ในชื่อซึ่งตั้งตามธรรมเนียมภาษากลุ่มสลาฟตะวันออกนี้ นามสกุลที่แปลงมาจากชื่อบิดาคือ นีโคลาเยวิช ส่วนนามสกุลของตระกูลคือ ตูฮาเชฟสกี
มีฮาอิล ตูฮาเชฟสกี Михаил Тухачевский | |
---|---|
ตูฮาเชฟสกี ป.ค.ศ. 1935 | |
ชื่อเกิด | มีฮาอิล นีโคลาเยวิช ตูฮาเชฟสกี Михаил Николаевич Тухачевский |
ชื่อเล่น | นโปเลียนแดง |
เกิด | 16 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1893 อะเลคซันดรอฟสโคเย มณฑลโดโรโกบุจสกี จักรวรรดิรัสเซีย |
เสียชีวิต | 12 มิถุนายน ค.ศ. 1937 มอสโก รัสเซียโซเวียต สหภาพโซเวียต | (44 ปี)
สุสาน | สุสานดอนสโกเย |
รับใช้ | จักรวรรดิรัสเซีย (ค.ศ. 1914–1917) รัสเซียโซเวียต (ค.ศ. 1918–1922) สหภาพโซเวียต (ค.ศ. 1922–1937) |
แผนก/ | กองทัพจักรวรรดิรัสเซีย กองทัพแดง |
ประจำการ | ค.ศ. 1914–1937 |
ชั้นยศ | (กองทัพจักรวรรดิรัสเซีย) จอมพลแห่งสหภาพโซเวียต (กองทัพแดง) |
บังคับบัญชา | เสนาธิการทหารบก |
การยุทธ์ | สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง สงครามกลางเมืองรัสเซีย สงครามโปแลนด์-โซเวียต |
มีฮาอิล นีโคลาเยวิช ตูฮาเชฟสกี (รัสเซีย: Михаил Николаевич Тухачевский, : Mikhail Nikolayevich Tukhachevskiy, สัทอักษรสากล: [tʊxɐˈtɕefskʲɪj]; 16 กุมภาพันธ์ [ตามปฎิทินเก่า: 4 กุมภาพันธ์] ค.ศ. 1893 – 12 มิถุนายน ค.ศ. 1937) หรือฉายา นโปเลียนแดง เป็นผู้นำทหารและนักทฤษฎีชาวโซเวียต ผู้เป็นจอมพลแห่งสหภาพโซเวียตที่มีบทบาทสำคัญในระหว่าง ค.ศ. 1918 ถึง ค.ศ. 1937 ต่อมาเขาถูกตัดสินประหารชีวิตในเมื่อ ค.ศ. 1936-1938
เขาเข้ารับราชการเป็นเจ้าหน้าที่ทหารในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่งเมื่อ ค.ศ. 1914–1917 และในช่วงสงครามกลางเมืองรัสเซียเมื่อ ค.ศ. 1917–1923 เขาได้รับหน้าที่ในการปกป้องกรุงมอสโก (ค.ศ. 1918) จากนั้นเป็นผู้บัญชาการกองทัพภาคที่ 5 ใน ซึ่งเขาได้นำกองทัพเข้าพิชิตไซบีเรียจากอะเลคซันดร์ คอลชัค และต่อมาได้นำกองกำลังคอสแซ็กเข้าต่อสู้กับ (ค.ศ. 1920) ในระหว่าง ค.ศ. 1920–1921 เขาเป็นผู้บัญชาการทหารแนวรบตะวันตกในสงครามโปแลนด์–โซเวียต กองทัพโซเวียตในบัญชาการของเขาสามารถขับไล่จากยูเครนตะวันตกได้สำเร็จ แต่กองทัพแดงกลับพ่ายแพ้ศึกที่ชานกรุงวอร์ซอ และสงครามสิ้นสุดลงด้วยความปราชัยของโซเวียต ตูฮาเชฟสกีกล่าวโทษสตาลินสำหรับความพ่ายแพ้ในยุทธการที่วอร์ซอ
ต่อมาเขาได้รับเลื่อนตำแหน่งเป็นเสนาธิการทหารบกของกองทัพแดงตั้งแต่ ค.ศ. 1925 ถึง ค.ศ. 1928 จากนั้นเป็นผู้ช่วยในกรมการราษฎรฝ่ายกลาโหมหลังจาก ค.ศ. 1934 และเป็นผู้บัญชาการมณฑลทหารบกโวลกาใน ค.ศ. 1937 เขาได้รับตำแหน่งจอมพลแห่งสหภาพโซเวียตเมื่อ ค.ศ. 1935
เขามีส่วนในการพัฒนายุทโธปกรณ์และโครงสร้างกองทัพโซเวียตในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1920–1930 รวมถึงยังพัฒนาเครื่องมือในการรบทั้งด้านการบิน ยานยนต์ และกำลังส่งทางอากาศ สำหรับด้านงานทฤษฎี เขาเป็นแรงผลักดันเบื้องหลังในการพัฒนาทฤษฎีของโซเวียต ทางการโซเวียตกล่าวหาตูฮาเชว่าเป็นผู้กบฏ และหลังจากที่เขาสารภาพเนื่องจากการทรมาน เขาจึงถูกตัดสินประหารชีวิตใน ค.ศ. 1937 ในช่วงการกวาดล้างใหญ่ ค.ศ. 1936–1938
ชีวิตช่วงแรก
ตูฮาเชฟสกี เกิดที่อะเลคซันดรอฟสโคเย เขตซาโฟนอฟสกี (ปัจจุบันคือ แคว้นสโมเลนสค์ ประเทศรัสเซีย) ในครอบครัวยากจนที่มีเชื้อสายขุนนาง ตามเรื่องเล่าระบุว่าครอบครัวของเขาสืบเชื้อสายมาจากเคานต์ชาวเฟลมิชซึ่งติดค้างอยู่ที่เขตตะวันออกในช่วงสงครามครูเสดและพาภรรยาชาวตุรกีเข้ามาตั้งถิ่นฐานในรัสเซีย ปู่ทวดของเขาอะเลคซันดร์ ตูฮาเชฟสกี (ค.ศ. 1793–1831) ทำหน้าที่เป็นพันเอกในกองทัพจักรวรรดิรัสเซีย เขามีเชื้อสายรัสเซีย หลังจากเรียนที่โรงเรียนทหารมอสโกใน ค.ศ. 1912 เขาย้ายไปเรียนที่โรงเรียนการทหารอะเลคซันดรอฟสโคเย และจบการศึกษาใน ค.ศ. 1914 เมื่อเริ่มสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เขาเข้าร่วมกับ (กรกฎาคม ค.ศ. 1914) โดยขณะนั้นเขาดำรงยศร้อยตรีและได้พูดว่า:
"ผมเชื่อว่าสิ่งที่จำเป็นเพื่อให้บรรลุสิ่งที่ผมต้องการมีเพียงความกล้าหาญและความมั่นใจในตนเองเท่านั้น แน่นอนผมมีความมั่นใจในตัวเองเพียงพอ ... ผมบอกกับตัวเองว่าผมจะเป็นนายพลตอนสามสิบหรือจนผมจะไม่มีชีวิตอยู่ถึงตอนนั้น"
เมื่อถูกกองทัพจักรวรรดิเยอรมันจับเป็นเชลยในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1915 ตูฮาเชฟสกีหลบหนีออกจากค่ายเชลยศึกสี่ครั้ง ตูฮาเชฟสกีหลบหนีออกจากค่ายเชลยศึกสี่ครั้ง และที่สุดก็ถูกกุมตัวเป็นผู้พยายามหลบหนีซ้ำ ๆ ไว้ที่ป้อมอิงก็อลชตัทในบาวาเรีย ณ ที่นั้น เขาอยู่ห้องขังเดียวกับชาร์ล เดอ โกลล์ ผู้บันทึกไว้ว่า ตูฮาเชฟสกีนำไวโอลินของโกลล์มาบรรเลง พล่ามความเชื่อแบบนิยมการทำลายล้าง และพูดจาต่อต้านชาวยิวซึ่งตูฮาเชฟสกีเรียกว่า เป็นสุนัขที่ "แพร่เห็บหมัดของตัวเองไปทั้งโลก"
การหลบหนีครั้งที่ห้าของตูฮาเชฟสกีเป็นผลสำเร็จ เมื่อข้ามผ่านชายแดนสวิตเซอร์แลนด์–เยอรมนีแล้ว เขากลับถึงรัสเซียในเดือนกันยายน ค.ศ. 1917 และภายหลังการปฏิวัติเดือนตุลาคม ค.ศ. 1917 ตูฮาเชฟสกีเข้าร่วมบอลเชวิค และได้มีบทบาทสำคัญในกองทัพแดง แม้จะมีเชื้อสายขุนนาง
ช่วงสงครามกลางเมือง
ตูฮาเชฟสกีได้กลายเป็นทหารในกองทัพแดงที่เพิ่งจัดตั้งขึ้นใหม่ และได้รับการเลื่อนตำแหน่งอย่างรวดเร็วด้วยศักยภาพชั้นเยี่ยม ระหว่างสงครามกลางเมืองรัสเซียเขาได้รับมอบหมายในการปกป้องกรุงมอสโก ต่อมาผู้ตรวจการกลาโหมบอลเชวิคเลออน ทรอตสกี ได้แต่งตั้งให้เขาเป็นผู้บัญชาการกองทัพภาคที่ 5 ใน ค.ศ. 1919 เขาได้นำกองทัพเข้ายึดครองไซบีเรีย จากกองกำลังต่อต้านคอมมิวนิสต์ฝ่ายขาวของอะเลคซันดร์ คอลชัค ตูฮาเชฟสกีใช้การโจมตีแบบเข้มข้นเพื่อใช้ประโยชน์ต่อการเปิดแนวหลังของข้าศึกและข่มขวัญข้าศึกด้วยการล้อม
เขาช่วยนำความพ่ายแพ้มาสู่พลโท ที่ไครเมียใน ค.ศ. 1920 ขณะดำเนินปฏิบัติการสุดท้าย ในเดือน กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1920 เขาเรื่มรุกเข้าสู่คูบาน โดยใช้ทหารม้าโจมตีจากด้านหลัง การล่าถอยทำให้กองกำลังของเดนีกินเสียขบวนและถูกกวาดล้างด้วยความรวดเร็วในโนโวรอสซีสค์
ในการล้อมครั้งสุดท้ายของสงครามกลางเมือง ตูฮาเชฟสกีบัญชาการกองทัพที่ 7 ในช่วงปราบปรามกบฎโครนสตัดต์ (Kronstadt rebellion) ในเดือน มีนาคม ค.ศ. 1921 นอกจากนี้เขายังได้รับคำสั่งให้โจมตีสาธารณรัฐตามบอฟ ระหว่าง ค.ศ. 1921–22
ช่วงสงครามโปแลนด์–โซเวียต
ตูฮาเชฟสกีนำกองกำลังโซเวียตเข้าบุกโปแลนด์ใน ค.ศ. 1920 ซึ่งเป็นช่วงสงครามโปแลนด์–โซเวียต ตูฮาเชฟสกีรวมกำลังพลของเขาเข้าใกล้เมืองวีเต็บสค์ ซึ่งเขาขนานนามว่า "ประตูเมืองสู่สโมเลนสค์" เมื่อเขาออกคำสั่งกองทัพให้ข้ามพรมแดน ตูฮาเชฟสกีกล่าวว่า "ชะตากรรมของการปฏิวัติโลกกำลังถูกตัดสินในฝั่งตะวันตก จากการกวาดล้างในโปแลนด์สู่การลุกฮือแห่งสากล ... ถึงวิลนอ, มินสค์ และ วอร์ซอ เดินหน้า !"
นักประวัติศาสตร์ ริชาร์ด เอ็ม. วัตต์ เขียนไว้ว่า "ความกล้าหาญของตูฮาเชฟสกีในการมุ่งหน้าไปยังตะวันตกเป็นกุญแจสู่ความสำเร็จของเขา กองบัญชาการทหารสูงสุดของโซเวียตส่งทหารประมาณ 60,000 คนมาเป็นกำลังเสริม แต่ตูฮาเชฟสกีไม่เคยหยุดรอให้พวกเขาตามทัน การรุกเดินหน้าต่อไปทำให้ต้องทิ้งคนที่ตามไม่ทันเป็นจำนวนมากขึ้นทุกวัน แต่ตูฮาเชฟสกีไม่สนใจการสูญเสียเหล่านี้ การส่งเสบียงและยุทโธปกรณ์ตกอยู่ในความยุ่งเหยิง ทัพหลังของเขากระจัดกระจาย แต่ตูฮาเชฟสกีก็ไม่แยแส ทำให้คนของเขาต้องหาเสบียงจากแถบนั้นแทน ในวันที่กองทัพของเขายึดเมืองมินสค์สำเร็จ ก็มีเสียงโห่ร้องใหม่ขึ้นว่า "เอาวอร์ซอมาให้เรา !" ตูฮาเชฟสกีมุ่งมั่นที่จะให้สิ่งที่พวกเขาต้องการ ทุกองค์ประกอบเหล่านี้ทำให้การดำเนินงานของตูฮาเชฟสกีแสดงถึงพลังความกล้าหาญ ความมุ่งมั่น และ ความใจร้อนของเขา"
แต่กองทัพของเขาพ่ายแพ้ต่อกองทัพโปแลนด์ภายใต้การนำของยูแซฟ ปิวซุดสกีนอกกรุงวอร์ซอ ในช่วงระหว่างสงคราม ตูฮาเชฟสกีเริ่มมีความขัดแย้งกับโจเซฟ สตาลิน เนื่องจากต่างฝ่ายต่างคิดว่าอีกฝ่ายเป็นเหตุให้การยึดกรุงวอร์ซอของโซเวียตไม่สำเร็จ หลังจากความพ่ายแพ้ ตูฮาเชฟสกีได้กล่าวว่า:
ไม่ต้องสงสัยเลยว่าถ้าเราได้รับชัยชนะบนแม่น้ำวิสตูลา ไฟแห่งการปฏิวัติคงจะลุกโชนไปทั้งทวีป
หนังสือเกี่ยวกับสงครามของเขาได้รับการแปลและตีพิมพ์เป็นภาษาโปแลนด์พร้อมกับหนังสือของปิวซุดสกี
การปฏิรูปกองทัพแดง
นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษ ไซมอน ซีแบก มอนตีฟิโอรี (Simon Sebag Montefiore) กล่าวว่า สตาลินถือว่าตูฮาเชฟสกีเป็นคู่ปรปักษ์ขมขื่นที่สุดของเขาและขนานนามเขาว่า นโปเลียนชิก (Napoleonchik นโปเลียนน้อย) เมื่อสตาลินเป็นผู้นำพรรคใน ค.ศ. 1929 เขาเริ่มได้รับการประณามจากนายทหารอาวุโสซึ่งไม่เห็นด้วยกับทฤษฎียุทธวิธีของตูฮาเชฟสกี จากนั้นใน ค.ศ. 1930 หน่วยอำนวยการการเมืองรัฐร่วมบังคับให้นายทหารสองนายให้การว่าตูฮาเชฟสกีกำลังคบคิดรัฐประหารโค่นโปลิตบูโร
มอนเตฟิโออร์ ซึ่งวิจัยอย่างกว้างขวางในหอจดหมายเหตุโซเวียต กล่าวว่า:
ใน ค.ศ. 1930 นี้อาจเป็นเรื่องอุกอาจมากเกินแม้แต่กับบอลเชวิค สตาลินซึ่งขณะนั้นยังไม่เป็นผู้เผด็จการ สืบสวนพันธมิตรอันทรงพลังของเขา เซียร์โก โรดจอนอีคีดเซ: "เฉพาะโมโลตอฟ ตัวฉันเองและตอนนี้คุณที่รู้ ... มันเป็นไปได้ไหม? เรื่องอะไรกัน! คุยกับโมโลตอฟ ..." อย่างไรก็ตาม เซียร์โกจะไม่ไปไกลถึงเพียงนั้น จะไม่มีการจับกุมและการพิจารณาคดีตูฮาเชฟสกีใน ค.ศ. 1930: ผู้บัญชาการ "กลายเป็นว่ามือสะอาด 100%" สตาลินเขียนถึงโมโลตอฟอย่างไม่ตรงไปตรงมาในเดือนตุลาคม "นั่นดีมาก" น่าสนใจว่าเจ็ดปีก่อนการกวาดล้างใหญ่ สตาลินเคยทดสอบข้อกล่าวหาเดียวกันกับผู้ถูกกล่าวหาคนเดียวกัน - การซ้อมใหญ่สำหรับใน ค.ศ. 1937 แต่เขาไม่ได้รับการสนับสนุน จดหมายเหตุเปิดเผยผลสืบเนื่องที่น่าสนใจ: เมื่อเขาเข้าใจความทันสมัยทะเยอทะยานของยุทธศาสตร์ของตูฮาเชฟสกีแล้ว สตาลินก็ขอโทษเขาว่า "ตอนนี้ปัญหาปรากฏชัดเจนขึ้นต่อฉันแล้ว ฉันจำต้องยอมรับว่าความเห็นของฉันแรงเกินไปและข้อสรุปของฉันไม่ถูกต้องเลย"
ตูฮาเชฟสกีเขียนหนังสือหลายเล่มเกี่ยวกับและใน ค.ศ. 1931 หลังสตาลินยอมรับความจำเป็นของกองทัพอุตสาหกรรม ตูฮาเชฟสกีได้รับบทบาทนำในการปฏิรูปกองทัพ เขานำความคิดก้าวหน้าว่าด้วยยุทธศาสตร์การทหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้รถถังและอากาศยานในปฏิบัติการผสมเหล่า
ตูฮาเชฟสกียังมีความสนใจศิลปะ และเป็นผู้อุปถัมภ์ทางการเมืองและเพื่อนสนิทของนักแต่งเพลงดมีตรี ชอสตโกวิช ทั้งสองพบกันใน ค.ศ. 1925 และต่อมาร่วมเล่นดนตรีกัน ณ บ้านจอมพล (ตูฮาเชฟสกีเล่นไวโอลิน) ใน ค.ศ. 1936 ดนตรีของชอสตโกวิชถูกโจมตีหลังปราฟดาประณามอุปรากรเลดีแม็กเบธออฟมตเซนสค์ (Lady Macbeth of Mtsensk) ทว่า ตูฮาเชฟสกีแทรกแซงกับสตาลินแทนเพื่อนเขา หลังการจับกุมตูฮาเชฟสกี มีแรงกดดันต่อชอสตโกวิชให้ประณามเขา แต่เขารอดไม่ต้องทำเช่นนั้นเพราะผู้สืบสวนถูกจับกุมเสียเอง
ทฤษฎีปฏิบัติการทางลึก
ตูฮาเชฟสกีมักได้รับความชอบจาก ทฤษฎีปฏิบัติการทางลึก (deep operation) ซึ่งรูปขบวนผสมเหล่าโจมตีลึกหลังแนวรบข้าศึกเพื่อทำลายแนวหลังและลอจิสติกส์ของข้าศึก แต่บทบาทแน่ชัดของเขาไม่ชัดเจน และมีข้อพิพาทเพราะขาดแหล่งที่มาปฐมภูมิ และงานจัดพิมพ์ของเขามีปริมาณทฤษฎีต่อเรื่องจำกัด อาจารย์บางคนในวิทยาลัยการทหารคัดค้านทฤษฎีนี้ กองทัพแดงมักนำทฤษฎีมาในใช้ในกลางคริสต์ทศวรรษ 1930 ซึ่งแสดงเป็นมโนทัศน์ในระเบียบสนามของกองทัพแดง ค.ศ. 1929 และพัฒนามากขึ้นในคำสั่งการยุทธ์ทางลึก ค.ศ. 1935 สุดท้ายมีการประมวลมโนทัศน์ดังกล่าวเข้าสู่กองทัพใน ค.ศ. 1936 ด้วยระเบียบสนามรบชั่วคราว ค.ศ. 1936 ตัวอย่างแรก ๆ ของศักยภาพของปฏิบัติการทางลึกพบได้จากชัยเหนือญี่ปุ่นของโซเวียตในยุทธการที่ฮาลฮินกอล ซึ่งทหารโซเวียตภายใต้บังคับบัญชาของเกออร์กี จูคอฟพิชิตกองทัพญี่ปุ่นที่ฮาลฮินกอลในเดือนสิงหาคมและกันยายน ค.ศ. 1939
มักกล่าวว่าการกวาดล้างเหล่านายทหารกองทัพแดงอย่างกว้างขวางใน ค.ศ. 1937–39 ทำให้ปฏิบัติการทางลึกเสื่อมความนิยมชั่วคราว อย่างไรก็ตาม ปฏิบัติการทางลึกเป็นส่วนสำคัญของหลักนิยมโซเวียตอย่างแน่นอนหลังมีการแสดงประสิทธิภาพในยุทธการที่ฮาลฮินกอล: 5 และความสำเร็จของปฏิบัติการของเยอรมันที่คล้ายกันในโปแลนด์และฝรั่งเศส: 44 มีการใช้ปฏิบัติการทางลึกอย่างประสบความสำเร็จยิ่งใหญ่ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สองซึงนำมาสู่ชัยชนะในยุทธการที่สตาลินกราด: 11 และปฏิบัติการบากราติออน: 17
จุดจบ
ใน ค.ศ. 1935 ตูฮาเชฟสกีได้รับเลื่อนยศเป็นจอมพลแห่งสหภาพโซเวียต ตอนที่เขาอายุ 42 ปี และในเดือนมกราคม ค.ศ. 1936 ตูฮาเชฟสกีได้มีโอกาสเยือนสหราชอาณาจักร, ฝรั่งเศส และเยอรมนี
ก่อนถูกจับ ตูฮาเชฟสกีถูกปลดออกจากหน้าที่ในฐานะผู้ช่วยแม่ทัพคลีเมนต์ โวโรชีลอฟ และได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้บัญชาการมณฑลทหารโวลกา ไม่นานหลังคำสั่งใหม่ตูฮาเชฟสกีถูกจับกุมอย่างลับ ๆ เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม ค.ศ. 1937 และนำกลับไปยังกรุงมอสโกในรถตู้เรือนจำ
การสอบปากคำและทรมานตูฮาเชฟสกี ได้รับการกำกับดูแลโดยตรงโดยหัวหน้า NKVD นีโคไล เยจอฟ โดยสตาลินสั่งเยจอฟว่า "เห็นด้วยตัวคุณเอง แต่ต้องบังคับตูฮาเชฟสกีให้บอกทุกอย่าง ... มันเป็นไปไม่ได้ที่เขาจะลงมือคนเดียว"
มอนเตฟิโออร์ กล่าวว่า ไม่กี่วันต่อมาขณะที่เยจอฟพึมพำออกมาจากห้องทำงานของสตาลิน ตูฮาเชฟสกีก็รับสารภาพว่า อะเวล เยนูคีดเซที่สมัครเป็นนายทหารใน ค.ศ. 1928 เป็นสายลับจากเยอรมนีซึ่งร่วมมือกับเพื่อโค่นอำนาจของสตาลิน เอกสารสีน้ำตาลซึ่งเป็นคำสารภาพของตูฮาเชฟสกีตอนที่ยังมีชีวิตอยู่ที่พบในภายหลังพบว่ามีรอยเลือดติดอยู่
สตาลินให้ความเห็นว่า "เป็นเรื่องเหลือเชื่อ แต่ก็เป็นความจริงที่พวกเขายอมรับ"
วันที่ 11 มิถุนายน ค.ศ. 1937 ศาลสูงสุดโซเวียตเรียกประชุมคณะตุลาการทหารพิเศษเพื่อพิจารณาตูฮาเชฟสกีและนายพลแปดคนในข้อหากบฏ การพิจารณาดังกล่าวได้ชื่อว่า เมื่อตูฮาเชฟสกีฟังข้อกล่าวหาแล้ว มีผู้ได้ยินเขากล่าวว่า "รู้สึกเหมือนฝันไป" ตุลาการส่วนใหญ่ก็รู้สึกตระหนก มีผู้ได้ยินตุลาการคนหนึ่งออกความเห็นว่า "พรุ่งนี้ ผมคงโดนจับไปอยู่ที่เดียวกันนั้น" (นายทหารแปดคนที่เป็นตุลาการในองค์คณะดังกล่าว มีห้าคนโดนประหารในภายหลัง) มีการอธิบายให้ผู้ถูกกล่าวหาฟังว่า การพิจารณาคดีเป็นไปตามกฎหมายฉบับวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ. 1934 จึงห้ามทนายจำเลยเข้าห้องพิจารณา และห้ามอุทธรณ์คำตัดสิน
เวลา 23:35 น. ของวันนั้น จำเลยทั้งหมดถูกตัดสินว่ามีความผิดและให้ประหารชีวิต สตาลิน ซึ่งรอฟังคำตัดสินพร้อมกับโมโลตอฟ และเยจอฟ กล่าวเพียงว่า "อนุมัติ" แม้ยังไม่ได้ดูบันทึกคำตัดสิน
ภายในชั่วโมงนั้น ร้อยเอก วาซีลี โบลฮิน หัวหน้าหน่วย NKVD เรียกตูฮาเชฟสกีออกจากห้องขัง แล้วอดีตจอมพลผู้นี้ก็ถูกประหารด้วยการยิงนัดเดียวเข้าที่หลังศีรษะ โดยมีเยจอฟเป็นสักขีพยาน
ทันทีหลังจากนั้นเยจอฟถูกสตาลินเรียกไปเข้าพบ สตาลินถามเยจอฟว่า "คำพูดสุดท้ายของตูฮาเชฟสกีคืออะไร" เยจอฟตอบสตาลินว่า "เจ้างูบอกว่า เขาได้อุทิศตนเพื่อแผ่นดิน และ สหายสตาลิน เขาขอให้อภัยเขา แต่เห็นได้ชัดว่าเขาไม่ได้เป็นคนตรงไปตรงมา เขาไม่ยอมวางมือ"
มอนเตฟิโออร์กล่าวว่า สตาลินทราบมาตลอดว่ากองทัพแดงเป็นสถาบันเดียวที่สามารถต่อต้านการแสวงอำนาจเด็ดขาดของเขาได้ ความหวาดระแวงของสตาลินเกี่ยวกับการโค่นล้มภายในและความเชื่อมั่นในความสามารถไม่มีข้อผิดพลาดในการตรวจจับผู้ทรยศของเขาก็ทำให้มันเกิดขึ้น สตาลิน เยจอฟ และโวโรชีลอฟจัดการจับกุมและประหารชีวิตนายทหารโซเวียตหลายพันคนหลังตูฮาเชฟสกีถูกยิง ในที่สุด ห้าจากแปดนายพลที่เฝ้าดู "การพิจารณาคดีตูฮาเชฟสกี " ถูก NKVD จับกุมและยิงเช่นกัน
ภายหลัง
สมาชิกครอบครัวของตูฮาเชฟสกีเดือดร้อนหลังจากการประหารชีวิตเขา ภรรยาเขา (นีนา ตูฮาเชฟสกี) และพี่เขา อะเลคซันดร์และนีโคไล (ทั้งคู่เป็นอาจารย์ในวิทยาลัยการทหารโซเวียต) ถูกยิงหมด พี่สาวน้องสาวสามคนถูกส่งไปกูลัก ลูกสาวที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะของเขาถูกจับกุมเมื่อถึงวัยผู้ใหญ่และอยู่ในกูลักจนคริสต์ทศวรรษ 1950 เธออาศัยอยู่ในกรุงมอสโกหลังได้รับการปล่อยตัวและเสียชีวิตใน ค.ศ. 1982
ก่อนสุนทรพจน์ลับของนิกิตา ครุสชอฟใน ค.ศ. 1956 ตูฮาเชฟสกีถูกมองว่าเป็นฟาสซิสต์และอย่างเป็นทางการ นักการทูตโซเวียตและผู้แก้ต่างในโลกตะวันตกเผยแพร่ความเห็นนี้อย่างกระตือรือร้น แล้วในวันที่ 31 มกราคม ค.ศ. 1957 ตูฮาเชฟสกีและจำเลยร่วมได้รับประกาศว่าบริสุทธิ์ทุกข้อกล่าวหาและได้รับการ "กู้ชื่อเสียง"
แม้แทบทุกคนถือว่าการฟ้องคดีตูฮาเชฟสกีเป็นเรื่องลวง แต่แรงจูงใจของสตาลินยังมีการถกเถียงอยู่ ในหนังสือ เดอะเกรตแทร์เรอร์ (The Great Terror) ซึ่งตีพิมพ์เมื่อ ค.ศ. 1968 ของนักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษ รอเบิร์ต คอนเควสต์ (Robert Conquest) เขากล่าวหาไฮน์ริช ฮิมม์เลอร์และไรน์ฮาร์ด ฮายดริช ผู้นำพรรคนาซี ว่าปลอมเอกสาร คองเควสกล่าวว่าเอกสารเหล่านี้รั่วไหลสู่ประธานาธิบดี Edvard Beneš แห่งเชโกสโลวาเกียซึ่งส่งให้โซเวียตรัสเซียผ่านทางช่องทางการทูต ทฤษฎีการสมรู้ร่วมคิดของเอสเอสเพื่อกล่าวหาตูฮาเชฟสกีของคองเควสยึดตามบันทึกความทรงจำของวัลเทอร์ เชลเลนเบิร์กและ Beneš
ใน ค.ศ. 1989 โปลิตบูโรของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียตประกาศว่า พบหลักฐานใหม่ในจดหมายเหตุของสตาลินบ่งชี้ว่าเจตนารมณ์ของข่าวกรองเยอรมนีในการแต่งสารสนเทศเท็จเกี่ยวกับตูฮาเชฟสกีมีเป้าหมายกำจัดเขา
ตามความเห็นของ ลูค อีกอร์ ซึ่งทำการศึกษาเรื่องนี้ เป็นสตาลิน คากาโนวิชและเยจอฟที่กุ "กบฏ" ของตูฮาเชฟสกีเอง เยจอฟสั่งให้สายลับสองหน้า นีโคไล สโคบลิน นำแผนคบคิดรั่วไปซีเชอร์ไฮซดีนสท์ (SD) เพื่อกุสารสนเทศที่เสนอแผนคบคิดของตูฮาเชฟสกีและแม่ทัพโซเวียตคนอื่นต่อสตาลิน
เมื่อสบโอกาส ฮายดริชดำเนินการเกี่ยวกับสารสนเทศดังกล่าวทันทีและลงมือปรับปรุงสารสนเทศนั้น การปลอมแปลงของฮายดริช ซึ่งต่อมามีการปล่อยปล่อยให้โซเวียตผ่าน Beneš และประเทศเป็นกลางอื่น ทำให้ซีเชอร์ไฮซดีนสท์เชื่อว่าฝ่ายตนหลอกสตาลินให้ประหารชีวิตแม่ทัพยอดเยี่ยมของเขาได้สำเร็จ แต่ความเป็นจริงเพียงถูกใช้เป็นเบี้ยของ NKVD โซเวียตอย่างไม่รู้ตัว แต่การปลอมแปลงของฮายดริชไม่ถูกใช้ในการพิจารณาคดี เพราะผู้สอบสวนของโซเวียตใช้ "คำสารภาพ" ลงลายมือชื่อที่ทุบตีเอาจากจำเลยแทน
ใน ค.ศ. 1956 ผู้แปรพักตร์จาก NKVD อะเลคซันดร์ มีฮาอิโลวิช ออร์ลอฟจัดพิพม์บทความในนิตยสาร ไลฟ์ "ความลับน่าสนใจเบื้องหลังการสาปแช่งสตาลิน" เรื่องนี้เล่าว่าเจ้าหน้าที่ NKVD พบเอกสารในหอจดหมายเหตุโอฮรานา (Okhrana) สมัยซาร์ซึ่งพิสูจน์ว่าสตาลินเคยเป็นสายลับ จากความรู้นี้ เจ้าหน้าที่ NKVD วางแผนรัฐประหารกับตูฮาเชฟสกีและนายทหารอาวุโสอื่นในกองทัพแดง ตามข้อมูลของออร์ลอฟ สตาลินค้นพบการสมรู้ร่วมคิดแล้วใช้เยจอฟประหารชีวิตผู้รับผิดชอบ
มอนเตฟิโออร์ ซึ่งวิจัยอย่างกว้างขวางในหอจดหมายเหตุโซเวียต กล่าวว่า
สตาลินไม่จำเป็นต้องใช้สารสนเทศเท็จของนาซีหรือเอกสารลับโอฮรานา เพื่อชักจูงให้เขาทำลายตูฮาเชฟสกี ถึงอย่างไรเขาก็เล่นกับความคิดนี้มาตั้งแต่ ค.ศ. 1930 สามปีก่อนที่ฮิตเลอร์เถลิงอำนาจ นอกจากนี้สตาลินและพรรคพวกของเขายังเชื่อมั่นว่าจะต้องไม่ไว้ใจนายทหารและต้องกำจัดโดยทิ้งความสงสัยน้อยที่สุด เขาระลึกถึงโวโรชิลอฟในบันทึกไม่ลงวันที่ เกี่ยวกับนายทหารที่ถูกจับกุมในฤดูร้อน ค.ศ. 1918 "นายทหารพวกนี้" เขาว่า "เราอยากยิงทิ้งให้หมด" ไม่มีอะไรเปลี่ยน
มอนเตฟิโออร์ยังกล่าวอีกว่า เพื่อนสนิทที่สตาลินไวใจ ลาซาร์ คากาโนวิช พูดติดตลกว่า "ตูฮาเชฟสกีซ่อนคทาของนโปเลียนไว้ในกระเป๋าเป้สะพายหลัง"
เครื่องอิสริยาภรณ์
- จักรวรรดิรัสเซีย
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์เซนต์แอนน์
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์สตานิสลาวา
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์เซนต์วลาดีมีร์
- สหภาพโซเวียต
- เครื่องอิสริยาภรณ์เลนิน
- เครื่องอิสริยาภรณ์ธงแดง
- อาวุธปฏิวัติกิตติมศักดิ์
อ้างอิง
- Котельников, Константин (November 11, 2022). ""Красный Наполеон" Михаил Тухачевский". Diletant (Дилетант).
