สุลต่าน อับดุล ฆาฟูร์ มูฮียุดดิน ชะฮ์ (มลายู: Abdul Ghafur Muhiuddin Shah) เป็นองค์ที่ 12 ที่ครองราชย์ใน ค.ศ. 1592 ถึง 1614 เดิมดำรงตำแหน่งเป็นอุปราชของ หลังพระราชบิดาสรรคตใน ค.ศ. 1590 จากนั้นพระองค์จึงโค่นและเข้ายึดอำนาจในอีกสองปีต่อมา
อับดุล ฆาฟูร์ มูฮียุดดิน ชะฮ์ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
สุลต่านแห่งรัฐปะหัง | |||||||||
ครองราชย์ | ค.ศ. 1592–1614 | ||||||||
ก่อนหน้า | |||||||||
ถัดไป | |||||||||
ประสูติ | ค.ศ. 1567 ราจา อับดุล ฆาฟูร์ | ||||||||
สวรรคต | ค.ศ. 1614 | ||||||||
คู่อภิเษก | รายาอูงูแห่งปัตตานี ราจา ปูตรี ซาฮาระฮ์ | ||||||||
พระราชบุตร | ราจา อับดุลละฮ์ (รายามูดา) รายากูนิง | ||||||||
| |||||||||
ราชวงศ์ | |||||||||
พระราชบิดา | |||||||||
พระราชมารดา | ไม่ทราบพระนาม | ||||||||
ศาสนา | อิสลามนิกายซุนนี |
พระองค์ได้รับการระบุว่าเป็นผู้จัดตั้งฮูกุมกานุนปาฮัง (กฎหมายปะหัง) ที่ผ่านการรวบรวมและกลายเป็นพื้นฐานสำหรับฝ่ายกฎหมายไม่เฉพาะในรัฐปะหังเท่านั้น แต่ยังรวมถึงในภายหลังด้วย
พระราชประวัติ
พระองค์เสด็จพระราชสมภพใน ค.ศ. 1567 เดิมมีพระนาม ราจา อับดุล ฆาฟูร์ พระองค์เป็นพระราชโอรสองค์โตของ องค์ที่ 10 กับมเหสีรอง ส่วนพี่น้องต่างพระราชมารดา ได้แก่ ราจา ยามีร์, , ปูเตอรี กามาลียะฮ์ และปูเตอรี ไครุล บารียะฮ์ หลังการรุกรานรัฐปะหังโดยรัฐสุลต่านอาเจะฮ์ใน ค.ศ. 1617 เชื้อพระวงศ์ปะหังส่วนหนึ่งถูกนำไปยังอาเจะฮ์ ปูเตอรี กามาลียะฮ์ กลายเป็นสมเด็จพระราชินีของ ผู้ปกครองอาเจะฮ์ ส่วนไครุล บารียะฮ์ สมรสกับ สุลต่านแห่งองค์แรกในอนาคต
ใน ค.ศ. 1584 อับดุล ฆาฟูร์ สมรสกับรายาอูงู พระขนิษฐาในรายาฮีเยาแห่งปัตตานี ทั้งคู่ให้กำเนิดพระราชธิดาองค์เดียวพระนาม รายากูนิง ทั้งรายาอูงูและรายากูนิงปกครองปัตตานีอย่างต่อเนื่องใน ค.ศ. 1624 ถึง 1651 หลังรัชสมัยรายาฮีเยากับรายาบีรู อับดุล ฆาฟูร์ ก็สร้างสายสัมพันธ์การสมรสกับบรูไนด้วยการสมรสกับเจ้าหญิงซาฮาระฮ์หรือโซฮ์รา พระราชธิดาในสุลต่านไซฟุล รีจัล โดยทั้งคู่ให้กำเนิดเจ้าชาย อับดุลละฮ์ ผู้ได้รับการแต่งตั้งเป็นรัชทายาทหรือ ราจา มูดา อับดุล ฆาฟูร์ ยังมีพระราชโอรสกับพระมเหสีไม่ทราบพระนาม ซึ่งไม่ปรากฏพระนามในประวัติศาสตร์ท้องถิ่น แต่ถูกจารึกไว้ในพระราชลัญจกรในสนธิสัญญากับ พระองค์ได้รับการระบุเป็น ผู้ที่เชื่อว่าขึ้นครองราชย์หลังปลงพระชนม์พระราชบิดาและราจา มูดา อับดุลละฮ์ พระเชษฐา ใน ค.ศ. 1614
สวรรคต
อับดุล ฆาฟูร์ สวรรคตร่วมกับราจา มูดา อับดุลละฮ์ พระราชโอรสองค์โต ใน ค.ศ. 1614 ที่น่าจะเกิดจากพระราชโอรสองค์ที่สองวางยาพิษ ซึ่งภายหลังครองราชย์ด้วยพระนาม พระองค์มีพระนามหลังสวรรคตว่า มาร์ฮุม ปาฮัง และฝังร่วมกับพระราชโอรสที่มีพระนามหลังสวรรคตว่า มาร์ฮุม มูดา ปาฮัง ที่สุสานหลวงจนดง เปอกัน
ก่อน ค.ศ. 1607 ราจา มูดา อับดุลละฮ์ สมรสกับเจ้าหญิงจากรัฐเประและให้กำเนิดพระราชธิดา 2 พระองค์ เมื่อราจา มูดา อับดุลละฮ์ ถูกปลงพระชนม์ใน ค.ศ. 1614 พระมเหสีหม้ายกับพระราชธิดาจึงถูกส่งไปที่เประ ภายหลัง อิซกันดาร์ มูดา จับกุมทั้งสองและส่งไปที่อาเจะฮ์ โดยในเวลานั้นพระราชธิดาองค์หนึ่งได้สมรสกับราจา ซูลง เชลยหลวงอีกพระองค์ ผู้ที่ภายหลังเป็นสุลต่าน มูซัฟฟาร์ รีอายัต ชะฮ์ที่ 2 แห่งรัฐเประ
ในวัฒนธรรมร่วมสมัย
เจษฎาภรณ์ ผลดี แสดงเป็นราจา อับดุล ฆาฟูร์ ในภาพยนตร์ ปืนใหญ่จอมสลัด โดยในภาพยนตร์ พระองค์เป็นคู่หมั้นของรายาอูงู ผู้ปกป้องปัตตานีในรัชสมัยรายาฮีเยา
อ้างอิง
- Ahmad Sarji Abdul Hamid 2011, p. 81
- Linehan 1973, p. 27
- Ahmad Sarji Abdul Hamid 2011, p. 81
- Linehan 1973, p. 27
