พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ (19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474) พระนามเดิม พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 7 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระองค์แรกที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเที่ยง
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ | |
---|---|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
อธิบดีกรมโขลน | |
ประสูติ | 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 |
สิ้นพระชนม์ | 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 (78 ปี) |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4 |
พระประวัติ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 3 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเที่ยง (สกุลเดิม โรจนดิศ) เมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย ขึ้น 8 ค่ำ ปีชวด จัตวาศก จุลศักราช 1214 ตรงกับวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 เป็นพระราชธิดารุ่นแรกหนึ่งในสามพระองค์ที่ได้รับพระราชทานสร้อยพระนาม โดยอีกสองพระองค์ ได้แก่ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ อรรคราชสุดา และ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี นอกจากนี้ พระนามของทั้งสามพระองค์ยังสอดคล้องกันโดยเรียงตามพระชันษา ได้แก่ พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ พระองค์เจ้าทักษิณชา พระองค์เจ้าโสมาวดี ทั้งนี้พระองค์มีศักดิ์เป็นพระญาติของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี โดยพระองค์สืบเชื้อสายมาจากนายจำปา ณ เวียงจันทน์ ซึ่งเป็นญาติของเจ้าจอมมารดาทองสุก ในรัชกาลที่ 1 พระธิดาของพระเจ้าอินทวงศ์แห่งเวียงจันทน์
ในพระราชพิธีฉัตรมงคล ปี พ.ศ. 2446 ซึ่งเป็นวาระที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงครองสิริราชสมบัติครบสองเท่าของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระบรมชนกนาถ พระองค์มีพระราชดำริที่จะยกย่องพระราชธิดาพระองค์ใดพระองค์หนึ่งในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นเป็นเจ้าต่างกรมเพื่อเป็นการระลึกถึงพระเดชพระคุณ จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งให้สถาปนาพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา ขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรมฝ่ายใน มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า พระเจ้าพี่นางเธอ กรมหลวงสมรรัตน์ศิริเชฐ เมื่อปี พ.ศ. 2446
พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ทรงดำรงตำแหน่งอธิบดีบังคับบัญชาการรักษาพระราชวังฝ่ายในและทรงดูแลกรมโขลน อีกทั้งยังทรงรับอภิบาลสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร อีกทั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังโปรดเกล้าฯ ให้พระองค์ทรงดูแลรักษากุญแจพระบรมมหาราชวังชั้นใน มาตลอดรัชกาล
ต่อมาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ ได้กราบบังคมทูลลาออกไปประทับ ณ วังวรดิศ ซึ่งเป็นวังของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ซึ่งเป็นพระอนุชาต่างพระมารดา และเป็นลูกพี่ลูกน้องกัน เนื่องจากเจ้าจอมมารดาเที่ยง เป็นพี่สาวของเจ้าจอมมารดาชุ่ม พระมารดาของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ ทรงดำรงตำแหน่งเป็นองค์กุลเชษฐ์แห่งพระบรมวงศานุวงศ์ กระทั่งสิ้นพระชนม์ ณ วังวรดิศ เมื่อวันอังคาร เดือน 6 แรม 4 ค่ำ ปีมะแม ตรีศก จุลศักราช 1293 ตรงกับวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 สิริพระชันษา 78 ปี 167 วัน มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2476 ณ พระเมรุ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร
พระเกียรติยศ
ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ | |
---|---|
ธงประจำพระอิสริยยศ | |
การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
พระอิสริยยศ
- 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 — 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา
- 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 — 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 : พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา
- 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 — 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : พระเจ้าพี่นางเธอ กรมหลวงสมรรัตน์ศิริเชฐ
- 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 — 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
พระองค์ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุดของตระกูลต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- พ.ศ. 2425 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2469 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2436 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 1 (จ.ป.ร.1)
- พ.ศ. 2457 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1)
- พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 1 (ป.ป.ร.1)
- พ.ศ. 2446 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)
พงศาวลี
พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- https://archive.lib.kmutt.ac.th/index.php?option=com_content&view=article&id=223&catid=37&Itemid=65&limitstart=5
- จิรวัฒน์ อุตตมะกุล, สมเด็จพระภรรยาเจ้าและสมเด็จเจ้าฟ้าในรัชกาลที่ ๕, สำนักพิมพ์มติชน, 2546, หน้า 31 ()
- จุลลดา ภักดีภูมินทร์,พระราชพิธีถวายโถข้าวยาคู[], สกุลไทย, ฉบับที่ 2652, ปีที่ 51, 16 สิงหาคม 2548
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-03. สืบค้นเมื่อ 2013-05-19.
