สงครามประกาศอิสรภาพยูเครน

สงครามประกาศอิสรภาพยูเครน หรือ การปฏิวัติยูเครน เป็นการปะทะกันระหว่างฝ่ายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในช่วงหลังการปฏิวัติเดือนตุลาคม ค.ศ. 1917 และเป็นส่วนหนึ่งในสมรภูมิของสงครามโลกครั้งที่หนึ่งที่ยังคงดำเนินต่อไป ซึ่งถือเป็นหนึ่งในปัจจัยที่สำคัญที่เอื้ออำนวยต่อการล่มสลายของจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีและรัสเซีย จากการล่มสลายของสองจักรวรรดิใหญ่ที่ครอบครองยูเครนได้สร้างผลกระทบอย่างมากต่อขบวนการชาตินิยมยูเครน ซึ่งก่อตัวขึ้นมาในช่วงเวลาอันสั้นเพียงสี่ปีภายใต้การสนับสนุนจากรัฐบาลหรือองค์กรต่าง ๆ ในช่วงเวลานี้มักถูกกล่าวถึงเกี่ยวกับการมุ่งเน้นทางสุทรรศนนิยมและการสร้างชาติอย่างโดดเด่น แต่ภายในประเทศกลับเกิดความโกลาหลและสงครามกลางเมือง สงครามสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1921 ซึ่งนำไปสู่การแบ่งดินแดนของยูเครนในปัจจุบันระหว่างยูเครนโซเวียต (สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครนเป็นสาธารณรัฐองค์ประกอบของสหภาพโซเวียต) และสาธารณรัฐโปแลนด์ที่ 2 อีกทั้งยังมีพื้นที่ส่วนน้อยที่มอบให้กับเบลารุส เชโกสโลวาเกีย และโรมาเนียด้วย

สงครามประกาศอิสรภาพยูเครน
ส่วนหนึ่งของ แนวรบด้านตะวันออกของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง สงครามโปแลนด์–โซเวียต และของสงครามกลางเมืองรัสเซีย
ฝ่ายฝักใฝ่รวมตัวชุมนุม ณ ในกรุงเคียฟ เมื่อ ค.ศ. 1917
วันที่ 7 มีนาคม ค.ศ. 1917 – 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 1921 (4 ปี 8 เดือน 1 สัปดาห์ 3 วัน) สถานที่ ทางตอนกลางและตะวันออกของยุโรป ผล บอลเชวิคชนะ ดินแดน เปลี่ยนแปลง พื้นที่ส่วนใหญ่ของยูเครนถูกกองทัพแดงพิชิต นำไปสู่การจัดตั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครนภายใต้การครอบงำของสหภาพโซเวียต ในขณะที่รัฐเอกราชโปแลนด์ได้รับดินแดนส่วนใหญ่
คู่สงคราม
ยูเครน (1917–21) ยูเครนตะวันตก (1918–19) อื่น ๆ: (1918–19) (1919)  เยอรมนี (1918)  โปแลนด์ (1920–21)	รัสเซียโซเวียต (1917–21) (1917) URR (1918) ยูเครนโซเวียต (1919–21) อื่น ๆ: (1918) ดอแนตสก์–กรือวึยรีห์ (1918) (1918) (1920)	(1918) (1918–20)  เยอรมนี (1917–18)  โปแลนด์ (1918–19)  โรมาเนีย (1918)   ฝ่ายสัมพันธมิตร:  ฝรั่งเศส (1919)  กรีซ (1919)
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
ซือมอน แปตลูรา	อะเลคซันดร์ เยโกรอฟ มีฮาอิล ฟรุนเซ	ปิออตร์ วรานเกล  † ยูแซฟ ปิวซุดสกี
กำลัง
: 100,000 (สูงสุด) : 70,000 (สูงสุด)	กองทัพแดง : 103,000 (สูงสุด)	: 40,000 (peak) กองทัพจักรวรรดิเยอรมัน กองทัพโปแลนด์: 190,000 (สูงสุด) กองทัพโรมาเนีย: 4,000 (สูงสุด)

