พ่อลาวแก่นท้าว (พม่า: ဘောလောကျန်းထော, ออกเสียง: [bɔ́.lɔ́.t͡ɕáɰ̃.dɔ́]; ประมาณ ค.ศ. 1383–1390) พระราชโอรสองค์ใหญ่และพระราชบุตรองค์แรกของพระเจ้าราชาธิราช กษัตริย์องค์ที่ 9 แห่งอาณาจักรหงสาวดี กับตะละแม่ท้าว เจ้าชายน้อยพระองค์นี้เป็นที่รู้จักจากคำสาบานที่พระองค์ให้ไว้ก่อนถูกสำเร็จโทษตามพระบัญชาของพระเจ้าราชาธิราช ว่าจะกลับมาเกิดใหม่เพื่อสู้กับพระองค์ถ้าพระองค์บริสุทธิ์ ทำให้ประชาชนของหงสาวดีและประชาชนของอาณาจักรคู่แข่งอย่างอังวะเชื่อว่าเจ้าชาย มังรายกะยอชวา แห่งอาณาจักรอังวะ คือพ่อลาวแก่นท้าวที่กลับมาเกิดใหม่เพื่อเติมเต็มคำสาบาน
พ่อลาวแก่นท้าว | |
---|---|
ทายาทโดยสันนิษฐานแห่งหงสาวดี | |
ครองราชย์ | ค.ศ. 1383–1390 |
ก่อนหน้า | พ่อขวัญเมือง (ทายาทผู้มีสิทธิโดยตรง) |
ต่อไป | พญาธรรมราชา (ทายาทผู้มีสิทธิโดยตรง) |
ประสูติ | ค.ศ. 1383 พะโค อาณาจักรหงสาวดี |
สวรรคต | ป. เมษายน ค.ศ. 1390 พะโค อาณาจักรหงสาวดี |
พระราชบิดา | พระเจ้าราชาธิราช |
พระราชมารดา | ตะละแม่ท้าว |
ศาสนา | พุทธเถรวาท |
พระเจ้าราชาธิราชกลัวว่าเจ้าชายหนุ่มจะก่อการจลาจลต่อต้านพระองค์ หลังพระมารดาของพระองค์ตะละแม่ท้าวปลงพระชนม์ชีพพระองค์เอง และกลัวว่าเจ้าชายหนุ่มจะแก้แค้นให้กับพระมารดา
ประวัติ
พระเจ้าราชาธิราช เมื่อครั้งเสด็จมาที่เมืองพะสิม ได้มีรับสั่งประหารพระโอรสน้อย พ่อลาวแก่นท้าว ซึ่งพระชนมายุเพียงเจ็ดพรรษาที่ประทับในอยู่ในหงสาวดี เมื่อประมาณ เมษายน ค.ศ. 1390
เพชฌฆาตนำพระองค์ไปที่เจดีย์ชเวมอดอ (พระธาตุมุเตา) เจ้าชายถูกคุมขังอยู่สามวันที่บริเวณพระเจดีย์ ในระหว่างนี้พระองค์ถูกสั่งให้อ่านพระอภิธรรมปิฎก
ตามพงศาวดารมอญและพม่าในวันที่พระองค์ถูกประหารชีวิตพระองค์ได้กล่าวคำสัตย์สาบานซึ่งเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์พม่าไว้ว่า:
- "เราไม่ได้วางแผนเพื่อกบฎกับพ่อของเรา ไม่มีข้อบกพร่องใด ๆ ในตัวเรา พ่อกับแม่เล่นกันเป็นเด็ก เมื่อเธอโตขึ้นเป็นผู้หญิงงามเขาก็ชื่นชมความงามของเธอแล้วทอดทิ้ง เธอเป็นลูกสาวของกษัตริย์ แต่พวกเขาขับไล่เธอออกไปเหมือนพวกทาส พวกเขาทำให้เธอตายไม่ดี ถ้าเรามีความผิดในการกบฏด้วยความคิด คำพูด หรือการกระทำ ก็ขอให้เราต้องทนทุกข์ทรมานจากไฟในนรกเป็นเวลาพัน ๆ ปี แต่ถ้าเราบริสุทธิ์ใจขอให้เราเกิดใหม่ในราชวงศ์กษัตริย์อังวะ และเราจะนำความวิบัติมาให้กับอาณาจักรหงสาวดี"
ในหนังสือราชาธิราช ฉบับแปลภาษาไทยของเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ได้บรรยายไว้ว่า พ่อลาวแก่นท้าวได้ขอให้เพชฌฆาตพาพระองค์ไปนมัสการพระธาตุมุเตาก่อนจะทรงถูกสำเร็จโทษ ทรงถอดพระมาลาที่ทรงอยู่นั้นบูชาพระเจดีย์ และได้ตั้งสัตยาธิษฐานไว้ดังนี้
- "ข้าพเจ้าจะเปนขบถคิดประทุษฐร้ายต่อสมเด็จพระราชบิดาหามิได้ บัดนี้พระราชบิดาให้ประหารชีวิตข้าพเจ้าผู้หาความผิดมิได้เสีย เดชะผลอานิสงส์ที่ข้าพเจ้าได้เอาพระมหามาลาออกกระทำพุทธบูชา ถ้าข้าพเจ้าตายแล้วขอให้ได้ไปเกิดในครรภ์พระอัครมเหษีสมเด็จพระเจ้ามณเฑียรทอง ณ กรงุรัตนบุระอังวะเถิด ถ้าอายุข้าพเจ้าได้ยี่สิบสองปีแล้ว ขอให้ได้ทำสงครามด้วยพระราชบิดาองค์นี้จงได้ แลเมื่อข้าพเจ้าไปถือปฏิสนธิในครรภ์พระมารดานั้น ขอให้พระราชมารดาอยากเสวยดินในกลางใจเมืองหงษาวดีนี้ ให้ได้สมความปรารถนาทุกประการ"
พระเจ้าราชาธิราช ถูกรบกวนพระทัยเป็นอันมากเมื่อพระองค์ได้ยินเรื่องคำสาบาน และพระองค์ตื่นตระหนกมากขึ้นเมื่อพระมเหสีองค์หนึ่งของ พระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง แห่งอังวะ ได้เสวยอาหารต่าง ๆ ที่นำมาจากพม่าตอนล่างก่อนที่พระนางจะตั้งครรภ์ พระนางให้กำเนิด มังรายกะยอชวา หนึ่งปีหลังจากการสิ้นพระชนม์ของพ่อลาวแก่นท้าว เมื่อเติบโตขึ้น มังรายกะยอชวา ได้เป็นแม่ทัพผู้มีความสามารถของอาณาจักรอังวะในการรุกรานอาณาจักรหงสาวดีช่วงสงครามสี่สิบปี
หมายเหตุ
- According to the main Burmese chronicles (Maha Yazawin Vol. 1 2006: 299) and (Hmannan Vol. 1 2003: 427), the prince was executed in 751 ME (28 March 1389 to 28 March 1390). But Razadarit Ayedawbon (Pan Hla 2005: 195) and (Hmannan Vol. 1 2003: 429) give 752 ME (29 March 1390 to 28 March 1391). Since Minye Kyawswa was born in 752 ME, it means Bawlawkyantaw died in early 752 ME (ป. April 1390).
- Standard chronicles (Maha Yazawin Vol. 1 2006: 299) and (Hmannan Vol. 1 2003: 427) say the prince wished to destroy the kingdom of Mons. Razadarit Ayedawbon (Pan Hla 2005: 195) says the prince swore to fight his father (not the kingdom of Mons).
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- Phayre 1873: 47–55
- Harvey 1925: 111–116
- Htin Aung 1967: 88–93
- ราชาธิราช ตอนที่ 15 คัดจาก พระราชพงศาวดารรามัญ เรื่อง ราชาธิราช จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์บริการ พ.ศ. 2489
- บรรณานุกรม
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Pan Hla, Nai (1968). Razadarit Ayedawbon (ภาษาพม่า) (8th printing, 2005 ed.). Yangon: Armanthit Sarpay.
- Phayre, Major Gen. Sir Arthur Purves (1873). "The History of Pegu". Journal of Asiatic Society of Bengal. Oxford University. 42: 47–55.
- (1832). (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phxlawaeknthaw phma ဘ လ က န ထ xxkesiyng bɔ lɔ t ɕaɰ dɔ praman kh s 1383 1390 phrarachoxrsxngkhihyaelaphrarachbutrxngkhaerkkhxngphraecarachathirach kstriyxngkhthi 9 aehngxanackrhngsawdi kbtalaaemthaw ecachaynxyphraxngkhniepnthiruckcakkhasabanthiphraxngkhihiwkxnthuksaercothstamphrabychakhxngphraecarachathirach wacaklbmaekidihmephuxsukbphraxngkhthaphraxngkhbrisuththi thaihprachachnkhxnghngsawdiaelaprachachnkhxngxanackrkhuaekhngxyangxngwaechuxwaecachay mngraykayxchwa aehngxanackrxngwa khuxphxlawaeknthawthiklbmaekidihmephuxetimetmkhasabanphxlawaeknthawthayathodysnnisthanaehnghngsawdikhrxngrachykh s 1383 1390kxnhnaphxkhwyemuxng thayathphumisiththiodytrng txipphyathrrmracha thayathphumisiththiodytrng prasutikh s 1383 phaokh xanackrhngsawdiswrrkhtp emsayn kh s 1390 phaokh xanackrhngsawdiphrarachbidaphraecarachathirachphrarachmardatalaaemthawsasnaphuththethrwathbthkhwamnimixksrphma hakxupkrnkhxngkhunimsamarthernedxrxksrniid khunxacehnekhruxnghmaykhatham xksrphiess klxng hruxsylksnxun aethnthixksrphma phraecarachathirachklwwaecachayhnumcakxkarclacltxtanphraxngkh hlngphramardakhxngphraxngkhtalaaemthawplngphrachnmchiphphraxngkhexng aelaklwwaecachayhnumcaaekaekhnihkbphramardaprawtiphraecarachathirach emuxkhrngesdcmathiemuxngphasim idmirbsngpraharphraoxrsnxy phxlawaeknthaw sungphrachnmayuephiyngecdphrrsathiprathbinxyuinhngsawdi emuxpraman emsayn kh s 1390 ephchchkhatnaphraxngkhipthiecdiychewmxdx phrathatumueta ecachaythukkhumkhngxyusamwnthibriewnphraecdiy inrahwangniphraxngkhthuksngihxanphraxphithrrmpidk tamphngsawdarmxyaelaphmainwnthiphraxngkhthukpraharchiwitphraxngkhidklawkhastysabansungekiywkhxngkbprawtisastrphmaiwwa eraimidwangaephnephuxkbdkbphxkhxngera immikhxbkphrxngid intwera phxkbaemelnknepnedk emuxethxotkhunepnphuhyingngamekhakchunchmkhwamngamkhxngethxaelwthxdthing ethxepnluksawkhxngkstriy aetphwkekhakhbilethxxxkipehmuxnphwkthas phwkekhathaihethxtayimdi thaeramikhwamphidinkarkbtdwykhwamkhid khaphud hruxkarkratha kkhxiheratxngthnthukkhthrmancakifinnrkepnewlaphn pi aetthaerabrisuththiickhxiheraekidihminrachwngskstriyxngwa aelaeracanakhwamwibtimaihkbxanackrhngsawdi inhnngsuxrachathirach chbbaeplphasaithykhxngecaphrayaphrakhlng hn idbrryayiwwa phxlawaeknthawidkhxihephchchkhatphaphraxngkhipnmskarphrathatumuetakxncathrngthuksaercoths thrngthxdphramalathithrngxyunnbuchaphraecdiy aelaidtngstyathisthaniwdngni khaphecacaepnkhbthkhidprathusthraytxsmedcphrarachbidahamiid bdniphrarachbidaihpraharchiwitkhaphecaphuhakhwamphidmiidesiy edchaphlxanisngsthikhaphecaidexaphramhamalaxxkkrathaphuththbucha thakhaphecatayaelwkhxihidipekidinkhrrphphraxkhrmehsismedcphraecamnethiyrthxng n krngurtnburaxngwaethid thaxayukhaphecaidyisibsxngpiaelw khxihidthasngkhramdwyphrarachbidaxngkhnicngid aelemuxkhaphecaipthuxptisnthiinkhrrphphramardann khxihphrarachmardaxyakeswydininklangicemuxnghngsawdini ihidsmkhwamprarthnathukprakar phraecarachathirach thukrbkwnphrathyepnxnmakemuxphraxngkhidyineruxngkhasaban aelaphraxngkhtuntrahnkmakkhunemuxphramehsixngkhhnungkhxng phraecafrngmngkhxng aehngxngwa ideswyxahartang thinamacakphmatxnlangkxnthiphranangcatngkhrrph phranangihkaenid mngraykayxchwa hnungpihlngcakkarsinphrachnmkhxngphxlawaeknthaw emuxetibotkhun mngraykayxchwa idepnaemthphphumikhwamsamarthkhxngxanackrxngwainkarrukranxanackrhngsawdichwngsngkhramsisibpihmayehtuAccording to the main Burmese chronicles Maha Yazawin Vol 1 2006 299 and Hmannan Vol 1 2003 427 the prince was executed in 751 ME 28 March 1389 to 28 March 1390 But Razadarit Ayedawbon Pan Hla 2005 195 and Hmannan Vol 1 2003 429 give 752 ME 29 March 1390 to 28 March 1391 Since Minye Kyawswa was born in 752 ME it means Bawlawkyantaw died in early 752 ME p April 1390 Standard chronicles Maha Yazawin Vol 1 2006 299 and Hmannan Vol 1 2003 427 say the prince wished to destroy the kingdom of Mons Razadarit Ayedawbon Pan Hla 2005 195 says the prince swore to fight his father not the kingdom of Mons xangxingechingxrrthPhayre 1873 47 55 Harvey 1925 111 116 Htin Aung 1967 88 93 rachathirach txnthi 15 khdcak phrarachphngsawdarramy eruxng rachathirach cdphimphody sankphimphbrikar ph s 2489 brrnanukrmHarvey G E 1925 History of Burma From the Earliest Times to 10 March 1824 London Frank Cass amp Co Ltd Htin Aung Maung 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press Pan Hla Nai 1968 Razadarit Ayedawbon phasaphma 8th printing 2005 ed Yangon Armanthit Sarpay Phayre Major Gen Sir Arthur Purves 1873 The History of Pegu Journal of Asiatic Society of Bengal Oxford University 42 47 55 1832 phasaphma Vol 1 3 2003 ed Yangon Ministry of Information Myanmar