แอโทรพาทีนี (อังกฤษ: Atropatene; เปอร์เซียเก่า: Ātṛpātakāna; กรีกโบราณ: Ἀτροπατηνή) เดิมเรียก อาโตรปัตกัน (Atropatkan) หรือ อาตอร์ปัตกัน (Atorpatkan) เป็นอาณาจักรโบราณที่ปกครองโดยกลุ่มชนอิหร่านท้องถิ่น ดำรงอยู่ระหว่างศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราชถึงคริสต์ศตวรรษที่ 3 ครอบคลุมพื้นที่ในอาเซอร์ไบจานของอิหร่าน และบางส่วนของประเทศอาเซอร์ไบจานในปัจจุบัน
แอโทรพาทีนี Ātṛpātakāna | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ประมาณ 323 ปีก่อนคริสต์ศักราช–ค.ศ. 226 | |||||||||
แอโทรพาทีนีในฐานะรัฐบริวารของจักรวรรดิซิลูซิดใน 221 ปีก่อนคริสต์ศักราช | |||||||||
สถานะ | รัฐปกครองตนเอง มักเป็นรัฐบริวารของจักรวรรดิพาร์เธีย (148/7 ปีก่อนคริสต์ศักราช–ค.ศ. 226) | ||||||||
เมืองหลวง | |||||||||
ศาสนา | โซโรอัสเตอร์ | ||||||||
การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||||
กษัตริย์ | |||||||||
ยุคประวัติศาสตร์ | สมัยโบราณ | ||||||||
• ก่อตั้ง | ประมาณ 323 ปีก่อนคริสต์ศักราช | ||||||||
• สิ้นสุด | ค.ศ. 226 | ||||||||
|
ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชในปีที่ 323 ก่อนคริสต์ศักราช จักรวรรดิของพระองค์ถูกแบ่งออกเป็นส่วน ๆ ที่การประชุมในบาบิโลนโดย (diadochi) ซึ่งเป็นกลุ่มบุคคลที่ใกล้ชิดกับพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช ภูมิภาคมีเดียถูกแบ่งออกเป็นสองส่วนคือ มีเดียแมกนา (Media Magna) ทางใต้ และมีเดียแอโทรพาทีนี (Media Atropatene) ทางเหนือ โดยแอโทรพาทีนีมาจากชื่อผู้ปกครองคนแรกคือ (Atropates) ซึ่งเป็นอดีตขุนนางของพระเจ้าดาไรอัสที่ 3 แห่งจักรวรรดิอะคีเมนิด ต่อมาแอโทรพาทีสปฏิเสธที่จะสวามิภักดิ์ต่อจักรวรรดิซิลูซิด (Seleucid Empire) และประกาศแยกตัวเป็นอิสระ ชื่ออาณาจักรจึงถูกตัดเหลือแค่ "แอโทรพาทีนี" ราชวงศ์ของแอโทรพาทีสปกครองอย่างเป็นอิสระนานหลายศตวรรษ ก่อนจะตกอยู่ใต้อำนาจของจักรวรรดิพาร์เธีย ซึ่งเรียกดินแดนแถบนี้ว่า "อาตูร์ปาตากัน" (Aturpatakan) และถูกผนวกเข้ากับจักรวรรดิแซสซานิดในเวลาต่อมา ระหว่างปี ค.ศ. 639–643 จักรวรรดิรอชิดีนในรัชสมัยของเคาะลีฟะฮ์อุมัรได้ยึดครองดินแดนแถบนี้ และเรียกอาตูร์ปาตากันด้วยว่า "อาเซอร์ไบจาน" (Azerbaijan)
ชื่อ
สตราโบบันทึกในหนังสือ “ภูมิศาสตร์” ไว้ว่า ชื่อแอโทรพาทีนีมีที่มาจากชื่อ Atropates ผู้บัญชาการของจักรวรรดิอะคีเมนิด ข้อมูลหลายแหล่งใช้ชื่อ Atropates เป็นชื่อของประเทศ เช่น Atropatene, Atropatios Mēdia, Tropatene, Aturpatakan และ Adarbayjan ถึงกระนั้น นักภูมิศาสตร์ชาวอาหรับสมัยกลางกล่าวแนะถึงชื่อนี้ว่ามีส่วนเชื่อมโยงกับ Adorbador (ชื่อนักบวช) ที่หมายถึง “ผู้พิทักษ์ไฟ”
อ้างอิง
- Boyce & Grenet 1991, p. 71.
