พระร ตนป ญญาเถระ หร อพระส ร ร ตนป ญญาเถระ เป นพระช นผ ใหญ ระด บส งฆราชาในร ชสม ยของพระเม องแก ว หร อพระต ลกปน ดดาธ ราช แ

พระรัตนปัญญาเถระ หรือพระสิริรัตนปัญญาเถระ เป็นพระชั้นผู้ใหญ่ระดับสังฆราชาในรัชสมัยของพระเมืองแก้ว หรือพระติลกปนัดดาธิราช แห่งอาณาจักรล้านนา

ชาตสถานของพระรัตนปัญญาเถระ ยังมีความไม่แน่ชัด บ้างก็ว่าเกิดที่เชียงราย ลำปาง หรือพะเยา คาดว่าเกิดราวปี พ.ศ. 2016 พระรัตนปัญญาเถระอุปสมบทและพำนักอยู่ที่วัดป่าแก้ว จังหวัดเชียงราย ต่อมาได้มาศึกษาต่อที่เชียงใหม่และพำนักอยู่ที่วัดสีหลาราม (ปัจจุบันคือวัดเจ็ดยอด) ท่านเคยพำนักที่วัดฟ่อนสร้อย จนได้เป็นเจ้าอาวาส จากนั้นย้ายไปเป็นเจ้าอาวาสวัดเจ็ดยอดในสมัยพระเมืองแก้ว ซึ่งเป็นถือเป็นพระอารามหลวง

ท่านได้รจนาชินกาลมาลีปกรณ์ เมื่อ พ.ศ. 2060 ในรัชสมัยพระติลกปนัดดาธิราช ในพรรษาที่ 23 ซึ่งคาดว่าอายุน่าจะย่างเข้า 44 ปี จากหลักฐานในชินกาลมาลีปกรณ์ ท่านมีความรู้ความสามารถ ในพระไตรปิฎกและอรรถกถา มีความสามารถทางด้านภาษาบาลีเป็นอย่างดี

ผลงาน

ชินกาลมาลีปกรณ์ รจนาเมื่อ พ.ศ. 2060 ในพรรษาที่ 23 ของพระรัตนปัญญา เนื้อเรื่องกล่าวถึงกาลของพระพุทธเจ้า โดยเรียบเรียงอย่างมีระเบียบ จึงได้ชื่อว่า ชินกาลมาลีปกรณ์ ยังมีประวัติบุคคลและสถานที่สำคัญ เช่น เชียงแสน เชียงราย ลำพูน และเชียงใหม่ วรรณกรรมเล่มนี้ได้รับการแปลเป็นหลายภาษา
มาติกัตถสรูปอภิธัมมสังคณี ไม่ปรากฏปีที่รจนา แต่คาดว่าแต่งระหว่าง พ.ศ. 2060 ถึง 2065 ว่าด้วยบทมาติกา ในอภิธรรมหมวดแรก คือ ธัมมสังคณี
วชิรสารัตถสังคหะ รจนาเมื่อ พ.ศ. 2078 ที่วัดมหาวนาราม เชียงใหม่ เป็นคำภีร์ขนาดเล็กว่าด้วยกฎเกณฑ์ของศัพท์ หรืออาจเรียกว่าเป็นหัวใจของธรรมะต่าง ๆ

อ้างอิง

เพ็ญสุภา สุขคตะ (10 มิถุนายน พ.ศ. 2559). "ปริศนาโบราณคดี : โคมปราสาท ของ "พระรัตนปัญญาเถระ" ผู้รจนา "ชินกาลมาลีปกรณ์"". มติชนสุดสัปดาห์. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))
เทพประวิณ จันทร์แรง. ปราชญ์ทางพระพุทธศาสนาในล้านนา (PDF). มจล. วิทยาเขตเชียงใหม่.
พระมหาสุทิตย์ อาภากโร (อบอุ่น). (PDF). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-09-18. สืบค้นเมื่อ 2019-06-28.
ประยูร ป้อมสุวรรณ และ สมพร เหลาฉลาด. การศึกษาเชิงวิเคราะห์สารัตถธรรมที่ปรากฏในชินกาลมาลีปกรณ์ เพื่อพัฒนานักศึกษาตามแนวพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.

[1] เพ็ญสุภา สุขคตะ (10 มิถุนายน พ.ศ. 2559). "ปริศนาโบราณคดี : โคมปราสาท ของ "พระรัตนปัญญาเถระ" ผู้รจนา "ชินกาลมาลีปกรณ์"". มติชนสุดสัปดาห์. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))

[2] เทพประวิณ จันทร์แรง. ปราชญ์ทางพระพุทธศาสนาในล้านนา (PDF). มจล. วิทยาเขตเชียงใหม่.

[พระมหาสุทิตย์_อาภากโร_(อบอุ่น)-3] พระมหาสุทิตย์ อาภากโร (อบอุ่น). (PDF). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-09-18. สืบค้นเมื่อ 2019-06-28.

[4] ประยูร ป้อมสุวรรณ และ สมพร เหลาฉลาด. การศึกษาเชิงวิเคราะห์สารัตถธรรมที่ปรากฏในชินกาลมาลีปกรณ์ เพื่อพัฒนานักศึกษาตามแนวพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.