรองรับการขยายตัวของธุรกิจ

ในปี พ.ศ. 2524 กลุ่มธุรกิจบริการการบินโอมานได้เข้าเป็นบริษัทร่วมทุน บริษัทได้ทำการซื้อเครื่องบินจากสายการบินกัฟล์แอร์ทั้งหมด 13 ลำ เพื่อทดแทนเครื่องแบบใบพัดยี่ห้อ โฟคเคอร์ 27-500 และ 27-600 ในปีเดียวกัน บริษัทได้เริ่มให้บริการเครื่องบินแบบไอพ่น พร้อมกับสายการบินกัฟล์แอร์ ไปยัง จากปี พ.ศ. 2526 ถึงปี พ.ศ. 2536 บริษัทมีคำสั่งซือเครื่องบินใหม่ รวมไปถึงเครื่องยี่ห้อ เชสน่า และอึปกรณ์อำนวยความสะดวกที่จะทำให้การให้บริการดีขึ้น

ยุคการก่อตั้งปี พ.ศ. 2536

โบอิง 737-800 ของโอมานแอร์ในลวดลายแรก

เอทีอาร์ 42-500 ของโอมานแอร์

ในปี พ.ศ. 2536 สายการบินโอมานแอร์ได้รับการก่อตั้งขึ้นในเดือนมีนาคม ทางสายการบินได้เช่าเครื่อง จาก ให้บริการในเส้นทาง มัตกัส ไปยัง ซาลาล่า ในเดือนกรกฎาคมปีเดียวกัน ทางสายการบินไดเริ่มให้บริการในเส้นทางต่างประเทศเป็นครั้งแรกไปยัง ดูไบ โดยยังคงใช้เครื่องโบอิ้ง 737-300 และจุดหมายปลายทางอื่นๆ ที่ตามมาอย่าง เปิดให้บริการในเดิอนพฤศจิกายน เส้นทางไป และ ในเดือนมกราคมปี พ.ศ. 2534 เส้นทาง โคลอมโบ เดือนตุลาคม ในปี พ.ศ. ได้ทำการเช่าซื้อเครื่องบิน แอบัส เอ320 จากกลุ่มทุนสิงคโปร์เพื่อทดแทนเครื่อง 737 จากปี พ.ศ. 2538 ถึง พ.ศ. 2540 เปิดให้บริการในเส้นทางมุมไบ, ดากา, อะบูดาบี, โดฮา และ เชนไน ในเดือนตุลาคมปี พ.ศ. 2541 สายการบินโอมานแอร์เข้าร่วมเป็นสมาชิกของสมาคมขนส่งทางอากาศระหว่าประเทศ เมื่อสิ้นสุดของปี สายการบินได้เพิ่มเส้นทางไปยัง จีวาเดอร์, เจดดาร์ และ อัลอิน จากการขยายตัวอย่างต่อเนื่องของสายการบิน

การพัฒนาตั้งแต่ยุค 2000s

เดือนมีนาคม พ.ศ. 2550 เห็นชอบให้เพิ่มทุนในสายการบินจาก 33 เปอร์เซ็น เป็น 80 เปอร์เซ็นโดยประมาณ นอกจากนี้ สายการบินโอมานแอร์ต้องทำการประเมินให้เป็นไปตามกลยุทธ์เพื่อให้ธุรกิจดำเนินไปได้ในระยะยาว และรัฐบาลโอมานประกาศในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2550 ว่าจะดึงสายการบินออกจากกัฟล์แอร์ โดยจะเน้นพัฒนาสายการบินในนามโอมานแอร์อย่างเต็มรูปแบบ ในวันที่ 26 เดือนพฤษจิกายน พ.ศ. 2550 สายการบินโอมานแอร์ได้เปิดเส้นทางการบินไประยะไกลไปยัง กรุงเทพ และ ลอนดอน.

