Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ภาษาทาจิกได้มีการเขียนสามแบบในประวัติศาสตร์ของภาษานี้ได้แก่ การเขียนด้วยอักษรอาหรับ (โดยเฉพาะอักษรเปอร์เซีย) การเขียนด้วยอักษรละติน และการเขียนด้วยอักษรซีริลลิก อักษรอะไรก็ได้ที่ใช้สำหรับเขียนภาษาทาจิกจะถูกเรียกว่า ชุดตัวอักษรทาจิก ซึ่งเขียนว่า алифбои тоҷикӣ ในอักษรซีริลลิก الفبای تاجیکی ในอักษรอาหรับ และ alifboji toçikī ในอักษรละติน
การใช้อักษรที่ต่างกันนี้ขึ้นอยู่กับ โดยอักษรอาหรับได้ถูกใช้เป็นครั้งแรก และใช้อักษรละตินในเวลาถัดมา และใช้อักษรซีริลลิกหลังจากอักษรละตินท่ถูกใช้ในช่วงเวลาสั้น ๆ ซึ่งอักษรซีริลลิกนี้ก็ยังคงเป็นอักษรที่ใช้มากที่สุดในทาจิกสถาน ซึ่งภาษาถิ่นบูโครีซึ่งพูดโดยซึ่งดั้งเดิมใช้อักษรฮีบรู แต่ในปัจจุบันมักจะเขียนโดยใช้อักษรซีริลลิก
การเมือง
เช่นเดียวกันกับรัฐหลังสหภาพโซเวียตหลายประเทศ การเปลี่ยนระบบการเขียนและข้อโต้แย้งเกี่ยวกับสิ่งนี้มีความเกี่ยวพันกับประเด็นทางการเมืองอย่างใกล้ชิด โดยผู้ที่สนับสนุนอักษรละตินหวังที่จะนำประเทศเข้าใกล้กับอุซเบกิสถาน ซึ่งหันมาใช้ฐานละติน ผู้ที่เคร่งศาสนา ผู้ที่แนวคิด และผู้ที่หวังให้ประเทศเข้าใกล้กับอิหร่าน, อัฟกานิสถาน และมรดกเปอร์เซีย สนับสนุนชุดตัวอักษรเปอร์เซีย และผู้ที่หวังที่จะรักษาสถานะความเป็นกลางและไม่อยากให้ประเทศอยู่ห่างจากรัสเซียมักสนับสนุนอักษรซีริลลิก
ประวัติ
เนื่องด้วยอิทธิพลของศาสนาอิสลาม ทำให้ภาษาทาจิกเขียนด้วยชุดตัวอักษรเปอร์เซียจนถึงคริสต์ทศวรรษ 1920 ฝ่ายโซเวียตเริ่มย่ออักษรเปอร์เซียใน ค.ศ. 1923 ก่อนเปลี่ยนไปใช้ระบบการเขียนฐานละตินใน ค.ศ. 1927 ฝ่ายโซเวียตนำอักษรละตินมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามที่จะเพิ่มการรู้หนังสือและแยกประชากรส่วนใหญ่ที่ไม่รู้หนังสือในขณะนั้นให้ห่างจากเอเชียกลางที่นับถือศาสนาอิสลาม นอกจากนี้ยังมีการพิจารณาในทางปฏิบัติ ตรงที่อักษรเปอร์เซียโดยทั่วไปไม่มีอักษรเพียงพอสำหรับระบบเสียงสระในภาษาทาจิก นอกจากนี้ อักษรไร้สระเรียนรู้ได้ยากกว่า เนื่องจากแต่ละตัวอักษรมีรูปเขียนต่างกันตามตำแหน่งตัวอักษร
ต่อมา มีการผ่าน พระราชกฤษฎีกาเกี่ยวกับการถอดเป็นอักษรโรมัน ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1928 ภาษาทาจิกรูปแบบละตินอิงจากผลงานของนักวิชาการที่พูดภาษาตุรกีที่มุ่งสร้างชุดตัวอักษรเติร์กให้เป็นหนึ่งเดียว