ภายหลังจากการสละราชสมบัติของจักรพรรดินิโคลัสที่ 2 บรรดาผู้นำทางสังคมยูเครนในเคียฟได้จัดตั้ง (Tsentralna Rada) ขึ้น โดยมี เป็นประธาน และได้รับการรับรองเบื้องต้นจากรัฐบาลชั่วคราวรัสเซียในเปโตรกราด (เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก) ภายในสภากลางยูเครนเป็นการร่วมมือกันกองกำลังต่าง ๆ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวรัสเซียที่เป็นสมาชิกสภาโซเวียตแรงงานและทหารในยูเครน (โดยเป็นส่วนหนึ่งของและบอลเชวิค) และได้รับการสนับสนุนจากสมาชิกของกองทัพแดงยูเครนอย่างรวดเร็ว เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน ค.ศ. 1917 สภากลางออกว่าด้วยการประกาศปกครองตนเองของยูเครนภายใต้สหพันธรัฐรัสเซีย ซึ่งได้รับการสนับสนุนอย่างมากยิ่งจากการประชุมใหญ่แห่งสภาชาวนาแห่งยูเครนทั้งปวงครั้งแรกเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน

ไม่นานหลังจากการก่อการกำเริบโดยบอลเชวิคตั้งแต่ต้นเดือนพฤศจิกายนในเปโตรกราด (รู้จักกันในชื่อ "การปฏิวัติเดือนตุลาคม" ซึ่งสาเหตุที่เรียกเช่นนี้เพราะความแตกต่างของปฏิทินที่ใช้) จึงออกเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน ค.ศ. 1917 ว่าด้วยการประกาศอิสรภาพสาธารณรัฐประชาชนยูเครน ณ กรุงเคียฟ ในช่วงเริ่มแรกสาธารณรัฐประชาชนประกาศปกครองตนเองและให้การสนับสนุนสหพันธรัฐรัสเซีย ต่อมาพรรคบอลเชวิคยูเครนได้เข้าร่วมประชุมสภาครั้งใหม่ที่จัดขึ้นในเคียฟเมื่อเดือนธันวาคม เนื่องด้วยความหวังว่าจะได้รับการสนับสนุนจากสภาโซเวียตทั่วยูเครน แต่ผลลัพธ์ที่ได้กลับกลายเป็นว่าพวกเขาเป็นฝ่ายเสียงข้างน้อยในสภาที่มีผู้แทน 2,500 คน สมาชิกบอลเชวิคประมาณ 100 คน พร้อมกับสมาชิกกลุ่มอื่น ๆ อีกสองสามคน จึงออกจากสภาแล้วไปเข้าร่วมกับสภาผู้แทนท้องถิ่นในฮาร์คอฟแทน และเปลี่ยนชื่อเป็น "การประชุมใหญ่แห่งสภาโซเวียตแรงงาน ทหาร และชาวนาแห่งยูเครนทั้งปวง" พร้อมทั้งประกาศจัดตั้งเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม ค.ศ. 1917 ในฐานะส่วนหนึ่งของสหพันธรัฐรัสเซียโซเวียต

ความสัมพันธ์ระหว่างสาธารณรัฐประชาชนยูเครนและสาธารณรัฐโซเวียตยูเครนเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว จนนำไปสู่การเปิดฉากของสงครามกลางเมืองภายในประเทศ โดยบอลเชวิคได้รับการสนับสนุนจากกองทัพแดง สาธารณรัฐประชาชนยูเครนสูญเสียกรุงเคียฟให้กับบอลเชวิคในช่วงเวลาสั้น ๆ แต่ภายหลังสามารถยึดคืนและยังคงควบคุมยูเครนส่วนใหญ่ไว้ได้ ทำให้บอลเชวิคล่าถอยไปยัง บริเวณใกล้เคียงกะบทะเลอะซอฟ การเป็นพันธมิตรกันระหว่างบอลเชวิคและอนาธิปไตย ทำให้บอลเชวิคสามารถยึดพื้นที่ส่วนหนึ่งของยูเครนคืนได้ โดยอาศัยจังหวะจากการที่สาธารณรัฐประชาชนกำลังต่อสู้กับสมรภูมิอื่น ๆ ทางตะวันตก