- . Portal Diraja Pahang. 21 January 2021. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-06-11. สืบค้นเมื่อ 2023-08-04.
- Tengku Luckman Sinar 1996, p. 23
- Linehan 1973, p. 29
- Teeuw & Wyatt 1970, p. 15
- Teeuw & Wyatt 1970, p. 16
- Amirell 2011, pp. 303–323
- Awang Mohd. Jamil Al-Sufri 1997, p. 96
- Linehan 1973, pp. 29 & 33
- Linehan 1973, p. 33
- Gallop, Porter & Barakat 2012, p. 80
- Linehan 1973, p. 33
- Linehan 1973, p. 33
- Gallop, Porter & Barakat 2012, p. 80
- Linehan 1973, p. 235
- Linehan 1973, p. 34
บรรณานุกรม
- Ahmad Sarji Abdul Hamid (2011), The Encyclopedia of Malaysia, vol. 16 – The Rulers of Malaysia, Editions Didier Millet, ISBN
- Gallop, Annabel Teh; Porter, Venetia; Barakat, Heba Nayel (2012). Lasting Impressions: Seals from the Islamic World. Kuala Lumpur: Islamic Arts Museum Malaysia. ISBN .
- Linehan, William (1973), History of Pahang, Malaysian Branch Of The Royal Asiatic Society, Kuala Lumpur, ISBN
- Tengku Luckman Sinar (1996), The History of Medan in the Olden Times, Lembaga Penelitian dan Pengembangan Seni Budaya Melayu, B001A9AK82
- Teeuw, Andries; Wyatt, David K. (1970), Hikayat Patani the Story of Patani, Springer Netherlands, ISBN
- Amirell, Stefan (2011). "The Blessings and Perils of Female Rule: New Perspectives on the Reigning Queens of Patani, c. 1584–1718". Journal of Southeast Asian Studies. 42 (2): 303–23. doi:10.1017/S0022463411000063. S2CID 143695148.
- Awang Mohd. Jamil Al-Sufri (1997), Survival Brunei: Dari Perspektif Sejarah ('Brunei's survival: From the historical perspective'), Pusat Sejarah Brunei, Kementerian Kebudayaan Belia dan Sukan
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
sultan xbdul khafur muhiyuddin chah mlayu Abdul Ghafur Muhiuddin Shah epnxngkhthi 12 thikhrxngrachyin kh s 1592 thung 1614 edimdarngtaaehnngepnxuprachkhxng hlngphrarachbidasrrkhtin kh s 1590 caknnphraxngkhcungokhnaelaekhayudxanacinxiksxngpitxmaxbdul khafur muhiyuddin chahsultanaehngrthpahngkhrxngrachykh s 1592 1614kxnhnathdipprasutikh s 1567 raca xbdul khafurswrrkhtkh s 1614khuxphieskrayaxunguaehngpttani raca putri saharahphrarachbutrraca xbdullah rayamuda rayakuningphranamkhrxngrachypaduka sri sultn xbdul khafur muhiyuddin chah xibni xl marhum sultn xbdul kadir xalaxuddin chahphramrnnammarhum pahngrachwngsphrarachbidaphrarachmardaimthrabphranamsasnaxislamnikaysunni phraxngkhidrbkarrabuwaepnphucdtnghukumkanunpahng kdhmaypahng thiphankarrwbrwmaelaklayepnphunthansahrbfaykdhmayimechphaainrthpahngethann aetyngrwmthunginphayhlngdwyphrarachprawtiphraxngkhesdcphrarachsmphphin kh s 1567 edimmiphranam raca xbdul khafur phraxngkhepnphrarachoxrsxngkhotkhxng xngkhthi 10 kbmehsirxng swnphinxngtangphrarachmarda idaek raca yamir puetxri kamaliyah aelapuetxri ikhrul bariyah hlngkarrukranrthpahngodyrthsultanxaecahin kh s 1617 echuxphrawngspahngswnhnungthuknaipyngxaecah puetxri kamaliyah klayepnsmedcphrarachinikhxng phupkkhrxngxaecah swnikhrul bariyah smrskb sultanaehngxngkhaerkinxnakht in kh s 1584 xbdul khafur smrskbrayaxungu phrakhnisthainrayahieyaaehngpttani thngkhuihkaenidphrarachthidaxngkhediywphranam rayakuning thngrayaxunguaelarayakuningpkkhrxngpttanixyangtxenuxngin kh s 1624 thung 1651 hlngrchsmyrayahieyakbrayabiru xbdul khafur ksrangsaysmphnthkarsmrskbbruindwykarsmrskbecahyingsaharahhruxoshra phrarachthidainsultanisful ricl odythngkhuihkaenidecachay xbdullah phuidrbkaraetngtngepnrchthayathhrux raca muda xbdul khafur yngmiphrarachoxrskbphramehsiimthrabphranam sungimpraktphranaminprawtisastrthxngthin aetthukcarukiwinphrarachlyckrinsnthisyyakb phraxngkhidrbkarrabuepn phuthiechuxwakhunkhrxngrachyhlngplngphrachnmphrarachbidaaelaraca muda xbdullah phraechstha in kh s 1614swrrkhtxbdul khafur swrrkhtrwmkbraca muda xbdullah phrarachoxrsxngkhot in kh s 1614 thinacaekidcakphrarachoxrsxngkhthisxngwangyaphis sungphayhlngkhrxngrachydwyphranam phraxngkhmiphranamhlngswrrkhtwa marhum pahng aelafngrwmkbphrarachoxrsthimiphranamhlngswrrkhtwa marhum muda pahng thisusanhlwngcndng epxkn kxn kh s 1607 raca muda xbdullah smrskbecahyingcakrthepraaelaihkaenidphrarachthida 2 phraxngkh emuxraca muda xbdullah thukplngphrachnmin kh s 1614 phramehsihmaykbphrarachthidacungthuksngipthiepra phayhlng xiskndar muda cbkumthngsxngaelasngipthixaecah odyinewlannphrarachthidaxngkhhnungidsmrskbraca sulng echlyhlwngxikphraxngkh phuthiphayhlngepnsultan musffar rixayt chahthi 2 aehngrtheprainwthnthrrmrwmsmyecsdaphrn phldi aesdngepnraca xbdul khafur inphaphyntr punihycxmsld odyinphaphyntr phraxngkhepnkhuhmnkhxngrayaxungu phupkpxngpttaniinrchsmyrayahieyaxangxingAhmad Sarji Abdul Hamid 2011 p 81 Linehan 1973 p 27 Ahmad Sarji Abdul Hamid 2011 p 81 Linehan 1973 p 27 Portal Diraja Pahang 21 January 2021 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2020 06 11 subkhnemux 2023 08 04 Tengku Luckman Sinar 1996 p 23 Linehan 1973 p 29 Teeuw amp Wyatt 1970 p 15 Teeuw amp Wyatt 1970 p 16 Amirell 2011 pp 303 323 Awang Mohd Jamil Al Sufri 1997 p 96 Linehan 1973 pp 29 amp 33 Linehan 1973 p 33 Gallop Porter amp Barakat 2012 p 80 Linehan 1973 p 33 Linehan 1973 p 33 Gallop Porter amp Barakat 2012 p 80 Linehan 1973 p 235 Linehan 1973 p 34brrnanukrmAhmad Sarji Abdul Hamid 2011 The Encyclopedia of Malaysia vol 16 The Rulers of Malaysia Editions Didier Millet ISBN 978 981 3018 54 9 Gallop Annabel Teh Porter Venetia Barakat Heba Nayel 2012 Lasting Impressions Seals from the Islamic World Kuala Lumpur Islamic Arts Museum Malaysia ISBN 978 9834469696 Linehan William 1973 History of Pahang Malaysian Branch Of The Royal Asiatic Society Kuala Lumpur ISBN 978 0710 101 37 2 Tengku Luckman Sinar 1996 The History of Medan in the Olden Times Lembaga Penelitian dan Pengembangan Seni Budaya Melayu B001A9AK82 Teeuw Andries Wyatt David K 1970 Hikayat Patani the Story of Patani Springer Netherlands ISBN 978 94 015 2598 5 Amirell Stefan 2011 The Blessings and Perils of Female Rule New Perspectives on the Reigning Queens of Patani c 1584 1718 Journal of Southeast Asian Studies 42 2 303 23 doi 10 1017 S0022463411000063 S2CID 143695148 Awang Mohd Jamil Al Sufri 1997 Survival Brunei Dari Perspektif Sejarah Brunei s survival From the historical perspective Pusat Sejarah Brunei Kementerian Kebudayaan Belia dan Sukan