- Brackman, Roman (23 November 2004). The Secret File of Joseph Stalin: A Hidden Life (ภาษาอังกฤษ). Routledge. ISBN .
- Grey, Ian (1979). Stalin, Man of History (ภาษาอังกฤษ). Doubleday. p. 482. ISBN .
- Davies, Norman (31 May 2001). Heart of Europe: The Past in Poland's Present (ภาษาอังกฤษ). OUP Oxford. p. 103. ISBN .
- Simon Sebag Montefiore, Stalin: Court of the Red Tsar, page 252.
- Norman Davies, White Eagle, Red Star: The Polish-Soviet War 1919-20, page 130.
- https://www.marxists.org/history/ussr/government/red-army/1937/wollenberg-red-army/ch03.htm
- "Жертвы политического террора в СССР". Lists.memo.ru. สืบค้นเมื่อ 2013-06-12.
- The Red Army - Page 111 - by Michel Berchin, Eliahu Ben-Horin - 1942
- Weintraub, Stanley. A Stillness Heard Round the World. Truman Talley Books, 1985, p. 340
- The General: Charles De Gaulle and the France He Saved by Jonathan Fenby p68
- Каппель и каппелевцы. 2-е изд., испр. и доп. — М.: НП «Посев», 2007. — С. 61. —
- Гражданская война в СССР, т. 2. — С. 204.
- Richard M. Watt (1979), Bitter Glory: Poland and Its Fate, 1918-1939, , New York. Page 126.
- Watt (1979), page 128.
- A century's journey: how the great powers shape the world - Page 175 - by Robert A. Pastor, Stanley Hoffmann - Political Science - 1999.
- Stalin: The Court of the Red Tsar, pages 221-222.
- Stalin: The Court of the Red Tsar, page 222.
- Stalin: The Court of the Red Tsar, page 59.
- Elizabeth Wilson, Shostakovich: a Life Remembered, p. 39.
- Elizabeth Wilson, pp. 124-5.
- The Case of All My Life (Дело всей жизни). 3d ed. Политиздат, 1978 Chapter8 2007-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (รัสเซีย)
- Sebag, Simon. "31". Stalin: The Court of the Red Tsar. p. 342. ISBN .
- Vlakancic, Peter J (1992). "Marshal Tukhachevsky and the "Deep Battle" : an analysis of operational level Soviet tank and mechanized doctrine, 1935-1945" (PDF). Arlington, VA. : Association of the United States Army, 1992.
{{}}
: Cite journal ต้องการ|journal=
((help)) - Glantz, David M. "Chapter 6: Operational art, 1965-1991". The Evolution of Soviet Operational Art, 1927-1991. p. 44. ISBN .
- Watt, Robert N. (December 2008). "Feeling the Full Force of a Four Front Offensive: Re-Interpreting the Red Army's 1944 Belorussian and L'vov-Peremshyl' Operations". The Journal of Slavic Military Studies. Routledge Taylor & Francis Group. 21 (4): 670. doi:10.1080/13518040802497564.
- Fyodor Mikhailovich Sergeyev, Tainye operatsii natsistskoi razvediki, 1933-1945 (In Russian). Moscow: Politizdat, 1991. : p.18
- Barmine, Alexander, One Who Survived, New York: G. P. Putnam (1945), pp. 7-8
- Stalin: Court of the Red Tsar, page 223.
- Stalin: Court of the Red Tsar, page 225.
- Sergeyev (1991) : p. 20
- Donald Rayfield, Donald (2005). Stalin and His Hangmen: the tyrant and those who killed for him. Random House. pp. 322–325.
- Barmine, Alexander, One Who Survived, New York: G.P. Putnam (1945), p. 322
- Sergeyev (1991) : p.44
- Lukes, Igor, Czechoslovakia Between Stalin and Hitler: The Diplomacy of Edvard Beneš in the 1930s, Oxford University Press (1996), , , p. 95
- Sergeyev (1991) : p. 3
- Montefiore, Stalin: Court of the Red Tsar, page 226.
- Информация по дореволюционным наградам приведена в статье: Шабанов В. М. «В свой полк из плена через шесть границ»//Военно-исторический журнал, 1996, № 5. — Стр.90-92. Там же приведены ссылки на документы Российского государственного военно-исторического архива.
บรรณานุกรม
- Agricola, Kurt. Der Rote Marschall: Tuchatschewskis Aufstieg und Fall. Vol. 5, Berlin: Die Wehrmacht, 1939.
แหล่งข้อมูลอื่น
- The Red Bonaparte
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
inchuxsungtngtamthrrmeniymphasaklumslaftawnxxkni namskulthiaeplngmacakchuxbidakhux niokhlaeywich swnnamskulkhxngtrakulkhux tuhaechfski mihaxil tuhaechfski Mihail Tuhachevskijtuhaechfski p kh s 1935chuxekidmihaxil niokhlaeywich tuhaechfski Mihail Nikolaevich Tuhachevskijchuxelnnopeliynaedngekid16 kumphaphnth kh s 1893 1893 02 16 xaelkhsndrxfsokhey mnthlodorokbucski ckrwrrdirsesiyesiychiwit12 mithunayn kh s 1937 1937 06 12 44 pi mxsok rsesiyosewiyt shphaphosewiytsusansusandxnsokeyrbich ckrwrrdirsesiy kh s 1914 1917 rsesiyosewiyt kh s 1918 1922 shphaphosewiyt kh s 1922 1937 aephnk wbr sngkdkxngthphckrwrrdirsesiy kxngthphaedngpracakarkh s 1914 1937chnys kxngthphckrwrrdirsesiy cxmphlaehngshphaphosewiyt kxngthphaedng bngkhbbychaesnathikarthharbkkaryuththsngkhramolkkhrngthihnung sngkhramklangemuxngrsesiy sngkhramopaelnd osewiyt mihaxil niokhlaeywich tuhaechfski rsesiy Mihail Nikolaevich Tuhachevskij Mikhail Nikolayevich Tukhachevskiy sthxksrsakl tʊxɐˈtɕefskʲɪj 16 kumphaphnth tampdithineka 4 kumphaphnth kh s 1893 12 mithunayn kh s 1937 hruxchaya nopeliynaedng epnphunathharaelankthvsdichawosewiyt phuepncxmphlaehngshphaphosewiytthimibthbathsakhyinrahwang kh s 1918 thung kh s 1937 txmaekhathuktdsinpraharchiwitinemux kh s 1936 1938 ekhaekharbrachkarepnecahnathithharinchwngsngkhramolkkhrngthihnungemux kh s 1914 1917 aelainchwngsngkhramklangemuxngrsesiyemux kh s 1917 1923 ekhaidrbhnathiinkarpkpxngkrungmxsok kh s 1918 caknnepnphubychakarkxngthphphakhthi 5 in sungekhaidnakxngthphekhaphichitisbieriycakxaelkhsndr khxlchkh aelatxmaidnakxngkalngkhxsaeskekhatxsukb kh s 1920 inrahwang kh s 1920 1921 ekhaepnphubychakarthharaenwrbtawntkinsngkhramopaelnd osewiyt kxngthphosewiytinbychakarkhxngekhasamarthkhbilcakyuekhrntawntkidsaerc aetkxngthphaedngklbphayaephsukthichankrungwxrsx aelasngkhramsinsudlngdwykhwamprachykhxngosewiyt tuhaechfskiklawothsstalinsahrbkhwamphayaephinyuththkarthiwxrsx txmaekhaidrbeluxntaaehnngepnesnathikarthharbkkhxngkxngthphaedngtngaet kh s 1925 thung kh s 1928 caknnepnphuchwyinkrmkarrasdrfayklaohmhlngcak kh s 1934 aelaepnphubychakarmnthlthharbkowlkain kh s 1937 ekhaidrbtaaehnngcxmphlaehngshphaphosewiytemux kh s 1935 ekhamiswninkarphthnayuthothpkrnaelaokhrngsrangkxngthphosewiytinchwngkhristthswrrs 1920 1930 rwmthungyngphthnaekhruxngmuxinkarrbthngdankarbin