พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ (26 มกราคม พ.ศ. 2397 – 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430) พระนามเดิม หม่อมเจ้าปิ๋ว ลดาวัลย์ เป็นพระธิดาพระองค์รองในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาจีน และเป็นพระภรรยาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังสิ้นพระชนม์ พระสวามีโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระอิสริยยศขึ้นเป็นพระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้า
พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ | |
---|---|
พระอรรคชายาเธอ | |
ดำรงตำแหน่ง | พ.ศ. 2416 – 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430 |
ประสูติ | 26 มกราคม พ.ศ. 2397 |
สิ้นพระชนม์ | 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430 (33 ปี) |
พระสวามี | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระราชบุตร | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจันทราสรัทวาร กรมขุนพิจิตรเจษฎ์จันทร์ |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาจีน |
พระประวัติ
พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์เป็นพระธิดาพระองค์รองในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี อันประสูติแต่เจ้าจอมมารดาจีน เมื่อวันศุกร์ที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2397
หม่อมเจ้าปิ๋ว ลดาวัลย์ เมื่อประสูติทรงประทับอยู่ที่วังของพระบิดา โดยมีสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร (ทูลกระหม่อมแก้ว) ทรงเป็นผู้อภิบาล มีพระเชษฐภคินีและพระขนิษฐาที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาจีน ๒ พระองค์ และได้ถวายพระองค์เป็นพระอรรคชายาเธอใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งสามพระองค์ คือ
- หม่อมเจ้าบัว ลดาวัลย์ เมื่อเป็นพระมเหสี ทรงมีอิสริยยศเป็น พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค
- หม่อมเจ้าสาย ลดาวัลย์ เมื่อเป็นพระมเหสี ทรงมีอิสริยยศเป็น พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์
หม่อมเจ้าปิ๋ว ลดาวัลย์ ทรงรับราชการฝ่ายในเป็นพระมเหสีทรงอิสริยยศเป็น มีพระราชธิดา ๑ พระองค์ คือ เจ้าฟ้าจันทราสรัทวาร ประสูติในปี พ.ศ. 2416 ต่อมาทรงเฉลิมพระยศเป็น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจันทราสรัทวาร กรมขุนพิจิตรเจษฎ์จันทร์ หรือ สมเด็จหญิงใหญ่
ภายหลังมีพระประสูติกาลพระราชธิดาแล้ว ได้รับสถาปนาเป็น พระอรรคชายาเธอ หม่อมเจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ คนทั่วไปขนาดพระนามว่า ท่านพระองค์กลาง
หม่อมเจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ ทรงเป็นที่โปรดปรานของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูรมาก ถึงกับทรงตั้งพระทัยจะให้ดำรงตำแหน่งสมเด็จพระอัครมเหสีเลยทีเดียว แต่ว่าหม่อมเจ้าเสาวภาคยนารีรัตนมีพระพลานามัยไม่สู้จะสมบูรณ์นัก ประสูติพระราชธิดาพระองค์ ๑ แล้วก็ประชวรกระเสาะกระแสะเรื่อยมา จนกระทั่ง สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430 พระองค์ได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศหลังจากสิ้นพระชนม์ขึ้นเป็นพระองค์เจ้าออกพระนามว่า พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ ทรงศักดินา 15000 เสมอพระองค์เจ้าต่างกรมในพระบรมมหาราชวัง ตามตำแหน่งพระอรรคชายาเธอ
