พันธุ์เทวนพ เทวกุล

หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล หรือที่นิยมเรียกกันว่า หม่อมน้อย (16 มีนาคม พ.ศ. 2496 – 15 กันยายน พ.ศ. 2565) เป็นผู้กำกับภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ ละครเวที ผู้เขียนบท และอาจารย์สอนการแสดงชาวไทย และที่มีผลงานโดดเด่นแปลกใหม่และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวคนหนึ่งของประเทศไทย ทั้งยังเป็นผู้เขียนบทและอาจารย์สอนวิชากำกับการแสดงและการแสดงในระดับสากล

หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล
ชื่อเกิด	หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล
เกิด	16 มีนาคม พ.ศ. 2496 ประเทศไทย
เสียชีวิต	15 กันยายน พ.ศ. 2565 (69 ปี) โรงพยาบาลกรุงเทพคริสเตียน กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
บิดา
มารดา
อาชีพ	ผู้กำกับภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ ละครเวที ผู้เขียนบท อาจารย์สอนการแสดง
ปีที่แสดง	พ.ศ. 2527–2565
รางวัล
พระสุรัสวดี	ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2529 - บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2529 -
สุพรรณหงส์	สุพรรณหงส์เกียรติยศ พ.ศ. 2564
คมชัดลึก	บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2565 -

ประวัติ

หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล เกิดเมื่อวันที่ 16 มีนาคม พ.ศ. 2496 เป็นบุตรของหม่อมราชวงศ์ชนาญวัต เทวกุล (โอรสในหม่อมเจ้าสุทธาสิโนทัย เทวกุล) กับนางภักดี เทวกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม สมรรคะบุตร) โดยหม่อมน้อยเป็นพระปนัดดา (เหลน) ของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ และหม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา ทาง (พระอนุชาในหม่อมเจ้าอัปษรสมาน กิติยากร พระอัยกีใน สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง) ผู้เป็นท่านปู่

สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษา จากโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร จากนั้นเข้าศึกษาที่ภาควิชาศิลปการละคร คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก่อนที่จะลาออกเพื่อมาทำงานทางด้านภาพยนตร์ในเวลาต่อมา

โดยมีผลงานเรื่องแรกคือ ของ สหมงคลฟิล์ม ที่ได้สร้างชื่อให้แก่ สินจัย เปล่งพานิช และในอีก 26 ปีต่อมา หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพได้กลับมาร่วมงานกับสหมงคลฟิล์มอีกครั้งในการสร้างภาพยนตร์เรื่อง ชั่วฟ้าดินสลาย ผลงานกำกับภาพยนตร์ของหม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ ได้รับรางวัลหลายเรื่อง เช่น เพลิงพิศวาส (2527), ช่างมันฉันไม่แคร์ (2529), ฉันผู้ชายนะยะ (2530), นางนวล (2530), เผื่อใจไว้ให้กันสักหน่อย (2532), ความรักไม่มีชื่อ (2533), มหัศจรรย์แห่งรัก (2538) และ อันดากับฟ้าใส (2540)

หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 15 กันยายน 2565 ด้วยโรคมะเร็งปอด ณ โรงพยาบาลกรุงเทพคริสเตียน ในวันเดียวกับ Six characters มายาพิศวง ภาพยนตร์เรื่องสุดท้ายที่หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพกำกับ เข้าฉายเป็นวันแรก โดยกำหนดสวดพระอภิธรรมตั้งแต่วันที่ 17–23 กันยายน พ.ศ. 2565 ณ ศาลากลางน้ำ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร และสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินในการพระราชทานเพลิงศพหม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ ในวันเสาร์ที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2565 ณ เมรุด้านใต้ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร

ผลงาน

กำกับภาพยนตร์

• เพลิงพิศวาส (2527)
• ช่างมันฉันไม่แคร์ (2529)
• ฉันผู้ชายนะยะ (2530)
• นางนวล (2530)
• เผื่อใจไว้ให้กันสักหน่อย (2532)
• ความรักไม่มีชื่อ (2533)
• มหัศจรรย์แห่งรัก (2538)
• อันดากับฟ้าใส (2540)
• ชั่วฟ้าดินสลาย (2553)
• อุโมงค์ผาเมือง (2554)
• จัน ดารา ปฐมบท (2555)
• จัน ดารา ปัจฉิมบท (2556)
• แผลเก่า (2557)
• แม่เบี้ย (2558)
• Six characters มายาพิศวง (2565)

ละคร

• เทพธิดาบาร์ 21 (มินิซีรีส์ 2533)
• ช่างมันฉันไม่แคร์ (2536)
• แผ่นดินของเรา (2539)
• ซอยปรารถนา 2500 (2541)
• ปีกทอง (2542)
• (2542)
• ลูกทาส (2544)
• คนเริงเมือง (2545)
• ทะเลฤๅอิ่ม (2546)
• สี่แผ่นดิน (2546)
• ในฝัน (2549)
• ศรีอโยธยา (2560)

ละครเวที

• ALL MY SON (2517) - แสดงที่หอประชุม A.U.A
• บัลเลต์พระราชนิพนธ์ “ความฝันอันสูงสุด” (2518) - แสดงที่โรงละครแห่งชาติ
• The Lower Depths (2517, 2518) - แสดงที่โรงละครคณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ และโรงละครแห่งชาติ
• IMPROMPTU (2520) - แสดงที่สถาบันวัฒนธรรมเยอรมัน
• LES MALENTANDU (2524) - แสดงที่หอประชุมคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• เทพธิดาบาร์ 21 (2529) - แสดงที่โรงละครมณเทียรทอง
• ONE FLEW OVER THE CUCKOO’S NEST (2530) - แสดงที่โรงละครมณเทียรทอง
• ผู้แพ้ผู้ชนะ (2532) - แสดงที่โรงละครมณเทียรทอง
• พรายน้ำ (2533) - แสดงที่โรงละครมณเทียรทอง
• ราโชมอน (2534) - แสดงที่โรงละครมณเทียรทอง
• ปรัชญาชีวิต (2531-2533) - แสดงที่ตึกร้าง บ.แปลนอคิวเท็ก, เชียงใหม่ สปอร์ตคลับ, ม.ขอนแก่น
• พระผู้เป็นดวงใจ ของโรงเรียนสวนจิตรลดา (2529) - แสดงที่หอประชุมศูนย์วัฒนธรรมแห่งชาติ
• แฮมเล็ต เดอะ มิวสิเคิล (2538) - แสดงที่หอประชุมศูนย์วัฒนธรรมแห่งชาติ

รางวัลที่ได้รับ

• รางวัลไนน์เอ็นเตอร์เทน อวอร์ดส์ ครั้งที่ 3 ประจำปี พ.ศ. 2552 - คนเบื้องหลังแห่งปี
• เฉลิมไทยอวอร์ด ครั้งที่ 8 ประจำปี พ.ศ. 2553 - สาขางานกำกับภาพยนตร์แห่งปี (สำหรับภาพยนตร์ไทย)
• ท็อปอวอร์ด ครั้งที่ 11 ประจำปี พ.ศ. 2554 - ผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม (จันดารา ปฐมบท)
• ประจำปี พ.ศ. 2564 - รางวัลสุพรรณหงส์เกียรติยศ (Lifetime Achievement Award) (รางวัลหลังจากการถึงแก่กรรม)

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของหม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล

16. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว               8. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ                       17. สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา               4. หม่อมเจ้าสุธาสิโนทัย เทวกุล                             18. เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล)               9. หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา                       19. คุณหญิงตาด สุจริตกุล               2. หม่อมราชวงศ์ชนาญวัต เทวกุล                                   1. หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล                                         3. ภักดี เทวกุล ณ อยุธยา

อ้างอิง

1. ฉลองวันเกิดครบ 67 ปี “หม่อมน้อย” โดยมี "แพนเค้ก-แต้ว" นำทีมลูกศิษย์อวยพรสุดอบอุ่น
2. หนึ่งเดียว. พิพิธภัณฑ์หนังไทย ฉบับ "ประวัติการณ์ที่สุดหนังไทย". กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ป็อปคอร์น, พ.ศ. 2549. หน้า 328. ISBN 
3. สิ้น “หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล” หรือ “หม่อมน้อย” ในวัย 68 ปี
4. 6 (2022-09-16). "เผยเหตุเสียชีวิต ไอจีหม่อมน้อย เคลื่อนไหวหลังสิ้น กล่าวถึงนักแสดงที่ดี". ข่าวสด.{{}}: CS1 maint: numeric names: authors list ()
5. ช็อกวงการ "หม่อมน้อย" เสียชีวิตแล้ว
6. matichon (2022-09-16). "สวดพระอภิธรรม 'หม่อมน้อย-ม.ล.พันธุ์เทวนพ เทวกุล' ณ วัดเทพศิรินทร์". มติชนออนไลน์.
7. matichon (2022-09-24). "กรมสมเด็จพระเทพฯ เสด็จฯ พระราชทานเพลิงศพหม่อมน้อย ณ วัดเทพศิรินทราวาส". มติชนออนไลน์.
8. "กรมสมเด็จพระเทพฯ เสด็จฯ พระราชทานเพลิงฯ หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล (หม่อมน้อย)". www.thairath.co.th. 2022-09-24.
9. ดัดแปลงจากบทละครเรื่อง The Seagull ของ อันตัน เชคอฟ (Anton Chekhov) ปี ค.ศ. 1896
10. ดัดแปลงจากบทละครเวทีเรื่อง ราโชมอน ของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช
11. สร้างจากบทละครเวทีของ ARTHER MILLER ในปี ค.ศ. 1947
12. สร้างจากบทละครเวทีของ Maxim Gorky ในปี ค.ศ. 1901
13. สร้างจากบทประพันธ์ของ ELBERT CARMU
14. "เปิดโผรายชื่อผู้เข้าชิง "สุพรรณหงส์ครั้งที่ 30...30 ยังแจ๋ว" เพิ่มรางวัล "ภาพยนตร์ไทยยอดนิยม" ให้คนไทยมีส่วนร่วมวงการหนัง". ผู้จัดการออนไลน์. 2022-09-11. สืบค้นเมื่อ 2022-09-21.{{}}: CS1 maint: url-status ()

แหล่งข้อมูลอื่น

• ประวัติจาก หนังดี.คอม
• ประวัติ จาก The Complete Index to World Films 2007-01-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน citwf.com