- Benson, Douglas S. (1995), Ancient Egypt's warfare: a survey of armed conflict in the chronology of ancient Egypt, 1600 BC-30 BC, D. S. Benson
- Media Atropatene, Compiled by S.E. Kroll, 1994 in Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-by-map Directory, Richard J. A. Talbert, Princeton University Press, 2000. Volume 2. pg 1292: "The map approximates the region called by Greek authors Media Atropatene after Atropates, the satrap of Alexander who governed there and later became an independent ruler. The modern name Azerbaijan derives from Atropatene. Originally, Media Atropatene was the northern part of greater Media. To the north, it was separated from Armenia by the River Araxes. To the east, it extended as far as the mountains along the Caspian Sea, and to the west as far as Lake Urmia (ancient Matiane Limne) and the mountains of present-day Kurdistan. The River Amardos may have been the southern border.". pg 1293: "Another important site (but not as large as the places just noted) is the famous fire-temple Adur Gushnasp, situated high in the Kurdish mountains at the holy lake of Takht-i Suleiman, and never mentioned by any ancient western source. It"[1]
- Yarshater, Ehsan (1983), The Cambridge history of Iran, Cambridge University Press, p. 1408, ISBN ,
Atropatene see Azarbaijan
- "Strabo, Geography, Book 11". www.perseus.tufts.edu. สืบค้นเมื่อ 2020-04-30.
- de Planhol 1987, pp. 205–215.
บรรณานุกรม
ผลงานสมัยโบราณ
- Strabo, .
ผลงานสมัยใหม่
- Bosworth, C.E. (1989), "Azerbaijan IV: Islamic History to 1941", Encyclopaedia Iranica, vol. 3, London: Routledge & Kegan Paul
- ; Grenet, Frantz (1991). Beck, Roger (บ.ก.). A History of Zoroastrianism, Zoroastrianism under Macedonian and Roman Rule. Leiden: Brill. ISBN .
- Boyce, Mary (2000). "Ganzak". ใน (บ.ก.). Encyclopædia Iranica, Volume X/3: Fruit–Gāvbāzī. London and New York: Routledge & Kegan Paul. pp. 289–290. ISBN .
- Chaumont, M. L. (1987). "Atropates". ใน (บ.ก.). Encyclopædia Iranica, Volume III/1: Ātaš–Awāʾel al-Maqālāt. London and New York: Routledge & Kegan Paul. pp. 17–18. ISBN .
- Daryaee, Touraj (2010). "Ardashir and the Sasanians' Rise to Power". Anabasis: Studia Classica et Orientalia. University of California. 1: 236–255.
- (1987). "Azerbaijan i. Geography". ใน (บ.ก.). Encyclopædia Iranica, Volume III/2: Awāʾel al-maqālāt–Azerbaijan IV. London and New York: Routledge & Kegan Paul. pp. 205–215. ISBN .
- Ghodrat-Dizaji, Mehrdad (2007). "Administrative Geography of the Early Sasanian Period: The Case of Ādurbādagān". Iran: Journal of the British Institute of Persian Studies. 45 (1): 87–93. doi:10.1080/05786967.2007.11864720. S2CID 133088896.
- Ghodrat-Dizaji, Mehrdad (2010). "Ādurbādagān during the Late Sasanian Period: A Study in Administrative Geography". Iran: Journal of the British Institute of Persian Studies. 48 (1): 69–80. doi:10.1080/05786967.2010.11864774. S2CID 163839498.
- Ghodrat-Dizaji, Mehrdad (2011). "Disintegration of Sasanian Hegemony over Northern Iran". Iranica Antiqua. 46: 153–302. doi:10.2143/IA.46.0.2084424.
- Gregoratti, Leonardo (2017). "The Arsacid Empire". ใน Daryaee, Touraj (บ.ก.). King of the Seven Climes: A History of the Ancient Iranian World (3000 BCE - 651 CE). UCI Jordan Center for Persian Studies. pp. 1–236. ISBN .