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งกรมพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี, เล่ม 20, ตอน 34, 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446, หน้า 590
- "ประเพณีวัง 1". จากแหล่งเดิมเมื่อ 2004-05-28. สืบค้นเมื่อ 2004-05-28.
- ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นพระชนม์, เล่ม 48, ตอน ง, 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2474, หน้า 429
- ราชกิจจานุเบกษา,หมายกำหนดการ พระราชทานเพลิงพระศพและศพ ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาสเล่ม 49, ตอน 0 ง, 12 มีนาคม พ.ศ. 2475, หน้า 4254
- คุณหญิงกุลทรัพย์ เกษแม่นกิจ และสายไหม จบกลศึก (บรรณาธิการ) (2555). ราชาศัพท์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. p. 22-23.[]
- "พระบรมราชโองการ ประกาศ คำนำพระนามพระบรมวงษานุวงษ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 15 (27): 1. 30 ตุลาคม ร.ศ. 129. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2561.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
และ|date=
((help)) - ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ นพรัตนราชวราภรณ์ฝ่ายใน 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 43, ตอน 0 ง, 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2469, หน้า 430
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 10, ตอน 35, 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2436, หน้า 374
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน 2015-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 21, ตอน 32, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447, หน้า 570
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 25, ตอน 39, 27 ธันวาคม พ.ศ. 2451, หน้า 1153
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน ฝ่ายใน 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 30, ตอน 0 ง, 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2456, หน้า 2551
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 43, ตอน 0 ง, 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2469, หน้า 3114
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม 20, ตอน 0 ง, 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446, หน้า 617
- ข้อมูลโดยสังเขปหม่อมราชวงศ์ศุภดิศ ดิศกุล - ราชสกุลสายพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ)
- ประวัติพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ) บิดาของเจ้าจอมมารดาถึง 2 รัชกาล. จากเว็บไซต์เรือนไทย. สืบค้นเมื่อ 15-03-57.
- ธงทอง จันทรางศุ. ในกำแพงแก้ว. กรุงเทพฯ : เอส.ซี.พริ้นท์แอนด์แพค, พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2550, หน้า 113
ก่อนหน้า | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแม้นเขียน | กุลเชษฐ์ในราชวงศ์จักรี (28 กันยายน พ.ศ. 2456 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474) | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechth 19 phvscikayn ph s 2395 5 phvsphakhm ph s 2474 phranamedim phraecalukethx phraxngkhecaosmawdi srirtnrachthida epnphrarachthidaphraxngkhthi 7 inphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw aelaphraxngkhaerkthiprasutiaetecacxmmardaethiyngphraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechthphraecabrmwngsethx chn 4 phraxngkhecachnexkxthibdikrmokhlnprasuti19 phvscikayn ph s 2395sinphrachnm5 phvsphakhm ph s 2474 78 pi rachwngsckriphrabidaphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwphramardaecacxmmardaethiyng inrchkalthi 4phraprawtiphraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechth epnphrarachthidaphraxngkhthi 3 inphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw prasutiaetecacxmmardaethiyng skuledim orcndis emuxwnsukr eduxnxay khun 8 kha pichwd ctwask culskrach 1214 trngkbwnthi 19 phvscikayn ph s 2395 epnphrarachthidarunaerkhnunginsamphraxngkhthiidrbphrarachthansrxyphranam odyxiksxngphraxngkh idaek phraecalukethx phraxngkhecayingeyawlksn