หลังจากนั้น จึงเริ่มมีการใช้อักษรซีริลลิกในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 1930 ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของในเอเชียกลาง ภาษานี้ยังคงเขียนด้วยอักษรซีริลิลกจนกระทั่งปลายคริสต์ทศวรรษ 1980 หลังการแยกตัวของสหภาพโซเวียต จากนั้นใน ค.ศ. 1989 ด้วยการเติบโตของชาตินิยมทาจิก ทำให้มีการร่างกฎหมายให้ภาษาทาจิกเป็นภาษาราชการ นอกจากนี้ กฎหมายยังให้ความเท่าเทียมแก่ภาษาเปอร์เซีย โดยเพิ่มคำว่า Farsi (ชื่อภาษาเปอร์เซียในภาษาของตน) ถัดจากทาจิก กฎหมายยังเรียกร้องให้มีการนำชุดตัวอักษรเปอร์เซีย-อาหรับกลับมาใช้ใหม่อย่างค่อยเป็นค่อยไป แต่ใน ค.ศ. 1999 กลับลบคำว่า Farsi ออกจากกฎหมายภาษาแห่งรัฐ ข้อมูลเมื่อ 2004[update] อักษรซีริลลิกใช้เป็นอักษรมาตรฐานโดยพฤตินัย และข้อมูลเมื่อ 1996[update] มีประชากรส่วนน้อยมากเท่านั้นที่สามารถอ่านชุดตัวอักษรเปอร์เซียได้
รูปแบบ
อักษรเปอร์เซีย
รูปแบบอักษรเปอร์เซียของทาจิก ซึ่งเป็นอักษรตระกูลเซมิติก เคยใช้เขียนภาษาทาจิกมาก่อน ในรูปแบบของภาษาทาจิกเหมือนกับอักษรอาหรับ ยกเว้น ا (alef) ไม่มีสระเขียนอยู่ ถ้าต้องการแสดงสระให้ใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษร
| ذ | د | خ | ح | چ | ج | ث | ت | پ | ب | ا |
| /z/ | /d/ | /χ/ | /h/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /s/ | /t/ | /p/ | /b/ | /ɔː/ |
| غ | ع | ظ | ط | ض | ص | ش | س | ژ | ز | ر |
| /ʁ/ | /ʔ/ | /z/ | /t/ | /z/ | /s/ | /ʃ/ | /s/ | /ʒ/ | /z/ | /ɾ/ |
| ی | ه | و | ن | م | ل | گ | ک | ف | ق | |
| /j/ | /h/ | /v/ | /n/ | /m/ | /l/ | /ɡ/ | /k/ | /f/ | /q/ |
อักษรละติน
อักษรละตินถูกนำมาใช้หลังจากการปฏิวัติรัสเซียในปี 1917 เพื่ออำนวยความสะดวกในการเพิ่มความรู้และระยะทางจากอิทธิพลอิสลาม ในรูปแบบแรกของรูปแบบอักษรละตินของทาจิก พบได้แต่อักษรตัวเล็ก ในปี 1926-9 ได้มีการใช้รูปแบบที่แตกต่างกันเล็กน้อยโดยชาวยิวบูโครี ซึ่งเพิ่มสามอักษรที่ไม่มีในภาษาถิ่นอื่น ů, ə̧, และ ḩ
| A a | B ʙ | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g | Ƣ ƣ | H h | I i |
| /æ/ | /b/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /d/ | /eː/ | /f/ | /ɡ/ | /ʁ/ | /h/ | /i/ |
| Ъ ъ | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | Q q | R r | S s |
| /ˈi/ | /j/ | /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɔː/ | /p/ | /q/ | /ɾ/ | /s/ |
| Ş ş | T t | U u | Ū ū | V v | X x | Z z | Ƶ ƶ | ʼ | ||
| /ʃ/ | /t/ | /u/ | /ɵː/ | /v/ | /χ/ | /z/ | /ʒ/ | /ʔ/ |
