บทความนี้ยังต้องการเพิ่มเพื่อ |
วัดเทวราชกุญชรวรวิหาร เป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดวรวิหาร ตั้งอยู่ในเขตดุสิต กรุงเทพมหานคร ริมคลองผดุงกรุงเกษมและแม่น้ำเจ้าพระยา พระอุโบสถของวัดได้รับการปฏิสังขรณ์โดยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ปัจจุบันภายในมีจิตรกรรมฝาผนังที่งดงามและอยู่ในสภาพที่ได้รับการอนุรักษ์อย่างดี โดยตกแต่งด้วยสีน้ำเงินทะเลเป็นหลัก ภายในวัดยังเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ไม้สักทอง วัดเทวราชกุญชรฯ ซึ่งเป็นอาคารทรงไทยแบบสถาปัตยกรรมจีน-โปรตุเกส สร้างด้วยไม้สักทอง ตามแบบดั้งเดิมทั้งหลัง วัดเทวราชฯยังได้จัดสร้างอาคารปฏิบัติธรรมทรงปั้นหยา ศิลปะสมัยรัชกาลที่ 5 ผสมผสานศิลปะสมัย รัชกาลที่ 7 ถือเป็นอาคารปฏิบัติธรรม ที่มีศิลปะงดงามหาชมได้ยากในเขตกรุงเทพมหานคร ที่สำคัญทางวัดได้อนุรักษ์อาคารโบราณไว้หลายหลัง โดยเฉพาะอาคารเทวราชธรรมสภา ที่มีอายุกว่า 100 ปี เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาศิลปะในยุครัตนโกสินทร์ด้วย.
วัดเทวราชกุญชรวรวิหาร | |
---|---|
ชื่อสามัญ | วัดเทวราชกุญชร |
ที่ตั้ง | ถนนศรีอยุธยา แขวงวชิรพยาบาล เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300 |
ประเภท | พระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดวรวิหาร |
นิกาย | เถรวาท มหานิกาย |
พระประธาน | พระพุทธเทวราชปฏิมากร |
เจ้าอาวาส | พระธรรมวชิราภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.๙) |
เว็บไซต์ | http://watdevaraj.org |
ส่วนหนึ่งของ |
ประวัติ
วัดเทวราชกุญชรเดิมเชื่อ วัดสมอแครง สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา สันนิษฐานว่าชื่อ สมอ มาจากต้นสมอที่ขึ้นกระจายอยู่ภายในวัด ในขณะที่บางกลุ่มมองว่าคำว่า สมอ น่าจะเพี้ยนเสียงมาจากภาษาเขมร ถะมอ ที่แปลว่า หิน สมอแครง จึงแปลว่า หินแกร่ง ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช วัดแห่งนีได้รับการบูรณะปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่โดยสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท และสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษมนตรี พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ พระเชษฐภคินีในรัชกาลที่ 1 ผู้ทรงเป็นต้นสกุล ตามลำดับ ในการบูรณะฯ นั้นได้รับการอุปถัมภ์โดย พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ ต้นสกุล พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และได้รับการอุปถัมภ์โดยตระกูลนี้สืบต่อมา
สมัยพระบทสมเด็จพุทธเลิศหล้านภาลัย ปรากฏชัดว่าวัดสมอแครงใช้เป็นสถานที่ฌาปนกิจศพของขุนนางฝ่ายวังหน้า เนื่องจากเป็นวัดที่ตั้งอยู่นอกเขตกำแพงพระนคร และเป็นวัดในเขตความรับผิดชอบของวังหน้า ดังปรากฏหลักฐานในในหมายรับสั่งรัชกาลที่ 2 จุลศักราช 1183 (พุทธศักราช 2364) เลขที่ 2 ระบุว่าทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้พระราชทานเพลิงศพจมื่นจงขวา ขุนนางสังกัดพระอาลักษณ์ฝ่ายวังหน้า ณ วัดสมอแครง เมื่อวันแรม 6 ค่ำ พุทธศักราช 2364 ว่า
"....ด้วยพระยาธารมารับพระราชโองการใส่เกล้า ฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ สั่งว่าจะได้ชักศพจมื่นจงขวาบ้านอยู่ ณ คลองบางลำพู บ้านพระอาลักษณ์วังหน้า ไป ณ เมรุวัดสมอแครง ณ วันแรม ๖ ค่ำ เดือน ๖ เพลาเช้า ครั้นเพลาบ่าย จะพระราชทานเพลิงนั้นให้ชาวพระคลังวิเสทรับเลกต่อพระสัสดี ต่อพันพุฒ พันเทพราช ๒๐ คน ถอยเอาเรือขนานลำหนึ่งไปรับศพที่บ้าน...."
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว มีการบูรณะซ่อมแซม วัดสมอแครงอีกครั้งหนึ่ง ดังปรากฏหลักฐานในราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3 ของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ ว่า "กรมหมื่นพิทักษ์เทเวศร์บูรณะวัดสมอแครงวัด ๑..."
การซ่อมแซมวัดสมอแครงครั้งนั้น สันนิษฐานว่าน่าจะตรงกับ พุทธศักราช 2392 เนื่องจากพบหลักฐานสมุดไทยร่างสารตรา หมวดจดหมายเหตุรัชกาลที่ 3 หมู่จุลศักราช 1211 (พุทธศักราช 2329) ระบุว่าเจ้าพระยาจักรีมีสารตราไปถึงพระยาพิษณุโลก พระยาสวรรคโลก พระยาสุโขทัย พระยาพิชัย พระยาพิจิตร พระยาแก้วกำแพงเพชร พระยาตาก พระยานครสวรรค์ พระยาเถิน ให้เกณฑ์ตัดไม้ขอนสักซ่อมแซมวัดมหาธาตุ วัดพรหมสุรินทร์ และวัดสมอแครงสาเหตุที่ต้องบูรณะวัดสมอแครงเนื่องจากพระอุโบสถเดิม มีขนาดไม่เพียงพอต่อการทำสังฆกรรมของพระภิกษุสงฆ์ จึงโปรดเกล้าให้ขยายพระอุโบสถวัดสมอแครงให้กว้างขึ้นกว่าเดิม ดังความในร่างสารตราดังกล่าวว่า
ข้อมูลที่ปรากฏในราชกิจจานุเบกษา ว่าด้วยเรื่อง "แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกกรมธรรมการ เรื่อง ปฏิสังขรณ์วัดเทวราชกุญชร" ดังมีความว่า
ด้วย สมเต็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรม พระยารชิรญาณวโรรส.
พระมหาสมณะ ประ ทาน รายงาน บฏิถังขรณ์ ของพระครูสมุห์วรคณิศรสิทธิการ ผู้รั้งเจ้าอาวาสวัดเทวราชรุญชร มายัง กระทรวงธรรมการ ว่า
พระครูสมุห์วรคณิศรสิทธิการ ได้เบิกเงินราย ทรงพระราชอุทิศ ๒,๐๐๐ บาท กับเงิน ผลประโยชน์ ขวง วัดเทวราชกุญชรอีก ๔,๗๘๘ บาท ๔ สตางค์
ไป จากกระทรวงธรรมการ แลเริยไรจาก ท่าน ที่ ทรง พระศรัทธา และ ศรัทธาได้ ๓,๕๐๔ บาท รวมทั้งสิ้นเป็นเงิน ๑๐,๙๒๙ บาท
๔ สตางค์ จักการปฏิสังขรณ์พระอุโบสถ กุฏิ ๓ หลัง ก่อถนนในวัต ๑๔ สายแล้วเสร็จ มีราย พระนาม และ นามผู้บริจาคทรัพย์ แจ้ง ต่อไปนี้
คือ พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหสวงราชบุรีติเรกฤทธิ์ ๑,๐๔๔ บาท อำแตงเอม อำแลงเปลี่ยน อำแดงเง็ก รายละ ๔๐๐ บาท อำแดงกลิ่น
๒๐๐ บาท นายปั่น ๑๐๕ บาท พระกันภยุบาทว์ ๙๐ บาท อำแตงบ๊วย ๖๓ บาท หม่อมเจ้าสารภี ๕๔ บาท พระองค์เจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้า
เหมวตี ๕o บาท ย่ำแดงจ่าง ๔๕ บาท ขุนราชคฤหรักษ์ อำแตงจิ๋น รายละ ๔๓ บาท ยำแดงอี่ยม ๔๑ บาท พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าเจริญศรีชนมายุ
พระยาเสถียรสุรประเพณี นายพันโท พระสรชาญพลไกร อำแดงหลิน อำแดงจีบ รายละ ๔๐ บาท ตำแดงกลิ่น อำแดงจีบ รายละ ๓๖ บาท อำแตงเง็ก ๓๕ บาท นายพันตรี หลวงชาติสรสิทธิ์
กับนายร้อยโทเยื้อน รวมกัน ๓๐ บาท พระยาศรีกฤดากร ๒๐ บาท อำแดงคำ อำแดงสุ่น รายละ ๑๖ บาท อำแดงเล็ก ๑๑ บาท พระยาพิบูลย์สงคราม นายเจิม รายละ ๑๐ บาท
จ่านายสิบเปรม หม่อมราชวงษ์นุ่ม อำแตงเจียน ตำแดงปลั่ง ยำแดงเอม รายละ ๘ บาท ยำแดงเฮี๊ยะ ๖ บาท อำแดงถนอม ๕ บาท รายย่อย ๘๔ บาท ผู้บริจาคทรัพย์ มีความยินดีรับพระราชทานถวายพระราชกุศล
กระทรวงธรรมการได้นำความกราบบังคมทูลทราฝ่าละอองธุรีพระบาท
แจ้งความมา ณ วันที่ ๑๐ กันยายน พระพุทธศักราช ๒๔๕๘
มหาอำมาดย์ โท พระยาธรรมศักดิ์มนตรี (ลงนามแทนเสนาบดี)
ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงยกวัดให้เป็นพระอารามหลวง และพระราชทานนามใหม่แก่วัดว่า วัดเทวราชกุญชร ซึ่งแปลว่า ช้าง (กุญชร) ของพระอินทร์ (เทวราช)
เมื่อปี พ.ศ. 2546 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรได้พระราชทานนามของพระประธานว่า พระพุทธเทวราชปฏิมากร และได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวนหนึ่งล้านบาทถ้วนเพื่อบูรณปฏิสังขรณ์พระอุโบสถพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยทางวัดได้นำพระราชทรัพย์ส่วนนี้มาปฏิสังขรณ์พระอุโบสถจนสำเร็จในปี พ.ศ. 2556
ศาสนสถานสำคัญในวัดเทวราชกุญชร
• พระอุโบสถ ขนาดใหญ่ กว้าง 17 เมตร ยาว 36 เมตร พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากุญชร กรมพระพิทักษ์เทเวศร์ ทรงสร้างขึ้น มีกำแพงแก้วรอบพระอุโบสถ ที่มุมกำแพงแก้วมีเจดีย์ทั้ง 4 มุม พระอุโบสถผ่านกาลเวลามายาวนาน กระทั่งในปี 2555 คณะกรรมการอนุรักษ์และทำนุบำรุงศาสนสถาน อันเกี่ยวเนื่องกับสถาบันพระมหากษัตริย์ และการส่งเสริมการเผยแผ่ศาสนา สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ได้เห็นชอบให้การสนับสนุนและดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์พระอุโบสถ ซึ่งแล้วเสร็จเมื่อปลายปี 2556 พระอุโบสถจึงหวนคืนสู่ความสง่างามเคียงคู่พระอารามแห่งนี้
• พระพุทธเทวราชปฏิมากร พระประธานประจำพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปโลหะหล่อ ลงรักปิดทอง หน้าตักกว้าง 4.35 เมตร ปางมารวิชัย ฝีมือช่างสมัยทวารวดี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามว่า “พระพุทธเทวราชปฏิมากร” พระพุทธรูปองค์นี้ มีประวัติว่า พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงทราบว่า กรุงศรีอยุธยาพบพระทององค์ใหญ่ จึงโปรดเกล้าฯ ให้กรมหมื่นพระพิทักษ์เทเวศรไปอัญเชิญลงมายังพระนคร โดยทางน้ำ ครั้นถึงปากคลองเทเวศร์ แพที่อัญเชิญพระพุทธรูปองค์ใหญ่ ฉุดเท่าไรก็ไม่มายังตำหนักแพ จึงโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระพุทธรูปขึ้นที่วัดสมอแครง
การถวายเครื่องสักการะแด่องค์พระพุทธเทวราชปฏิมากร นับว่าแปลกกว่าวัดอื่นๆ เนื่องจากพุทธศาสนิกชนนิยมถวาย “ผ้าไตร” แทนดอกไม้ธูปเทียน นับเป็นวัดแรกในประเทศไทยที่มีการนำผ้าไตรมาเป็นเครื่องสักการะพระพุทธรูปที่เชื่อกันว่าศักดิ์สิทธิ์ ให้ผลสัมฤทธิ์ตามที่ปรารถนา มาจนทุกวันนี้
• จิตรกรรมฝาผนัง ภาพจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถ นอกจากภาพชุมนุมเทพยดาแล้ว ยังมีภาพพุทธประวัติตอนโปรดพุทธมารดา ทศชาติชาดก ตอนสุวรรณสามชาดก ภาพเครื่องตั้งบูชาแบบจีน ซึ่งเป็นรูปแบบนิยมมากในสมัยรัชกาลที่ 3 รวมทั้งภาพปริศนาธรรมมากมายที่แปลกไปจากวัดอื่นๆ คือ ภาพพระภิกษุปลงอสุภกรรมฐานกับซากศพในสภาพต่างๆ
• พระวิหาร เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสมัยต่างๆ ทำด้วยทองเหลือง ลงรักปิดทอง ขนาดหน้าตัก 19 นิ้ว สูง 43 นิ้ว จำนวน 9 องค์ ซึ่งสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พระราชทานแก่วัดเทวราชกุญชร
• มณฑปจตุรมุข เป็นสถานที่ไหว้พระ สวดมนต์ ปฏิบัติธรรม และทำบุญถวายสังฆทาน
• พิพิธภัณฑ์สักทอง อาคารพิพิธภัณฑ์สักทอง ลักษณะทรงปั้นหยาประยุกต์ 2 ชั้น กว้าง 16.75 เมตร ยาว 30.15 เมตร ใช้เสาไม้สักทองทั้งหลัง ขนาดเสา 2 คนโอบ มีอายุประมาณ 479 ปี ซึ่งมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์เป็นอย่างยิ่ง
สร้างขึ้นเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้การอนุรักษ์ไม้สักทอง และเป็นศูนย์เผยแพร่ความรู้ทางด้านพระพุทธศาสนา
และเพื่อถวายเป็นพระราชกุศล เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในมงคลวโรกาสที่ทรงเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงเจริญพระชนมพรรษา 75 พรรษา
ภายในจัดแสดงรูปปั้นหุ่นขี้ผึ้งเท่าพระองค์จริงของสมเด็จพระสังฆราช 19 พระองค์ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ และประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุที่อัญเชิญมาจากประเทศศรีลังกา
• ศาลาการเปรียญ (เทวราชธรรมศาลา) ลักษณะทรงไทยตรีมุข 2 ชั้น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร และพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาฯ พระราชทานพระพุทธรัตนโกสินทร์มหาวชิราลงกรณ์ ขนาดหน้าตัก 19 นิ้ว ประดิษฐานประจำพระแท่นบุษบก
• กุฏิสงฆ์ (เทวราชกุญชร) ลักษณะทรงปั้นหยา 2 ชั้น เป็นกุฏิโบราณ บูรณะขึ้นใหม่
• อาคารสงฆ์พระมงคลนาวาวุธ ลักษณะทรงปั้นหยาประยุกต์ 4 ชั้น เป็นอาคารสร้างใหม่ จำนวน 49 ห้อง
• หอพระรัตนตรัย ทรงบุษบก เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปยืนปางห้ามสมุทร
• อาคารอเนกประสงค์ (เทวราชธรรมสถิต) ลักษณะทรงปั้นหยาประยุกต์ ขนาดกว้าง 9.50 เมตร ยาว 16 เมตร สำหรับพระภิกษุสามเณร และพุทธศาสนิกชนใช้ในการประกอบศาสนกิจศึกษาเล่าเรียน
ลำดับเจ้าอาวาส
ลำดับ | นาม | ดำรงตำแหน่ง (พ.ศ.) |
---|---|---|
1. | พระปลัด มุก | ? |
2. | พระธรรมุเทศาจารย์ (ฉิม) | |
3. | พระครูธรรมุเทศาจารย์ (ยิ้ม) | |
4. | พระประสิทธิ์สุตคุณ (แดง) | |
5. | พระมหาทิม | |
6. | พระสรภาณกวี (ชื่น ป.ธ.5) | |
7. | พระเทพสิทธินายก (เลียบ ปุญฺญสิริ) | 2457 - 2472 |
8. | พระอริยมุนี (หว่าง ธมฺมโชโต) ป.ธ.3 | 2472 - 2501 |
9. | พระอริยมุนี (ศรี ฐิตพโล ป.ธ.8) | 2501 - 2540 |
รักษาการ | พระมหาสมบัติ สุวโจ ป.ธ.8 | 2540 - 2544 |
10. | พระธรรมวชิราภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.9) | 2544 - ปัจจุบัน |
อ้างอิง
- วชิรา ชิติกชุษณพงศ์. (2558). พิพิธภัณฑ์ ไม้สักทอง วัดเทวราชกุญชรวรวิหาร. วารสารกรมประชาสัมพันธ์.ปีที่ 20 ฉบับที่ 221 กรกฎาคม 2558 หน้า 13-16.https://hq.prd.go.th/prTechnicalDM/download/article/article_20150916105724.pdf
- https://m.pantip.com/topic/31104589?
- วัดเทวราชฯอนุรักษ์อาคารเก่า (ไทยรัฐออนไลน์ 25 ตุลาคม 2557) [1]
- https://wat360.com/temple.php?wat_name=watdevarajkunchon[]
- หมายกำหนดผูกพัทธ์ สมุดไทยดำ,อักษรไทย,ภาษาไทย,เส้นดินสอขาว,หมายรับสั่งรัชกาลที่ 2, จ.ศ.1183 เลขที่ 2 หอสมุดแห่งชาติ
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3. พิมพ์ครั้งที่ 3 (กรุงเทพ ฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. กรมศิลปากร,2547),145.
- ราชกิจจานุเบกษา น่า 1433 วันที่ 26 กันยายน 2458 เรื่อง แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกกรมธรรมการ เรื่อง ปฏิสังขรณ์วัดเทวราชกุญชร
- http://watdevaraj.org/recruitment[]
- พิสิฐ เจริญสุข ... [และคนอื่นๆ] พระอารามหลวง. กรุงเทพฯ : กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม, 2551.
- วินัย หมั่นคติธรรม (คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม). (๒๕๕๘). A Study of Physical Foctors to reduce the Risk of Disasters Case Study : Dusit District Bangkok การศึกษาปัจจัยทางกายภาพเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดภัย กรณีศึกษา : พื้นที่เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร.การประชุมสวนสุนันทาวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ ๒ ๒๖ - ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๘.[2][]
- พระมหาทิม หรือเจ้าคุณทิม แต่เดิมอยู่วัดสุทัศนเทพวราราม เช่นเดียวกับหลวงปู่พัก ธมฺมทตฺโต และถูกส่งมาเป็นเจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชรในภายหลัง รวมทั้งเป็นคู่สวดหลวงปู่พักด้วย มีข้อมูลว่าเป็นชาววัดบึงทองหลาง บางกะปิ กรุงเทพ จนกระทั่งพระครูธรรมสมาจารย์ (หลวงปู่พัก ธมฺมทตฺโต) ถูกส่งมาเป็นเจ้าอาวาสวัดบึงทองหลาง (พ.ศ. 2445 - 2501) โดยสมเด็จพระสังฆราชแพ เมื่อมาอยู่แล้วได้ดำริสร้างอุโบสถเมื่อ พ.ศ. 2462 จึงได้จัดหาพระประธาน จึงได้มาพบปรึกษากับเจ้าคุณทิม ในฐานะคนวัดบึงทองหลางและเป็นครูอาจารย์ โดยได้อนุญาตให้หลวงปู่พัก เลือกพระพุทธรูปจากวัดเทวราชกุญชร ไปเพื่อเป็นพระประธานในอุโบสถ โดยที่สมเด็จพระสังฆราชแพ เป็นผู้ตั้งชื่อพระประธานนี้ว่า "หลวงพ่อพรศรีสุเวสสุวรรณ" ด้วยหลวงปู่พักเคยอยู่จำพรรษาวัดสุทัศน์ และมีสมเด็จพระสังฆราชแพเป็นพระคู่สวด (หนังสือที่ระลึกงานสมโภชน์ยกช่อฟ้าและฉลองมณฑปธรรมสมาจารย์นุสรณ์ วัดบึงทองหลาง เขตบางกะปิ กทม. วันที่ 30 เดือน มีนาคม พุทธศักราช 2552,กรุงเทพ ฯ , สำนักพิมพ์ธรรมสภา,2552, หน้า 20-30).
- พระกรุวัดเทวราชกุญชร พิมพ์พระพุทธชินราช พิมพ์พระประธาน สวยสุด นิยมสุด หลวงพ่อเลียบได้เลื่อนขึ้นเป็นพระปลัด ฐานานุกรมของพระศากยปุตติวงศ์ (เผื่อน) ต่อมาได้รับการแต่งตั้งและได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ดังนี้ พ.ศ. ๒๔๕๔ เป็นพระครูสมุหวรคณิสรสิทธิการ พ.ศ. ๒๔๕๗ เป็นเจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชร และได้รับการแต่งตั้งเป็นพระอุปัชฌาย์ และพ.ศ. ๒๔๖๒ เป็นพระเทพสิทธินายก [3]
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamniyngtxngkarephimaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxngkhunsamarthphthnabthkhwamniidodyephimaehlngxangxingtamsmkhwr enuxhathikhadaehlngxangxingxacthuklbxxk haaehlngkhxmul wdethwrachkuychrwrwihar khaw hnngsuxphimph hnngsux skxlar JSTOR eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir wdethwrachkuychrwrwihar epnphraxaramhlwng chntri chnidwrwihar tngxyuinekhtdusit krungethphmhankhr rimkhlxngphdungkrungeksmaelaaemnaecaphraya phraxuobsthkhxngwdidrbkarptisngkhrnodysmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng pccubnphayinmicitrkrrmfaphnngthingdngamaelaxyuinsphaphthiidrbkarxnurksxyangdi odytkaetngdwysinaenginthaelepnhlk phayinwdyngepnthitngkhxngphiphithphnthimskthxng wdethwrachkuychr sungepnxakharthrngithyaebbsthaptykrrmcin oprtueks srangdwyimskthxng tamaebbdngedimthnghlng wdethwrachyngidcdsrangxakharptibtithrrmthrngpnhya silpasmyrchkalthi 5 phsmphsansilpasmy rchkalthi 7 thuxepnxakharptibtithrrm thimisilpangdngamhachmidyakinekhtkrungethphmhankhr thisakhythangwdidxnurksxakharobraniwhlayhlng odyechphaaxakharethwrachthrrmspha thimixayukwa 100 pi ephuxihkhnrunhlngidsuksasilpainyukhrtnoksinthrdwy wdethwrachkuychrwrwiharchuxsamywdethwrachkuychrthitngthnnsrixyuthya aekhwngwchirphyabal ekhtdusit krungethphmhankhr 10300praephthphraxaramhlwng chntri chnidwrwiharnikayethrwath mhanikayphraprathanphraphuththethwrachptimakrecaxawasphrathrrmwchiraphrn osphn osphncit ot p th 9 ewbisthttp watdevaraj orgswnhnungkhxngsaranukrmphraphuththsasnaprawtiphraxinthrthrngchangexrawnxnepnchuxkhxngwd ody ethwrachaeplwaphraxinthr aelakuychraeplwachang wdethwrachkuychredimechux wdsmxaekhrng srangkhuninsmyxyuthya snnisthanwachux smx macaktnsmxthikhunkracayxyuphayinwd inkhnathibangklummxngwakhawa smx nacaephiynesiyngmacakphasaekhmr thamx thiaeplwa hin smxaekhrng cungaeplwa hinaekrng txmainrchsmyphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach wdaehngniidrbkarburnaptisngkhrnkhrngihyodysmedcphrabwrrachecamhasursinghnath aelasmedcphrasmphnthwngsethx ecafakrmhlwngphithksmntri phraoxrsinsmedcphraecaphinangethx ecafakrmphrasrisudarks phraechsthphkhiniinrchkalthi 1 phuthrngepntnskul tamladb inkarburna nnidrbkarxupthmphody phraecabrmwngsethx krmphraphithksethewsr tnskul phrarachoxrsinphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly aelaidrbkarxupthmphodytrakulnisubtxma smyphrabthsmedcphuththelishlanphaly praktchdwawdsmxaekhrngichepnsthanthichapnkicsphkhxngkhunnangfaywnghna enuxngcakepnwdthitngxyunxkekhtkaaephngphrankhr aelaepnwdinekhtkhwamrbphidchxbkhxngwnghna dngprakthlkthanininhmayrbsngrchkalthi 2 culskrach 1183 phuththskrach 2364 elkhthi 2 rabuwathrngphrakrunaoprdekla ihphrarachthanephlingsphcmuncngkhwa khunnangsngkdphraxalksnfaywnghna n wdsmxaekhrng emuxwnaerm 6 kha phuththskrach 2364 wa dwyphrayatharmarbphrarachoxngkarisekla thrngphrakrunaoprdekla sngwacaidchksphcmuncngkhwabanxyu n khlxngbanglaphu banphraxalksnwnghna ip n emruwdsmxaekhrng n wnaerm 6 kha eduxn 6 ephlaecha khrnephlabay caphrarachthanephlingnnihchawphrakhlngwiesthrbelktxphrassdi txphnphuth phnethphrach 20 khn thxyexaeruxkhnanlahnungiprbsphthiban inrchsmyphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw mikarburnasxmaesm wdsmxaekhrngxikkhrnghnung dngprakthlkthaninrachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 3 khxngecaphrayathiphakrwngs wa krmhmunphithksethewsrburnawdsmxaekhrngwd 1 karsxmaesmwdsmxaekhrngkhrngnn snnisthanwanacatrngkb phuththskrach 2392 enuxngcakphbhlkthansmudithyrangsartra hmwdcdhmayehturchkalthi 3 hmuculskrach 1211 phuththskrach 2329 rabuwaecaphrayackrimisartraipthungphrayaphisnuolk phrayaswrrkholk phrayasuokhthy phrayaphichy phrayaphicitr phrayaaekwkaaephngephchr phrayatak phrayankhrswrrkh phrayaethin iheknthtdimkhxnsksxmaesmwdmhathatu wdphrhmsurinthr aelawdsmxaekhrngsaehtuthitxngburnawdsmxaekhrngenuxngcakphraxuobsthedim mikhnadimephiyngphxtxkarthasngkhkrrmkhxngphraphiksusngkh cungoprdeklaihkhyayphraxuobsthwdsmxaekhrngihkwangkhunkwaedim dngkhwaminrangsartradngklawwa khxmulthipraktinrachkiccanuebksa wadwyeruxng aecngkhwamkrathrwngthrrmkar aephnkkrmthrrmkar eruxng ptisngkhrnwdethwrachkuychr dngmikhwamwa dwy smetcphraecabrmwngsethx krm phrayarchiryanworrs phramhasmna pra than rayngan btithngkhrn khxngphrakhrusmuhwrkhnisrsiththikar phurngecaxawaswdethwrachruychr mayng krathrwngthrrmkar wa phrakhrusmuhwrkhnisrsiththikar idebikenginray thrngphrarachxuthis 2 000 bath kbengin phlpraoychn khwng wdethwrachkuychrxik 4 788 bath 4 stangkh ip cakkrathrwngthrrmkar aeleriyircak than thi thrng phrasrththa aela srththaid 3 504 bath rwmthngsinepnengin 10 929 bath 4 stangkh ckkarptisngkhrnphraxuobsth kuti 3 hlng kxthnninwt 14 sayaelwesrc miray phranam aela namphubricakhthrphy aecng txipni khux phraecaphiyaethx krmhswngrachburitierkvththi 1 044 bath xaaetngexm xaaelngepliyn xaaedngengk rayla 400 bath xaaedngklin 200 bath naypn 105 bath phraknphyubathw 90 bath xaaetngbwy 63 bath hmxmecasarphi 54 bath phraxngkhecanxngnangethx phraxngkheca ehmwti 5o bath yaaedngcang 45 bath khunrachkhvhrks xaaetngcin rayla 43 bath yaaedngxiym 41 bath phraecanxngnangethx phraxngkhecaecriysrichnmayu phrayaesthiyrsurpraephni nayphnoth phrasrchayphlikr xaaednghlin xaaedngcib rayla 40 bath taaedngklin xaaedngcib rayla 36 bath xaaetngengk 35 bath nayphntri hlwngchatisrsiththi kbnayrxyotheyuxn rwmkn 30 bath phrayasrikvdakr 20 bath xaaedngkha xaaedngsun rayla 16 bath xaaedngelk 11 bath phrayaphibulysngkhram nayecim rayla 10 bath canaysibeprm hmxmrachwngsnum xaaetngeciyn taaedngplng yaaedngexm rayla 8 bath yaaedngehiya 6 bath xaaedngthnxm 5 bath rayyxy 