ราชอาณาจักรกัสติยา

ราชอาณาจักรกัสติยา (สเปน: Reino de Castilla) เป็นราชอาณาจักรของยุคกลางของคาบสมุทรไอบีเรียที่เริ่มก่อตัวเป็นอิสระขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 9 โดยการเป็นอาณาจักรเคานต์แห่งกัสติยาที่เป็น (vassal) ของราชอาณาจักรเลออน ชื่อ "กัสติยา" มาจากคำที่ว่าแปลว่าปราสาท เพราะในบริเวณนั้นมีปราสาทอยู่หลายปราสาท กัสติยาเป็นราชอาณาจักรหนึ่งที่ต่อมาก่อตั้งขึ้นเป็นราชบัลลังก์กัสติยาและราชบัลลังก์สเปนในที่สุด

ราชอาณาจักรกัสติยา Reino de Castilla
ค.ศ. 1035–ค.ศ. 1230
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
ราชอาณาจักรกัสติยาก่อนที่จะผนวกในคริสต์ศตวรรษที่ 11
สถานะ	ราชอาณาจักร
เมืองหลวง	ไม่มีการกำหนด (บูร์โกส, บายาโดลิด และโตเลโดเป็นศูนย์กลางสำคัญ)
ภาษาทั่วไป	สเปน (กัสติยา), บาสก์, และอาหรับถิ่นอัลอันดะลุส
ศาสนา	คริสต์ศาสนา (โรมันคาทอลิก), อิสลาม และยูดาย
การปกครอง	ราชาธิปไตย
ยุคประวัติศาสตร์	ยุคกลาง
• โรดริโกเป็นเคานต์แห่งกัสติยา	ค.ศ. 1035
• อาณาจักรเคานต์แห่งกัสติยารวมกับเคานต์เฟร์นัน กอนซาเลซ	ค.ศ. 931
• กัสติยากลายเป็นราชอาณาจักร	ค.ศ. 1035
• รวมกับเลออน	ค.ศ. 1230 ค.ศ. 1230
ก่อนหน้า ราชอาณาจักรเลออน
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	สเปน

ประวัติศาสตร์

กัสติยาในภาษาสเปนมีความหมายว่า "ดินแดนแห่งปราสาท" ซึ่งถูกใช้ครั้งแรกในช่วงปี ค.ศ. 800 เพื่อใช้เรียกพื้นที่เล็กๆ ในหุบเขากันตาเบรีย กัสติยามีการขยายอาณาเขตในคริสต์ศตวรรษที่ 9 แต่ยังคงมีสภาพเป็นเพียงกลุ่มเคาน์ตีที่รวมตัวกันภายใต้ผู้ปกครองที่ได้รับการคัดเลือกจากกษัตริย์แห่งอัสตูเรียสและกษัตริย์แห่งเลออน การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 970 เมื่อรวมเคาน์ตีทั้งหมดเข้าด้วยกันและขึ้นเป็นเคานต์คนแรกของดินแดนกัสติยาทั้งหมด ซึ่งเป็นเอกเทศภายใต้อำนาจการปกครองสูงสุดของกษัตริย์แห่งเลออน ในช่วงที่เฟร์นันมีชีวิตอยู่ บูร์โกสได้ถูกสถาปนาขึ้นเป็นเมืองหลวงและมีการขยายอาณาเขตไปทางใต้เข้าสู่อาณาเขตของชาวมัวร์ ภายใต้การปกครองของการ์ซิอา เฟร์นันเดซ และซันโช การ์ซิอา กัสติยาได้ขยายอาณาเขตไปไกลถึงแม่น้ำโดรู ความสัมพันธ์กับกษัตริย์แห่งเลออนซึ่งในทางการแล้วยังคงมีอำนาจปกครองสูงสุดเหนือกัสติยาค่อย ๆ ย่ำแย่ลงเรื่อย ๆ

แผนที่คาบสมุทรไอบีเรียในปี ค.ศ. 1037

พระเจ้าซันโชที่ 3 มหาราชผู้ควบคุมเคาน์ตีอารากอน, เคาน์ตีโซบราร์เบ และเคาน์ตีริชาร์โกร์ซาได้พิชิตกัสติยาและยึดครองนครเลออน พระองค์ครองตำแหน่งเป็นจักรพรรดิในปี ค.ศ. 1034 แต่สิ้นพระชนม์ในปีต่อมา ทรงพระราชทานอาณาเขตให้แก่พระราชโอรส โดย ได้ปกครองนาวาร์ รามิโรที่ 1 ได้ปกครองอารากอน ส่วนเฟร์นันโดที่ 1 ได้ปกครองกัสติยา โดยทั้งสามต่างครองตำแหน่งเป็นกษัตริย์ เมื่อพระเจ้าซันโชที่ 3 สิ้นพระชนม์ ได้เข้าครอบครองเลออนแต่ถูกพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 1 สังหารในปี ค.ศ. 1037 และยึดเอาการครอบครองราชอาณาจักรเลออนมาเป็นของตน ทรงโค่นอำนาจพี่น้อง แสดงความเกรียงไกรในสมรภูมิรบ และเข้ายึดกูอิงบราพร้อมผลักดันผู้ปกครองมุสลิมออกไปจากโตเลโด เซบิยา และ พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 1 ยึดพระราชบิดาเป็นตัวอย่างและแบ่งอาณาเขตให้แก่พระราชโอรส โดยพระเจ้าซันโชที่ 2 ได้ปกครองกัสติยา ส่วนพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 6 ได้ปกครองเลออน หลังพระเจ้าซันโชที่ 2 ถูกฆาตกรรมในปี ค.ศ. 1072 พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 6 ได้ขึ้นครองราชอาณาจักรกัสติยา ในปี ค.ศ. 1085 ราชอาณาจักรมุสลิมโตเลโดถูกผนวกเข้ากับกัสติยา ราชอาณาจักรถูกแบ่งให้แก่พระราชโอรสของกษัตริย์อีกครั้งในยุคของพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 7 โดยพระเจ้าซันโชที่ 3 ได้ปกครองกัสติยา ส่วนพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 ได้ปกครองเลออน

แผนที่ของคาบสมุทรไอบีเรียในปี ค.ศ. 1150 สีม่วงอ่อนคือราชอาณาจักรกัสติยา

พระเจ้าซันโชที่ 3 ครองราชย์ได้ไม่นาน พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 8 แห่งกัสติยาได้สืบทอดตำแหน่งต่อจากพระองค์ พระองค์กับพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 2 แห่งอารากอนได้ลงนามร่วมกันในสนธิสัญญาในปี ค.ศ. 1179 เพื่อแบ่งกันว่าใครมีสิทธิ์พิชิตราชอาณาจักรมุสลิมแห่งไหน โดยกัสติยาได้สิทธิ์ในการพิชิตอันดาลูเซียและมูร์เซีย พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 8 แห่งกัสติยาได้แสดงแสงยานุภาพทางการเมืองและการทหารเหนือเลออน พระองค์บีบบังคับให้กษัตริย์แห่งเลออนถวายความเคารพต่อพระองค์ในปี ค.ศ. 1188 จากนั้นการปกครองของกัสติยาก็ขยายลงใต้ไปจนถึงแม่น้ำเทกัส ส่วนทางตะวันออกขยายไปถึงพรมแดนของอารากอนในสมัยใหม่ ทว่ากษัตริย์เลออนไม่เคยยอมรับว่ากัสติยามีอำนาจเหนือกว่า และพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 9 แห่งเลออนปฏิเสธที่จะให้การสนับสนุนพระเจ้าอัลฟอนโซแห่งกัสติยาในการทำสงครามกับราชวงศ์อัลโมฮัดของชาวมุสลิมเบอร์เบอร์ กัสติยาจึงต้องแสดงแสงยานุภาพทางการเมืองเหนือเลออนจนส่งผลให้การรับมือกับชาวมุสลิมอ่อนแอลง พระองค์พ่ายแพ้ครั้งใหญ่ต่อราชวงศ์อัลโมฮัดในปี ค.ศ. 1195 ที่อาลาร์กอสซึ่งตั้งอยู่ทางตอนใต้ของโตเลโด แม้ก่อนหน้าที่จะพ่ายแพ้ พระเจ้าอัลฟอนโซได้สร้างความขุ่นเคืองให้แก่ผู้ปกครองชาวคริสต์คนอื่นๆ และไม่ได้มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน แต่ความพ่ายแพ้ของพระองค์ได้ทำให้ผู้ปกครองคนอื่นๆ ตื่นตัวต่อการคุกคามของราชวงศ์อัลโมฮัด พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 8 แห่งกัสติยาจึงร่วมมือกับ, และกองทัพโปรตุเกสกับกองทัพเลออนจนสามารถพิชิตราชวงศ์อัลโมฮัดได้ในปี ค.ศ. 1212 ที่ลาสนาบาสเดโตโลซา อันเป็นจุดเริ่มต้นของการสิ้นสุดของจักรวรรดิอัลโมฮัด

ในปี ค.ศ. 1230 หลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 9 แห่งเลออน ผู้สืบทอดตำแหน่งต่อจากพระองค์คือพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 3 พระราชโอรสผู้เป็นกษัตริย์แห่งกัสติยาอยู่แล้ว เนื่องจากเบเรงเก-ลา พระราชมารดาของพระองค์เป็นพระราชธิดาของพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 8 แห่งกัสติยา กัสติยาและเลออนจึงถูกรวมเข้าด้วยกันอย่างถาวรภายใต้การเป็นผู้นำของชาวกัสติยา เกิดเป็นราชบัลลังก์กัสติยา

การสืบราชบัลลังก์

ราชวงศ์ฆิเมเนซ

• พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 1 แห่งเลออน อดีตเคานต์แห่งกัสติยาได้ขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งเลออนตามสิทธิ์ของซันชาแห่งเลออนผู้เป็นภรรยา เมื่อพระองค์สิ้นพระชนม์ กัสติยาและเลออนถูกแยกเพื่อแบ่งให้แก่พระราชโอรส
• พระเจ้าซันโชที่ 2 แห่งกัสติยาและเลออน สืบทอดกัสติยาต่อจากพระราชบิดา ทรงอภิเษกสมรสกับอัลเบร์ตาแต่ไร้พระโอรสธิดา
• พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 6 แห่งกัสติยาและเลออน สืบทอดเลออนต่อจากพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 1 ผู้เป็นพระราชบิดา ต่อมาได้สืบทอดกัสติยาต่อจากพระเชษฐาและขึ้นครองตำแหน่งเป็นกษัตริย์แห่งเลออนและกัสติยา พระมเหสีของพระเจ้าอัลฟอนโซคืออาแญ็สแห่งอากีแตน ซึ่งเป็นบุตรสาวของและอาจจะสิ้นพระชนม์ก่อนพระองค์ พระเจ้าอัลฟอนโซจึงอภิเษกสมรสใหม่กับ ทั้งคู่มีพระโอรสธิดาด้วยกันหลายคน แต่มีเพียงพระธิดาคนเดียวที่มีชีวิตรอดจนถึงวัยผู้ใหญ่ เมื่อกงสต็องซ์สิ้นพระชนม์ พระองค์อภิเษกสมรสใหม่กับหญิงชื่อแบร์ตาซึ่งต่อมาสิ้นพระชนม์เช่นกัน พระองค์จึงอภิเษกสมรสอีกครั้งกับหญิงชื่ออิซาเบลที่ภายหลังสิ้นพระชนม์ พระองค์จึงอภิเษกสมรสใหม่กับหญิงชื่อเบียทริซที่สิ้นพระชนม์หลังพระองค์
• สมเด็จพระราชินีนาถอูร์รากาที่ 1 แห่งกัสติยาและเลออน สืบทอดตำแหน่งต่อจากพระราชบิดา พระสวามีคนแรกของพระนางคือซึ่งสิ้นพระชนม์ก่อนพระนางจะขึ้นครองราชย์ ต่อมาทรงอภิเษกสมรสกับพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 1 แห่งอารากอนและนาวาร์ ซึ่งเป็นการสมรสที่เกิดจากความไม่เต็มใจ หลังทั้งคู่แยกกันอยู่ พระนางมีคนรักและมีบุตรนอกสมรสด้วยกัน

ราชวงศ์บูร์กอญ

• พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 7 แห่งกัสติยาและเลออน สืบทอดตำแหน่งจากพระราชมารดา พระองค์อภิเษกสมรสกับบารังเก-ราแห่งบาร์เซโลนาซึ่งสิ้นพระชนม์ในเวลาต่อมา พระองค์จึงอภิเษกสมรสใหม่กับ พระเจ้าอัลฟอนโซนำธรรมเนียมการแบ่งราชอาณาจักรให้แก่พระโอรสกลับมาใช้อีกครั้ง
• พระเจ้าซันโชที่ 3 แห่งกัสติยา สืบทอดกัสติยาต่อจากพระราชบิดา ทรงสมรสกับบลังกาแห่งนาวาร์
• พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 8 แห่งกัสติยา สืบทอดตำแหน่งต่อจากพระราชบิดา พระองค์อภิเษกสมรสกับเอเลนอร์แห่งอังกฤษ พระธิดาของพระเจ้าเฮนรีที่ 2 แห่งอังกฤษ
• สืบทอดตำแหน่งต่อจากพระราชบิดา พระองค์ไม่ได้อภิเษกสมรสและสิ้นพระชนม์ตอนพระชนมายุ 13 พรรษา
• สมเด็จพระราชินีนาถเบเรงเก-ลาแห่งกัสติยา สืบทอดตำแหน่งต่อจากพระอนุชา พระองคเคยสมรสกับคอนราทที่ 2 ดยุคแห่งชวาเบินแต่การสมรสไม่สมบูรณ์เมื่อคอนราทถึงแก่กรรมเสียก่อน พระองค์ได้อภิเษกสมรสกับพระเจ้าอัลฟอนโซที่ 9 แห่งเลออน ลูกพี่ลูกน้องชั้นที่หนึ่งที่อยู่ห่างกันหนึ่งขั้นเพื่อรักษาสันติภาพระหว่างสองราชอาณาจักร สมเด็จพระสันตะปาปาไม่ยอมรับการแต่งงานด้วยเหตผลว่าเป็นการร่วมประเวณีกันของญาติใกล้ชิด การสมรสถูกประกาศให้เป็นโมฆะ แต่พระราชบุตรของทั้งคู่ได้รับการพิจารณาให้เป็นบุตรตามกฎหมาย เมื่อพระอนุชาสิ้นพระชนม์ พระนางกลัวว่าอดีตพระสวามีจะพยายามอ้างสิทธิ์ในบัลลังก์ ทรงตระหนักได้ว่ากัสติยาจำเป็นต้องมีผู้นำทางทหารที่แท้จริงจึงทรงสละบัลลังก์ให้พระราชโอรส
• พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 3 แห่งกัสติยา สืบทอดตำแหน่งต่อจากพระราชมารดาที่สละราชบัลลังก์แต่ยังคงอยู่เคียงข้างพระองค์ในฐานะที่ปรึกษาของกษัตริย์ เมื่อพระราชบิดาผู้เป็นกษัตริย์แห่งเลออนสิ้นพระชนม์ พระองค์ได้ยกราชอาณาจักรให้พระธิดาทั้สองที่เกิดจากพระมเหสีคนแรก อดีตพระราชินีเบเรงเกลาได้ทำการเจรจาต่อรองจนสุดท้ายพระธิดาทั้งสองยอมรับเงินก้อนโตเพื่อแลกกับการสละสิทธิ์ในบัลลังก์ พระเจ้าเฟร์นันโดจึงขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งเลออน ทำให้ราชสำนักกัสติยาและเลออนถูกผสานรวมกันและถูกมองว่าเป็นจุดเริ่มต้นของราชบัลลังก์กัสติยา พระเจ้าเฟร์นันโดอภิเษกสมรสกับ เมื่อพระนางสิ้นพระชนม์กษัตริย์ได้อภิเษกสมรสใหม่กับ

อ้างอิง

• Castile REGION, SPAIN: Encyclopaedia Britannica
• THE STORY AND FORMATION OF THE KINGDOM OF CASTILE
• Lost Kingdoms: Kingdom and Crown of Castile: History of Royal Women

ดูเพิ่ม

• ราชอาณาจักร