อักษรแปลก ๆ อย่าง เรียกว่า Gha ซึ่งใช้เขียนแทนเสียง /ɣ/ อักษรนี้สามารถเจอได้ในซึ่งพบเจอได้บ่อยในภาษาที่ไม่ใช่ภาษาสลาวิกในสหภาพโซเวียต ซึ่งใช้จนถึงช่วงท้ายของทศวรรษที่ 1930 ปัจจุบันไม่ค่อยมีการใช้งานอักษรละติน แม้ว่าจะมีการนำมาใช้ในบางกลุ่มก็ตาม
อักษรซีริลลิก
อักษรซีริลลิกได้เริ่มใช้โดยสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทาจิกในช่วงท้ายของทศวรรษที่ 1930 หลังจาก 1939 เนื้อหาที่ตีพิมพ์ในภาษาเปอร์เซียในตัวอักษรเปอร์เซียถูกห้ามจากประเทศ ตัวอักษรด้านล่างนี้ได้เพิ่มเติมอักษร Щ และ Ы ในปี 1952
| А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Ӣ ӣ | |
| а | бе | ве | ге | ғе | де | йэ | йо | же | зе | и | ӣ, и дароз | |
| /æ/ | /b/ | /v/ | /ɡ/ | /ʁ/ | /d/ | /eː/ | /jɔː/ | /ʒ/ | /z/ | /i/ | /ˈi/ | |
| Й й | К к | Қ қ | Л л | М м | Н н | О о | П п | Р р | С с | Т т | У у | |
| йот | ке | қе | ле | ме | не | о | пе | ре | се | те | у | |
| /j/ | /k/ | /q/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɔː/ | /p/ | /ɾ/ | /s/ | /t/ | /u/ | |
| Ӯ ӯ | Ф ф | Х х | Ҳ ҳ | Ч ч | Ҷ ҷ | Ш ш | Ъ ъ | Э э | Ю ю | Я я | ||
| ӯ | фе | хе | ҳе | че | ҷе | ше | сакта | э | йу | йа | ||
| /ɵː/ | /f/ | /χ/ | /h/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /ʃ/ | /ʔ/ | /eː/ | /ju/ | /jæ/ |
นอกจากอักษรพวกนี้แล้ว อักษร ц, щ และ ы สามารถพบได้ในคำยืม แม้ว่าจะถูกยกเลิกอย่างเป็นทางการในการปฏิรูปอักษรปี 1988 เช่นเดียวกับอักษร ь พร้อมกับการคัดค้านการใช้ของอักษรเหล่านี้ การปฏิรูปอักษรครั้งนี้ยังเปลี่ยนลำดับของตัวอักษรซึ่งขณะนี้ตัวอักษรที่มีเครื่องหมายกำกับตามอักษรที่ไม่มีเครื่องหมายพวกนี้ เช่น г, ғ และ к, қ ฯลฯ ซึ่งได้เรียงตามรูปแบบปัจจุบันตามนี้ а б в г ғ д е ё ж з и ӣ й к қ л м н о п р с т у ӯ ф х ҳ ч ҷ ш ъ э ю я ในปี 2010 ก็ได้มีการเสนอว่าจะเอา е ё ю я ออกด้วยเช่นกัน อักษร е และ э ทำหน้าที่เหมือนกัน ยกเว้น э จะใช้เริ่มต้นคำเช่น Эрон, "อิหร่าน"
อักษรช้างล่างนี้คืออักษรที่ไม่ปรากกใน:
ในขณะที่เปลี่ยนเป็นอักษรซีริลลิก ยังปรากฏหลายครั้งในตารางอักษรซีริลลิกของทาจิก
อักษรฮีบรู
โดยหลักมีการใช้ชุดตัวอักษรฮีบรูในภาษาย่อยยิวบูฆอรอที่ซามาร์คันด์กับบูฆอรอ นอกจากนี้ นับตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 1940 เมื่อโรงเรียนยิวในเอเชียกลางปิดตัวลง การใช้งานอักษรฮีบรูจึงลดลงเนื่องจากสิ่งตีพิมพ์ในภาษายิวบูฆอรอหันมาใช้อักษรซีริลลิกแทน
| גׄ | ג׳ | ג | גּ | בּ | ב | אֵי | אִי | אוּ | אוֹ | אָ | אַ | ||
| /dʒ/ | /tʃ/ | /ʁ/ | /ɡ/ | /b/ | /v/ | /e/ | /i/ | /u/ | /ɵ/ | /ɔ/ | /a/ | ||
| מ ם | ל | כּ ךּ | כ ך | י | טּ | ט | ח | ז׳ | ז | ו | ה | דּ | ד |
| /m/ | /l/ | /k/ | /χ/ | /j/ | /t/ | /s/ | /ħ/ | /ʒ/ | /z/ | /v/ | /h/ | /d/ | /z/ |
| תּ | ת | שׂ | שׁ | ר | ק | צ ץ | פּ ףּ | פ ף | ע | ס | נ ן | ||
| /t/ | /s/ | /s/ | /ʃ/ | /r/ | /q/ | /ts/ | /p/ | /f/ | /ʔ/ | /s/ | /n/ |
| ตัวอย่างข้อความ | เทียบกับอักษรซีริลลิก |
|---|---|
| דר מוקאבילי זולם איתיפאק נמאייד. מראם נאמה פרוגרמי פירקהי יאש בוכארייאן. | Дар муқобили зулм иттифоқ намоед. Муромнома – пруграми фирқаи ёш бухориён. |
อ้างอิง
- Schlyter, B. N. (2003)
- Keller, S. (2001) To Moscow, Not Mecca: The Soviet Campaign Against Islam in Central Asia, 1917-1941
- Dickens, M. (1988) Soviet Language Policy in Central Asia 2011-06-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Khudonazar, A. (2004) "The Other" in Berkeley Program in Soviet and Post-Soviet Studies, 1 November 2004.
- Perry, J. R. (2005) A Tajik Persian Reference Grammar (Boston : Brill) p. 34
- ed. Hämmerle 2008, p. 76.
- Cavendish 2006, p. 656.
- Landau & Kellner-Heinkele 2001, p. 125.
- ed. Buyers 2003, p. 132.
- Borjian 2005.
- ed. Ehteshami 2002, p. 219.
- Siddikzoda, S. "Tajik Language: Farsi or not Farsi?" in Media Insight Central Asia #27, August 2002
- UNHCHR – Committee for the Elimination of Racial Discrimination – Summary Record of the 1659th Meeting : Tajikistan. 17 August 2004. CERD/C/SR.1659
- Library of Congress Country Study – Tajikistan
- Perry, J. R. (2005) A Tajik Persian Reference Grammar (Boston : Brill) p. 35
- Schlyter, B. N. (2003)
- Perry, J. R. (1996) "Tajik literature: Seventy years is longer than the millennium" in World Literature Today, Vol. 70 Issue 3, p. 571
- Perry, J. R. (2005) A Tajik Persian Reference Grammar (Boston : Brill) p. 36
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-07-13. สืบค้นเมื่อ 2018-11-08.
- Ido, S. (2005) Tajik (München : Lincom GmbH) p. 8
- Gitelman, Zvi Y (2001). A Century of Ambivalence: The Jews of Russia and the Soviet Union, 1881 to the Present. Indiana University Press. p. 203. ISBN .
- Изд-во Академии наук СССР (1975). "Вопросы языкознания". Вопросы языкознания: 39.
