จาม จาม ꨌ เป นภาษามาลาโย โพล เนเซ ยในตระก ลออสโตรน เซ ยน พ ดโดยชาวจามแห งเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใต โดยเป นภาษาหล กในด นแดนอด

จาม (จาม: ꨌꩌ) เป็นภาษามาลาโย-โพลีเนเซียในตระกูลออสโตรนีเซียน พูดโดยชาวจามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเป็นภาษาหลักในดินแดนอดีตอาณาจักรจามปาที่กินพื้นที่ทางตะวันออกของประเทศกัมพูชาและเวียดนามใต้ในปัจจุบัน ภาษาจามตะวันตกมีผู้พูด 220,000 คนในประเทศกัมพูชาและ 25,000 คนในประเทศเวียดนาม ส่วนภาษาจามตะวันออกมีผู้พูด 73,000 คนในประเทศเวียดนาม รวมแล้วมีผู้พูดประมาณ 320,000 คน

ภาษาจาม
ꨌꩌ
คำว่า จาม ในอักษรจาม
ออกเสียง	[cam]
ประเทศที่มีการพูด	ประเทศกัมพูชาและประเทศเวียดนาม
ภูมิภาค
ชาติพันธุ์	ชาวจาม
จำนวนผู้พูด
ตระกูลภาษา	ออสโตรนีเซียน มาลาโย-โพลีเนเซีย (?) จาม ชายฝั่ง ภาษาจาม
รูปแบบก่อนหน้า	ภาษาจาม
ภาษาถิ่น	จามตะวันตก (245,000 คน) จามตะวันออก (73,000 คน)
ระบบการเขียน	อักษรจาม, อักษรอาหรับ, อักษรละติน, อักษรเขมร
สถานภาพทางการ
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน	เวียดนาม กัมพูชา
รหัสภาษา
ISO 639-3	อย่างใดอย่างหนึ่ง: `cja` – จามตะวันตก `cjm` – จามตะวันออก

สัทวิทยา

ภาษาจามมีเสียงพยัญชนะ 21 เสียง และเสียงสระ 9 เสียง

พยัญชนะ

พยัญชนะจาม

ระเบิด	p	t	c	k	ʔ
ระเบิด	pʰ	tʰ	cʰ	kʰ
	ɓ	ɗ
นาสิก	m	n	ɲ	ŋ
		l
		s		ɣ	h
		r*
		r*	j	w

/r/ ในภาษาจามตะวันตกได้ยินเป็นเสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน [ɣ] ส่วนในภาษาจามตะวันออกได้ยินเป็นเสียงลิ้นสะบัด ปุ่มเหงือก [ɾ], เสียงเลื่อน ปุ่มเหงือก [ɹ] หรือเสียงรัว ปุ่มเหงือก [r]

สระ

สระเดี่ยว

สระจาม

i	ɨ	u
e	ə	o
ɛ		ɔ
	a

สระประสมสองเสียง

ia, iɯ (เกิดหน้า -ʔ เท่านั้น), ea, ua, oa, au (เกิดหน้า -ʔ เท่านั้น), iə, ɛə, ɔə, uə

ระบบการเขียน

อักษรจามเป็นอักษรพราหมี ซึ่งแบ่งออกเป็นสองแบบ ได้แก่ Akhar Thrah (จามตะวันออก) กับ Akhar Srak (จามตะวันตก) ภาษาจามตะวันตกเขียนด้วยอักษรอาหรับหรืออักษร Akhar Srak

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

จามตะวันตก ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
จามตะวันออก ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
"Cham". The Unicode Standard, Version 11.0 (ภาษาอังกฤษ). Mountain View, CA: Unicode Consortium. p. 661.
Ueki, Kaori (2011). (PDF) (วิทยานิพนธ์ Ph.D.). University of Hawaiʻi at Mānoa. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-01-29. สืบค้นเมื่อ 2021-06-25.
Smith, Alexander D. (2013). A Grammatical Sketch of Eastern Cham (ภาษาอังกฤษ).
Hosken, Martin (2019), L2/19-217 Proposal to Encode Western Cham in the UCS (PDF) (ภาษาอังกฤษ)
Bruckmayr, Philipp (2019). "The Changing Fates of the Cambodian Islamic Manuscript Tradition". Journal of Islamic Manuscripts (ภาษาอังกฤษ). 10 (1): 1–23. doi:10.1163/1878464X-01001001.

อ่านเพิ่ม

Grant, Anthony; Sidwell, Paul, บ.ก. (2005). Chamic and Beyond: Studies in Mainland Austronesian Languages. Pacific Linguistics (ภาษาอังกฤษ). Vol. 569. Canberra: Australian National University. doi:10.15144/PL-569. :1885/146271. ISBN .
Thurgood, Graham (1999). From Ancient Cham to Modern Dialects: Two Thousand Years of Language Contact and Change: With an Appendix of Chamic Rreconstructions and Loanwords. Oceanic Linguistics Special Publication No. 28. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN .
; (1906). Dictionnaire čam-français. Volume 7 of Publications de l'École française d'Extrême-Orient. Paris: E. Leroux.
Aymonier, Etienne (1889). Grammaire de la langue chame. Saigon: Imprimerie coloniale.
Blood, D. L., & Blood, D. (1977). East Cham language. Vietnam data microfiche series, no. VD 51-72. Huntington Beach, Calif: Summer Institute of Linguistics.
Blood, D. L. (1977). A romanization of the Cham language in relation to the Cham script. Vietnam data microfiche series, no. VD51-17. Dallas: Summer Institute of Linguistics.
Edwards, E. D.; Blagden, C. O. (1939). "A Chinese Vocabulary of Cham Words and Phrases". Bulletin of the School of Oriental Studies, University of London. 10 (1): 53–91. JSTOR 607926.
Braginsky, Vladimir (2014). Classical Civilizations of South-East Asia. Routledge. pp. 398–. ISBN .
Moussay, Gerard (1971). Dictionnaire Cam-Vietnamien-Français (ภาษาฝรั่งเศส). Phan Rang: Centre Culturel Cam.
Sakaya (2014). Từ điển Chăm (ภาษาเวียดนาม). Hà Nội: Nhà xuất bản Tri Thức. ISBN .
Various (2011). Ngôn ngữ Chăm: thực trạng và giải pháp (ภาษาเวียดนาม). Hà Nội: Nhà xuất bản Phụ Nữ.

แหล่งข้อมูล

has an archive including written materials of Cham

[e18-1] จามตะวันตก ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
จามตะวันออก ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)

[Uni11-2] "Cham". The Unicode Standard, Version 11.0 (ภาษาอังกฤษ). Mountain View, CA: Unicode Consortium. p. 661.

[3] Ueki, Kaori (2011). (PDF) (วิทยานิพนธ์ Ph.D.). University of Hawaiʻi at Mānoa. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-01-29. สืบค้นเมื่อ 2021-06-25.

[4] Smith, Alexander D. (2013). A Grammatical Sketch of Eastern Cham (ภาษาอังกฤษ).

[5] Hosken, Martin (2019), L2/19-217 Proposal to Encode Western Cham in the UCS (PDF) (ภาษาอังกฤษ)

[6] Bruckmayr, Philipp (2019). "The Changing Fates of the Cambodian Islamic Manuscript Tradition". Journal of Islamic Manuscripts (ภาษาอังกฤษ). 10 (1): 1–23. doi:10.1163/1878464X-01001001.