yanynt aelakalngsngthangxakas sahrbdannganthvsdi ekhaepnaerngphlkdnebuxnghlnginkarphthnathvsdikhxngosewiyt thangkarosewiytklawhatuhaechwaepnphukbt aelahlngcakthiekhasarphaphenuxngcakkarthrman ekhacungthuktdsinpraharchiwitin kh s 1937 inchwngkarkwadlangihy kh s 1936 1938chiwitchwngaerktuhaechfski ekidthixaelkhsndrxfsokhey ekhtsaofnxfski pccubnkhux aekhwnsomelnskh praethsrsesiy inkhrxbkhrwyakcnthimiechuxsaykhunnang tameruxngelarabuwakhrxbkhrwkhxngekhasubechuxsaymacakekhantchaweflmichsungtidkhangxyuthiekhttawnxxkinchwngsngkhramkhruesdaelaphaphrryachawturkiekhamatngthinthaninrsesiy puthwdkhxngekhaxaelkhsndr tuhaechfski kh s 1793 1831 thahnathiepnphnexkinkxngthphckrwrrdirsesiy ekhamiechuxsayrsesiy hlngcakeriynthiorngeriynthharmxsokin kh s 1912 ekhayayiperiynthiorngeriynkarthharxaelkhsndrxfsokhey aelacbkarsuksain kh s 1914 emuxerimsngkhramolkkhrngthihnung ekhaekharwmkb krkdakhm kh s 1914 odykhnannekhadarngysrxytriaelaidphudwa phmechuxwasingthicaepnephuxihbrrlusingthiphmtxngkarmiephiyngkhwamklahayaelakhwammnicintnexngethann aennxnphmmikhwammnicintwexngephiyngphx phmbxkkbtwexngwaphmcaepnnayphltxnsamsibhruxcnphmcaimmichiwitxyuthungtxnnn emuxthukkxngthphckrwrrdieyxrmncbepnechlyineduxnkumphaphnth kh s 1915 tuhaechfskihlbhnixxkcakkhayechlysuksikhrng tuhaechfskihlbhnixxkcakkhayechlysuksikhrng aelathisudkthukkumtwepnphuphyayamhlbhnisa iwthipxmxingkxlchtthinbawaeriy n thinn ekhaxyuhxngkhngediywkbcharl edx okll phubnthukiwwa tuhaechfskinaiwoxlinkhxngokllmabrrelng phlamkhwamechuxaebbniymkarthalaylang aelaphudcatxtanchawyiwsungtuhaechfskieriykwa epnsunkhthi aephrehbhmdkhxngtwexngipthngolk karhlbhnikhrngthihakhxngtuhaechfskiepnphlsaerc emuxkhamphanchayaednswitesxraelnd eyxrmniaelw ekhaklbthungrsesiyineduxnknyayn kh s 1917 aelaphayhlngkarptiwtieduxntulakhm kh s 1917 tuhaechfskiekharwmbxlechwikh aelaidmibthbathsakhyinkxngthphaedng aemcamiechuxsaykhunnangchwngsngkhramklangemuxngtuhaechfskiidklayepnthharinkxngthphaedngthiephingcdtngkhunihm aelaidrbkareluxntaaehnngxyangrwderwdwyskyphaphchneyiym rahwangsngkhramklangemuxngrsesiyekhaidrbmxbhmayinkarpkpxngkrungmxsok txmaphutrwckarklaohmbxlechwikhelxxn thrxtski idaetngtngihekhaepnphubychakarkxngthphphakhthi 5 in kh s 1919 ekhaidnakxngthphekhayudkhrxngisbieriy cakkxngkalngtxtankhxmmiwnistfaykhawkhxngxaelkhsndr khxlchkh tuhaechfskiichkarocmtiaebbekhmkhnephuxichpraoychntxkarepidaenwhlngkhxngkhasukaelakhmkhwykhasukdwykarlxm ekhachwynakhwamphayaephmasuphloth thiikhremiyin kh s 1920 khnadaeninptibtikarsudthay ineduxn kumphaphnth kh s 1920 ekhaerumrukekhasukhuban odyichthharmaocmticakdanhlng karlathxythaihkxngkalngkhxngednikinesiykhbwnaelathukkwadlangdwykhwamrwderwinonowrxssiskh inkarlxmkhrngsudthaykhxngsngkhramklangemuxng tuhaechfskibychakarkxngthphthi 7 inchwngprabpramkbdokhrnstdt Kronstadt rebellion ineduxn minakhm kh s 1921 nxkcakniekhayngidrbkhasngihocmtisatharnrthtambxf rahwang kh s 1921 22chwngsngkhramopaelnd osewiytthharopaelndkalngyudthngchykhxngkxngthphaednghlngyuththkarthiwxrsx kh s 1920 tuhaechfskinakxngkalngosewiytekhabukopaelndin kh s 1920 sungepnchwngsngkhramopaelnd osewiyt tuhaechfskirwmkalngphlkhxngekhaekhaiklemuxngwietbskh sungekhakhnannamwa pratuemuxngsusomelnskh emuxekhaxxkkhasngkxngthphihkhamphrmaedn tuhaechfskiklawwa chatakrrmkhxngkarptiwtiolkkalngthuktdsininfngtawntk cakkarkwadlanginopaelndsukarlukhuxaehngsakl thungwilnx minskh aela wxrsx edinhna nkprawtisastr richard exm wtt ekhiyniwwa khwamklahaykhxngtuhaechfskiinkarmunghnaipyngtawntkepnkuyaecsukhwamsaerckhxngekha kxngbychakarthharsungsudkhxngosewiytsngthharpraman 60 000 khnmaepnkalngesrim aettuhaechfskiimekhyhyudrxihphwkekhatamthn karrukedinhnatxipthaihtxngthingkhnthitamimthnepncanwnmakkhunthukwn aettuhaechfskiimsnickarsuyesiyehlani karsngesbiyngaelayuthothpkrntkxyuinkhwamyungehying thphhlngkhxngekhakracdkracay aettuhaechfskikimaeyaes thaihkhnkhxngekhatxnghaesbiyngcakaethbnnaethn inwnthikxngthphkhxngekhayudemuxngminskhsaerc kmiesiyngohrxngihmkhunwa exawxrsxmaihera tuhaechfskimungmnthicaihsingthiphwkekhatxngkar thukxngkhprakxbehlanithaihkardaeninngankhxngtuhaechfskiaesdngthungphlngkhwamklahay khwammungmn aela khwamicrxnkhxngekha aetkxngthphkhxngekhaphayaephtxkxngthphopaelndphayitkarnakhxngyuaesf piwsudskinxkkrungwxrsx inchwngrahwangsngkhram tuhaechfskierimmikhwamkhdaeyngkbocesf stalin enuxngcaktangfaytangkhidwaxikfayepnehtuihkaryudkrungwxrsxkhxngosewiytimsaerc hlngcakkhwamphayaeph tuhaechfskiidklawwa imtxngsngsyelywathaeraidrbchychnabnaemnawistula ifaehngkarptiwtikhngcalukochnipthngthwip hnngsuxekiywkbsngkhramkhxngekhaidrbkaraeplaelatiphimphepnphasaopaelndphrxmkbhnngsuxkhxngpiwsudskikarptirupkxngthphaedngtuhaechfskiin kh s 1925 nkprawtisastrchawxngkvs ismxn siaebk mxntifioxri Simon Sebag Montefiore klawwa stalinthuxwatuhaechfskiepnkhuprpkskhmkhunthisudkhxngekhaaelakhnannamekhawa nopeliynchik Napoleonchik nopeliynnxy emuxstalinepnphunaphrrkhin kh s 1929 ekhaerimidrbkarpranamcaknaythharxawuossungimehndwykbthvsdiyuththwithikhxngtuhaechfski caknnin kh s 1930 hnwyxanwykarkaremuxngrthrwmbngkhbihnaythharsxngnayihkarwatuhaechfskikalngkhbkhidrthpraharokhnoplitbuor mxnetfioxxr sungwicyxyangkwangkhwanginhxcdhmayehtuosewiyt klawwa in kh s 1930 nixacepneruxngxukxacmakekinaemaetkbbxlechwikh stalinsungkhnannyngimepnphuephdckar subswnphnthmitrxnthrngphlngkhxngekha esiyrok ordcxnxikhides echphaaomoltxf twchnexngaelatxnnikhunthiru mnepnipidihm eruxngxairkn khuykbomoltxf xyangirktam esiyrokcaimipiklthungephiyngnn caimmikarcbkumaelakarphicarnakhdituhaechfskiin kh s 1930 phubychakar klayepnwamuxsaxad 100 stalinekhiynthungomoltxfxyangimtrngiptrngmaineduxntulakhm nndimak nasnicwaecdpikxnkarkwadlangihy stalinekhythdsxbkhxklawhaediywknkbphuthukklawhakhnediywkn karsxmihysahrbin kh s 1937 aetekhaimidrbkarsnbsnun cdhmayehtuepidephyphlsubenuxngthinasnic emuxekhaekhaickhwamthnsmythaeyxthayankhxngyuththsastrkhxngtuhaechfskiaelw stalinkkhxothsekhawa txnnipyhapraktchdecnkhuntxchnaelw chncatxngyxmrbwakhwamehnkhxngchnaerngekinipaelakhxsrupkhxngchnimthuktxngely tuhaechfskiekhiynhnngsuxhlayelmekiywkbaelain kh s 1931 hlngstalinyxmrbkhwamcaepnkhxngkxngthphxutsahkrrm tuhaechfskiidrbbthbathnainkarptirupkxngthph ekhanakhwamkhidkawhnawadwyyuththsastrkarthhar odyechphaaxyangyingkarichrththngaelaxakasyaninptibtikarphsmehla tuhaechfskiyngmikhwamsnicsilpa aelaepnphuxupthmphthangkaremuxngaelaephuxnsnithkhxngnkaetngephlngdmitri chxstokwich thngsxngphbknin kh s 1925 aelatxmarwmelndntrikn n bancxmphl tuhaechfskielniwoxlin in kh s 1936 dntrikhxngchxstokwichthukocmtihlngprafdapranamxuprakreldiaemkebthxxfmtesnskh Lady Macbeth of Mtsensk thwa tuhaechfskiaethrkaesngkbstalinaethnephuxnekha hlngkarcbkumtuhaechfski miaerngkddntxchxstokwichihpranamekha aetekharxdimtxngthaechnnnephraaphusubswnthukcbkumesiyexngthvsdiptibtikarthangluktuhaechfskimkidrbkhwamchxbcak thvsdiptibtikarthangluk deep operation sungrupkhbwnphsmehlaocmtilukhlngaenwrbkhasukephuxthalayaenwhlngaelalxcistikskhxngkhasuk aetbthbathaenchdkhxngekhaimchdecn aelamikhxphiphathephraakhadaehlngthimapthmphumi aelangancdphimphkhxngekhamiprimanthvsditxeruxngcakd xacarybangkhninwithyalykarthharkhdkhanthvsdini kxngthphaedngmknathvsdimainichinklangkhristthswrrs 1930 sungaesdngepnmonthsninraebiybsnamkhxngkxngthphaedng kh s 1929 aelaphthnamakkhuninkhasngkaryuthththangluk kh s 1935 sudthaymikarpramwlmonthsndngklawekhasukxngthphin kh s 1936 dwyraebiybsnamrbchwkhraw kh s 1936 twxyangaerk khxngskyphaphkhxngptibtikarthanglukphbidcakchyehnuxyipunkhxngosewiytinyuththkarthihalhinkxl sungthharosewiytphayitbngkhbbychakhxngekxxrki cukhxfphichitkxngthphyipunthihalhinkxlineduxnsinghakhmaelaknyayn kh s 1939 mkklawwakarkwadlangehlanaythharkxngthphaedngxyangkwangkhwangin kh s 1937 39 thaihptibtikarthanglukesuxmkhwamniymchwkhraw xyangirktam ptibtikarthanglukepnswnsakhykhxnghlkniymosewiytxyangaennxnhlngmikaraesdngprasiththiphaphinyuththkarthihalhinkxl 5 aelakhwamsaerckhxngptibtikarkhxngeyxrmnthikhlaykninopaelndaelafrngess 44 mikarichptibtikarthanglukxyangprasbkhwamsaercyingihyrahwangsngkhramolkkhrngthisxngsungnamasuchychnainyuththkarthistalinkrad 11 aelaptibtikarbakratixxn 17 cudcbin kh s 1935 tuhaechfskiidrbeluxnysepncxmphlaehngshphaphosewiyt txnthiekhaxayu 42 pi aelaineduxnmkrakhm kh s 1936 tuhaechfskiidmioxkaseyuxnshrachxanackr frngess aelaeyxrmni kxnthukcb tuhaechfskithukpldxxkcakhnathiinthanaphuchwyaemthphkhliemnt oworchilxf aelaidrbaetngtngihepnphubychakarmnthlthharowlka imnanhlngkhasngihmtuhaechfskithukcbkumxyanglb emuxwnthi 22 phvsphakhm kh s 1937 aelanaklbipyngkrungmxsokinrthtueruxnca karsxbpakkhaaelathrmantuhaechfski idrbkarkakbduaelodytrngodyhwhna NKVD niokhil eycxf odystalinsngeycxfwa ehndwytwkhunexng aettxngbngkhbtuhaechfskiihbxkthukxyang mnepnipimidthiekhacalngmuxkhnediyw mxnetfioxxr klawwa imkiwntxmakhnathieycxfphumphaxxkmacakhxngthangankhxngstalin tuhaechfskikrbsarphaphwa xaewl eynukhidesthismkhrepnnaythharin kh s 1928 epnsaylbcakeyxrmnisungrwmmuxkbephuxokhnxanackhxngstalin exksarsinatalsungepnkhasarphaphkhxngtuhaechfskitxnthiyngmichiwitxyuthiphbinphayhlngphbwamirxyeluxdtidxyu stalinihkhwamehnwa epneruxngehluxechux aetkepnkhwamcringthiphwkekhayxmrb exksarkhasarphaphplxmkhxngtuhaechfskithiphwkeycxfidcdthakhun wnthi 11 mithunayn kh s 1937 salsungsudosewiyteriykprachumkhnatulakarthharphiessephuxphicarnatuhaechfskiaelanayphlaepdkhninkhxhakbt karphicarnadngklawidchuxwa emuxtuhaechfskifngkhxklawhaaelw miphuidyinekhaklawwa rusukehmuxnfnip tulakarswnihykrusuktrahnk miphuidyintulakarkhnhnungxxkkhwamehnwa phrungni phmkhngodncbipxyuthiediywknnn naythharaepdkhnthiepntulakarinxngkhkhnadngklaw mihakhnodnpraharinphayhlng mikarxthibayihphuthukklawhafngwa karphicarnakhdiepniptamkdhmaychbbwnthi 1 tulakhm kh s 1934 cunghamthnaycaelyekhahxngphicarna aelahamxuththrnkhatdsin ewla 23 35 n khxngwnnn caelythnghmdthuktdsinwamikhwamphidaelaihpraharchiwit stalin sungrxfngkhatdsinphrxmkbomoltxf aelaeycxf klawephiyngwa xnumti aemyngimiddubnthukkhatdsin phayinchwomngnn rxyexk wasili oblhin hwhnahnwy NKVD eriyktuhaechfskixxkcakhxngkhng aelwxditcxmphlphunikthukprahardwykaryingndediywekhathihlngsirsa odymieycxfepnskkhiphyan thnthihlngcaknneycxfthukstalineriykipekhaphb stalinthameycxfwa khaphudsudthaykhxngtuhaechfskikhuxxair eycxftxbstalinwa ecangubxkwa ekhaidxuthistnephuxaephndin aela shaystalin ekhakhxihxphyekha aetehnidchdwaekhaimidepnkhntrngiptrngma ekhaimyxmwangmux mxnetfioxxrklawwa stalinthrabmatlxdwakxngthphaedngepnsthabnediywthisamarthtxtankaraeswngxanaceddkhadkhxngekhaid khwamhwadraaewngkhxngstalinekiywkbkarokhnlmphayinaelakhwamechuxmninkhwamsamarthimmikhxphidphladinkartrwccbphuthryskhxngekhakthaihmnekidkhun stalin eycxf aelaoworchilxfcdkarcbkumaelapraharchiwitnaythharosewiythlayphnkhnhlngtuhaechfskithukying inthisud hacakaepdnayphlthiefadu karphicarnakhdituhaechfski thuk NKVD cbkumaelayingechnknphayhlngtuhaechfskibnchudaestmpcxmphlkhxngshphaphosewiyt kh s 1963 smachikkhrxbkhrwkhxngtuhaechfskieduxdrxnhlngcakkarpraharchiwitekha phrryaekha nina tuhaechfski aelaphiekha xaelkhsndraelaniokhil thngkhuepnxacaryinwithyalykarthharosewiyt thukyinghmd phisawnxngsawsamkhnthuksngipkulk luksawthiyngimbrrlunitiphawakhxngekhathukcbkumemuxthungwyphuihyaelaxyuinkulkcnkhristthswrrs 1950 ethxxasyxyuinkrungmxsokhlngidrbkarplxytwaelaesiychiwitin kh s 1982 kxnsunthrphcnlbkhxngnikita khruschxfin kh s 1956 tuhaechfskithukmxngwaepnfassistaelaxyangepnthangkar nkkarthutosewiytaelaphuaektanginolktawntkephyaephrkhwamehnnixyangkratuxruxrn aelwinwnthi 31 mkrakhm kh s 1957 tuhaechfskiaelacaelyrwmidrbprakaswabrisuththithukkhxklawhaaelaidrbkar kuchuxesiyng aemaethbthukkhnthuxwakarfxngkhdituhaechfskiepneruxnglwng aetaerngcungickhxngstalinyngmikarthkethiyngxyu inhnngsux edxaekrtaethrerxr The Great Terror sungtiphimphemux kh s 1968 khxngnkprawtisastrchawxngkvs rxebirt khxnekhwst Robert Conquest ekhaklawhaihnrich himmelxraelairnhard haydrich phunaphrrkhnasi waplxmexksar khxngekhwsklawwaexksarehlanirwihlsuprathanathibdi Edvard Benes aehngechoksolwaekiysungsngihosewiytrsesiyphanthangchxngthangkarthut thvsdikarsmrurwmkhidkhxngexsexsephuxklawhatuhaechfskikhxngkhxngekhwsyudtambnthukkhwamthrngcakhxngwlethxr echlelnebirkaela Benes in kh s 1989 oplitbuorkhxngphrrkhkhxmmiwnistaehngshphaphosewiytprakaswa phbhlkthanihmincdhmayehtukhxngstalinbngchiwaectnarmnkhxngkhawkrxngeyxrmniinkaraetngsarsnethsethcekiywkbtuhaechfskimiepahmaykacdekha tamkhwamehnkhxng lukh xikxr sungthakarsuksaeruxngni epnstalin khakaonwichaelaeycxfthiku kbt khxngtuhaechfskiexng eycxfsngihsaylbsxnghna niokhil sokhblin naaephnkhbkhidrwipsiechxrihsdinsth SD ephuxkusarsnethsthiesnxaephnkhbkhidkhxngtuhaechfskiaelaaemthphosewiytkhnxuntxstalin emuxsboxkas haydrichdaeninkarekiywkbsarsnethsdngklawthnthiaelalngmuxprbprungsarsnethsnn karplxmaeplngkhxnghaydrich sungtxmamikarplxyplxyihosewiytphan Benes aelapraethsepnklangxun thaihsiechxrihsdinsthechuxwafaytnhlxkstalinihpraharchiwitaemthphyxdeyiymkhxngekhaidsaerc aetkhwamepncringephiyngthukichepnebiykhxng NKVD osewiytxyangimrutw aetkarplxmaeplngkhxnghaydrichimthukichinkarphicarnakhdi ephraaphusxbswnkhxngosewiytich khasarphaph lnglaymuxchuxthithubtiexacakcaelyaethn in kh s 1956 phuaeprphktrcak NKVD xaelkhsndr mihaxiolwich xxrlxfcdphiphmbthkhwaminnitysar ilf khwamlbnasnicebuxnghlngkarsapaechngstalin eruxngnielawaecahnathi NKVD phbexksarinhxcdhmayehtuoxhrana Okhrana smysarsungphisucnwastalinekhyepnsaylb cakkhwamruni ecahnathi NKVD wangaephnrthpraharkbtuhaechfskiaelanaythharxawuosxuninkxngthphaedng tamkhxmulkhxngxxrlxf stalinkhnphbkarsmrurwmkhidaelwicheycxfpraharchiwitphurbphidchxb mxnetfioxxr sungwicyxyangkwangkhwanginhxcdhmayehtuosewiyt klawwa stalinimcaepntxngichsarsnethsethckhxngnasihruxexksarlboxhrana ephuxchkcungihekhathalaytuhaechfski thungxyangirekhakelnkbkhwamkhidnimatngaet kh s 1930 sampikxnthihitelxrethlingxanac nxkcaknistalinaelaphrrkhphwkkhxngekhayngechuxmnwacatxngimiwicnaythharaelatxngkacdodythingkhwamsngsynxythisud ekharalukthungoworchilxfinbnthukimlngwnthi ekiywkbnaythharthithukcbkuminvdurxn kh s 1918 naythharphwkni ekhawa eraxyakyingthingihhmd immixairepliyn mxnetfioxxryngklawxikwa ephuxnsniththistaliniwic lasar khakaonwich phudtidtlkwa tuhaechfskisxnkhthakhxngnopeliyniwinkraepaepsaphayhlng ekhruxngxisriyaphrnckrwrrdirsesiyekhruxngrachxisriyaphrnesntaexnn ekhruxngrachxisriyaphrnstanislawa ekhruxngrachxisriyaphrnesntwladimirshphaphosewiytekhruxngxisriyaphrnelnin ekhruxngxisriyaphrnthngaedng xawuthptiwtikittimskdixangxingKotelnikov Konstantin November 11 2022 Krasnyj Napoleon Mihail Tuhachevskij Diletant Diletant Brackman Roman 23 November 2004 The Secret File of Joseph Stalin A Hidden Life phasaxngkvs Routledge ISBN 978 1 135 75840 0 Grey Ian 1979 Stalin Man of History phasaxngkvs Doubleday p 482 ISBN 978 0 385 14333 2 Davies Norman 31 May 2001 Heart of Europe The Past in Poland s Present phasaxngkvs OUP Oxford p 103 ISBN 978 0 19 164713 0 Simon Sebag Montefiore Stalin Court of the Red Tsar page 252 Norman Davies White Eagle Red Star The Polish Soviet War 1919 20 page 130 https www marxists org history ussr government red army 1937 wollenberg red army ch03 htm Zhertvy politicheskogo terrora v SSSR Lists memo ru subkhnemux 2013 06 12 The Red Army Page 111 by Michel Berchin Eliahu Ben Horin 1942 Weintraub Stanley A Stillness Heard Round the World Truman Talley Books 1985 p 340 The General Charles De Gaulle and the France He Saved by Jonathan Fenby p68 Kappel i kappelevcy 2 e izd ispr i dop M NP Posev 2007 S 61 ISBN 978 5 85824 174 4 Grazhdanskaya vojna v SSSR t 2 S 204 Richard M Watt 1979 Bitter Glory Poland and Its Fate 1918 1939 New York Page 126 Watt 1979 page 128 A century s journey how the great powers shape the world Page 175 by Robert A Pastor Stanley Hoffmann Political Science 1999 Stalin The Court of the Red Tsar pages 221 222 Stalin The Court of the Red Tsar page 222 Stalin The Court of the Red Tsar page 59 Elizabeth Wilson Shostakovich a Life Remembered p 39 Elizabeth Wilson pp 124 5 The Case of All My Life Delo vsej zhizni 3d ed Politizdat 1978 Chapter8 2007 09 29 thi ewyaebkaemchchin rsesiy Sebag Simon 31 Stalin The Court of the Red Tsar p 342 ISBN 978 1 4000 7678 9 Vlakancic Peter J 1992 Marshal Tukhachevsky and the Deep Battle an analysis of operational level Soviet tank and mechanized doctrine 1935 1945 PDF Arlington VA Association of the United States Army 1992 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a Cite journal txngkar journal help Glantz David M Chapter 6 Operational art 1965 1991 The Evolution of Soviet Operational Art 1927 1991 p 44 ISBN 978 0714642291 Watt Robert N December 2008 Feeling the Full Force of a Four Front Offensive Re Interpreting the Red Army s 1944 Belorussian and L vov Peremshyl Operations The Journal of Slavic Military Studies Routledge Taylor amp Francis Group 21 4 670 doi 10 1080 13518040802497564 Fyodor Mikhailovich Sergeyev Tainye operatsii natsistskoi razvediki 1933 1945 In Russian Moscow Politizdat 1991 ISBN 5 250 00797 X p 18 Barmine Alexander One Who Survived New York G P Putnam 1945 pp 7 8 Stalin Court of the Red Tsar page 223 Stalin Court of the Red Tsar page 225 Sergeyev 1991 p 20 Donald Rayfield Donald 2005 Stalin and His Hangmen the tyrant and those who killed for him Random House pp 322 325 Barmine Alexander One Who Survived New York G P Putnam 1945 p 322 Sergeyev 1991 p 44 Lukes Igor Czechoslovakia Between Stalin and Hitler The Diplomacy of Edvard Benes in the 1930s Oxford University Press 1996 ISBN 0 19 510267 3 ISBN 978 0 19 510267 3 p 95 Sergeyev 1991 p 3 Montefiore Stalin Court of the Red Tsar page 226 Informaciya po dorevolyucionnym nagradam privedena v state Shabanov V M V svoj polk iz plena cherez shest granic Voenno istoricheskij zhurnal 1996 5 Str 90 92 Tam zhe privedeny ssylki na dokumenty Rossijskogo gosudarstvennogo voenno istoricheskogo arhiva brrnanukrmAgricola Kurt Der Rote Marschall Tuchatschewskis Aufstieg und Fall Vol 5 Berlin Die Wehrmacht 1939 aehlngkhxmulxunwikikhakhmphasaxngkvs English mikhakhmthiklawody hruxekiywkb mikhaxil tuhaechfski The Red Bonaparte