สาธารณรัฐประชาชนยูเครนตะวันตกได้รับการจัดตั้งขึ้นในลวิวเมื่อวันที่ 19 ตุลาคม ค.ศ. 1918 และต่อมาเข้ารวมกับสาธารณรัฐประชาชนยูเครน ซึ่งไม่นานนักก็ถูกแทนที่โดยของ ภายใต้การสนับสนุนจากเยอรมนี แต่ในเวลาอันสั้นสาธารณรัฐประชาชนยูเครนได้รับการฟื้นฟูกลับมาอีกครั้งโดย ภายหลังจากการปลดสกอรอปัดสกึยและการถอนกำลังของกองทัพเยอรมัน เมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1918 มีการลงนามในสนธิสัญญาเบรสท์-ลีตอฟสก์ระหว่างตัวแทนของฝ่ายมหาอำนาจกลางและ ซึ่งก่อนหน้านั้นหนึ่งเดือนได้มีการลงนามมาก่อนกับรัฐบาลเลนิน (ซอฟนาร์คอม) เมื่อจักรวรรดิเยอรมันประกาศยอมจำนนในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1918 ยูเครนจึงได้รับการฟื้นฟูเอกราช แต่ถึงอย่างนั้นสาธารณรัฐยังต้องเผชิญกับการอ้างสิทธิ์เหนือดินแดนของรัสเซียโซเวียตและสาธารณรัฐโปแลนด์ที่ 2 ที่ตั้งขึ้นใหม่ ซึ่งต้องการผนวกแคว้นกาลิเชียตะวันออกจากสาธารณรัฐประชาชนยูเครนตะวันตกที่รวมเป็นหนึ่งเดียวกับสาธารณรัฐประชาชนประชาชนเมื่อวันที่ 22 มกราคม ค.ศ. 1919

การรวมสหภาพกันระหว่างสาธารณรัฐยูเครนทั้งสองเกิดขึ้นหนึ่งปีให้หลังจากการออกว่าด้วยการประกาศอิสรภาพทั้งมวลของสาธารณรัฐประชาชนยูเครนออกจากรัสเซียโซเวียต ในทางตะวันตก กองทัพกาลิเชียต่อสู้เพื่อเอกราชกับโปแลนด์ในสงครามโปแลนด์-โซเวียต แต่กลับพ่ายแพ้อย่างยับเยิน สาธารณรัฐประชาชนยูเครนตะวันตกถูกยุบเลิกและรวมดินแดนดังกล่าวเข้ากับสาธารณรัฐโปแลนด์ที่ 2 แม้โปแลนด์จะพิชิตยูเครน แต่สาธารณรัฐประชาชนยูเครนยังคงเลือกลงนามเป็นพันธมิตรกับโปแลนด์เพื่อพยายามรับประกันความอยู่รอดในดินแดนส่วนที่เหลือ ซึ่งประสบความล้มเหลว เนื่องจากการลงนามสันติภาพแยกระหว่างโปแลนด์และโซเวียตในสนธิสัญญาสันติภาพรีกา

ดูเพิ่ม

• สาธารณรัฐประชาชนยูเครน
• สาธารณรัฐประชาชนยูเครนตะวันตก
• สงครามกลางเมืองรัสเซีย
• สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครน

บรรณานุกรม

• (1996). A History of Ukraine. Toronto: . .
• (1988). Ukraine: A History, 1st edition, Toronto: University of Toronto Press. .