วันที่ 2 เดือนเมษายน พ.ศ. 2550 สายการบินโอมานแอร์ทำการสั่งซื้อเครื่องบินจากบริษัทแอร์บัส รุ่น แอร์บัส เอ330 จำนวน 5 ลำจากงาน ซึ่งมีกำหนดส่งในปี พ.ศ. 2552 สุดท้ายสายการบินโอมานแอร์ทำการสั่งซื้อเครื่องบิน แอร์บัส เอ330-300 จำนวน 3 ลำ และ เอ330-200 จำนวน 2 ลำ การเริ่มจัดส่งถูกกำหนดในไตรมาสที่ 3 ของปี พ.ศ. 2552 ในเดือนกุมภาพันธ์ ปี พ.ศ. 2552 ทำการสั่งเช่าเครื่อง แอร์บัส เอ330-200 จาก . สืบเนื่องจากงานดูไบแอร์โชว์ในปี พ.ศ. 2552 สายการบินได้ทำการสั่งซื้อเครื่องบินรุ่น เอ็มเบรอ 175 จำนวน 5 ลำ พร้อมกับตัวเลือก 5 ตัว ที่มีการกำหนดรับมอบในปี 2553

ในเดือนมีนาคม ปี พ.ศ. 2553 สายการบินโอมานแอร์เป็นสายการบินแรกของโลกที่ให้บริการโทรศัพท์และระบบอินเทอร์เน็ตบนเครื่องบิน ในเดือนพฤศจิกายน ปี พ.ศ. 2553 ทางรัฐบาลโอมานได้เพิ่มทุนกับสายการบินมาอยู่ที่ 99.8 เปอร์เซ็น ในปี พ.ศ. 2554 สายการบินโอมานแอร์ได้รับรางวัลเหรียญทอง "สายการบินประจำปี" จากงาน Laurier d'Or du Voyage d'Affaires ในฝรั่งเศส ในเดือนกันยายน ปี พ.ศ. 2556 ประธานเจ้าหน้าที่บริหารได้เปิดเผยข้อมูลที่จะขยายขนาดของฝูงบินเพิ่มเป็น 50 ลำ ภายในปี พ.ศ. 2560 เดือนเมษายน พ.ศ. 2558 สายการบินประกาศที่จะลดการใช้เครื่องบินขนาดเล็กและเพิ่มการใช้งานเครื่องแอร์บัสและโบอิ้งเข้ามาในฝูงบิน เครื่อง เอทีอาร์ 42-500 จำนวน 2 ลำ ถูกปลดประจำการสิ้นปี พ.ศ. 2558 และ เครื่อง เอ็มเบรอ 175 จำนวน 4 ลำ และ เครื่องโบอิ้ง 737-700 จะถูกปลดประจำการภายในสิ้นปี พ.ศ. 2559 เดือนเมษายน พ.ศ. 2560 มีแผนจะทำการเปลี่ยนเครื่องแอร์บัส เอ330 ไปเป็นเครื่องแอร์บัส เอ350 หรือ โบอิ้ง 787

เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2560 สายการบินโอมานแอร์ได้รับรางวัล "พนักงานสายการบินที่ดีที่สุดในตะวันออกลาง" ในงาน สกายแทรกซ์เวิร์ลแอร์ไลน์อวอร์ด นอกจากนี้ในเดือนกันยายนในปีเดียวกัน ยังได้รับรางวัล "สายการบินที่ดีที่สุดในยุโรป ตะวันออกกลางและ แอฟริกา" จากงาน Seven Stars Luxury Lifestyle and Hospitality Awards เป็นปีที่สองติดต่อกัน ในเดือนตุลาคม ปี พ.ศ. 2561 ประธานบริหารของโอมานแอร์ มร.อับดุลาซีส บิน ซาอุด อัล ไรซี จะเพิ่มจำนวนเครื่องบินให้ถึง 70 ลำและเพิ่มจุดหมายปลายทางใหม่อีก 60 ที่หมายใหม่ ภายในปี พ.ศ. 2565

เดือนมิถุนายน ปี พ.ศ. 2562 สมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ (ไอเอทีเอ) ได้ให้ใบรับรองระดับ 4 กับการกระจายความสามารถใหม่แก่สายการบินประจำชาติโอมาน ซึ่งเป็นสายการบินแรกที่ทำงานบนมาตรฐานล่าสุด และเพิ่มความสามารถเดิมที่เคยอยู่ในระดับ 3

