เมแทบอลิซึมของลิพิด

เมแทบอลิซึมของลิพิด (อังกฤษ: Lipid metabolism) เป็นกระบวนการสังเคราะห์และสลายของลิพิดภายในเซลล์ ประกอบด้วย การสลายหรือกักเก็บไขมัน เพื่อใช้เป็นพลังงาน และใช้ในการสังเคราะห์ของลิพิดเชิงหน้าที่และโครงสร้าง เช่น ลิพิดในการสร้างเยื่อหุ้มเซลล์ ในสัตว์นั้น ไขมันเหล่านี้ได้รับมาจากอาหารหรือจากการสังเคราะห์โดยตับ กระบวนการสร้างไขมันนี้เรียกว่า Lipogenesis ลิพิดส่วนใหญ่ที่พบในร่างกายมนุษย์ที่ได้มาจากการย่อยอาหารคือ ไตรกลีเซอไรด์ และ คลอเรสเตอรอล ส่วนลิพิดอื่น ๆ ที่พบในร่างกายคือกรดไขมัน และ เมแทบอลิซึมของลิพิดนั้นมักถือว่าเป็นการย่อยและการดูดซึมของไขมันที่รับประทานเข้ามา อย่างไรก็ตาม ในสิ่งมีชีวิตมีไขมันจากสองแหล่งที่สามารถนำไปใช้สร้างพลังงานได้คือจากการรับประทานอาหาร และจากไขมันที่เก็บสะสมไว้สัตว์มีกระดูกสันหลัง (รวมทั้งมนุษย์) ใช้ไขมันจากทั้งสองแหล่งนี้ในการผลิตพลังงาน เนื่องจากลิพิดเป็นโมเลกุลที่ (hydrophobic) จึงต้องผ่านการทำเป็นสารละลาย (solubilised) ก่อนที่กระบวนการเมแทบอลิซึมจะเริ่มขึ้น เมแทบอลิซึมของลิพิดนั้นมักเริ่มต้นโดยการ ซึ่งเกิดขึ้นโดยการช่วยเหลือของเอนไซม์หลายชนิดในระบบทางเดินอาหาร กระบวนการเมแทบอลิซึมในลิพิดนั้นสามารถเกิดขึ้นในพืช ถึงแม้จะมีความแตกต่างกันในบางส่วนเมื่อเทียบกับในสัตว์ ขั้นตอนที่สองต่อจากไฮโดรไลซิสคือการดูดซึมกรดไขมันเข้าไปในเซลล์เนื้อเยื่อบุผิว (epithelial cells) ของ ในเซลล์เนื้อเยื่อบุผิวนั้น กรดไขมันจะถูกบรรจุและขนส่งไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกายต่อไป

ชนิดของลิพิด

ชนิดของลิพิดที่เกี่ยวข้องในกระบวนการเมแทบอลิซึมของลิพิด มีดังนี้

• ลิพิดเยื่อหุ้ม:
  • ฟอสฟอลิพิด (Phospholipid): องค์ประกอบหลักของลิพิดไบเลเยอร์ในเยื่อหุ้มเซลล์และพบในหลายส่วนของร่างกาย
  • สฟิงโกลิพิด (Sphingolipid): พบมากในเยื่อหุ้มเซลล์ของเนื้อเยื่อประสาท
  • ไกลโคลิพิด (Glycolipid): มีหน้าที่หลักในการควบคุมเสถียรภาพของลิพิดไบเลเยอร์และช่วยในการจัดจำของเซลล์ (cell recognition)
  • (Glycerophospholipid): พบมากในเนื้อเยื่อประสาทรวมถึงสมอง
• ลิพิดชนิดอื่น ๆ:
  • คลอเรสเตอรอล (Cholesterol): หน้าที่หลักประการหนึ่งคือคงความยืดหยุ่นของเยื่อหุ้มเซลล์
  • สเตียรอยด์ (Steroid) – ดูเพิ่มที่ : เป็นหนึ่งในโมเลกุลเซลล์ที่ใช้ส่งสัญญาณที่สำคัญ
  • ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) – ดูเพิ่มที่ และ : เป็นรูปหลักของการเก็บพลังงานในร่างกายมนุษย์
  • กรดไขมัน (Fatty acid) – ดูเพิ่มที่ fatty acid metabolism
  • (Bile salt): หลั่งจากตับและเกี่ยวข้องกับการย่อยไขมันในลำไส้
  • (Eicosanoid): สร้างจากกรดไขมันในร่างกาย เพื่อใช้สำหรับการส่งสัญญาณของเซลล์
  • คีโตนบอดีส์ (Ketone bodies) – สร้างจากกรดไขมันในตับ ถือเป็นแหล่งพลังงานสำคัญขณะอดอาหาร

อ้างอิง

1. ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน สาขาพฤกษศาสตร์ ๑๘ ก.พ. ๒๕๔๕
2. "Overview of Lipid Metabolism". Merck Manuals Professional Edition. สืบค้นเมื่อ 2016-11-01.
3. "Hydrolysis – Chemistry Encyclopedia – structure, reaction, water, proteins, examples, salt, molecule". chemistryexplained.com. สืบค้นเมื่อ 2016-11-01.
4. Freifelder D (1987). Molecular biology (2nd ed.). Boston: Jones and Bartlett. ISBN .
5. Baynes D (2014). Medical Biochemistry. Saunders, Elsevier Limited. pp. 121–122. ISBN .
6. Arrese EL, Soulages JL (2010). "Insect fat body: energy, metabolism, and regulation". Annual Review of Entomology. 55: 207–25. doi:10.1146/annurev-ento-112408-085356. PMC 3075550. PMID 19725772.
7. Lehninger AL, Nelson DL, Cox MM (2000). Lehninger Principles of Biochemistry (3rd ed.). New York: Worth Publishers. ISBN .
8. Ophardt CE (2013). . Virtual Chembook. Elmhurst College. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-07-02. สืบค้นเมื่อ 2020-06-22.
9. Wedding RT (May 1972). "Reviewed Work: Plant Lipid Biochemistry". . 71 (3): 547–548. JSTOR 2430826?.
10. Jo Y, Okazaki H, Moon YA, Zhao T (2016). "Regulation of Lipid Metabolism and Beyond". International Journal of Endocrinology. 2016: 5415767. doi:10.1155/2016/5415767. PMC 4880713. PMID 27293434.
11. Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Walter P (2002). "The Lipid Bilayer". Molecular Biology of the Cell (4th ed.). Garland Science. ISBN .
12. Gault CR, Obeid LM, Hannun YA (2010). "An overview of sphingolipid metabolism: from synthesis to breakdown". Advances in Experimental Medicine and Biology. 688: 1–23. doi:10.1007/978-1-4419-6741-1_1. ISBN . PMC 3069696. PMID 20919643.
13. Incardona JP, Eaton S (April 2000). "Cholesterol in signal transduction". Current Opinion in Cell Biology. 12 (2): 193–203. doi:10.1016/s0955-0674(99)00076-9. PMID 10712926.
14. Russell DW (2003). "The enzymes, regulation, and genetics of bile acid synthesis". Annual Review of Biochemistry. 72: 137–74. doi:10.1146/annurev.biochem.72.121801.161712. PMID 12543708.
15. Williams KI, Higgs GA (October 1988). "Eicosanoids and Inflammation". The Journal of Pathology. 156 (2): 101–110. doi:10.1002/path.1711560204. PMID 3058912. S2CID 34803631.

Lipid metabolism ใน สำหรับหัวข้อเนื้อหาทางการแพทย์ (MeSH)