xrrkhrachsuda aela phraecalukethx phraxngkhecathksincha nrathirachbutri nxkcakni phranamkhxngthngsamphraxngkhyngsxdkhlxngknodyeriyngtamphrachnsa idaek phraxngkhecayingeyawlksn phraxngkhecathksincha phraxngkhecaosmawdi thngniphraxngkhmiskdiepnphrayatikhxngsmedcphraecabrmwngsethx ecafakunthlthiphywdi odyphraxngkhsubechuxsaymacaknaycapa n ewiyngcnthn sungepnyatikhxngecacxmmardathxngsuk inrchkalthi 1 phrathidakhxngphraecaxinthwngsaehngewiyngcnthn inphrarachphithichtrmngkhl pi ph s 2446 sungepnwarathiphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngkhrxngsirirachsmbtikhrbsxngethakhxngphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw smedcphrabrmchnknath phraxngkhmiphrarachdarithicaykyxngphrarachthidaphraxngkhidphraxngkhhnunginphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwkhunepnecatangkrmephuxepnkarralukthungphraedchphrakhun cungmiphrabrmrachoxngkardarssngihsthapnaphraecaphinangethx phraxngkhecaosmawdi srirtnrachthida khunepnphraxngkhecatangkrmfayin miphranamtamcarukinphrasuphrrnbdwa phraecaphinangethx krmhlwngsmrrtnsiriechth emuxpi ph s 2446 phraecaphinangethx phraxngkhecaosmawdi thrngdarngtaaehnngxthibdibngkhbbychakarrksaphrarachwngfayinaelathrngduaelkrmokhln xikthngyngthrngrbxphibalsmedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchirunhis syammkudrachkumar xikthngphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw yngoprdekla ihphraxngkhthrngduaelrksakuyaecphrabrmmharachwngchnin matlxdrchkal txmaphraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechth idkrabbngkhmthullaxxkipprathb n wngwrdis sungepnwngkhxngsmedcphraecabrmwngsethx krmphrayadarngrachanuphaph sungepnphraxnuchatangphramarda aelaepnlukphiluknxngkn enuxngcakecacxmmardaethiyng epnphisawkhxngecacxmmardachum phramardakhxngsmedcphraecabrmwngsethx krmphrayadarngrachanuphaph phraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechth thrngdarngtaaehnngepnxngkhkulechsthaehngphrabrmwngsanuwngs krathngsinphrachnm n wngwrdis emuxwnxngkhar eduxn 6 aerm 4 kha pimaaem trisk culskrach 1293 trngkbwnthi 5 phvsphakhm ph s 2474 siriphrachnsa 78 pi 167 wn miphrarachphithiphrarachthanephlingphrasphemuxwnthi 14 minakhm ph s 2476 n phraemru wdethphsirinthrawasrachwrwiharphraekiyrtiysthrrmeniymphrayskhxng phraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechththngpracaphraxisriyyskarthulitfaphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphayakha ephkhaphraxisriyys 19 phvscikayn ph s 2395 11 phvscikayn ph s 2411 phraecalukethx phraxngkhecaosmawdi srirtnrachthida 11 phvscikayn ph s 2411 22 phvscikayn ph s 2446 phraecaphinangethx phraxngkhecaosmawdi srirtnrachthida 22 phvscikayn ph s 2446 23 tulakhm ph s 2453 phraecaphinangethx krmhlwngsmrrtnsiriechth 23 tulakhm ph s 2453 5 phvsphakhm ph s 2474 phraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechthekhruxngrachxisriyaphrn phraxngkhidrbphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnchnsungsudkhxngtrakultang dngtxipni ph s 2425 ekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs m c k fayin ph s 2469 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn n r fayin ph s 2436 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmekla p c fayin ph s 2447 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 chnthi 2 m p r 2 ph s 2451 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 chnthi 1 c p r 1 ph s 2457 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 1 w p r 1 ph s 2469 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 1 p p r 1 ph s 2446 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 chnthi 2 c p r 2 phngsawliphngsawlikhxngphraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechth 16 22 smedcphrapthmbrmmhachnk 8 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 