โอมานแอร์ ร่วมกับ ในการใช้ความร่วมมือด้านการบิน ในเดือนสิงหาคม ปี พ.ศ. 2560 จนถึงวันที่ 1 เดือนตุลาคม พ.ศ. 2562 ในการเพิ่มเส้นทางการบินจากไนโรบี ไปยังแอนเทบเบ ในอุกันด้า และ โจฮันเนสเบิร์กใน ประเทศแอฟริกาใต้

กิจการองค์กร

อัตลักษณ์องค์กร

ลวดลายอากาศยาน

ลายเครื่องบินเดิมจะใช้สีแดงคาดบนตัวเครื่องสีขาว และมีสัญลักษณ์ของสายการบินโอมานแอร์ แถบสีเขียวถูกทาไว้ที่หาง มีคำภาษาอังฤษและอาหรับว่า Oman Air ไว้ล่างและบนตรงบริเวณหน้าต่างหลังประตูหน้าสุดของเครื่อง ส่วนหางของเครื่องบินใช้สีแดง สำหรับในปัจจุบัน เครื่องบินใช้สีขาวเป็นพื้น ลายเส้นเปลี่ยนเป็นสี่ฟ้า และโลโก้เปลี่ยนเป็นสีทอง

การสนับสนุน

• โอมานแอร์ให้การสนันสนุนการแข่งขันกอล์ฟรายการ "the 2015 NBO Golf Classic Grand Final".
• เด็กกำพร้าในปาเลสไตน์เข้าเยี่ยมชมศูนย์สวัสดิภาพเด็กอัลคูด์ สนับสนุนโดยสารการบินโอมานแอร์และสายการบินเดลต้า.

เส้นทางการบิน

ณ เดือนธันวาคม ค.ศ. 2023 โอมานแอร์ให้บริการเที่ยวบินสู่จุดหมายปลายทาง 46 แห่งใน 27 ประเทศ จากฐานบินหลัก ประเทศที่มีเส้นทางการบินมากที่สุดคือ 11 แห่งในประเทศอินเดีย

ข้อตกลงการบินร่วม

ณ เดือนธันวาคม ค.ศ. 2023 โอมานแอร์ได้ทำข้อตกลงการบินร่วมกับสายการบินอื่นๆ ดังนี้:

• อียิปต์แอร์
• เอมิเรตส์
• เอธิโอเปียนแอร์ไลน์
• สายการบินเอทิฮัด
• การูดาอินโดนีเซีย
• กัลฟ์แอร์
• เคนยาแอร์เวย์
• เคแอลเอ็ม
• ลุฟท์ฮันซ่า
• มาเลเซียแอร์ไลน์
• กาตาร์แอร์เวย์
• รอยัลจอร์แดเนียน
• ซาอุเดีย
• สิงคโปร์แอร์ไลน์
• การบินไทย
• เตอร์กิชแอร์ไลน์

ฝูงบิน

แอร์บัส เอ330-300 ของโอมานแอร์

โบอิง 737 แมกซ์ 8 ของโอมานแอร์

โบอิง 787-9 ของโอมานแอร์

ฝูงบินปัจจุบัน

ณ เดือนธันวาคม ค.ศ. 2023 โอมานแอรืมีเครื่องบินประจำการในฝูงบินดังนี้:

ฝูงบินของโอมานแอร์

เครื่องบิน	ประจำการ	คำสั่งซื้อ	ผู้โดยสาร				หมายเหตุ
			F	C	Y	รวม
แอร์บัส เอ330-200	4	—	—	30	196	226
แอร์บัส เอ330-300	6	—	6	20	204	230
			—	24	265	289
โบอิง 737-800	8	—	—	12	144	156
					150	162
โบอิง 737-900อีอาร์	5	—	—	12	171	183	จะถูกปลดประจำการและโอนย้ายให้กับ 2024.
โบอิง 737 แมกซ์ 8	13	7	—	12	150	162
โบอิง 787-8	2	—	—	18	249	267
โบอิง 787-9	7	3	8	24	232	264
			—	30	258	288
ฝูงบินของโอมานแอร์คาร์โก
โบอิง 737-800BCF	1	—	สินค้า				ส่งมอบตั้งแต่ปี 2023
รวม	45	10