ในปีนั้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสูญเสียพระอรรคชายาเธอ พระราชโอรส และพระราชธิดาในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถถึง 3 พระองค์ ในปีเดียวกัน คือ พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าพาหุรัตมณีมัย กรมพระเทพนารีรัตน์ และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าตรีเพ็ชรุตม์ธำรง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างอนุสาวรีย์ราชานุสรณ์เมื่อ พ.ศ. 2431 เพื่อระลึกถึงพระอรรคชายาเธอ พระราชโอรส และพระราชธิดาที่สิ้นพระชนม์ในปีเดียวกัน อนุสาวรีย์ราชานุสรณ์ทำด้วยหินอ่อนแกะสลักพระรูปเหมือนทั้ง 4 พระองค์ ตั้งอยู่ใกล้กับอนุสาวรีย์พระนางเรือล่ม ที่พระราชวังบางปะอิน
พระอิสริยยศ
ธรรมเนียมพระยศของ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ | |
---|---|
การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
- หม่อมเจ้าปิ๋ว ลดาวัลย์ ( 4 กันยายน พ.ศ. 2406 – พ.ศ. 2416)
- พระอรรคชายาเธอ หม่อมเจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ (พ.ศ. 2416 – 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430)
- พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430 – 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430)
พงศาวลี
พงศาวลีของพระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- http://theyoung.net/tamneap_vip/49_queen/49_37.htm
- จิรวัฒน์ อุตตมะกุล. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ ๕. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์มติชน, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2548. 398 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN
- ราชกิจจานุเบกษา, คำประกาศตั้งพระอรรคชายาเธอ หม่อมเจ้าเสาวภาคน่รีรัตน ขึ้นเป็น พระองค์เจ้า มีพระนามจารึกในพระสุพรรณบัตรว่า พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคนารีรัต ทรงศักดินา ๑๕๐๐๐ เสมอเจ้าต่างกรมในพระบรมมหาราชวังตามพระอรรคชายาเธอ, เล่ม ๔, ตอน ๓๑, ๑๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๑๘๘๗, หน้า ๒๕๑
- http://www.palaces.thai.net/new/bp/memo.htm#Thai
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtn 26 mkrakhm ph s 2397 21 krkdakhm ph s 2430 phranamedim hmxmecapiw ldawly epnphrathidaphraxngkhrxnginphraecabrmwngsethx krmhmunphuminthrphkdi prasutiaetecacxmmardacin aelaepnphraphrryainphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw hlngsinphrachnm phraswamioprdekla sthapnaphraxisriyyskhunepnphraxrrkhchayaethx phraxngkhecaphraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtnphraxrrkhchayaethxdarngtaaehnngph s 2416 21 krkdakhm ph s 2430prasuti26 mkrakhm ph s 2397sinphrachnm21 krkdakhm ph s 2430 33 pi phraswamiphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwphrarachbutrsmedcphraecabrmwngsethx ecafacnthrasrthwar krmkhunphicitrecsdcnthrrachwngsckriphrabidaphraecabrmwngsethx krmhmunphuminthrphkdiphramardaecacxmmardacinphraprawtiphraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtnepnphrathidaphraxngkhrxnginphraecabrmwngsethx krmhmunphuminthrphkdi xnprasutiaetecacxmmardacin emuxwnsukrthi 26 mkrakhm ph s 2397 hmxmecapiw ldawly emuxprasutithrngprathbxyuthiwngkhxngphrabida odymismedcphraecabrmwngsethx krmphrayasudartnrachprayur thulkrahmxmaekw thrngepnphuxphibal miphraechsthphkhiniaelaphrakhnisthathiprasutiaetecacxmmardacin 2 phraxngkh aelaidthwayphraxngkhepnphraxrrkhchayaethxin phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thngsamphraxngkh khux hmxmecabw ldawly emuxepnphramehsi thrngmixisriyysepn phraxrrkhchayaethx phraxngkhecaxublrtnnarinakh hmxmecasay ldawly emuxepnphramehsi thrngmixisriyysepn phraxrrkhchayaethx phraxngkhecasayswliphirmy hmxmecapiw ldawly thrngrbrachkarfayinepnphramehsithrngxisriyysepn miphrarachthida 1 phraxngkh khux ecafacnthrasrthwar prasutiinpi ph s 2416 txmathrngechlimphraysepn smedcphraecabrmwngsethx ecafacnthrasrthwar krmkhunphicitrecsdcnthr hrux smedchyingihy phayhlngmiphraprasutikalphrarachthidaaelw idrbsthapnaepn phraxrrkhchayaethx hmxmecaesawphakhynarirtn khnthwipkhnadphranamwa thanphraxngkhklang hmxmecaesawphakhynarirtn thrngepnthioprdprankhxngsmedcphraecabrmwngsethx krmphrayasudartnrachprayurmak thungkbthrngtngphrathycaihdarngtaaehnngsmedcphraxkhrmehsielythiediyw aetwahmxmecaesawphakhynarirtnmiphraphlanamyimsucasmburnnk prasutiphrarachthidaphraxngkh 1 aelwkprachwrkraesaakraaesaeruxyma cnkrathng sinphrachnmemuxwnthi 21 krkdakhm ph s 2430 phraxngkhidrbkarsthapnaphraxisriyyshlngcaksinphrachnmkhunepnphraxngkhecaxxkphranamwa phraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtn thrngskdina 15000 esmxphraxngkhecatangkrminphrabrmmharachwng tamtaaehnngphraxrrkhchayaethx inpinnphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngsuyesiyphraxrrkhchayaethx phrarachoxrs aelaphrarachthidainsmedcphrasriphchrinthrabrmrachininaththung 3 phraxngkh inpiediywkn khux phraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtn smedcphraecabrmwngsethx ecafasirirachkkuthphnth smedcphraecabrmwngsethx ecafaphahurtmnimy krmphraethphnarirtn aelasmedcphraecabrmwngsethx ecafatriephchrutmtharng cungthrngphrakrunaoprdekla ihsrangxnusawriyrachanusrnemux ph s 2431 ephuxralukthungphraxrrkhchayaethx phrarachoxrs aelaphrarachthidathisinphrachnminpiediywkn xnusawriyrachanusrnthadwyhinxxnaekaslkphrarupehmuxnthng 4 phraxngkh tngxyuiklkbxnusawriyphranangeruxlm thiphrarachwngbangpaxinphraxisriyysthrrmeniymphrayskhxng phraxngkhecaesawphakhynarirtnkarthulitfaphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphayakha ephkhahmxmecapiw ldawly 4 knyayn ph s 2406 ph s 2416 phraxrrkhchayaethx hmxmecaesawphakhynarirtn ph s 2416 21 krkdakhm ph s 2430 phraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtn 21 krkdakhm ph s 2430 21 krkdakhm ph s 2430 phngsawliphngsawlikhxngphraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtn 16 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 8 phrabathsmedcphraphuththelishlanphaly 17 smedcphraxmrinthrabrmrachini 4 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw 18 phrayannthburisrimhaxuthyan buycn 9 smedcphrasrisulaly 19 khunhyingephng nnthburisrimhaxuthyan 2 phraecabrmwngsethx krmhmunphuminthrphkdi 10 cangwangaesng 5 ecacxmmardaexmnxy 11 khum 1 phraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhynarirtn 6 aes 3 ecacxmmardacin xangxinghttp theyoung net tamneap vip 49 queen 49 37 htm cirwthn xuttmakul phraphrryaeca aelasmedcecafa inrchkalthi 5 krungethph sankphimphmtichn phimphkhrngthi 3 ph s 2548 398 hna hna hnathi ISBN 974 322 964 7 rachkiccanuebksa khaprakastngphraxrrkhchayaethx hmxmecaesawphakhnrirtn khunepn phraxngkheca miphranamcarukinphrasuphrrnbtrwa phraxrrkhchayaethx phraxngkhecaesawphakhnarirt thrngskdina 15000 esmxecatangkrminphrabrmmharachwngtamphraxrrkhchayaethx elm 4 txn 31 15 phvscikayn ph s 1887 hna 251 http www palaces thai net new bp memo htm Thai bthkhwamchiwprawtiniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk