สงครามกรุงทรอย (อังกฤษ: Trojan War) เป็นสงครามระหว่างชาวอะคีอันส์ (กรีกโบราณ: Ἀχαιοί) (ชาวกรีก) กับชาวกรุงทรอย หลังปารีสแห่งทรอยชิงพระนางเฮเลนมาจากพระสวามี คือพระเจ้าเมเนเลอัสแห่งสปาร์ตา สงครามดังกล่าวเป็นหนึ่งในเหตุการณ์สำคัญที่สุดในเทพปกรณัมกรีก และมีการบอกเล่าผ่านงานวรรณกรรมกรีกหลายชิ้น ที่โดดเด่นที่สุด คือ อีเลียดและโอดิสซีย์ของโฮเมอร์ มหากาพย์อีเลียดเล่าเรื่องการล้อมกรุงทรอยปีสุดท้าย ส่วนโอดิสซีย์อธิบายการเดินทางกลับบ้านของโอดิสเซียส ส่วนอื่นของสงครามมีการอธิบายในโคลง (Epic Cycle) ได้แก่ , , , , , และ ซึ่งปัจจุบันเหลือรอดมาเพียงบางส่วน ฯ การศึกแห่งกรุงทรอยเป็นแหล่งวัตถุดิบสำคัญที่ กวีและนักประพันธ์โศกนาฏกรรมกรีก เช่น เอสคิลัส (Aeschylus) โซโฟคลีส (Sophocles) และ ยูริพิดีส (Euripides) นำมาใช้ประพันธ์บทละคร นอกจากนี้กวีชาวโรมัน โดยเฉพาะเวอร์จิลและโอวิด ก็ดึงเอาเหตุการณ์จากสงครามทรอยมาเป็นพื้นเรื่อง หรือเนื้อหาส่วนหนึ่งในงานประพันธ์ของตนเช่นกัน
สงครามกรุงทรอย | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
The Procession of the Trojan Horse in Troy โดย | |||||||
|
สงครามกำเนิดจากการวิวาทระหว่างเทพีอะธีนา เฮราและแอโฟรไดที หลังอีริส เทพีแห่งการวิวาทและความบาดหมาง ให้ผลแอปเปิลสีทอง ซึ่งบางครั้งรู้จักกันในนาม "แอปเปิลแห่งความบาดหมาง" แก่ "ผู้ที่งามที่สุด" ซูสส่งเทพีทั้งสามไปหาปารีส ผู้ตัดสินว่าแอโฟรไดที "ผู้งามที่สุด" ควรได้รับแอปเปิลไป เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยน แอโฟรไดทีเสกให้เฮเลน หญิงงามที่สุดในโลกและมเหสีของพระเจ้าเมเนเลอัส ตกหลุมรักปารีส และปารีสได้นำพระนางไปยังกรุงทรอย พระเจ้ากรุงไมซีนี และพระเชษฐาของพระเจ้าเมเนเลอัส พระสวามีของเฮเลน นำกองทัพชาวอะคีอันส์ไปยังกรุงทรอยและล้อมกรุงไว้สิบปี หลังสิ้นวีรบุรุษไปมากมาย รวมทั้งอคิลลีสและอาแจ็กซ์ของฝ่ายอะคีอันส์ และเฮกเตอร์และปารีสของฝ่ายทรอย กรุงทรอยก็เสียด้วยอุบายม้าโทรจัน ฝ่ายอะคีอันส์สังหารชาวกรุงทรอย (ยกเว้นหญิงและเด็กบางส่วนที่ไว้ชีวิตหรือขายเป็นทาส) และทำลายวิหาร ทำให้เทพเจ้าพิโรธ ชาวอะคีอันส์ส่วนน้อยที่กลับถึงบ้านอย่างปลอดภัยและหลายคนตั้งนิคมในชายฝั่งอันห่างไกล ภายหลังชาวโรมันสืบเชื้อสายของพวกตนไปถึง หนึ่งในชาวกรุงทรอย ผู้กล่าวกันว่านำชาวกรุงทรอยที่เหลือรอดไปยังประเทศอิตาลีในปัจจุบัน
ชาวกรีกโบราณคาดว่าสงครามกรุงทรอยเป็นเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ซึ่งเกิดขึ้นในศตวรรษที่ 13 หรือ 12 ก่อนคริสตกาล และเชื่อว่ากรุงทรอยตั้งอยู่ในประเทศตุรกีปัจจุบัน ใกล้กับช่องแคบดาร์ดาเนลส์ เมื่อล่วงมาถึงสมัยใหม่ คนส่วนใหญ่เชื่อว่าทั้งสงครามและกรุงทรอยเป็นนิทานปรำปราที่แต่งขึ้น อย่างไรก็ดี ในปี 1868 นักโบราณคดีชาวเยอรมัน ไฮน์ริช ชไลมันน์พบกับแฟรงก์ คัลเวิร์ท ผู้โน้มน้าวชไลมันน์ว่า กรุงทรอยเป็นสถานที่ที่มีอยู่จริง โดยตั้งอยู่ที่ฮิสซาร์ริคประเทศตุรกี และชไลมันน์เข้าควบคุมการขุดค้นของคัลเวิร์ทบนพื้นที่ซึ่งเป็นทรัพย์สินของคัลเวิร์ท คำถามที่ว่ามีความเป็นจริงทางประวัติศาสตร์ใดอยู่เบื้องหลังสงครามกรุงทรอยหรือไม่นั้นยังไม่มีคำตอบ นักวิชาการจำนวนมากเชื่อว่านิยายดังกล่าวมีแก่นความจริงทางประวัติศาสตร์ แม้อาจหมายความว่า เรื่องเล่าของโฮเมอร์เป็นการผสมนิทการล้อมและการออกเดินทางต่าง ๆ ของชาวกรีกไมซีเนียนระหว่างยุคสัมฤทธิ์ก็ตาม ผู้ที่เชื่อว่าเรื่องเล่าสงครามกรุงทรอยมาจากความขัดแย้งในประวัติศาสตร์อย่างเฉพาะมักระบุเวลาไว้ว่าอยู่ในศตวรรษที่ 12 หรือ 11 ก่อนคริสตกาล ซึ่งค่อนข้างสอดคล้องกับหลักฐานทางโบราณคดีของการเผาทำลายทรอย 7เอ
ต้นเหตุของสงคราม
พระประสงค์ของซุส
การตัดสินของปารีส
มหาเทพซุสทรงทราบคำทำนายจากเทพีเธมิส (Themis) หรือ โพรมีเทียสซึ่งได้รับการปลดปล่อยจากการจองจำในเทือกเขาคอเคซัสโดยเฮราคลีส ว่าพระองค์จะถูกโค่นลงโดยโอรสของตนเอง เหมือนอย่างที่พระองค์เคยปราบโครนัสพระบิดาของตนมาแล้ว ยังมีอีกคำทำนายหนึ่งว่านางอัปสรทะเล ซึ่งพระองค์ตกหลุมรักเข้า จะให้กำเนิดบุตรที่เก่งกล้ากว่าบิดา ด้วยเหตุนี้เธทิสจึงถูกส่งไปเป็นชายาของกษัตริย์มนุษย์ชื่อ เพเลอัส บุตรแห่งตามคำสั่งของมเหสีเฮราผู้เลี้ยงดูเธทิสมา
เทวดาทุกตนได้รับเชิญไปงานอภิเสกสมรสของ เพเลอัส กับ เธทิส และต่างก็นำของขวัญไปมากมาย เว้นก็แต่ เอริส เทพีแห่งความวิวาทขัดแย้ง ซึ่งไม่ได้ถูกรับเชิญและห้ามเข้ามาในงานตามคำสั่งของซุส เอริสโกรธและรู้สึกเสียหน้า จึงโยน (το μήλον της έριδος) อันเป็นของขวัญที่ตนนำมาเข้าไปในงาน โดยสลักคำว่า καλλίστῃ หรือ "แด่ผู้ที่งามที่สุด" ไว้บนแอปเปิ้ล ฯ สามเทวีแห่งโอลิมปัส ได้แก่ เฮรา, อะธีนา, และ แอโฟรไดที ต่างอ้างกรรมสิทธิ์ในผลแอปเปิ้ล และโต้เถียงกันอย่างเผ็ดร้อน แต่ก็ไม่มีเทพเจ้าองค์ใดยอมออกความเห็นตัดสินว่าเทพีองค์ไหนมีความงามเหนือกว่าคู่แข่ง ในที่สุดมหาเทพซุสจึงมีบัญชาให้เทพเฮอร์มีสนำเทวีสวรรค์ทั้งสามไปหาปารีสเจ้าชายแห่งทรอย ปารีสนั้นไม่ทราบถึงชาติกำเนิดของตน เพราะถูกเลี้ยงมาอย่างเด็กเลี้ยงแกะบนภูเขาไอด้า เนื่องจากมีคำนายว่าเด็กคนนี้จะนำความล่มสลายมาสู่กรุงทรอย วันหนึ่งหลังจากปารีสชำระกายด้วยน้ำพุบนเขาไอด้าเสร็จ เทพธิดาทั้งสามก็ปรากฏตัวให้เขาเห็นด้วยสรีระอันเปลือยเปล่า ถึงกระนั้นปารีสก็ยังไม่สามารถตัดสินผู้ชนะได้ เหล่าเทวีจึงต้องใช้วิธีติดสินบน โดยอะธีนาเสนอจะทำให้ปารีสเป็นผู้มีปัญญาหยั่งรู้ และมีทักษะในการศึกสงครามเหนือกว่าวีรบุรุษนักรบคนใดๆ, เฮราเสนออำนาจทางการเมือง และสิทธิปกครองทั้งเอเชียให้, ส่วนเทพธิดาแอโฟรไดทีเสนอให้ความรักของสตรีที่งามที่สุดในโลก(ซึ่งหมายถึงเฮเลนแห่งสปาร์ตา)แก่ปารีส ปารีสตกลงมอบแอปเปิ้ลทองคำให้แก่แอโฟรไดที หลังจากนั้นปารีสก็ออกผจญภัยจนกลับมาสู่กรุงทรอย
เพเลอัสกับเธทิสให้กำเนิดบุตรชาย และตั้งชื่อให้ว่าอคิลลีส มีคำทำนายว่าหากอคิลลีสไม่ตายในวัยชราโดยไม่มีใครรู้จัก ก็จะตายแต่หนุ่มแน่นในสนามรบแต่กวีจะร้องขับขานวีรกรรมของเขาให้มีเกียรติก้องขจรไกลไปชั่วนิรันด์ ต่อมาเมื่ออคิลลีสอายุได้เก้าขวบ โหรเอกของอากาเมมนอน พยากรณ์ว่าจะตีเอากรุงทรอยได้จำเป็นต้องอาศัยกำลังของอะคิลีส มีตำนานจากหลายๆต้นเรื่องระบุว่า เธทิสผู้แม่พยายามทำให้อะคิลีสคงกระพันในขณะที่ยังเป็นทารก บางตำนานเล่าว่าหล่อนถือลูกชายไว้เหนือกองไฟทุกคืน เพื่อเผาส่วนที่เป็นมนุษย์ปุถุชนของเขาให้สิ้นไป และถูเขาด้วยอมฤตภาพ หรือภัตตาหารเทพ (กรีก: ἀμβροσία) ในเวลากลางวัน การกระทำดังกล่าวเท่ากับเป็นการฆ่าลูกชายในเวลากลางคืน และชุบให้ฟื้นขึ้นในเวลากลางวัน เมื่อเพเลอัสพบเห็นเข้าจึงสั่งให้หยุดเสีย อีกตำนานหนึ่งกล่าวว่าเธทิสนำอคิลลีสไปอาบน้ำในแม่น้ำสติกซ์ที่ไหลผ่าน เพื่อให้อยู่ยงคงกระพัน แต่เพราะหล่อนจับข้อเท้าของบุตรไว้ร่างกายส่วนนี้จึงไม่ถูกน้ำ ไม่ได้รับอมตะภาพและไม่ทนต่อการโจมตี ซึ่งเป็นที่มาของคำว่า "" หมายถึงจุดอ่อน ฯ อคิลลีสเติบโตขึ้นมากลายเป็นนักรบผู้แกล้วกล้าที่สุดในหมู่มนุษย์ ธีทิสผู้แม่กลัวคำทำนายของแคลคัสจึงนำลูกชายไปซ่อนเสียที่ (กรีก: Σκύρος) ณ ราชฐานของกษัตริย์ (กรีก: Λυκομήδης) โดยให้แต่งตัวเหมือนเด็กผู้หญิง แต่โอดิสเซียสใช้ปัญญาล่อให้อคิลลีสเผยตัวออกมา
ปารีสและเฮเลนหนีตามกัน
การรวบรวมกำลังรบของชาวอะเคียน และการเดินทัพครั้งแรก
โอดิสเซียสกับอคิลลีส
การรวมพลที่เอาลิส
การรวมทัพครั้งที่ 2
สงครามเก้าปี
ฟิลัคตีตีส
ทัพกรีกเดินทางถึงทรอย
การทัพของอคิลลีส
อ่านเพิ่ม
นักเขียนสมัยโบราณ
- , Gods & Heroes of the Greeks: The Library of Apollodorus, translated by Michael Simpson, The , (1976). ISBN .
- Apollodorus, Apollodorus: The Library, translated by Sir James George Frazer, two volumes, Cambridge MA: Harvard University Press and London: William Heinemann Ltd. 1921. Volume 1: ISBN . Volume 2: ISBN .
- , Andromache, in Euripides: Children of Heracles, Hippolytus, Andromache, Hecuba, with an English translation by David Kovacs. Cambridge. Harvard University Press. (1996). ISBN .
- Euripides, Helen, in The Complete Greek Drama, edited by Whitney J. Oates and Eugene O'Neill, Jr. in two volumes. 1. Helen, translated by E. P. Coleridge. New York. Random House. 1938.
- Euripides, Hecuba, in The Complete Greek Drama, edited by Whitney J. Oates and Eugene O'Neill, Jr. in two volumes. 1. Hecuba, translated by E. P. Coleridge. New York. Random House. 1938.
- Herodotus, Histories, (translator), Cambridge: Harvard University Press, 1920; ISBN . Online version at the Perseus Digital Library].
- , Description of Greece, () translated by W. H. S. Jones; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. (1918). Vol 1, Books I–II, ISBN ; Vol 2, Books III–V, ISBN ; Vol 3, Books VI–VIII.21, ISBN ; Vol 4, Books VIII.22–X, ISBN .
- Proclus, Chrestomathy, in Fragments of the Kypria 2005-02-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน translated by H.G. Evelyn-White, 1914 (public domain).
- Proclus, Proclus' Summary of the Epic Cycle 2009-10-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, trans. Gregory Nagy.
- , , in Quintus Smyrnaeus: The Fall of Troy 2019-12-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Arthur Sanders Way (Ed. & Trans.), Loeb Classics #19; Harvard University Press, Cambridge MA. (1913). (1962 edition: ISBN ).
- Strabo, Geography, translated by Horace Leonard Jones; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press; London: William Heinemann, Ltd. (1924)
นักเขียนสมัยใหม่
- Burgess, Jonathan S. 2004. The Tradition of the Trojan War in Homer and the Epic Cycle (Johns Hopkins). ISBN .
- Castleden, Rodney. The Attack on Troy. Barnsley, South Yorkshire, UK: Pen and Sword Books, 2006 (hardcover, ISBN ).
- Davies, Malcolm (2000). "Euripides Telephus Fr. 149 (Austin) and the Folk-Tale Origins of the Teuthranian Expedition" (PDF). Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik. 133: 7–10.
- Durschmied, Erik. The Hinge Factor:How Chance and Stupidity Have Changed History. Coronet Books; New Ed edition (7 Oct 1999).
- Frazer, Sir James George, Apollodorus: The Library, two volumes, Cambridge MA: and London: William Heinemann Ltd. 1921. Volume 1: ISBN . Volume 2: ISBN .
- Graves, Robert. The Greek Myths, Penguin (Non-Classics); Cmb/Rep edition (April 6, 1993). ISBN .
- Kakridis, J., 1988. Ελληνική Μυθολογία ("Greek mythology"), Ekdotiki Athinon, Athens.
- Karykas, Pantelis, 2003. Μυκηναίοι Πολεμιστές ("Mycenean Warriors"), Communications Editions, Athens.
- Latacz, Joachim. Troy and Homer: Towards a Solution of an Old Mystery. New York: (US), 2005 (hardcover, ISBN ).
- Simpson, Michael. Gods & Heroes of the Greeks: , The , (1976). ISBN .
- Strauss, Barry. The Trojan War: A New History. New York: Simon & Schuster, 2006 (hardcover, ISBN ).
- Thompson, Diane P (2004). The Trojan War: Literature and Legends from the Bronze Age to the Present. Jefferson, NC: McFarland. ISBN .
- Troy: From Homer's Iliad to Hollywood Epic, edited by Martin M. Winkler. Oxford: Blackwell Publishers, 2007 (hardcover, ISBN ; paperback, ISBN ).
- Wood, Michael. In Search of the Trojan War. Berkeley: University of California Press, 1998 (paperback, ISBN ); London: BBC Books, 1985 (ISBN ).
แหล่งข้อมูลอื่น
- Was There a Trojan War? 2012-12-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Maybe so. From Archeology, a publication of the Archeological Institute of America. May/June 2004
- The Trojan War at Greek Mythology Link
- . Archived from the original on 28th October 2007.
- . Archived from the original on 19 December 2014.
- The location of Troy and possible connections with the city of Teuthrania. Archived from the original on 23rd November 2011.
- The Greek Age of Bronze "Trojan war"
- . Archived from the original on 19th April 2019.
- BBC audio podcast interviews and others on historicity, history and archaeology of the war. [Play]
- Warburg Institute Iconographic Database (about 2500 images related to the Trojan War)
- A New Astronomical Dating Of The Trojan War's End, Mediterranean Archaeology and Archaeometry 2020-10-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Bryce, Trevor (2005). The Trojans and their neighbours. Taylor & Francis. p. 37. ISBN .
- Wood (1985: 116–118)
- Scholiast on Homer’s Iliad; Hyginus, Fabulae 54; Ovid, Metamorphoses 11.217.
- Hesiod, Catalogue of Women fr. 57; Cypria fr. 4.
- Photius, Myrobiblion 190.
- P.Oxy. 56, 3829 (L. Koppel, 1989)
- Apollodorus Epitome E.3.2
- Pausanias, 15.9.5.
- Euripides Andromache 298; Div. i. 21; Apollodorus, Library 3.12.5.
- Homer Iliad I.410
- Apollodorus, Library 3.13.8.
- Apollonius Rhodius 4.869–879; Apollodorus, Library 3.13.6.
- Hyginus, Fabulae 96.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
sngkhramkrungthrxy xngkvs Trojan War epnsngkhramrahwangchawxakhixns krikobran Ἀxaioi chawkrik kbchawkrungthrxy hlngparisaehngthrxychingphranangehelnmacakphraswami khuxphraecaemenelxsaehngsparta sngkhramdngklawepnhnunginehtukarnsakhythisudinethphpkrnmkrik aelamikarbxkelaphannganwrrnkrrmkrikhlaychin thioddednthisud khux xieliydaelaoxdissiykhxngohemxr mhakaphyxieliydelaeruxngkarlxmkrungthrxypisudthay swnoxdissiyxthibaykaredinthangklbbankhxngoxdisesiys swnxunkhxngsngkhrammikarxthibayinokhlng Epic Cycle idaek aela sungpccubnehluxrxdmaephiyngbangswn karsukaehngkrungthrxyepnaehlngwtthudibsakhythi kwiaelankpraphnthosknatkrrmkrik echn exskhils Aeschylus osofkhlis Sophocles aela yuriphidis Euripides namaichpraphnthbthlakhr nxkcaknikwichawormn odyechphaaewxrcilaelaoxwid kdungexaehtukarncaksngkhramthrxymaepnphuneruxng hruxenuxhaswnhnunginnganpraphnthkhxngtnechnknsngkhramkrungthrxyThe Procession of the Trojan Horse in Troy odywnthistwrrsthi 13 hrux 12 kxnkhristkal tamrayngan sthanthithrxyphlkrikchna karephakrungthrxy 1759 62 ody Johann Georg Trautmann sngkhramkaenidcakkarwiwathrahwangethphixathina ehraaelaaexofridthi hlngxiris ethphiaehngkarwiwathaelakhwambadhmang ihphlaexpepilsithxng sungbangkhrngruckkninnam aexpepilaehngkhwambadhmang aek phuthingamthisud sussngethphithngsamiphaparis phutdsinwaaexofridthi phungamthisud khwridrbaexpepilip ephuxepnkaraelkepliyn aexofridthieskiheheln hyingngamthisudinolkaelamehsikhxngphraecaemenelxs tkhlumrkparis aelaparisidnaphranangipyngkrungthrxy phraecakrungimsini aelaphraechsthakhxngphraecaemenelxs phraswamikhxngeheln nakxngthphchawxakhixnsipyngkrungthrxyaelalxmkrungiwsibpi hlngsinwirburusipmakmay rwmthngxkhillisaelaxaaeckskhxngfayxakhixns aelaehketxraelapariskhxngfaythrxy krungthrxykesiydwyxubaymaothrcn fayxakhixnssngharchawkrungthrxy ykewnhyingaelaedkbangswnthiiwchiwithruxkhayepnthas aelathalaywihar thaihethphecaphiorth chawxakhixnsswnnxythiklbthungbanxyangplxdphyaelahlaykhntngnikhminchayfngxnhangikl phayhlngchawormnsubechuxsaykhxngphwktnipthung hnunginchawkrungthrxy phuklawknwanachawkrungthrxythiehluxrxdipyngpraethsxitaliinpccubn chawkrikobrankhadwasngkhramkrungthrxyepnehtukarnprawtisastrsungekidkhuninstwrrsthi 13 hrux 12 kxnkhristkal aelaechuxwakrungthrxytngxyuinpraethsturkipccubn iklkbchxngaekhbdardaenls emuxlwngmathungsmyihm khnswnihyechuxwathngsngkhramaelakrungthrxyepnnithanpraprathiaetngkhun xyangirkdi inpi 1868 nkobrankhdichaweyxrmn ihnrich chilmnnphbkbaefrngk khlewirth phuonmnawchilmnnwa krungthrxyepnsthanthithimixyucring odytngxyuthihissarrikhpraethsturki aelachilmnnekhakhwbkhumkarkhudkhnkhxngkhlewirthbnphunthisungepnthrphysinkhxngkhlewirth khathamthiwamikhwamepncringthangprawtisastridxyuebuxnghlngsngkhramkrungthrxyhruximnnyngimmikhatxb nkwichakarcanwnmakechuxwaniyaydngklawmiaeknkhwamcringthangprawtisastr aemxachmaykhwamwa eruxngelakhxngohemxrepnkarphsmnithkarlxmaelakarxxkedinthangtang khxngchawkrikimsieniynrahwangyukhsmvththiktam phuthiechuxwaeruxngelasngkhramkrungthrxymacakkhwamkhdaeynginprawtisastrxyangechphaamkrabuewlaiwwaxyuinstwrrsthi 12 hrux 11 kxnkhristkal sungkhxnkhangsxdkhlxngkbhlkthanthangobrankhdikhxngkarephathalaythrxy 7extnehtukhxngsngkhramphraprasngkhkhxngsus kartdsinkhxngparis 1904 ody exriek siomen mhaethphsusthrngthrabkhathanaycakethphiethmis Themis hrux ophrmiethiyssungidrbkarpldplxycakkarcxngcainethuxkekhakhxekhssodyehrakhlis waphraxngkhcathukokhnlngodyoxrskhxngtnexng ehmuxnxyangthiphraxngkhekhyprabokhrnsphrabidakhxngtnmaaelw yngmixikkhathanayhnungwanangxpsrthael sungphraxngkhtkhlumrkekha caihkaenidbutrthiekngklakwabida dwyehtunieththiscungthuksngipepnchayakhxngkstriymnusychux ephelxs butraehngtamkhasngkhxngmehsiehraphueliyngdueththisma ethwdathuktnidrbechiyipnganxphiesksmrskhxng ephelxs kb eththis aelatangknakhxngkhwyipmakmay ewnkaet exris ethphiaehngkhwamwiwathkhdaeyng sungimidthukrbechiyaelahamekhamainngantamkhasngkhxngsus exrisokrthaelarusukesiyhna cungoyn to mhlon ths eridos xnepnkhxngkhwythitnnamaekhaipinngan odyslkkhawa kallistῃ hrux aedphuthingamthisud iwbnaexpepil samethwiaehngoxlimps idaek ehra xathina aela aexofridthi tangxangkrrmsiththiinphlaexpepil aelaotethiyngknxyangephdrxn aetkimmiethphecaxngkhidyxmxxkkhwamehntdsinwaethphixngkhihnmikhwamngamehnuxkwakhuaekhng inthisudmhaethphsuscungmibychaihethphehxrmisnaethwiswrrkhthngsamiphaparisecachayaehngthrxy parisnnimthrabthungchatikaenidkhxngtn ephraathukeliyngmaxyangedkeliyngaekabnphuekhaixda enuxngcakmikhanaywaedkkhnnicanakhwamlmslaymasukrungthrxy wnhnunghlngcakparischarakaydwynaphubnekhaixdaesrc ethphthidathngsamkprakttwihekhaehndwysriraxnepluxyepla thungkrannpariskyngimsamarthtdsinphuchnaid ehlaethwicungtxngichwithitidsinbn odyxathinaesnxcathaihparisepnphumipyyahyngru aelamithksainkarsuksngkhramehnuxkwawirburusnkrbkhnid ehraesnxxanacthangkaremuxng aelasiththipkkhrxngthngexechiyih swnethphthidaaexofridthiesnxihkhwamrkkhxngstrithingamthisudinolk sunghmaythungehelnaehngsparta aekparis paristklngmxbaexpepilthxngkhaihaekaexofridthi hlngcaknnpariskxxkphcyphycnklbmasukrungthrxy eththismxbxawuththitikhunodyethphchangehlkhifistsaekxkhillisbutrchaykhxngtn 575 550 kxnkhristskrach ephelxskbeththisihkaenidbutrchay aelatngchuxihwaxkhillis mikhathanaywahakxkhillisimtayinwychraodyimmiikhrruck kcatayaethnumaenninsnamrbaetkwicarxngkhbkhanwirkrrmkhxngekhaihmiekiyrtikxngkhcriklipchwnirnd txmaemuxxkhillisxayuidekakhwb ohrexkkhxngxakaemmnxn phyakrnwacatiexakrungthrxyidcaepntxngxasykalngkhxngxakhilis mitanancakhlaytneruxngrabuwa eththisphuaemphyayamthaihxakhiliskhngkraphninkhnathiyngepnthark bangtananelawahlxnthuxlukchayiwehnuxkxngifthukkhun ephuxephaswnthiepnmnusyputhuchnkhxngekhaihsinip aelathuekhadwyxmvtphaph hruxphttaharethph krik ἀmbrosia inewlaklangwn karkrathadngklawethakbepnkarkhalukchayinewlaklangkhun aelachubihfunkhuninewlaklangwn emuxephelxsphbehnekhacungsngihhyudesiy xiktananhnungklawwaeththisnaxkhillisipxabnainaemnastiksthiihlphan ephuxihxyuyngkhngkraphn aetephraahlxncbkhxethakhxngbutriwrangkayswnnicungimthukna imidrbxmtaphaphaelaimthntxkarocmti sungepnthimakhxngkhawa hmaythungcudxxn xkhillisetibotkhunmaklayepnnkrbphuaeklwklathisudinhmumnusy thithisphuaemklwkhathanaykhxngaekhlkhscungnalukchayipsxnesiythi krik Skyros n rachthankhxngkstriy krik Lykomhdhs odyihaetngtwehmuxnedkphuhying aetoxdisesiysichpyyalxihxkhillisephytwxxkma parisaelaehelnhnitamknkarrwbrwmkalngrbkhxngchawxaekhiyn aelakaredinthphkhrngaerkoxdisesiyskbxkhillis karrwmphlthiexaliskarrwmthphkhrngthi 2sngkhramekapifilkhtitis thphkrikedinthangthungthrxy karthphkhxngxkhillisxanephimnkekhiynsmyobran Gods amp Heroes of the Greeks The Library of Apollodorus translated by Michael Simpson The 1976 ISBN 0 87023 205 3 Apollodorus Apollodorus The Library translated by Sir James George Frazer two volumes Cambridge MA Harvard University Press and London William Heinemann Ltd 1921 Volume 1 ISBN 0 674 99135 4 Volume 2 ISBN 0 674 99136 2 Andromache in Euripides Children of Heracles Hippolytus Andromache Hecuba with an English translation by David Kovacs Cambridge Harvard University Press 1996 ISBN 0 674 99533 3 Euripides Helen in The Complete Greek Drama edited by Whitney J Oates and Eugene O Neill Jr in two volumes 1 Helen translated by E P Coleridge New York Random House 1938 Euripides Hecuba in The Complete Greek Drama edited by Whitney J Oates and Eugene O Neill Jr in two volumes 1 Hecuba translated by E P Coleridge New York Random House 1938 Herodotus Histories translator Cambridge Harvard University Press 1920 ISBN 0 674 99133 8 Online version at the Perseus Digital Library Description of Greece translated by W H S Jones Cambridge Massachusetts Harvard University Press London William Heinemann Ltd 1918 Vol 1 Books I II ISBN 0 674 99104 4 Vol 2 Books III V ISBN 0 674 99207 5 Vol 3 Books VI VIII 21 ISBN 0 674 99300 4 Vol 4 Books VIII 22 X ISBN 0 674 99328 4 Proclus Chrestomathy in Fragments of the Kypria 2005 02 20 thi ewyaebkaemchchin translated by H G Evelyn White 1914 public domain Proclus Proclus Summary of the Epic Cycle 2009 10 09 thi ewyaebkaemchchin trans Gregory Nagy in Quintus Smyrnaeus The Fall of Troy 2019 12 01 thi ewyaebkaemchchin Arthur Sanders Way Ed amp Trans Loeb Classics 19 Harvard University Press Cambridge MA 1913 1962 edition ISBN 0 674 99022 6 Strabo Geography translated by Horace Leonard Jones Cambridge Massachusetts Harvard University Press London William Heinemann Ltd 1924 nkekhiynsmyihm Burgess Jonathan S 2004 The Tradition of the Trojan War in Homer and the Epic Cycle Johns Hopkins ISBN 0 8018 7890 X Castleden Rodney The Attack on Troy Barnsley South Yorkshire UK Pen and Sword Books 2006 hardcover ISBN 1 84415 175 1 Davies Malcolm 2000 Euripides Telephus Fr 149 Austin and the Folk Tale Origins of the Teuthranian Expedition PDF Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik 133 7 10 Durschmied Erik The Hinge Factor How Chance and Stupidity Have Changed History Coronet Books New Ed edition 7 Oct 1999 Frazer Sir James George Apollodorus The Library two volumes Cambridge MA and London William Heinemann Ltd 1921 Volume 1 ISBN 0 674 99135 4 Volume 2 ISBN 0 674 99136 2 Graves Robert The Greek Myths Penguin Non Classics Cmb Rep edition April 6 1993 ISBN 0 14 017199 1 Kakridis J 1988 Ellhnikh My8ologia Greek mythology Ekdotiki Athinon Athens Karykas Pantelis 2003 Mykhnaioi Polemistes Mycenean Warriors Communications Editions Athens Latacz Joachim Troy and Homer Towards a Solution of an Old Mystery New York US 2005 hardcover ISBN 0 19 926308 6 Simpson Michael Gods amp Heroes of the Greeks The 1976 ISBN 0 87023 205 3 Strauss Barry The Trojan War A New History New York Simon amp Schuster 2006 hardcover ISBN 0 7432 6441 X Thompson Diane P 2004 The Trojan War Literature and Legends from the Bronze Age to the Present Jefferson NC McFarland ISBN 0 7864 1737 4 Troy From Homer s Iliad to Hollywood Epic edited by Martin M Winkler Oxford Blackwell Publishers 2007 hardcover ISBN 1 4051 3182 9 paperback ISBN 1 4051 3183 7 Wood Michael In Search of the Trojan War Berkeley University of California Press 1998 paperback ISBN 0 520 21599 0 London BBC Books 1985 ISBN 0 563 20161 4 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb sngkhramkrungthrxy Was There a Trojan War 2012 12 28 thi ewyaebkaemchchin Maybe so From Archeology a publication of the Archeological Institute of America May June 2004 The Trojan War at Greek Mythology Link Archived from the original on 28th October 2007 Archived from the original on 19 December 2014 The location of Troy and possible connections with the city of Teuthrania Archived from the original on 23rd November 2011 The Greek Age of Bronze Trojan war Archived from the original on 19th April 2019 BBC audio podcast interviews and others on historicity history and archaeology of the war Play Warburg Institute Iconographic Database about 2500 images related to the Trojan War A New Astronomical Dating Of The Trojan War s End Mediterranean Archaeology and Archaeometry 2020 10 28 thi ewyaebkaemchchin bthkhwamwrrnkrrmniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk Bryce Trevor 2005 The Trojans and their neighbours Taylor amp Francis p 37 ISBN 978 0 415 34959 8 Wood 1985 116 118 Scholiast on Homer s Iliad Hyginus Fabulae 54 Ovid Metamorphoses 11 217 Hesiod Catalogue of Women fr 57 Cypria fr 4 Photius Myrobiblion 190 P Oxy 56 3829 L Koppel 1989 Apollodorus Epitome E 3 2 Pausanias 15 9 5 Euripides Andromache 298 Div i 21 Apollodorus Library 3 12 5 Homer Iliad I 410 Apollodorus Library 3 13 8 Apollonius Rhodius 4 869 879 Apollodorus Library 3 13 6 Hyginus Fabulae 96