โอมานแอร์มีอายุฝูงบินเฉลี่ย 8 ปี

ฝูงบินในอดีต

แอร์บัส เอ310-300 ของโอมานแอร์

เอ็มบราเออร์ อี175 ของโอมานแอร์

โอมานแอร์เคยให้บริการเครื่องบินดังต่อไปนี้:

ฝูงบินในอดีตของโอมานแอร์

เครื่องบิน	เริ่มประจำการ	ปลดประจำการ	หมายเหตุ
แอร์บัส เอ300บี4-203	000000001999-01-01-00001999	000000001999-01-01-00001999	เช่าจาก
แอร์บัส เอ310-300	000000001999-01-01-00001999	000000002009-01-01-00002009	เช่าจาก
แอร์บัส เอ320-200	000000001995-01-01-00001995	000000002002-01-01-00002002	เช่าจากและเพกาซัสแอร์ไลน์
เอทีอาร์ 42-500	000000001998-01-01-00001998	000000002015-01-01-00002015
โบอิง 737-300	000000001993-01-01-00001993	000000001995-01-01-00001995	เช่า
โบอิง 737-400	000000001999-01-01-00001999	000000002002-01-01-00002002	เช่าจากเพกาซัสแอร์ไลน์
โบอิง 737-700	000000001999-01-01-00001999	000000002015-01-01-00002015
โบอิง 757-200	000000001996-01-01-00001996	000000001996-01-01-00001996	เช่าจากรอยัลบรูไนแอร์ไลน์
โบอิง 767-200อีอาร์	000000002007-01-01-00002007	000000002008-01-01-00002008	เช่าจากมาเลฟฮังกาเรียนแอร์ไลน์
เอ็มบราเออร์ อี175	000000002011-01-01-00002011	000000002020-01-01-00002020
ฟอกเกอร์ เอฟ-27-500	1995	2009

บริการ

โปรแกรมสะสมไมล์

ซินดแบด คือชื่อโปรแกรมสะสมไมล์ของสายการบินโอมานแอร์ที่เปิดให้บริการในปี พ.ศ. 2549 ประกอบไปด้วย 3 ลำดับชั้นการสะสมไมล์ ประกอบด้วย บัตรฟ้า บัตรเงิน และบัตรทองตามลำดับ โดยจะขึ้นชั้นบัตรเงินได้ต้องมีการสะสมไมล์ 20,000 ไมค์ หรือ 15 เที่ยวบิน และบัตรทองต้องสะสมไมล์ 40,000 ไมค์ หรือ 30 เที่ยวบิน ภายในระยะเวลา 12 เดือน และต้องรักษาไมล์ภายใน 12 เดือนตามคะแนนข้างต้น สำหรับโปรแกรมสะสมไมล์ซินดแบดมีการทำข้อตกลงกับทางสายการบินเอธิฮัด เพื่อทำการสะสมไมล์ได้

ห้องโดยสาร

ที่นั่งชั้นธุรกิจบนเครื่องบินแอร์บัส เอ330-300

เพื่อให้เป็นไปตาม กฎหมายอาหารของอิสลาม อาหารที่ให้บริการบนเครื่องต้องได้รับเครื่องหมายฮาลาล อาหารพิเศษก็มีให้บริการสำหรับผู้ที่ต้องการ มีให้บริการสำหรับเที่ยวบินต่างประเทศยกเว้นในเส้นทาง และอิหร่าน เนื่องจากประเทศข้างต้นไม่ได้รับอนุญาตตามกฎหมายศาสนา

เครื่องบิน แอร์บัส เอ330-300 และ โบอิง 787 มีให้บริการอินเทอร์เน็ตและสัญญาณโทรศัพท์บนเครื่อง มีนิตยสารให้บริการบนเครื่องชื่อว่า "วิงค์ออฟโอมาน" ที่มีให้บริการทุกชั้นการบินในสองภาษาคือ ภาษาอังกฤษและอาหรับ

