ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
รูดอล์ฟ (รูดี้) อีมิว คาลมาน (ฮังการี: Rudolf (Rudy) Emil Kálmán; เกิด 19 พฤษภาคม ค.ศ. 1930 – ปัจจุบัน) เป็นวิศวกรไฟฟ้า นักทฤษฎีระบบเชิงคณิตศาสตร์ และผู้พัฒนาตัวกรองคาลมาน (Kalman filter) และเป็นผู้นำเสนอ(แบบจำลองปริภูมิสถานะ) และนำเสนอแนวคิดเรื่อง(สภาพควบคุมได้)และ(สภาพสังเกตได้) มาใช้ในการสร้างแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ของระบบ อันเป็นการนำองค์ความรู้ของทฤษฎีระบบควบคุมไปสู่ยุคใหม่ ที่เรียกว่า (ทฤษฎีระบบควบคุมสมัยใหม่) (modern control theory)
รูดอล์ฟ อีมิว คาลมาน Rudolf Emil Kálmán | |
---|---|
รูดอล์ฟ อีมิว คาลมาน | |
เกิด | บูดาเปสต์, ราชอาณาจักรฮังการี | 19 พฤษภาคม ค.ศ. 1930
สัญชาติ | ชาวฮังการี-โดยกำเนิด สหรัฐ |
ศิษย์เก่า | สถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์; มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย |
รางวัล | IEEE Medal of Honor; National Medal of Science; Charles Stark Draper Prize ; รางวัลเกียวโตปี ค.ศ. 1985 (Kyoto Prize) |
อาชีพทางวิทยาศาสตร์ | |
สาขา | วิศวกรรมไฟฟ้า; คณิตศาสตร์; ทฤษฎีระบบควบคุม |
สถาบันที่ทำงาน | มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด; มหาวิทยาลัยฟลอริดา; สถาบันเทคโนโลยีแห่งสหพันธ์สวิส ซือริช |
อาจารย์ที่ปรึกษาในระดับปริญญาเอก | จอห์น รากัซซินี |
ประวัติ
รูดอล์ฟ คาลมาน เกิดที่เมืองบูดาเปสต์ ประเทศฮังการี มีบิดาเป็นวิศวกรไฟฟ้า จึงเป็นแรงบันดาลใจให้เขาเดินตามรอยเท้าของบิดา ต่อมาครอบครัวอพยพมาสหรัฐอเมริกาในปี ค.ศ. 1943 และสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีและโททางด้านวิศวกรรมไฟฟ้าจากสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ในปี ค.ศ. 1953 และ ค.ศ. 1954 ตามลำดับ และปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ในปี ค.ศ. 1957 โดยมีจอห์น รากัซซินีเป็นอาจารย์ที่ปรึกษา
คาลมาน เริ่มงานเป็นนักคณิตศาสตร์ ที่สถาบันวิจัยสำหรับการศึกษาขั้นสูง (Research Institute for Advanced Studies) ในบอลทิมอร์ รัฐแมริแลนด์ ในปี ค.ศ. 1958 จนถึงปี ค.ศ. 1964 และเข้าดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดในปี ค.ศ. 1964 ถึงปี ค.ศ. 1971 และดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์และผู้อำนวยการศูนย์ทฤษฎีระบบเชิงคณิตศาสตร์ (Center for Mathematical System Theory) ที่มหาวิทยาลัยฟลอริดาในปี ค.ศ. 1971 ถึงปี ค.ศ. 1992 ในปี ค.ศ. 1973 คาลมานยังเข้าดำรงตำแหน่งประธานของภาควิชา ทฤษฎีระบบเชิงคณิตศาสตร์ที่สถาบันเทคโนโลยีแห่งสหพันธ์สวิส ซือริช (ETH Zurich) อีกตำแหน่งด้วย
คาลมาน ยังเป็นสมาชิกของของสหรัฐอเมริกา (U.S. National Academy of Sciences) และ (National Academy of Engineering) และ (American Academy of Arts and Sciences) นอกจากนี้ คาลมานยังเป็นสมาชิกชาวต่างชาติของ ของฮังการี ฝรั่งเศส และรัสเซีย และยังได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมาศักดิ์มหาวิทยาลัยต่างๆเป็นจำนวนมาก
คาลมาน ได้รับเหรียญเกียรติยศของสถาบันวิชาชีพวิศวกรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ (IEEE Medal of Honor) ในปี ค.ศ. 1974 และเหรียญ IEEE Centennial Medal ในปี ค.ศ. 1984 รางวัลเกียวโตจากกองทุนอินาโมริ (Kyoto Prize) ในสาขาเทคโนโลยีขั้นสูง ค.ศ. 1985 และ Steele Prize จาก (American Mathematical Society)ในปี ค.ศ. 1987 รางวัล Richard E. Bellman Control Heritage Awardในปี ค.ศ. 1997 และ Charles Stark Draper Prize จากสมาคมวิศวกรรมศาสตร์แห่งชาติใน ค.ศ. 2008 และในวันที่ 7 ตุลาคม ค.ศ. 2009 คาลมาน ได้รับ (National Medal of Science) จากประธานาธิบดีบารัก โอบามา สำหรับผลงานทางด้านทฤษฎีระบบควบคุม
ผลงาน
โดยพื้นฐานแล้วคาลมานเป็นวิศวกรไฟฟ้า จากวุฒิการศึกษาในระดับปริญญาตรีจากสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ และปริญญาโทและเอกจาก มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย เขาเป็นผู้ประดิษฐ์ร่วมตัวกรองคาลมาน หรือ ตัวกรองคาลมาน-บุทซี่ (Kalman-Bucy Filter) ซึ่งเป็นเทคนิคที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในสาขาของระบบควบคุม, ระบบนำทาง (navigation systems), การบิน (avionics), และการประยุกต์ใช้กับยานอวกาศห้วงลึก ในการการประมวลผลสัญญาณเพื่อที่จะสกัดสัญญาณออกจากสัญญาณรบกวนหรือการประมาณสถานะของระบบในกรณีที่ไม่สามารถทำการวัดสถานะนั้นได้
แนวความคิดของคาลมานเกี่ยวกับตัวกรองคาลมานนี้ถูกตั้งข้อสงสัยเป็นอย่างมากในช่วงเริ่มต้น จนทำให้คาลมานต้องแลกที่จะตีพิมพ์ผลงานของเขาในวารวารของสาขาวิศวกรรมเครื่องกลแทนที่จะเป็นวิศวกรรมไฟฟ้าหรือวิศวกรรมระบบควบคุม แต่อย่างไรก็ดี คาลมานประสบความสำเร้จในการนำแนวผลงานชิ้นนี้ของเขาให้ได้รับการยอมรับจากการได้พบกับ (Stanley F. Schmidt) แห่ง (NASA Ames Research Center) ในช่วงทศวรรษที่ 1960 จนในที่สุดตัวกรองคาลมานได้ถูกนำไปใช้ในการควบคุมและกรองสัญญาณของยานอวกาศในโครงการอะพอลโล และหลังจากนั้นก็ถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลายเรื่อยมา เช่น โครงการกระสวยอวกาศของนาซ่า ในเรือดำน้ำ ในไร้คนขับ ยานภาหนะต่างๆ จนไปถึงอาวุธเช่น (cruise missile)
ผลงานตีพิมพ์ที่สำคัญ
- Kalman, R.E. (1960). (PDF). Journal of Basic Engineering. 82 (1): 35–45. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-05-29. สืบค้นเมื่อ 2013-04-08.
- Kalman, R.E. (1961). (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-01-24. สืบค้นเมื่อ 2013-04-08.
{{}}
: Cite journal ต้องการ|journal=
((help)); ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=
ถูกละเว้น แนะนำ (|author=
) ((help))
อ้างอิง
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-02-04. สืบค้นเมื่อ 2013-04-08.