84 bath phubricakhthrphy mikhwamyindirbphrarachthanthwayphrarachkusl krathrwngthrrmkaridnakhwamkrabbngkhmthulthrafalaxxngthuriphrabath aecngkhwamma n wnthi 10 knyayn phraphuththskrach 2458 mhaxamady oth phrayathrrmskdimntri lngnamaethnesnabdi txmaphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw thrngykwdihepnphraxaramhlwng aelaphrarachthannamihmaekwdwa wdethwrachkuychr sungaeplwa chang kuychr khxngphraxinthr ethwrach phraphuththethwrachptimakr emuxpi ph s 2546 phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitridphrarachthannamkhxngphraprathanwa phraphuththethwrachptimakr aelaidoprdekla phrarachthanphrarachthrphyswnphraxngkhcanwnhnunglanbaththwnephuxburnptisngkhrnphraxuobsthphrxmdwysmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng odythangwdidnaphrarachthrphyswnnimaptisngkhrnphraxuobsthcnsaercinpi ph s 2556sasnsthansakhyinwdethwrachkuychr phraxuobsth khnadihy kwang 17 emtr yaw 36 emtr phraecabrmwngsethx phraxngkhecakuychr krmphraphithksethewsr thrngsrangkhun mikaaephngaekwrxbphraxuobsth thimumkaaephngaekwmiecdiythng 4 mum phraxuobsthphankalewlamayawnan krathnginpi 2555 khnakrrmkarxnurksaelathanubarungsasnsthan xnekiywenuxngkbsthabnphramhakstriy aelakarsngesrimkarephyaephsasna sanknganthrphysinswnphramhakstriyidehnchxbihkarsnbsnunaeladaeninkarburnptisngkhrnphraxuobsth sungaelwesrcemuxplaypi 2556 phraxuobsthcunghwnkhunsukhwamsngangamekhiyngkhuphraxaramaehngni phraphuththethwrachptimakr phraprathanpracaphraxuobsth epnphraphuththrupolhahlx lngrkpidthxng hnatkkwang 4 35 emtr pangmarwichy fimuxchangsmythwarwdi phrabathsmedcphraecaxyuhw phrarachthannamwa phraphuththethwrachptimakr phraphuththrupxngkhni miprawtiwa phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw thrngthrabwa krungsrixyuthyaphbphrathxngxngkhihy cungoprdekla ihkrmhmunphraphithksethewsripxyechiylngmayngphrankhr odythangna khrnthungpakkhlxngethewsr aephthixyechiyphraphuththrupxngkhihy chudethairkimmayngtahnkaeph cungoprdekla ihxyechiyphraphuththrupkhunthiwdsmxaekhrng karthwayekhruxngskkaraaedxngkhphraphuththethwrachptimakr nbwaaeplkkwawdxun enuxngcakphuththsasnikchnniymthway phaitr aethndxkimthupethiyn nbepnwdaerkinpraethsithythimikarnaphaitrmaepnekhruxngskkaraphraphuththrupthiechuxknwaskdisiththi ihphlsmvththitamthiprarthna macnthukwnni citrkrrmfaphnng phaphcitrkrrmfaphnnginphraxuobsth nxkcakphaphchumnumethphydaaelw yngmiphaphphuththprawtitxnoprdphuththmarda thschatichadk txnsuwrrnsamchadk phaphekhruxngtngbuchaaebbcin sungepnrupaebbniymmakinsmyrchkalthi 3 rwmthngphaphprisnathrrmmakmaythiaeplkipcakwdxun khux phaphphraphiksuplngxsuphkrrmthankbsaksphinsphaphtang phrawihar epnthipradisthanphraphuththrupsmytang thadwythxngehluxng lngrkpidthxng khnadhnatk 19 niw sung 43 niw canwn 9 xngkh sungsmedcphrabrmoxrsathirach syammkudrachkumar phrarachthanaekwdethwrachkuychr mnthpcturmukh epnsthanthiihwphra swdmnt ptibtithrrm aelathabuythwaysngkhthan phiphithphnthskthxng xakharphiphithphnthskthxng lksnathrngpnhyaprayukt 2 chn kwang 16 75 emtr yaw 30 15 emtr ichesaimskthxngthnghlng khnadesa 2 khnoxb mixayupraman 479 pi sungmikhunkhathangprawtisastrepnxyangying srangkhunephuxepnaehlngeriynrukarxnurksimskthxng aelaepnsunyephyaephrkhwamruthangdanphraphuththsasna aelaephuxthwayepnphrarachkusl echlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraecaxyuhw inmngkhlworkasthithrngecriyphrachnmphrrsa 80 phrrsa aelasmedcphranangeca phrabrmrachininath thrngecriyphrachnmphrrsa 75 phrrsa phayincdaesdngruppnhunkhiphungethaphraxngkhcringkhxngsmedcphrasngkhrach 19 phraxngkh aehngkrungrtnoksinthr aelapradisthanphrabrmsaririkthatuthixyechiymacakpraethssrilngka salakarepriyy ethwrachthrrmsala lksnathrngithytrimukh 2 chn smedcphrabrmoxrsathirach syammkudrachkumar aelaphraecawrwngsethx