อ้างอิง

1. Oman Air. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-03-20. สืบค้นเมื่อ 29 September 2014.
2. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-20. สืบค้นเมื่อ 2019-11-20.
3. Contact Us 2019-01-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Oman Air. Retrieved on 14 August 2017.
4. . Oman Air. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-08-17. สืบค้นเมื่อ 10 December 2010.
5. Kingsley-Jones, Max. "Emerging power". Flight Global. สืบค้นเมื่อ 10 December 2010. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))
6. Kaminski-Morrow, David (19 March 2007). . . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 February 2009. สืบค้นเมื่อ 4 April 2008.
7. . . 15 May 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 February 2009. สืบค้นเมื่อ 4 December 2008.
8. . Oman Air. 11 January 2008. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 January 2010. สืบค้นเมื่อ 21 May 2009.
9. Times of Oman. Times of Oman (22 June 2009). Retrieved on 10 December 2010. 10 พฤษภาคม 2015 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
10. Oman Air buys 5 Embraer 175 E – Jets. Zawya.com (17 November 2009). Retrieved on 10 December 2010.
11. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 29 September 2014.
12. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 29 September 2014.
13. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-10-11. สืบค้นเมื่อ 29 September 2014.
14. "Fact Sheet". Omanair.com. สืบค้นเมื่อ 25 May 2011.
15. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1 ตุลาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 2 มิถุนายน 2017.
16. "Oman Air studies move to 50-strong fleet by 2017". Flightglobal.com. 21 October 2013. สืบค้นเมื่อ 28 October 2013.
17. "Oman Air to phase out ATR, Embraer fleets". สืบค้นเมื่อ 2 June 2017.
18. "Oman Air". Airliner World: 11. July 2015.
19. . Muscat Daily. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-06-26. สืบค้นเมื่อ 10 July 2017.
20. "Oman Air again named 'Best Airline in Europe, Middle East and Africa'". Travel Trade Gazette MENA. สืบค้นเมื่อ 29 September 2017.
21. "Oman Air to add 60 destinations by 2022, says CEO Raisi". Oman Observer. สืบค้นเมื่อ 31 October 2018.
22. [3. https://www.traveldailynews.com/post/oman-air-achieves-iata-ndc-level-4-certification-and-expands-ndc-based-distribution-globally "Oman Air achieves IATA NDC Level 4 Certification and expands NDC based distribution globally"]. Travel Daily News. สืบค้นเมื่อ 25 June 2019. {{}}: ตรวจสอบค่า |url= ((help))
23. . Aviation Tribune. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-10-27. สืบค้นเมื่อ 2 October 2019.
24. . . 6 September 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-08-14. สืบค้นเมื่อ 30 June 2017.
25. "Oman hosts Palestinian children". . 10 July 2017. สืบค้นเมื่อ 11 July 2017.
26. . Omanair.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-05-08. สืบค้นเมื่อ 22 April 2017.
27. "Profile on Oman Air". CAPA. Centre for Aviation. จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 October 2016. สืบค้นเมื่อ 31 October 2016.
28. "Oman Air signs code share agreement with Kenya Airways". Oman Air. 5 September 2017. สืบค้นเมื่อ 19 September 2017.
29. "Oman Air expands Lufthansa codeshare partnership from mid-July 2018". Routesonline. 9 August 2018.
30. . Oman Air. 29 June 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-05-25. สืบค้นเมื่อ 15 July 2017.
31. Air, Oman. . www.omanair.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-05-08. สืบค้นเมื่อ 12 October 2019.
32. "Oman Air Fleet Details and History". www.planespotters.net (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-08-30.
33. "Oman Air to retire B737-900(ER)s by 4Q25". ch-aviation.com. 7 April 2023.
34. "Boeing books 20 737 MAX orders from Oman Air, six cancellations". Reuters. สืบค้นเมื่อ 23 October 2015.
35. Boeing. "Boeing Delivers First 737 MAX for Oman Air". www.prnewswire.com (Press release). สืบค้นเมื่อ 11 April 2018.
36. "Oman Air takes delivery of its first B737-800 freighter". ch-aviation.com. สืบค้นเมื่อ 16 November 2023.
37. "Oman Air Fleet Details and History". สืบค้นเมื่อ 24 April 2015.
38. . Sindbad.omanair.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-02-01. สืบค้นเมื่อ 3 February 2014.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ โอมานแอร์

• เว็บไซต์ทางการ
• Official blog 2012-06-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน