ภาษาซาริโกลี

ภาษาซาริโกลี เป็นภาษากลุ่มอิหร่านตะวันออกเฉียงใต้ กลุ่มย่อยปามีร์ พูดโดยชาวทาจิกในจีน ชื่อเป็นทางการในประเทศจีนคือภาษาทาจิก (จีน: 塔吉克语; พินอิน: Tǎjíkèyǔ) แต่ถือว่าอยู่ในกลุ่มย่อยที่ต่างจากภาษาทาจิกที่เป็นภาษาราชการของประเทศทาจิกิสถาน มีผู้พูดราว 10,000 คน ส่วนใหญ่อยู่ในเขตปกครองตนเองทักโกรคัน ทาจิกในมณฑลซินเจียง ผุ้พูดภาษานี้ใช้ภาษาอุยกูร์หรือภาษาจีนติดต่อกับผู้พุดภาษาอื่นๆในบริเวณนั้น โดยทั่วไปสามารถเข้าใจกันได้กับผู้พูดภาษาวาคี ซึ่งเป็นภาษาของชนกลุ่มน้อยชาวทาจิกจีนด้วย

ภาษาซาริโกลี
تۇجىك زىڤ / سەرىقۇلى زىڤ Tujik ziv / Sarikhuli ziv Тоҷик зив
ประเทศที่มีการพูด	ประเทศจีน
ภูมิภาค	ปามีร์ ()
ชาติพันธุ์
จำนวนผู้พูด	16,000  (2000)
ตระกูลภาษา	อินโด-ยูโรเปียน อินโด-อิเรเนียน อิหร่าน Shughnani ภาษาซาริโกลี
ระบบการเขียน	(ไม่ทางการ)
รหัสภาษา
ISO 639-3	srh
	58-ABD-eb
บริเวณที่มีผู้พูดภาษาซาริโกลี (ฟ้า) ในเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

มีการทดสอบ ภาษาซาริโกลี ของวิกิพีเดีย ที่วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์

ระบบการเขียน

ไม่มีระบบการเขียนที่เป็นทางการในจีน นักภาษาศาสตร์ชาวรัสเซียที่ศึกษาภาษานี้เขียนด้วยอักษรซีริลลิกแบบรัสเซีย นักภาษาศาสตร์กลุ่มอื่น ๆ ใช้สัทอักษร หรือใช้อักษรที่ใช้เขียนภาษาวาคี เนื่องจากผู้พูดภาษานี้ส่วนใหญ่ใช้ภาษาอุยกูร์ในโรงเรียนจึงมีบางส่วนเขียนภาษานี้ด้วยอักษรอุยกูร์

ระบบการเขียน

ใน ค.ศ. 1958 นักภาษาศาสตร์ Gāo Èrqiāng ศึกษาภาษาซาริดกลีร่วมกับนักภาษาศาสตร์ชาวทาจิก โดยใช้สัญลักษณ์ 37 อันจากสัทอักษรสากล ในพจนานุกรมซาริโกลี-ฮั่นฉบับปี 1996 Gāo Èrqiāng ใช้ 26 พยัญชนะและ 8 ทวิอักษรจากอักษรพินอิน

อักษรซารืโกลี (Gao 1996)

ตัวพิมพ์ใหญ่	A	B	C		D	E	F	GC		G		H	I	J	KH	K	L	M
ตัวพิมพ์เล็ก	a	b	c	d	dz	e	f	g	gc	gh	h	hy	i	j	k	kh	l	m
สะกด	[]	[b]	[]	[]	[]	[]	[f]	[]	[]	[]	[]	[h]	[]	[]	[k]	[]	[]	[]
ตัวพิมพ์ใหญ่	N	O	P	Q	R	S	SS		T	U		V	W	X	Y			Z
ตัวพิมพ์เล็ก	n	o	p	q	r	s	ss	t	ts	u	ü	v	w	x	y	z	zy	zz
สะกด	[]	[]	[p]	[]	[]	[s]	[]	[t]	[]	[]	[]	[]	[]	[]	[]	[]	[]	[]

สัทวิทยา

สระ ได้แก่ a [a], e [e], ɛy [ɛi̯] (บางสำเนียงเป็น æy หรือ ay [æi̯ / ai̯]), ɛw [ɛu̯] (บางสำเนียงเป็น æw หรือ aw [æu̯ /au̯]), ə [ə], i [i], o [o / ɔ], u [u], ы [ɯ] (บางสำเนียงเป็น ů [ʊ]) ในบางสำเนียงอาจมีสระเสียงยาวที่ต่างไปดังนี้: ā, ē, ī, ō, ū, ы̄, ǝ̄^[]

พยัญชนะมี 29 ตัว ได้แก่ p /p/, b /b/, t /t/, d /d/, k /k ~ c/, g /ɡ ~ ɟ/, q /q/, c /ts/, ʒ /dz/, č /tɕ/, ǰ /dʑ/, s /s/, z /z/, x̌ /x/, γ̌ /ɣ/, f /f/, v /v/, θ /θ/, δ /ð/, x /χ/, γ /ʁ/, š /ɕ/, ž /ʑ/, w /w/, y /j/, m /m/, n /n, ŋ/, l /l/, r /r/

คำศัพท์

รากศัพท์ของภาษาซาริโกลีส่วนใหญ่ใกล้เคียงกับอื่นๆ มีบางส่วนรับอิทธิพลจากภาษากลุ่มอิหร่านตะวันตกเช่นภาษาเปอร์เซียหรือภาษาทาจิก

อ้างอิง

1. Gao, Erqiang (高尔锵) (1996). 塔吉克汉词典 [Tajik-Chinese Dictionary] (ภาษาจีนตัวย่อ). Sichuan Nationalities Publishing House (四川民族出版社). ISBN .
2. ภาษาซาริโกลี ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
3. Yang, Yi-fang 杨亦凡; Abdurahman Tursun 阿不都热合曼·吐尔逊 Aray Zangbek 阿来·藏别克 Qian, Wei-liang 钱伟量 (2017). "Jīyú "Yīdài Yīlù" zhànlüè shìjiǎo de Zhōngguó Tǎjíkè yǔyán wénzì bǎohù yǔ chuánchéng wèntí fēnxī" 基于"一带一路"战略视角的中国塔吉克语言文字保护与传承问题分析 [Research of Protection and Inheritance of Sarikoli Tajik Language and Characters]. Jiāmùsī zhíyè xuéyuàn xuébào / Journal of Juamjusi Education Institute (ภาษาจีน). 2017 (4): 263–265. doi:10.3969/j.issn.1000-9795.2017.04.176. 近代以来,我国塔吉克族使用阿拉伯维吾尔文拼写高山塔吉克语
4. มีชื่อเรียกหลายแบบ เช่น 萨里库尔语, Sàlǐkùěryǔ, 萨雷阔勒语, Sàléikuòlèyǔ, 色勒库尔语, Sèlèkùěryǔ หรือ 撒里科里语, Sǎlǐkēlǐyǔ.
5. Gawarjon (高尔锵/Gāo Ěrqiāng) (1985). Tǎjíkèyǔ jiǎnzhì 塔吉克语简志 [Outline of the Tajik language] (ภาษาจีน). Beijing: Minzu chubanshe.
6. Gawarjon (高尔锵/Gāo Ěrqiāng) (1996). Tǎjíkè-Hàn cìdiǎn 塔吉克汉词典 [Tajik–Chinese Dictionary] (ภาษาจีน). Chengdou: Sichuan minzu chubanshe. ISBN .
7. Pakhalina, Tatiana N. (Татьяна Н. Пахалина) (1966). Sarykol'skij Jazyk Сарыкольский язык [The Sarikoli Language] (ภาษารัสเซีย). Moskva: Akademia Nauk SSSR.
8. Pakhalina, Tatiana N. (Татьяна Н. Пахалина) (1971). Sarykol'sko-russkij slovar' Сарыкольско-русский словарь [Sarikoli–Russian Dictionary] (ภาษารัสเซีย). Moskva: Akademia Nauk SSSR.
9. Gao 1996.

อ่านเพิ่ม

• Arlund, Pamela S. (2006). An Acoustic, Historical, and Developmental Analysis of Sarikol Tajik Diphthongs (วิทยานิพนธ์ PhD) (ภาษาอังกฤษ). University of Texas. :10106/438.
• Xiren Kurban 西仁·库尔班 Zhuang, Shu-ping 庄淑萍 (2008). "Zhōngguó Tǎjíkèyǔ Sèlēikùěr fāngyán gàishù" 中国塔吉克语色勒库尔方言概述 [A Probe Into China-Tajik Selekur Dialect]. Yǔyán yǔ fānyì / Language and Translation (ภาษาจีน). 2008 (1): 13–19. doi:10.3969/j.issn.1001-0823.2008.01.003.

แหล่งข้อมูลอื่น

• The Tajik Ethnic Group in China