สมัยดีโวเนียนตอนปลาย

ยุคดีโวเนียน (อังกฤษ: Devonian) เป็นยุคที่สี่ของมหายุคพาลีโอโซอิก ยุคนี้เริ่มนับตั้งแต่จุดสิ้นสุดของยุคไซลูเรียน เมื่อประมาณ 419.2±3.2 ล้านปีก่อน และสิ้นสุดลงเมื่อก่อนเริ่มยุคคาร์บอนิเฟอรัส ประมาณ 358.9±0.4 ล้านปีก่อน ยุคนี้ตั้งชื่อตามเดวอน ประเทศอังกฤษ ซึ่งเป็นสถานที่แห่งแรกที่มีการศึกษาหินของยุคนี้ นักธรณีวิทยาจัดว่ายุคดีโวเนียนนี้เป็นยุคแรกที่มีสิ่งมีชีวิตบนบก และพืชบกเริ่มกระจายเข้าสู่แผ่นดินส่วนใน ทำให้เริ่มมีการก่อตัวเป็นป่าซึ่งจะค่อยๆปกคลุมทวีป ช่วงกลางยุคดีโวเนียน พืชบางชนิดจะเริ่มวิวัฒนาการเป็นพืชมีใบและมีรากที่มั่นคง และปลาได้วิวัฒนาการมามากกว่าออสทราโคเดิร์มแล้ว และยุคนี้มีปลาชุกชุมจึงถูกเรียกว่า ยุคแห่งปลา (Age of Fish) ปลาหลายชนิดได้เริ่มวิวัฒนาการขึ้น ซึ่งภายหลังพวกมันเป็นต้นตระกูลของปลาขนาดใหญ่หลายชนิด ขณะที่ปลามีเกราะได้เริ่มลงจำนวนลงในแหล่งน้ำทุก ๆ แห่ง

ยุคดีโวเนียน
419.2 ± 3.2 – 358.9 ± 0.4 ล้านปีก่อน PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
แผนที่โลกในช่วงช่วงอายุเอมเชียนตอนต้นของยุคดีโวเนียน (400 ล้านปีก่อน)
วิทยาการลำดับเวลา
−420 — – −415 — – −410 — – −405 — – −400 — – −395 — – −390 — – −385 — – −380 — – −375 — – −370 — – −365 — – −360 — – พ า ลี โ อ โ ซ อิ ก ไซลูเรียน ดี โ ว เ นี ย น คาร์บอนิเฟอรัส ต้ น ก ล า ง ป ล า ย           ← ← , การเปลี่ยนสภาพโดยธารน้ำแข็งช่วงอายุฟาเมนเนียน ← () ← ไม้พุ่มและต้นไม้ แพร่หลายไปทั่ว ← การแบ่งย่อยของยุคดีโวเนียนตาม ปี 2564 มาตราแกนแนวตั้ง: ล้านปีก่อน
นิรุกติศาสตร์
ความเป็นทางการของชื่อ	ทางการ
ชื่อลำลอง	ยุคแห่งเหล่าปลา
ข้อมูลการใช้
เทห์วัตถุ
การใช้ระดับภาค	ทั่วโลก ()
การใช้ช่วงเวลา	ธรณีกาลของ ICS
การนิยาม
หน่วยวิทยาการลำดับเวลา	(ยุค)
หน่วยลำดับชั้นหิน
ความเป็นทางการของช่วงกาล	ทางการ
คำนิยามขอบล่าง	ของแกรฟโตไลต์
ขอบล่าง GSSP	ปราก เช็กเกีย 49°51′18″N 13°47′31″E / 49.8550°N 13.7920°E / 49.8550; 13.7920
การอนุมัติ GSSP	1972
คำนิยามขอบบน	การปรากฏระดับอ้างอิงครั้งแรกของ (ค้นพบว่ามีปัญหาลำดับชั้นหินตามชีวภาพตั้งแต่ปี 2006)
ขอบบน GSSP	ประเทศฝรั่งเศส 43°33′20″N 3°21′26″E / 43.5555°N 3.3573°E / 43.5555; 3.3573
การอนุมัติ GSSP	1990
ข้อมูลชั้นบรรยากาศและภูมิอากาศ
ปริมาณ O 2 เฉลี่ยในชั้นบรรยากาศ	ประมาณ 15 % โดยปริมาตร (75 % ของปัจจุบัน)
ปริมาณ CO 2 เฉลี่ยในชั้นบรรยากาศ	ประมาณ 2200 ppm (8 เท่าของยุคก่อนอุตสาหกรรม)
อุณหภูมิพื้นผิวเฉลี่ย	ประมาณ 20 °C (สูงกว่าปัจจุบัน 6 °C)
ระดับน้ำทะเลสูงกว่าปัจจุบัน	ค่อนข้างคงที่ที่ประมาณ 189 เมตร และค่อย ๆ ลดลงไปที่ 120 เมตรตลอดทั้งช่วง

บรรพบุรุษของสัตว์สี่ขาได้เริ่มขึ้นมาเดินอยู่บนบก ครีบของพวกมันได้วิวัฒนาการมาเป็นขา ส่วนในทะเล ฉลามดึกดำบรรพ์มีจำนวนมากขึ้นกว่าที่มีในยุคไซลูเรียนและ ปลายยุคดีโวเนียนได้เกิดขึ้น เมื่อประมาณ 375 ล้านปีก่อน การสูญพันธุ์นี้ส่งผลกระทบกับสัตว์น้ำ ปลามีเกราะและไทรโลไบต์ทั้งหมดสูญพันธุ์

ทวีปในยุคนี้แบ่งเป็นมหาทวีปกอนด์วานา ทางตอนใต้ ทวีป ทางตอนเหนือ และเริ่มมีการก่อตัวของทวีปขนาดเล็กที่มีชื่อว่า ในตำแหน่งระหว่างกลางของกอนด์วานาและไซบีเรีย

อ้างอิง

1. Parry, S. F.; Noble, S. R.; Crowley, Q. G.; Wellman, C. H. (2011). "A high-precision U–Pb age constraint on the Rhynie Chert Konservat-Lagerstätte: time scale and other implications". Journal of the Geological Society. London: Geological Society. 168 (4): 863–872. doi:10.1144/0016-76492010-043.
2. Kaufmann, B.; Trapp, E.; Mezger, K. (2004). "The numerical age of the Upper Frasnian (Upper Devonian) Kellwasser horizons: A new U-Pb zircon date from Steinbruch Schmidt(Kellerwald, Germany)". The Journal of Geology. 112 (4): 495–501. Bibcode:2004JG....112..495K. doi:10.1086/421077.
3. Algeo, T. J. (1998). "Terrestrial-marine teleconnections in the Devonian: links between the evolution of land plants, weathering processes, and marine anoxic events". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 353 (1365): 113–130. doi:10.1098/rstb.1998.0195.
4. "Chart/Time Scale". www.stratigraphy.org. International Commission on Stratigraphy.
5. Chlupáč, Ivo; Hladil, Jindrich (January 2000). "The global stratotype section and point of the Silurian-Devonian boundary". CFS Courier Forschungsinstitut Senckenberg. สืบค้นเมื่อ 7 December 2020.
6. Kaiser, Sandra (1 April 2009). "The Devonian/Carboniferous boundary stratotype section (La Serre, France) revisited". Newsletters on Stratigraphy. 43 (2): 195–205. doi:10.1127/0078-0421/2009/0043-0195. สืบค้นเมื่อ 7 December 2020.
7. Paproth, Eva; Feist, Raimund; Flajs, Gerd (December 1991). "Decision on the Devonian-Carboniferous boundary stratotype" (PDF). Episodes. 14 (4): 331–336. doi:10.18814/epiiugs/1991/v14i4/004.
8. Haq, B. U.; Schutter, SR (2008). "A Chronology of Paleozoic Sea-Level Changes". Science. 322 (5898): 64–68. Bibcode:2008Sci...322...64H. doi:10.1126/science.1161648. PMID 18832639. S2CID 206514545.
9. Gradstein, Felix M.; Ogg, J. G.; Smith, A. G. (2004). A Geologic Time Scale 2004. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
10. "Fossil tracks record 'oldest land-walkers'", BBC News.
11. How Do You Have a Mass Extinction Without an Increase in Extinctions?

ก่อนหน้า		ตารางธรณีกาล		ถัดไป
ยุคไซลูเรียน		ยุคดีโวเนียน (358.9–419.2 ล้านปีก่อน)		ยุคคาร์บอนิเฟอรัส

ก่อนหน้า บรมยุคโพรเทอโรโซอิก	บรมยุคฟาเนอโรโซอิก 541 Ma - ปัจจุบัน
	มหายุคพาลีโอโซอิก 541 Ma - 252 Ma						มหายุคมีโซโซอิก 252 Ma - 66 Ma			มหายุคซีโนโซอิก 66 Ma - ปัจจุบัน
	แคมเบรียน	ออร์โดวิเชียน	ไซลูเรียน	ดีโวเนียน	คาร์บอนิเฟอรัส	เพอร์เมียน	ไทรแอสซิก	จูแรสซิก	ครีเทเชียส	พาลีโอจีน	นีโอจีน	ควอเทอร์นารี