- National Science Fundation – The President's National Medal of Science: Recipient Details: RUDOLF E. KÁLMÁN
- ชีวประวัติของ รูดอล์ฟ อีมิว คาลมาน จากเว็ปไซต์ของสถาบันวิชาชีพวิศวกรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์
- . . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-10-01. สืบค้นเมื่อ 2013-02-10.
แหล่งข้อมูลอื่น
- The Kalman Filter website
- Kyoto Prize 2013-02-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- For Kálmán's PhD students see Rudolf Emil Kálmán on the Mathematics Genealogy Project page.
- Biography of Kalman from the IEEE
[[วิกิพีเดีย:|ข้อมูลบุคคล]] | |
---|---|
ชื่อ | Kalman, Rudolf Emil} |
ชื่ออื่น | |
รายละเอียดโดยย่อ | |
วันเกิด | May 19, 1930 |
สถานที่เกิด | |
วันตาย | |
สถานที่ตาย |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisudbthkhwamnixangxingkhristskrach khristthswrrs khriststwrrs sungepnsarasakhykhxngenuxha rudxlf rudi ximiw khalman hngkari Rudolf Rudy Emil Kalman ekid 19 phvsphakhm kh s 1930 pccubn epnwiswkriffa nkthvsdirabbechingkhnitsastr aelaphuphthnatwkrxngkhalman Kalman filter aelaepnphunaesnxaebbcalxngpriphumisthana aelanaesnxaenwkhideruxngsphaphkhwbkhumidaelasphaphsngektid maichinkarsrangaebbcalxngthangkhnitsastrkhxngrabb xnepnkarnaxngkhkhwamrukhxngthvsdirabbkhwbkhumipsuyukhihm thieriykwa thvsdirabbkhwbkhumsmyihm modern control theory rudxlf ximiw khalman Rudolf Emil Kalmanrudxlf ximiw khalmanekid 1930 05 19 19 phvsphakhm kh s 1930 94 pi budaepst rachxanackrhngkarisychatichawhngkari odykaenid shrthsisyekasthabnethkhonolyiaemssachuests mhawithyalyokhlmebiyrangwlIEEE Medal of Honor National Medal of Science Charles Stark Draper Prize rangwlekiywotpi kh s 1985 Kyoto Prize xachiphthangwithyasastrsakhawiswkrrmiffa khnitsastr thvsdirabbkhwbkhumsthabnthithanganmhawithyalysaetnfxrd mhawithyalyflxrida sthabnethkhonolyiaehngshphnthswis suxrichxacarythipruksainradbpriyyaexkcxhn rakssiniprawtirudxlf khalman ekidthiemuxngbudaepst praethshngkari mibidaepnwiswkriffa cungepnaerngbndalicihekhaedintamrxyethakhxngbida txmakhrxbkhrwxphyphmashrthxemrikainpi kh s 1943 aelasaerckarsuksaradbpriyyatriaelaoththangdanwiswkrrmiffacaksthabnethkhonolyiaemssachuestsinpi kh s 1953 aela kh s 1954 tamladb aelapriyyaexkthimhawithyalyokhlmebiy inpi kh s 1957 odymicxhn rakssiniepnxacarythipruksa khalman erimnganepnnkkhnitsastr thisthabnwicysahrbkarsuksakhnsung Research Institute for Advanced Studies inbxlthimxr rthaemriaelnd inpi kh s 1958 cnthungpi kh s 1964 aelaekhadarngtaaehnngsastracarythimhawithyalysaetnfxrdinpi kh s 1964 thungpi kh s 1971 aeladarngtaaehnngsastracaryaelaphuxanwykarsunythvsdirabbechingkhnitsastr Center for Mathematical System Theory thimhawithyalyflxridainpi kh s 1971 thungpi kh s 1992 inpi kh s 1973 khalmanyngekhadarngtaaehnngprathankhxngphakhwicha thvsdirabbechingkhnitsastrthisthabnethkhonolyiaehngshphnthswis suxrich ETH Zurich xiktaaehnngdwy khalman yngepnsmachikkhxngkhxngshrthxemrika U S National Academy of Sciences aela National Academy of Engineering aela American Academy of Arts and Sciences nxkcakni