- Kia, Mehrdad (2016). The Persian Empire: A Historical Encyclopedia. . ISBN . (2 volumes)
- Olbrycht, Marek Jan (2021). Early Arsakid Parthia (ca. 250-165 B.C.). Brill. ISBN .
- Olbrycht, Marek Jan (2014). "The Genealogy of Artabanos II (AD 8/9–39/40), King of Parthia". Miscellanea Anthropologica et Sociologica. 15 (3): 92–97.
- Schippmann, K. (1987). "Azerbaijan III. Pre-Islamic History". ใน (บ.ก.). Encyclopædia Iranica, Volume III/2: Awāʾel al-maqālāt–Azerbaijan IV. London and New York: Routledge & Kegan Paul. pp. 221–224. ISBN .
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
aexothrphathini xngkvs Atropatene epxresiyeka Atṛpatakana krikobran Ἀtropathnh edimeriyk xaotrptkn Atropatkan hrux xatxrptkn Atorpatkan epnxanackrobranthipkkhrxngodyklumchnxihranthxngthin darngxyurahwangstwrrsthi 4 kxnkhristskrachthungkhriststwrrsthi 3 khrxbkhlumphunthiinxaesxribcankhxngxihran aelabangswnkhxngpraethsxaesxribcaninpccubnaexothrphathini Atṛpatakanapraman 323 pikxnkhristskrach kh s 226aexothrphathiniinthanarthbriwarkhxngckrwrrdisilusidin 221 pikxnkhristskrachsthanarthpkkhrxngtnexng mkepnrthbriwarkhxngckrwrrdipharethiy 148 7 pikxnkhristskrach kh s 226 emuxnghlwngsasnaosorxsetxrkarpkkhrxngrachathipitykstriy yukhprawtisastrsmyobran kxtngpraman 323 pikxnkhristskrach sinsudkh s 226kxnhna thdiprachxanackrmaekodnixa phayhlngkarswrrkhtkhxngphraecaxelksanedxrmharachinpithi 323 kxnkhristskrach ckrwrrdikhxngphraxngkhthukaebngxxkepnswn thikarprachuminbabiolnody diadochi sungepnklumbukhkhlthiiklchidkbphraecaxelksanedxrmharach phumiphakhmiediythukaebngxxkepnsxngswnkhux miediyaemkna Media Magna thangit aelamiediyaexothrphathini Media Atropatene thangehnux odyaexothrphathinimacakchuxphupkkhrxngkhnaerkkhux Atropates sungepnxditkhunnangkhxngphraecadairxsthi 3 aehngckrwrrdixakhiemnid txmaaexothrphathisptiesththicaswamiphkditxckrwrrdisilusid Seleucid Empire aelaprakasaeyktwepnxisra chuxxanackrcungthuktdehluxaekh aexothrphathini rachwngskhxngaexothrphathispkkhrxngxyangepnxisrananhlaystwrrs kxncatkxyuitxanackhxngckrwrrdipharethiy sungeriykdinaednaethbniwa xaturpatakn Aturpatakan aelathukphnwkekhakbckrwrrdiaesssanidinewlatxma rahwangpi kh s 639 643 ckrwrrdirxchidininrchsmykhxngekhaalifahxumridyudkhrxngdinaednaethbni aelaeriykxaturpatakndwywa xaesxribcan Azerbaijan chuxstraobbnthukinhnngsux phumisastr iwwa chuxaexothrphathinimithimacakchux Atropates phubychakarkhxngckrwrrdixakhiemnid khxmulhlayaehlngichchux Atropates epnchuxkhxngpraeths echn Atropatene Atropatios Media Tropatene Aturpatakan aela Adarbayjan thungkrann nkphumisastrchawxahrbsmyklangklawaenathungchuxniwamiswnechuxmoyngkb Adorbador chuxnkbwch thihmaythung phuphithksif xangxingBoyce amp Grenet 1991 p 71 Benson Douglas S 1995 Ancient Egypt s warfare a survey of armed conflict in the chronology of ancient Egypt 1600 BC 30 BC D S Benson Media Atropatene Compiled by S E Kroll 1994 in Barrington Atlas of the Greek and Roman World Map by map Directory Richard J A Talbert Princeton University Press 2000 Volume 2 pg 1292 The map approximates the region called by Greek authors Media Atropatene after Atropates the satrap of Alexander who governed there and later became an independent ruler The modern name Azerbaijan derives from Atropatene Originally Media Atropatene was the northern part of greater Media To the north it was separated from Armenia by the River Araxes To the east it extended as far as the mountains along the Caspian Sea and to the west as far as Lake Urmia ancient Matiane Limne and the mountains of present day Kurdistan The River Amardos may have been the southern border pg 1293 Another important site but not as large as the places just noted is the famous fire temple Adur Gushnasp situated high in the Kurdish mountains at the holy lake of Takht i Suleiman and never mentioned by any ancient western source It 1 Yarshater Ehsan 1983 The Cambridge history of Iran Cambridge University Press p 1408 ISBN 978 0 521 20092 9 Atropatene see Azarbaijan Strabo Geography Book 11 www perseus tufts edu subkhnemux 2020 04 30 de Planhol 1987 pp 205 215 brrnanukrmphlngansmyobran Strabo phlngansmyihm Bosworth C E 1989 Azerbaijan IV Islamic History to 1941 Encyclopaedia Iranica vol 3 London Routledge amp Kegan Paul Grenet Frantz 1991 Beck Roger b k A History of Zoroastrianism Zoroastrianism under Macedonian and Roman Rule Leiden Brill ISBN 978 9004293915 Boyce Mary 2000 Ganzak in b k Encyclopaedia Iranica Volume X 3 Fruit Gavbazi London and New York Routledge amp Kegan Paul pp 289 290 ISBN 978 0 933273 47 4 Chaumont M L 1987 Atropates in b k Encyclopaedia Iranica Volume III 1 Atas Awaʾel al Maqalat London and New York Routledge amp Kegan Paul pp 17 18 ISBN 978 0 71009 113 0 Daryaee Touraj 2010 Ardashir and the Sasanians Rise to Power Anabasis Studia Classica et Orientalia University of California 1 236 255 1987 Azerbaijan i Geography in b k Encyclopaedia Iranica Volume III 2 Awaʾel al maqalat Azerbaijan IV London and New York Routledge amp Kegan Paul pp 205 215 ISBN 978 0 71009 114 7 Ghodrat Dizaji Mehrdad 2007 Administrative Geography of the Early Sasanian Period The Case of Adurbadagan Iran Journal of the British Institute of Persian Studies 45 1 87 93 doi 10 1080 05786967 2007 11864720 S2CID 133088896 Ghodrat Dizaji Mehrdad 2010 Adurbadagan during the Late Sasanian Period A Study in Administrative Geography Iran Journal of the British Institute of Persian Studies 48 1 69 80 doi 10 1080 05786967 2010 11864774 S2CID 163839498 Ghodrat Dizaji Mehrdad 2011 Disintegration of Sasanian Hegemony over Northern Iran Iranica Antiqua 46 153 302 doi 10 2143 IA 46 0 2084424 Gregoratti Leonardo 2017 The Arsacid Empire in Daryaee Touraj b k King of the Seven Climes A History of the Ancient Iranian World 3000 BCE 651 CE UCI Jordan Center for Persian Studies pp 1 236 ISBN 9780692864401 Kia Mehrdad 2016 The Persian Empire A Historical Encyclopedia ISBN 978 1610693912 2 volumes Olbrycht Marek Jan 2021 Early Arsakid Parthia ca 250 165 B C Brill ISBN 978 9004460751 Olbrycht Marek Jan 2014 The Genealogy of Artabanos II AD 8 9 39 40 King of Parthia Miscellanea Anthropologica et Sociologica 15 3 92 97 Schippmann K 1987 Azerbaijan III Pre Islamic History in b k Encyclopaedia Iranica Volume III 2 Awaʾel al maqalat Azerbaijan IV London and New York Routledge amp Kegan Paul pp 221 224 ISBN 978 0 71009 114 7 37 N 48 E 37 N 48 E 37 48