พระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร

พระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร หรือเรียกสั้น ๆ ว่า พระปรางค์วัดอรุณฯ เป็นพระปรางค์สถาปัตยกรรมไทย ขนาดใหญ่ ประกอบด้วยปรางค์ประธานและปรางค์รองอีก 4 ปรางค์ ตั้งอยู่ที่ วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร ตัวพระปรางค์ปัจจุบันนี้มิใช่พระปรางค์เดิม ที่สร้างขึ้นราวสมัยกรุงศรีอยุธยา ที่มีความสูงเพียง 16 เมตร โดยปรางค์ปัจจุบันนี้ถูกสร้างขึ้นแทน ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ในปี พ.ศ. 2363 แต่ก็ได้แค่รื้อพระปรางค์องค์เดิม และขุดดินวางราก ก็เสด็จสวรรคตเสียก่อน ต่อมาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ก็ได้ทรงมีพระราชดำริให้ดำเนินการสร้างต่อ โดยพระองค์เสด็จมาวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2385 จนแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2394 ใช้เวลารวมกว่า 9 ปี

ไตรสิกพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร
พระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร มุมมองจากแม่น้ำเจ้าพระยา
ข้อมูลทั่วไป
ประเภท	พระปรางค์
สถาปัตยกรรม	สถาปัตยกรรมไทย
เมือง	แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร
ประเทศ	ประเทศไทย
เริ่มสร้าง	ปรางค์เดิม: ไม่ทราบปีสร้างแน่ชัด แต่คาดว่าราวสมัยกรุงศรีอยุธยา ปรางค์ปัจจุบัน: 2 กันยายน พ.ศ. 2385
ปรับปรุง	พ.ศ. 2452
ผู้สร้าง	พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ดำริ) พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (วางศิลาฤกษ์)
ข้อมูลทางเทคนิค
โครงสร้าง	ก่ออิฐถือปูนประดับด้วยกระเบื้อง
เว็บไซต์
http://www.watarun.org

พระปรางค์วัดอรุณฯ ได้รับการบูรณะเสมอมา จนกระทั่งในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทำการบูรณะพระปรางค์ครั้งใหญ่ ซึ่งก็คือแบบที่เห็นในปัจจุบัน องค์พระปรางก่ออิฐถือปูน ประดับด้วยชิ้นเปลือกหอย กระเบื้องเคลือบ จานชามเบญจรงค์สีต่าง เป็นลายดอกไม้ ใบไม้ และลายอื่น ๆ ซึ่งส่วนใหญ่มาจากประเทศจีน เป็นจำนวนมหาศาล นอกจากนี้ยังมีการประดับตกแต่งด้วย กินนร กินรี ยักษ์ เทวดา และพญาครุฑ ส่วนยอดบนสุดของพระปรางค์ติดตั้งยอดนภศูล

พระปรางค์วัดอรุณฯ มีความสูงจากฐานถึงยอด 81.85 เมตร ทำให้กลายเป็นสิ่งก่อสร้างที่สูงที่สุดในกรุงเทพมาอย่างช้านาน รวมถึงเป็นพระปรางค์ที่สูงที่สุดในประเทศไทยและของโลกอีกด้วย พระปรางค์วัดอรุณยังเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์การท่องเที่ยวของประเทศไทย ทั้งการเป็นภาพตราสัญลักษณ์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และยังได้รับการจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในสิบสถานที่ทางพุทธศาสนาที่มีชื่อเสียงที่สุด จากทัวร์โอเปียอีกด้วย

สถาปัตยกรรม

พระปรางค์วัดอรุณฯ ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ๆ ได้แก่ ฐาน เรือนธาตุ และเรือนยอด มีสัณฐานดุจเขาพระสุเมรุ ด้วยความกว้างราว 234 เมตร ส่วนตัวเรือนฐานทำการย่อมุมลง และเรือนยอดที่ซ้อนกันเป็นชั้น ๆ ขึ้นไป ในแต่ละชั้นมีช่องรูปกินนรและกินรี เชิงบาตรเหนือช่องมีรูปมารแบกกระบี่แบกสลับกัน เหนือขึ้นไปเป็นซุ้มคูหารูปพระพายทรงม้า เหนือขึ้นไปเป็นยอดปรางค์มีรูปครุฑยุดนาคและเทพนมอยู่เหนือซุ้มคูหา ส่วนยอดปรางค์เป็นนภศูลปิดทอง

กลุ่มพระปรางค์ประกอบด้วยของปรางค์ประธานซึ่งมีความสูง 67 เมตร และปรางค์ทิศจำนวน 4 ปรางค์ เป็นปรางค์องค์เล็กก่ออิฐถือปูนประดับกระจกเคลือบสีแบบเดียวกับพระปรางค์องค์ใหญ่ ปรางค์ทิศตั้งอยู่มุมทักษิณชั้นล่างของปรางค์องค์ใหญ่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันออกเฉียงใต้ ตะวันตกเฉียงเหนือ ตะวันตกเฉียงใต้ ทิศละองค์

กิจกรรมพิเศษ

วันพุธที่ 17 มีนาคม 2564 เวลา 19.00 น. พระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร ได้ร่วมกับอาคารสำคัญหลายแห่งทั่วโลก ฉายแสงไฟสีเขียวเพื่อร่วมโครงการ Global Greening Programme 2021 เพื่อเฉลิมฉลองวันชาติสาธารณรัฐไอร์แลนด์ (St. Patrick’s Day)

• พระปรางค์วัดอรุณฉายแสงสีเขียวฉลองวันชาติไอร์แลนด์
• พระปรางค์วัดอรุณฉายแสงสีเขียวประกอบเพลง

อ้างอิง

1. พระปรางค์วัดอรุณ, ความรู้รอบตัว ความรู้ทั่วไป นานาสาระ - Tripod .สืบค้นเมื่อ 01/03/2560
2. วัดอรุณราชวราราม, Thai Folk .สืบค้นเมื่อ 01/03/2560
3. สถานที่สำคัญทางศาสนาวัดอรุณราชวราราม, กาญจนาภิเษก . สืบค้นเมื่อ 01/03/2560
4. ห้องภาพราชดำเนิน: "ที่สุดกทม." : "ที่สุดในโลก"^[], สยามรัฐ ฉบับวันที่ 01 มกราคม พ.ศ. 2553, สมาคมสถาปนิกสยาม .สืบค้นเมื่อ 01/03/2560
5. วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร^[], sirprimctm - Google Sites .สืบค้นเมื่อ 01/03/2560
6. 10 Famous Buddhist Temples (with Photos & Map), Touropia .วันที่ 10 พ.ย. 2559
7. ผศ.ดร.พีรศรี โพวาทอง, เอกสารคำสอน ราชวิชา 2501296 มรดกสถาปัตยกรรมไทย, คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, หน้าที่ 127 .สืบค้นเมื่อ 01/03/2560
8. วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร 2017-08-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศิลปากร .สืบค้นเมื่อ 01/03/2560

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ พระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ พระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

13°44′37″N 100°29′20″E / 13.743710°N 100.488966°E / 13.743710; 100.488966