khalmanyngepnsmachikchawtangchatikhxng khxnghngkari frngess aelarsesiy aelayngidrbpriyyadusdibnthitkittimaskdimhawithyalytangepncanwnmak khalman idrbehriyyekiyrtiyskhxngsthabnwichachiphwiswkriffaaelaxielkthrxniks IEEE Medal of Honor inpi kh s 1974 aelaehriyy IEEE Centennial Medal inpi kh s 1984 rangwlekiywotcakkxngthunxinaomri Kyoto Prize insakhaethkhonolyikhnsung kh s 1985 aela Steele Prize cak American Mathematical Society inpi kh s 1987 rangwl Richard E Bellman Control Heritage Awardinpi kh s 1997 aela Charles Stark Draper Prize caksmakhmwiswkrrmsastraehngchatiin kh s 2008 aelainwnthi 7 tulakhm kh s 2009 khalman idrb National Medal of Science cakprathanathibdibark oxbama sahrbphlnganthangdanthvsdirabbkhwbkhumphlnganodyphunthanaelwkhalmanepnwiswkriffa cakwuthikarsuksainradbpriyyatricaksthabnethkhonolyiaemssachuests aelapriyyaothaelaexkcak mhawithyalyokhlmebiy ekhaepnphupradisthrwmtwkrxngkhalman hrux twkrxngkhalman buthsi Kalman Bucy Filter sungepnethkhnikhthiichknxyangaephrhlayinsakhakhxngrabbkhwbkhum rabbnathang navigation systems karbin avionics aelakarprayuktichkbyanxwkashwngluk inkarkarpramwlphlsyyanephuxthicaskdsyyanxxkcaksyyanrbkwnhruxkarpramansthanakhxngrabbinkrnithiimsamarththakarwdsthanannid aenwkhwamkhidkhxngkhalmanekiywkbtwkrxngkhalmannithuktngkhxsngsyepnxyangmakinchwngerimtn cnthaihkhalmantxngaelkthicatiphimphphlngankhxngekhainwarwarkhxngsakhawiswkrrmekhruxngklaethnthicaepnwiswkrrmiffahruxwiswkrrmrabbkhwbkhum aetxyangirkdi khalmanprasbkhwamsaercinkarnaaenwphlnganchinnikhxngekhaihidrbkaryxmrbcakkaridphbkb Stanley F Schmidt aehng NASA Ames Research Center inchwngthswrrsthi 1960 cninthisudtwkrxngkhalmanidthuknaipichinkarkhwbkhumaelakrxngsyyankhxngyanxwkasinokhrngkarxaphxlol aelahlngcaknnkthuknaipichxyangaephrhlayeruxyma echn okhrngkarkraswyxwkaskhxngnasa ineruxdana inirkhnkhb yanphahnatang cnipthungxawuthechn cruise missile phlngantiphimphthisakhyKalman R E 1960 PDF Journal of Basic Engineering 82 1 35 45 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2008 05 29 subkhnemux 2013 04 08 Kalman R E 1961 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2016 01 24 subkhnemux 2013 04 08 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a Cite journal txngkar journal help imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help xangxing khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 02 04 subkhnemux 2013 04 08 National Science Fundation The President s National Medal of Science Recipient Details RUDOLF E KALMAN chiwprawtikhxng rudxlf ximiw khalman cakewpistkhxngsthabnwichachiphwiswkriffaaelaxielkthrxniks khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2018 10 01 subkhnemux 2013 02 10 aehlngkhxmulxunwikikhakhmmikhakhmekiywkb rudxlf ximiw khalman The Kalman Filter website Kyoto Prize 2013 02 17 thi ewyaebkaemchchin For Kalman s PhD students see Rudolf Emil Kalman on the Mathematics Genealogy Project page Biography of Kalman from the IEEE wikiphiediy khxmulbukhkhl chux Kalman Rudolf Emil chuxxunraylaexiydodyyxwnekid May 19 1930sthanthiekidwntaysthanthitay