phraxngkhecasrirsmi phrawrchaya phrarachthanphraphuththrtnoksinthrmhawchiralngkrn khnadhnatk 19 niw pradisthanpracaphraaethnbusbk kutisngkh ethwrachkuychr lksnathrngpnhya 2 chn epnkutiobran burnakhunihm xakharsngkhphramngkhlnawawuth lksnathrngpnhyaprayukt 4 chn epnxakharsrangihm canwn 49 hxng hxphrartntry thrngbusbk epnthipradisthanphraphuththrupyunpanghamsmuthr xakharxenkprasngkh ethwrachthrrmsthit lksnathrngpnhyaprayukt khnadkwang 9 50 emtr yaw 16 emtr sahrbphraphiksusamenr aelaphuththsasnikchnichinkarprakxbsasnkicsuksaelaeriynladbecaxawasladb nam darngtaaehnng ph s 1 phrapld muk 2 phrathrrmuethsacary chim 3 phrakhruthrrmuethsacary yim 4 phraprasiththisutkhun aedng 5 phramhathim6 phrasrphankwi chun p th 5 7 phraethphsiththinayk eliyb puy ysiri 2457 24728 phraxriymuni hwang thm mochot p th 3 2472 25019 phraxriymuni sri thitphol p th 8 2501 2540rksakar phramhasmbti suwoc p th 8 2540 254410 phrathrrmwchiraphrn osphn osphncit ot p th 9 2544 pccubnxangxingwchira chitikchusnphngs 2558 phiphithphnth imskthxng wdethwrachkuychrwrwihar warsarkrmprachasmphnth pithi 20 chbbthi 221 krkdakhm 2558 hna 13 16 https hq prd go th prTechnicalDM download article article 20150916105724 pdf https m pantip com topic 31104589 wdethwrachxnurksxakhareka ithyrthxxniln 25 tulakhm 2557 1 https wat360 com temple php wat name watdevarajkunchon lingkesiy hmaykahndphukphthth smudithyda xksrithy phasaithy esndinsxkhaw hmayrbsngrchkalthi 2 c s 1183 elkhthi 2 hxsmudaehngchati ecaphrayathiphakrwngsmhaoksathibdi kha bunnakh phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 3 phimphkhrngthi 3 krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr 2547 145 rachkiccanuebksa na 1433 wnthi 26 knyayn 2458 eruxng aecngkhwamkrathrwngthrrmkar aephnkkrmthrrmkar eruxng ptisngkhrnwdethwrachkuychr http watdevaraj org recruitment lingkesiy phisith ecriysukh aelakhnxun phraxaramhlwng krungethph krmkarsasna krathrwngwthnthrrm 2551 winy hmnkhtithrrm khnaethkhonolyixutsahkrrm 2558 A Study of Physical Foctors to reduce the Risk of Disasters Case Study Dusit District Bangkok karsuksapccythangkayphaphephuxldkhwamesiynginkarekidphy krnisuksa phunthiekhtdusit krungethphmhankhr karprachumswnsunnthawichakarradbchati khrngthi 2 26 27 phvscikayn 2558 2 lingkesiy phramhathim hruxecakhunthim aetedimxyuwdsuthsnethphwraram echnediywkbhlwngpuphk thm mtht ot aelathuksngmaepnecaxawaswdethwrachkuychrinphayhlng rwmthngepnkhuswdhlwngpuphkdwy mikhxmulwaepnchawwdbungthxnghlang bangkapi krungethph cnkrathngphrakhruthrrmsmacary hlwngpuphk thm mtht ot thuksngmaepnecaxawaswdbungthxnghlang ph s 2445 2501 odysmedcphrasngkhrachaeph emuxmaxyuaelwiddarisrangxuobsthemux ph s 2462 cungidcdhaphraprathan cungidmaphbpruksakbecakhunthim inthanakhnwdbungthxnghlangaelaepnkhruxacary odyidxnuyatihhlwngpuphk eluxkphraphuththrupcakwdethwrachkuychr ipephuxepnphraprathaninxuobsth odythismedcphrasngkhrachaeph epnphutngchuxphraprathanniwa hlwngphxphrsrisuewssuwrrn dwyhlwngpuphkekhyxyucaphrrsawdsuthsn aelamismedcphrasngkhrachaephepnphrakhuswd hnngsuxthiralukngansmophchnykchxfaaelachlxngmnthpthrrmsmacarynusrn wdbungthxnghlang ekhtbangkapi kthm wnthi 30 eduxn minakhm phuththskrach 2552 krungethph sankphimphthrrmspha 2552 hna 20 30 phrakruwdethwrachkuychr phimphphraphuththchinrach phimphphraprathan swysud niymsud hlwngphxeliybideluxnkhunepnphrapld thananukrmkhxngphrasakyputtiwngs ephuxn txmaidrbkaraetngtngaelaidrbphrarachthansmnskdidngni ph s 2454 epnphrakhrusmuhwrkhnisrsiththikar ph s 2457 epnecaxawaswdethwrachkuychr aelaidrbkaraetngtngepnphraxupchchay aelaph s 2462 epnphraethphsiththinayk 3 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb wdethwrachkuychrwrwihar 13 46 20 N 100 30 07 E 13 772237 N 100 502023 E 13 772237 100 502023