17 23 phraxkhrchaya hyk 4 phrabathsmedcphraphuththelishlanphaly 18 thxng n bangchang 9 smedcphraxmrinthrabrmrachini 19 smedcphrarupsiriosphakhymhanakhnari 2 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 20 esrsthicinhkekiynaestn 10 engin aestn 21 nxngsawkhxngthanphuhyingnxy phrryakhxngecaphrayachanaybrirks xu 5 smedcphrasrisurieynthrabrmrachini 22 16 smedcphrapthmbrmmhachnk 11 smedcphraecaphinangethx ecafakrmphrasrisudarks 23 17 phraxkhrchaya hyk 1 phraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechth 24 phracnthrathity buychu orcndis 12 cmunxinthrpraphas eliyng orcndis 25 6 phrayaxphphntrikamaty dis orcndis 26 capa n ewiyngcnthn 13 thawmngsi kha orcndis 27 3 ecacxmmardaethiyng inrchkalthi 4 28 sacay 14 buysri 29 buymi 7 khlay orcndis 30 cinexiyw 15 chiwxid 31 ngxk xangxinghttps archive lib kmutt ac th index php option com content amp view article amp id 223 amp catid 37 amp Itemid 65 amp limitstart 5 cirwthn xuttmakul smedcphraphrryaecaaelasmedcecafainrchkalthi 5 sankphimphmtichn 2546 hna 31 ISBN 974 322 964 7 cullda phkdiphuminthr phrarachphithithwayothkhawyakhu lingkesiy skulithy chbbthi 2652 pithi 51 16 singhakhm 2548 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2017 07 03 subkhnemux 2013 05 19 rachkiccanuebksa prakastngkrmphraecaphinangethx phraxngkhecaosmawdi elm 20 txn 34 22 phvscikayn ph s 2446 hna 590 praephniwng 1 cakaehlngedimemux 2004 05 28 subkhnemux 2004 05 28 rachkiccanuebksa khawsinphrachnm elm 48 txn ng 10 phvsphakhm ph s 2474 hna 429 rachkiccanuebksa hmaykahndkar phrarachthanephlingphrasphaelasph n phraemruwdethphsirinthrawaselm 49 txn 0 ng 12 minakhm ph s 2475 hna 4254 khunhyingkulthrphy eksaemnkic aelasayihm cbklsuk brrnathikar 2555 rachasphth PDF krungethph sanknganesrimsrangexklksnkhxngchati sanknaykrthmntri p 22 23 lingkesiy phrabrmrachoxngkar prakas khanaphranamphrabrmwngsanuwngs PDF rachkiccanuebksa 15 27 1 30 tulakhm r s 129 subkhnemux 26 singhakhm ph s 2561 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate aela date help rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn nphrtnrachwraphrnfayin 2016 03 04 thi ewyaebkaemchchin elm 43 txn 0 ng 2 phvsphakhm ph s 2469 hna 430 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 10 txn 35 26 phvscikayn ph s 2436 hna 374 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn fayin 2015 10 02 thi ewyaebkaemchchin elm 21 txn 32 6 phvscikayn ph s 2447 hna 570 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn rchkalpccubnfayin 2011 11 20 thi ewyaebkaemchchin elm 25 txn 39 27 thnwakhm ph s 2451 hna 1153 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn rchkalpccubn fayin 2016 03 04 thi ewyaebkaemchchin elm 30 txn 0 ng 1 kumphaphnth ph s 2456 hna 2551 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrnfayin 2011 11 20 thi ewyaebkaemchchin elm 43 txn 0 ng 26 phvscikayn ph s 2469 hna 3114 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn elm 20 txn 0 ng 29 phvscikayn ph s 2446 hna 617 khxmulodysngekhphmxmrachwngssuphdis diskul rachskulsayphrayaxphphntrikamaty dis orcndis prawtiphrayaxphphntrikamaty dis bidakhxngecacxmmardathung 2 rchkal cakewbisteruxnithy subkhnemux 15 03 57 thngthxng cnthrangsu inkaaephngaekw krungethph exs si phrinthaexndaephkh phimphkhrngthi 2 ph s 2550 hna 113 http archive lib kmutt ac th kmutt biblio kmutt bio13 html 2008 05 02 thi ewyaebkaemchchin http www sakulthai com DSakulcolumndetail asp stcolumnid 797 amp stissueid 2442 amp stcolcatid 2 amp stauthorid 13 2007 09 26 thi ewyaebkaemchchin kxnhna phraecabrmwngsethx krmhlwngsmrrtnsiriechth thdipphraecabrmwngsethx phraxngkhecaaemnekhiyn kulechsthinrachwngsckri 28 knyayn ph s 2456 5 phvsphakhm ph s 2474 phraecabrmwngsethx krmhmunrachskdisomsr