มหาวิภังค์

คัมภีร์หลักในพระพุทธศาสนา พระไตรปิฎกเถรวาท ๔๕ เล่ม
		พระวินัยปิฎก
		คัมภีร์ สุตตวิภังค์ คัมภีร์ ขันธกะ คัมภีร์ ปริวาร
		พระสุตตันตปิฎก
		คัมภีร์ ทีฆนิกาย คัมภีร์ มัชฌิมนิกาย
		พระอภิธรรมปิฎก
		ปุ. กถา ปัฏฐานปกรณ์

คัมภีร์สุตตวิภังค์ หรือ วิภังค์ เป็นคัมภีร์หนึ่งในพระวินัยปิฎกเถรวาท มีเนื้อหาครอบคลุมพระไตรปิฎกเล่มที่ 1 ถึง 3 ว่าด้วยสิกขาบทในพระปาติโมกข์ของพระภิกษุสงฆ์และพระภิกษุณีสงฆ์ ซึ่งเป็นอาทิพรหมจาริยกาสิกขา การจัดแบ่งดังกล่าวเป็นการแบ่งของสมาคมบาลีปกรณ์ของอังกฤษ ซึ่งแบ่งพระวินัยปิฎกออกเป็นสามหมวดคือ สุตตวิภังค์, ขันธกะ และปริวาร

คัมภีร์สุตตวิภังค์ มีคัมภีร์อรรถกถาขยายความชื่อ สมันตปาสาทิกา (อรรถกถาพระวินัย ภาค 1 - 2) และมีคัมภีร์ฎีกาขยายความอรรถกถาชื่อ (ฎีกาพระวินัย ภาค 1 - 3)

การแบ่งเนื้อหาภายในคัมภีร์สุตตวิภังค์

การแบ่งเนื้อหาภายในคัมภีร์สุตตวิภังค์อาจแบ่งตามสิกขาบทของภิกษุสงฆ์และภิกษุณีสงฆ์ได้เป็นสองคือ

1. มหาวิภังค์ ว่าด้วยสิกขาบทมาในพระปาติโมกข์ของพระภิกษุสงฆ์
2. ว่าด้วยสิกขาบทมาในพระปาติโมกข์ของพระภิกษุณีสงฆ์

นอกจากนี้อาจแบ่งเนื้อหาในคัมภีร์สุตตวิภังค์ ตามคัมภีร์ (แต่งเมื่อปี พ.ศ. 2078 โดยพระรัตนปัญญาเถระ ชาวเชียงใหม่) ได้อีกแบบหนึ่งคือ

1. หรือ ปาราชิก ว่าด้วยสิกขาบทที่เกี่ยวกับพระภิกษุสงฆ์ที่เป็นอาบัติหนักทั้งหมด ตั้งแต่ปาราชิกถึงอนิยต
2. ว่าด้วยสิกขาบทที่เกี่ยวกับพระภิกษุสงฆ์ที่เป็นอาบัติเบา ตั้งแต่ถึงเสขิยวัตร รวมถึงเนื้อหาอาบัติของพระภิกษุณีสงฆ์ในภิกขุณีวิภังค์ทั้งหมด

ดูเพิ่ม

• พระไตรปิฎก
• พระวินัยปิฎก ปิฎกในคัมภีร์พระไตรปิฎก

อ้างอิง

1. เสนาะ ผดุงวัตร. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับพระไตรปิฎก. กรุงเทพ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๒๙
2. พระพรหมจริยาภรณ์, ประยุทธ์ ปยุตฺโต. อนุสรณ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ประจำปี ๒๕๑๘. กรุงเทพ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๑๘

แหล่งข้อมูลอื่น

• พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). "พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม".