ภาษาวาคี (วาคี: وخی/В̌aхi, สัทอักษรสากล: [waχi]) เป็นภาษากลุ่มอิหร่าน กลุ่มย่อยอิหร่านตะวันออกเฉียงใต้
ภาษาวาคี | |
---|---|
ښیکوار زیک X̌ikwor zik, х̆икв̆ор зик | |
ประเทศที่มีการพูด | อัฟกานิสถาน, จีน, ปากีสถาน, ทาจิกิสถาน |
ชาติพันธุ์ | |
จำนวนผู้พูด | ไม่ทราบ (20,000 คนในปากีสถาน (2016); 58,000 คน อ้างถึง1992–2012) |
ตระกูลภาษา | |
รูปแบบก่อนหน้า | |
ระบบการเขียน | เปอร์เซีย-อาหรับ, ซีริลลิก, ละติน |
รหัสภาษา | |
ISO 639-3 | wbl |
58-ABD-c | |
การจัดจำแนก
ภาษาวาคีเป็นกลุ่มของภาษาที่อยู่ในภาษากลุ่มปามีร์ บางครั้งเรียกภาษาปามีริสหรือภาษาทาจิกภูเขา จุดกำเนิดของภาษานี้อยู่ในวัคคาน ซึ่งถูกแยกไปอยู่ระหว่างอัฟกานิสถานตะวันออกเฉียงเหนือและในทาจิกิสถาน ประมาณว่ามีผู้พูดราว 50,000 คนทั่วโลก ชาววาคีอาศัยอยู่ในหลายประเทศคือทางเหนือของปากีสถาน ทาจิกิสถาน อัฟกานิสถาน และจีน
ในทาจิกิสถาน
โดยทั่วไปชาวทาจิกถือว่าเป็นสำเนียงของภาษาทาจิก แต่นักภาษาศาสตร์ทั่วไปแยกเป็นอีกภาษาต่างหาก แต่ในปากีสถาน ชาววาคีถือว่าตนเป็นชาวทาจิก
ในปากีสถาน
ในปากีสถาน องค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาษาวาคีคือ สมาคมวัฒนธรรมวาคีทาจิก (WTCA) เน้นในด้านการอนุรักษ์ภาษาและวัฒนธรรมวาคี ทั้งที่เป็นเอกสารและดนตรี อัตราการรู้หนังสือของชาววาคีในปากีสถานเป็น 60% วิทยุในปากีสถานมีที่ออกอากาศเป็นภาษาวาคีด้วย
อักขรวิธี
เดิมที ภาษาวาคีไม่มีรูปอักษรของตนเอง ทำให้มีการพัฒนารูปเขียนโดยใช้อักษรอาหรับ, อักษรซีริลลิก และอักษรละติน
อักษรอาหรับ
อักษรอาหรับโดยหลักแล้วใช้กันในประเทศอัฟกานิสถาน:
อักษร | ا | آ | ب | پ | ت | ټ | ث | ج | ڃ | چ | ڇ | څ | ځ | ح | خ | د | ډ | ذ | ر | ز | ږ | ژ | ڙ | س |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
สัทอักษรสากล | [a], Ø | [o] | [b] | [p] | [t̪] | [ʈ] | [θ] | [d͡ʒ] | [ɖ͡ʐ] | [t͡ʃ] | [ʈ͡ʂ] | [t͡s] | [d͡z] | [h] | [χ] | [d̪] | [ɖ] | [ð] | [r] | [z] | [ɣ] | [ʒ] | [ʐ] | [s] |
อักษร | ښ | ش | ڜ | ص | ض | ط | ظ | ع | غ | ف | ڤ | ق | ک | گ | ل | م | ن | ه | و | ؤ | وْ | ي | ی | |
สัทอักษรสากล | [x] | [ʃ] | [ʂ] | [s] | [z] | [t] | [z] | Ø | [ʁ] | [f] | [v] | [q] | [k] | [g] | [l] | [m] | [n] | [h] | [w], [ə] | [u] | [ɨ] | [i] | [j], [e] |
อักษรซีริลลิก
อักษร | А а | Б б | В в | В̌ в̌ | Г г | Ғ ғ | Г̌ г̌ | Д д | Д̣ д̣ | Д̌ д̌ | Е е | Ё ё | Ж ж | Ж̣ ж̣ | З з | ҙ | И и | Й й | К к | Қ қ | Л л | М м | Н н | О о | П п |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
สัทอักษรสากล | [a] | [b] | [v] | [w] | [g] | [ʁ] | [ɣ] | [d̪] | [ɖ] | [ð] | [e], [je] | [jo] | [ʒ] | [ʐ] | [z] | [d͡z] | [i] | [j] | [k] | [q] | [l] | [m] | [n] | [o] | [p] |
อักษร | Р р | С с | Т т | Т̣ т̣ | Т̌ т̌ | У у | Ф ф | Х х | Х̌ х̌ | Ҳ ҳ | Ц ц | Ч ч | Ч̣ ч̣ | Ҷ ҷ | ҷ̣ | Ш ш | Ш̣ ш̣ | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ә ә | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
สัทอักษรสากล | [r] | [s] | [t̪] | [ʈ] | [θ] | [u] | [f] | [χ] | [x] | [h] | [t͡s] | [t͡ʃ] | [ʈ͡ʂ] | [d͡ʒ] | [ɖ͡ʐ] | [ʃ] | [ʂ] | [ʃt͡ʃ] | Ø | [ɨ] | [ə] | Ø | [e] | [ju] | [ja] |
อักษรละติน
Haqiqat Ali เป็นผู้พัฒนาภาษานี้เป็นอักษรละตินใน ค.ศ. 1984 :
อักษร | A a | B b | C c | Č č | Č̣ č̣ | D d | Ḍ ḍ | Δ δ | E e | Ə ə | F f | G g | Ɣ ɣ | Ɣ̌ ɣ̌ | H h | I i | J̣̌ ǰ̣ | K k | L l | M m | N n | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
สัทอักษรสากล | [a] | [b] | [t͡s] | [t͡ʃ] | [ʈ͡ʂ] | [d̪] | [ɖ] | [ð] | [e] | [ə] | [f] | [g] | [ʁ] | [ɣ] | [h] | [i] | [d͡ʒ] | [ɖ͡ʐ] | [k] | [l] | [m] | [n] |
อักษร | O o | P p | Q q | R r | S s | Š š | Ṣ̌ ṣ̌ | T t | Ṭ ṭ | Θ ϑ | U u | V v | W w | X x | X̌ x̌ | Y y | Z z | Ž ž | Ẓ̌ ẓ̌ | Ʒ ʒ | Ы ы | |
สัทอักษรสากล | [o] | [p] | [q] | [r] | [s] | [ʃ] | [ʂ] | [t̪] | [ʈ] | [θ] | [u] | [v] | [w] | [χ] | [x] | [j] | [z] | [ʒ] | [ʐ] | [d͡z] | [ɨ] |
ตัวอย่าง
ตัวอย่างคำแปลในคัมภีร์ไบเบิลใน ค.ศ. 2001 เป็นไปตามข้างล่างนี้:
ภาษาวาคีแบบอักษรละติน | ภาษาวาคีแบบอักษรซีริลลิก | ภาษาไทย (พระคริสตธรรมคัมภีร์ไทย ฉบับอมตธรรมร่วมสมัย) |
---|---|---|
2Yiso yavər x̆atəy: «Sayišt ʒi dəo carəv, x̆anəv: „Ey bzыrgwor Tat ki də osmonət cəy! Ti bəzыrg nung bər olam ыmыt! Ləcər dəwroni Ti podšoyi ɣ̆at-ət, zəmin-ət zəmon də hыkmi taw ыmыt! | 2Йисо йавəр х̌атəй: «Сайишт ҙи дəо царəв, х̌анəв: „Ей бзыргв̌ор Тат ки дə осмонəт цəй! Ти бəзырг нунг бəр олам ымыт! Лəцəр дəв̌рони Ти подшойи г̌ат-əт, зəмин-əт зəмон дə ҳыкми тав̌ ымыт! | 2พระองค์จึงตรัสกับพวกเขาว่า “เมื่อพวกท่านอธิษฐาน จงทูลว่า “ ‘ข้าแต่พระบิดา ขอให้พระนามของพระองค์เป็นที่เทิดทูนสักการะ ขอให้อาณาจักรของพระองค์ได้รับการสถาปนาไว้ |
3Spo rыsq-ət rыzi sakər nəsib car! | 3Спо рысқ-əт рызи сакəр нəсиб цар! | 3ขอโปรดประทานอาหารประจำวันแก่ข้าพระองค์ทั้งหลาย |
4Cə spo gənoən šəxs! Sak bə kuy, ki sakər šakiɣ̆, cə kərk! kыx̆tər baxṣ̌əṣ̌ carən. Cə bandi nafs-ət awasən, Cə waswasayi Iblisən saki niga δыr!“» | 4Цə спо гəноəн шəхс! Сак бə куй, ки сакəр шакиг̌ цə кəрк! Кых̌тəр бахш̣əш̣ царəн. Цə банди нафс-əт ав̌асəн, Цə в̌асв̌асайи Иблисəн саки нига д̌ыр!“» | 4ขอทรงอภัยบาปของข้าพระองค์ทั้งหลาย เพราะข้าพระองค์ทั้งหลายอภัยให้ทุกคนที่ทำผิดบาปต่อข้าพระองค์ทั้งหลายเช่นกัน และขออย่าให้ข้าพระองค์ทั้งหลายล้มลงเมื่อถูกทดลอง’ ” |
คำศัพท์
ไทย | เปอร์เซีย | ทาจิก | ซุกนี | ซาริโกลี | ปาทาน | วาคี | อเวสตะ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
หนึ่ง | jæk (یک) | jak (як) | jiw | iw | jaw (يو) | ji | aēuua- |
เนื้อ | ɡuʃt (گوشت) | ɡuʃt (гушт) | ɡuːxt | ɡɯxt | ɣwaxa, ɣwaʂa (غوښه) | ɡuʂt | ? |
ลูกชาย | pesær (پسر) | pisar (писар) | puts | pɯts | zoi (زوی) | putr | puθra- |
ไฟ | ɒteʃ (اتش) | otaʃ (оташ) | joːts | juts | or (اور) | rɯχniɡ | ātar- |
น้ำ | ɒb (اب) | ob (об) | xats | xats | obə (اوبه) | jupk | āp-, ap- |
มือ | dæst (دست) | dast (даѕт) | ðust | ðɯst | lɑs (لاس) | ðast | zasta- |
เท้า | pɒ (پا) | po (по) | poːð | peð | pxa, pʂa (پښه) | pɯð | pāδ- |
ฟัน | dændɒn (دندان) | dandon (дандон) | ðinðʉn | ðanðun | ɣɑx, ɣɑʂ (غاښ) | ðɯnðɯk | daṇt- |
ดวงตา | tʃæʃm (چشم) | tʃaʃm (чашм) | tsem | tsem | stərɡa (سترګه) | tʂəʐm | cašman- |
ม้า | æsb (اسب) | asp (асп) | voːrdʒ | vurdʒ | ɑs (ชาย), aspa (หญิง) (آس,اسپه) | jaʃ | aspa- |
ก้อนเมฆ | æbr (ابر) | abr (абр) | abri | varm | urjadz (اوريځ) | mur | maēγa-, aβra- |
ข้าว | ɡændom (گندم) | ɡandum (гандум) | ʒindam | ʒandam | ɣanam (غنم) | ɣɯdim | gaṇtuma- |
จำนวนมาก | besjɒr (بسيار) | bisjor (бисёр) | bisjoːr | pɯr | ɖer (ډېر) | təqi | pouru- |
สูง | bolænd (بلند) | baland (баланд) | biland | bɯland | lwaɻ (لوړ) | bɯland | bərəzaṇt- |
ไกล | dur (دور) | dur (дур) | ðar | ðar | ləre (لرې) | ðir | dūra- |
ดี | χub (خوب) | χub (хуб) | χub | tʃardʒ | xə, ʂə (ښه) | baf | vohu-, vaŋhu- |
เล็ก | kutʃik (کوچک) | χurd (хурд) | dzul | dzɯl | ləɡ, ləʐ (لږ) | dzəqlai | ? |
เพื่อพูด | ɡoft (گفت) | ɡuft (гуфт) | lʉvd | levd | wajəl (ويل) | xənak | aoj-, mrū-, saŋh- |
เพื่อทำ | kærd (کرد) | kard (кард) | tʃiːd | tʃeiɡ | kawəl (کول) | tsərak | kar- |
เพื่อดู | did (ديد)/ bin (present stem) | did (дид)/ bin(бин) | wiːnt | wand | lid (لید)/ win (present stem) | wiŋɡ | dī-, vaēn- |
สัทวิทยา
สระ
พยัญชนะ
นาสิก | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
หยุด | p b | k | ||||||
f | s | h | ||||||
อ้างอิง
- ภาษาวาคี ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
- Frye, R.N. (1984). The History of Ancient Iran. p. 192. ISBN .
[T]hese western Saka he distinguishes from eastern Saka who moved south through the Kashgar-Tashkurgan-Gilgit-Swat route to the plains of the sub-continent of India. This would account for the existence of the ancient Khotanese-Saka speakers, documents of whom have been found in western Sinkiang, and the modern Wakhi language of Wakhan in Afghanistan, another modern branch of descendants of Saka speakers parallel to the Ossetes in the west.
- Bailey, H.W. (1982). The culture of the Sakas in ancient Iranian Khotan. Caravan Books. pp. 7–10.
It is noteworthy that the Wakhi language of Wakhan has features, phonetics, and vocabulary the nearest of Iranian dialects to Khotan Saka.
- Carpelan, C.; Parpola, A.; Koskikallio, P. (2001). "Early Contacts Between Uralic and Indo-European: Linguistic and Archaeological Considerations: Papers Presented at an International Symposium Held at the Tvärminne Research Station of the University of Helsinki, 8–10 January, 1999". Suomalais-Ugrilainen Seura. 242: 136.
...descendants of these languages survive now only in the Ossete language of the Caucasus and the Wakhi language of the Pamirs, the latter related to the Saka once spoken in Khotan.
- http://www.pamirian.ru/Wakhi_language_transition.pdf 2018-05-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Ali, Haqiqat (1984). Wakhi Language. Vol. 1.
- Luqo Inǰil (Gospel of Luke). (in Wakhi). Bəzыrg Kitob tarǰimacrakыzg institute. 2001.: Title page, passages in Roman alphabet[1], passages in Cyrillic alphabet[2]
- Gawarjon (高尔锵/Gāo Ěrqiāng) (1985). Outline of the Tajik language (塔吉克语简志/Tǎjíkèyǔ Jiǎnzhì). Beijing: Nationalities Publishing House.
อ่านเพิ่ม
- "Double oblique case and agreement across two dialects of Wakhi" (PDF). Daniel Kaufman, , CUNY GC & Endangered Language Alliance.
แหล่งข้อมูลอื่น
- English-Ishkashimi-Zebaki-Wakhi-Yazghulami Vocabulary
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasawakhi wakhi وخی V ahi sthxksrsakl waxi epnphasaklumxihran klumyxyxihrantawnxxkechiyngitphasawakhiښیکوار زیک X ikwor zik h ikv or zikkhawa wakhi ekhiyninxksrxahrbaebb xksrlatin aelaxksrsirillikpraethsthimikarphudxfkanisthan cin pakisthan thacikisthanchatiphnthucanwnphuphudimthrab 20 000 khninpakisthan 2016 58 000 khn xangthung1992 2012 trakulphasaxinod yuorepiyn xinod xiereniynxihranphasawakhirupaebbkxnhnaisethiy sakaphasawakhirabbkarekhiynepxresiy xahrb sirillik latinrhsphasaISO 639 3wbl58 ABD cbthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhdmikarthdsxb phasawakhi khxngwikiphiediy thiwikimiediy xinkhiwebetxrkarcdcaaenkphasawakhiepnklumkhxngphasathixyuinphasaklumpamir bangkhrngeriykphasapamirishruxphasathacikphuekha cudkaenidkhxngphasanixyuinwkhkhan sungthukaeykipxyurahwangxfkanisthantawnxxkechiyngehnuxaelainthacikisthan pramanwamiphuphudraw 50 000 khnthwolk chawwakhixasyxyuinhlaypraethskhuxthangehnuxkhxngpakisthan thacikisthan xfkanisthan aelacin inthacikisthan odythwipchawthacikthuxwaepnsaeniyngkhxngphasathacik aetnkphasasastrthwipaeykepnxikphasatanghak aetinpakisthan chawwakhithuxwatnepnchawthacik inpakisthan inpakisthan xngkhkrthiekiywkhxngkbphasawakhikhux smakhmwthnthrrmwakhithacik WTCA ennindankarxnurksphasaaelawthnthrrmwakhi thngthiepnexksaraeladntri xtrakarruhnngsuxkhxngchawwakhiinpakisthanepn 60 withyuinpakisthanmithixxkxakasepnphasawakhidwyxkkhrwithiedimthi phasawakhiimmirupxksrkhxngtnexng thaihmikarphthnarupekhiynodyichxksrxahrb xksrsirillik aelaxksrlatin xksrxahrb xksrxahrbodyhlkaelwichkninpraethsxfkanisthan xksr ا آ ب پ ت ټ ث ج ڃ چ ڇ څ ځ ح خ د ډ ذ ر ز ږ ژ ڙ سsthxksrsakl a O o b p t ʈ 8 d ʒ ɖ ʐ t ʃ ʈ ʂ t s d z h x d ɖ d r z ɣ ʒ ʐ s xksr ښ ش ڜ ص ض ط ظ ع غ ف ڤ ق ک گ ل م ن ه و ؤ و ي یsthxksrsakl x ʃ ʂ s z t z O ʁ f v q k g l m n h w e u ɨ i j e xksrsirillik xksr A a B b V v V v G g Ғ g G g D d D d D d E e Yo yo Zh zh Zh zh Z z ҙ I i J j K k Қ k L l M m N n O o P psthxksrsakl a b v w g ʁ ɣ d ɖ d e je jo ʒ ʐ z d z i j k q l m n o p xksr R r S s T t T t T t U u F f H h H h Ҳ ҳ C c Ch ch Ch ch Ҷ ҷ ҷ Sh sh Sh sh Sh sh Y y Ә ә E e Yu yu Ya yasthxksrsakl r s t ʈ 8 u f x x h t s t ʃ ʈ ʂ d ʒ ɖ ʐ ʃ ʂ ʃt ʃ O ɨ e O e ju ja xksrlatin Haqiqat Ali epnphuphthnaphasaniepnxksrlatinin kh s 1984 xksrwakhiaebbihmxksr A a B b C c C c C c D d Ḍ ḍ D d E e E e F f G g Ɣ ɣ Ɣ ɣ H h I i J ǰ K k L l M m N nsthxksrsakl a b t s t ʃ ʈ ʂ d ɖ d e e f g ʁ ɣ h i d ʒ ɖ ʐ k l m n xksr O o P p Q q R r S s S s Ṣ ṣ T t Ṭ ṭ 8 ϑ U u V v W w X x X x Y y Z z Z z Ẓ ẓ Ʒ ʒ Y ysthxksrsakl o p q r s ʃ ʂ t ʈ 8 u v w x x j z ʒ ʐ d z ɨ twxyang twxyangkhaaeplinkhmphiribebilin kh s 2001 epniptamkhanglangni khaxthisthankhxngxngkhphraphuepneca luka 11 2 4 phasawakhiaebbxksrlatin phasawakhiaebbxksrsirillik phasaithy phrakhristthrrmkhmphirithy chbbxmtthrrmrwmsmy 2Yiso yaver x atey Sayist ʒi deo carev x anev Ey bzyrgwor Tat ki de osmonet cey Ti bezyrg nung ber olam ymyt Lecer dewroni Ti podsoyi ɣ at et zemin et zemon de hykmi taw ymyt 2Jiso javer h atej Sajisht ҙi deo carev h anev Ej bzyrgv or Tat ki de osmonet cej Ti bezyrg nung ber olam ymyt Lecer dev roni Ti podshoji g at et zemin et zemon de ҳykmi tav ymyt 2phraxngkhcungtrskbphwkekhawa emuxphwkthanxthisthan cngthulwa khaaetphrabida khxihphranamkhxngphraxngkhepnthiethidthunskkara khxihxanackrkhxngphraxngkhidrbkarsthapnaiw3Spo rysq et ryzi saker nesib car 3Spo rysk et ryzi saker nesib car 3khxoprdprathanxaharpracawnaekkhaphraxngkhthnghlay4Ce spo genoen sexs Sak be kuy ki saker sakiɣ ce kerk kyx ter baxṣ eṣ caren Ce bandi nafs et awasen Ce waswasayi Iblisen saki niga dyr 4Ce spo genoen shehs Sak be kuj ki saker shakig ce kerk Kyh ter bahsh esh caren Ce bandi nafs et av asen Ce v asv asaji Iblisen saki niga d yr 4khxthrngxphybapkhxngkhaphraxngkhthnghlay ephraakhaphraxngkhthnghlayxphyihthukkhnthithaphidbaptxkhaphraxngkhthnghlayechnkn aelakhxxyaihkhaphraxngkhthnghlaylmlngemuxthukthdlxng khasphthkarepriybethiybsphthinklumphasaxihran 7 phasa ithy epxresiy thacik sukni sariokli pathan wakhi xewstahnung jaek یک jak yak jiw iw jaw يو ji aeuua enux ɡuʃt گوشت ɡuʃt gusht ɡuːxt ɡɯxt ɣwaxa ɣwaʂa غوښه ɡuʂt lukchay pesaer پسر pisar pisar puts pɯts zoi زوی putr pu8ra if ɒteʃ اتش otaʃ otash joːts juts or اور rɯxniɡ atar na ɒb اب ob ob xats xats obe اوبه jupk ap ap mux daest دست dast daѕt dust dɯst lɑs لاس dast zasta etha pɒ پا po po poːd ped pxa pʂa پښه pɯd pad fn daendɒn دندان dandon dandon dindʉn dandun ɣɑx ɣɑʂ غاښ dɯndɯk daṇt dwngta tʃaeʃm چشم tʃaʃm chashm tsem tsem sterɡa سترګه tʂeʐm casman ma aesb اسب asp asp voːrdʒ vurdʒ ɑs chay aspa hying آس اسپه jaʃ aspa kxnemkh aebr ابر abr abr abri varm urjadz اوريځ mur maega abra khaw ɡaendom گندم ɡandum gandum ʒindam ʒandam ɣanam غنم ɣɯdim gaṇtuma canwnmak besjɒr بسيار bisjor bisyor bisjoːr pɯr ɖer ډېر teqi pouru sung bolaend بلند baland baland biland bɯland lwaɻ لوړ bɯland berezaṇt ikl dur دور dur dur dar dar lere لرې dir dura di xub خوب xub hub xub tʃardʒ xe ʂe ښه baf vohu vaŋhu elk kutʃik کوچک xurd hurd dzul dzɯl leɡ leʐ لږ dzeqlai ephuxphud ɡoft گفت ɡuft guft lʉvd levd wajel ويل xenak aoj mru saŋh ephuxtha kaerd کرد kard kard tʃiːd tʃeiɡ kawel کول tserak kar ephuxdu did ديد bin present stem did did bin bin wiːnt wand lid لید win present stem wiŋɡ di vaen sthwithyasra phyychna nasikhyud p b kf s hxangxingphasawakhi thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik Frye R N 1984 The History of Ancient Iran p 192 ISBN 9783406093975 T hese western Saka he distinguishes from eastern Saka who moved south through the Kashgar Tashkurgan Gilgit Swat route to the plains of the sub continent of India This would account for the existence of the ancient Khotanese Saka speakers documents of whom have been found in western Sinkiang and the modern Wakhi language of Wakhan in Afghanistan another modern branch of descendants of Saka speakers parallel to the Ossetes in the west Bailey H W 1982 The culture of the Sakas in ancient Iranian Khotan Caravan Books pp 7 10 It is noteworthy that the Wakhi language of Wakhan has features phonetics and vocabulary the nearest of Iranian dialects to Khotan Saka Carpelan C Parpola A Koskikallio P 2001 Early Contacts Between Uralic and Indo European Linguistic and Archaeological Considerations Papers Presented at an International Symposium Held at the Tvarminne Research Station of the University of Helsinki 8 10 January 1999 Suomalais Ugrilainen Seura 242 136 descendants of these languages survive now only in the Ossete language of the Caucasus and the Wakhi language of the Pamirs the latter related to the Saka once spoken in Khotan http www pamirian ru Wakhi language transition pdf 2018 05 02 thi ewyaebkaemchchin Ali Haqiqat 1984 Wakhi Language Vol 1 Luqo Inǰil Gospel of Luke in Wakhi Bezyrg Kitob tarǰimacrakyzg institute 2001 Title page passages in Roman alphabet 1 passages in Cyrillic alphabet 2 Gawarjon 高尔锵 Gao Erqiang 1985 Outline of the Tajik language 塔吉克语简志 Tǎjikeyǔ Jiǎnzhi Beijing Nationalities Publishing House xanephim Double oblique case and agreement across two dialects of Wakhi PDF Daniel Kaufman CUNY GC amp Endangered Language Alliance aehlngkhxmulxunEnglish Ishkashimi Zebaki Wakhi Yazghulami Vocabulary