- Rzehak, L. (2001) Vom Persischen zum Tadschikischen. Sprachliches Handeln und Sprachplanung in Transoxanien zwischen Tradition, Moderne und Sowjetunion (1900-1956) (Wiesbaden : Reichert)
ข้อมูล
- Badan, Phool (2001). Dynamics of Political Development in Central Asia. Lancers' Books. สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Banuazizi, Ali; Weiner, Myron, บ.ก. (1994). The New Geopolitics of Central Asia and Its Borderlands. Indiana University Press. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Borjian, Habib (27 July 2005). "TAJIKISTAN v. DICTIONARIES AND ENCYCLOPEDIAS". Encyclopædia Iranica. Encyclopædia Iranica. สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Buyers, Lydia M. (2003). Central Asia in Focus: Political and Economic Issues (illustrated ed.). Nova Publishers. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Cavendish, Marshall (2006). World and Its Peoples. Marshall Cavendish. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Ehteshami, Anoushiravan, บ.ก. (2002). From The Gulf To Central Asia: Players In The New Great Game. Arabic & Islamic Studies. University of Exeter Press. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Gall, Timothy L. (2009). Gall, Timothy L.; Hobby, Jeneen (บ.ก.). Worldmark encyclopedia of cultures and daily life. Vol. 4 of Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life: Asia and Oceania (2, revised ed.). Gale. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Gillespie, Kate; Henry, Clement M., บ.ก. (1995). Oil in the New World Order (illustrated ed.). University Press of Florida. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Goodman, E. R. (1956) "The Soviet Design for a World Language." in 15 (2): 85–99.
- Hämmerle, Christa, บ.ก. (2008). Gender Politics in Central Asia: Historical Perspectives and Current Living Conditions of Women. Vol. 18 of L'Homme Schriften. Reihe zur Feministischen Geschichtswissenschaft. Böhlau Verlag Köln Weimar. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Landau, Jacob M.; Kellner-Heinkele, Barbara, บ.ก. (2001). Politics of Language in the Ex-Soviet Muslim States: Azerbayjan, Uzbekistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Turkmenistan, and Tajikistan (illustrated ed.). St. Martin's Press. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Malik, Hafeez, บ.ก. (1996). Central Asia: Its Strategic Importance and Future Prospects (reprint ed.). St. Martin's Press. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- ; Fisher, Sydney Nettleton (2010). The Middle East: A History (7, illustrated ed.). McGraw-Hill Education. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Parsons, Anthony (1993). Central Asia, the last decolonization. David Davies Memorial Institute. สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Siddikzoda, Sukhail (August 2002). (PDF). Media Insight Central Asia. CIMERA (# 27): 1–3. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 13 June 2006. สืบค้นเมื่อ 14 June 2014.
- Westerlund, David; Svanberg, Ingvar, บ.ก. (1999). Islam Outside the Arab World. St. Martin's Press. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Winrow, Gareth M.; Former Soviet South Project, Russian and CIS Programme (Royal Institute of International Affairs) (1995). Turkey in post-Soviet Central Asia. Royal Institute of International Affairs. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
- Middle East Monitor, Volumes 20-23. Contributor Middle East Institute (Washington, D.C.). Middle East Institute. 1990. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
{{}}: CS1 maint: others () - Report on the USSR., Volume 2, Issues 1-13. Contributors RFE/RL, inc, RFE/RL Research Institute. RFE/RL, Incorporated. 1990. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 November 2012.
{{}}: CS1 maint: others ()
แหล่งข้อมูลอื่น
- Omniglot – Tajik (Тоҷики / Toçikī / تاجیكی)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasathacikidmikarekhiynsamaebbinprawtisastrkhxngphasaniidaek karekhiyndwyxksrxahrb odyechphaaxksrepxresiy karekhiyndwyxksrlatin aelakarekhiyndwyxksrsirillik xksrxairkidthiichsahrbekhiynphasathacikcathukeriykwa chudtwxksrthacik sungekhiynwa alifboi toҷikӣ inxksrsirillik الفبای تاجیکی inxksrxahrb aela alifboji tociki inxksrlatintraaephndinkhxng praman kh s 1929 ekhiyninxksrlatin xahrb aelasirillik cakbnlnglang karichxksrthitangknnikhunxyukb odyxksrxahrbidthukichepnkhrngaerk aelaichxksrlatininewlathdma aelaichxksrsirillikhlngcakxksrlatinththukichinchwngewlasn sungxksrsirilliknikyngkhngepnxksrthiichmakthisudinthaciksthan sungphasathinbuokhrisungphudodysungdngedimichxksrhibru aetinpccubnmkcaekhiynodyichxksrsirillikkaremuxngechnediywknkbrthhlngshphaphosewiythlaypraeths karepliynrabbkarekhiynaelakhxotaeyngekiywkbsingnimikhwamekiywphnkbpraednthangkaremuxngxyangiklchid odyphuthisnbsnunxksrlatinhwngthicanapraethsekhaiklkbxusebkisthan sunghnmaichthanlatin phuthiekhrngsasna phuthiaenwkhid aelaphuthihwngihpraethsekhaiklkbxihran xfkanisthan aelamrdkepxresiy snbsnunchudtwxksrepxresiy aelaphuthihwngthicarksasthanakhwamepnklangaelaimxyakihpraethsxyuhangcakrsesiymksnbsnunxksrsirillikprawtienuxngdwyxiththiphlkhxngsasnaxislam thaihphasathacikekhiyndwychudtwxksrepxresiycnthungkhristthswrrs 1920 fayosewiyterimyxxksrepxresiyin kh s 1923 kxnepliynipichrabbkarekhiynthanlatinin kh s 1927 fayosewiytnaxksrlatinmaichepnswnhnungkhxngkhwamphyayamthicaephimkarruhnngsuxaelaaeykprachakrswnihythiimruhnngsuxinkhnannihhangcakexechiyklangthinbthuxsasnaxislam nxkcakniyngmikarphicarnainthangptibti trngthixksrepxresiyodythwipimmixksrephiyngphxsahrbrabbesiyngsrainphasathacik nxkcakni xksrirsraeriynruidyakkwa enuxngcakaetlatwxksrmirupekhiyntangkntamtaaehnngtwxksr txma mikarphan phrarachkvsdikaekiywkbkarthxdepnxksrormn ineduxnemsayn kh s 1928 phasathacikrupaebblatinxingcakphlngankhxngnkwichakarthiphudphasaturkithimungsrangchudtwxksretirkihepnhnungediyw hlngcaknn cungerimmikarichxksrsirillikinchwngplaykhristthswrrs 1930 sungepnswnhnungkhxnginexechiyklang phasaniyngkhngekhiyndwyxksrsirililkcnkrathngplaykhristthswrrs 1980 hlngkaraeyktwkhxngshphaphosewiyt caknnin kh s 1989 dwykaretibotkhxngchatiniymthacik thaihmikarrangkdhmayihphasathacikepnphasarachkar nxkcakni kdhmayyngihkhwamethaethiymaekphasaepxresiy odyephimkhawa Farsi chuxphasaepxresiyinphasakhxngtn thdcakthacik kdhmayyngeriykrxngihmikarnachudtwxksrepxresiy xahrbklbmaichihmxyangkhxyepnkhxyip aetin kh s 1999 klblbkhawa Farsi xxkcakkdhmayphasaaehngrth khxmulemux 2004 update xksrsirillikichepnxksrmatrthanodyphvtiny aelakhxmulemux 1996 update miprachakrswnnxymakethannthisamarthxanchudtwxksrepxresiyidrupaebbxksrepxresiy rupaebbxksrepxresiykhxngthacik sungepnxksrtrakulesmitik ekhyichekhiynphasathacikmakxn inrupaebbkhxngphasathacikehmuxnkbxksrxahrb ykewn ا alef immisraekhiynxyu thatxngkaraesdngsraihichekhruxnghmayesrimsthxksr rupaebbxksrepxresiykhxngthacik ذ د خ ح چ ج ث ت پ ب ا z d x h tʃ dʒ s t p b ɔː غ ع ظ ط ض ص ش س ژ ز ر ʁ ʔ z t z s ʃ s ʒ z ɾ ی ه و ن م ل گ ک ف ق j h v n m l ɡ k f q xksrlatin hnaaerkkhxnghnngsuxphimph Kommunisti Isfara chbbwnthi 15 phvsphakhm kh s 1936 xksrlatinthuknamaichhlngcakkarptiwtirsesiyinpi 1917 ephuxxanwykhwamsadwkinkarephimkhwamruaelarayathangcakxiththiphlxislam inrupaebbaerkkhxngrupaebbxksrlatinkhxngthacik phbidaetxksrtwelk inpi 1926 9 idmikarichrupaebbthiaetktangknelknxyodychawyiwbuokhri sungephimsamxksrthiimmiinphasathinxun u e aela ḩ rupaebbxksrlatinkhxngthacik A a B ʙ C c C c D d E e F f G g Ƣ ƣ H h I i ae b tʃ dʒ d eː f ɡ ʁ h i J j K k L l M m N n O o P p Q q R r S s ˈi j k l m n ɔː p q ɾ s S s T t U u u u V v X x Z z Ƶ ƶ ʼ ʃ t u ɵː v x z ʒ ʔ xksraeplk xyang eriykwa Gha sungichekhiynaethnesiyng ɣ xksrnisamarthecxidinsungphbecxidbxyinphasathiimichphasaslawikinshphaphosewiyt sungichcnthungchwngthaykhxngthswrrsthi 1930 pccubnimkhxymikarichnganxksrlatin aemwacamikarnamaichinbangklumktam xksrsirillik raylaexiydthikhanghlngthnbtr 1 odymikaraethnthiruebilniin kh s 2000 enuxngcakxtraenginefxthimakkhun xksrsirillikiderimichodysatharnrthsngkhmniymosewiytthacikinchwngthaykhxngthswrrsthi 1930 hlngcak 1939 enuxhathitiphimphinphasaepxresiyintwxksrepxresiythukhamcakpraeths twxksrdanlangniidephimetimxksr Sh aela Y inpi 1952 rupaebbxksrsirillikkhxngthacik A a B b V v G g Ғ g D d E e Yo yo Zh zh Z z I i Ӣ ӣa be ve ge ge de je jo zhe ze i ӣ i daroz ae b v ɡ ʁ d eː jɔː ʒ z i ˈi J j K k Қ k L l M m N n O o P p R r S s T t U ujot ke ke le me ne o pe re se te u j k q l m n ɔː p ɾ s t u Ӯ ӯ F f H h Ҳ ҳ Ch ch Ҷ ҷ Sh sh E e Yu yu Ya yaӯ fe he ҳe che ҷe she sakta e ju ja ɵː f x h tʃ dʒ ʃ ʔ eː ju jae nxkcakxksrphwkniaelw xksr c sh aela y samarthphbidinkhayum aemwacathukykelikxyangepnthangkarinkarptirupxksrpi 1988 echnediywkbxksr phrxmkbkarkhdkhankarichkhxngxksrehlani karptirupxksrkhrngniyngepliynladbkhxngtwxksrsungkhnanitwxksrthimiekhruxnghmaykakbtamxksrthiimmiekhruxnghmayphwkni echn g g aela k k l sungideriyngtamrupaebbpccubntamni a b v g g d e yo zh z i ӣ j k k l m n o p r s t u ӯ f h ҳ ch ҷ sh e yu ya inpi 2010 kidmikaresnxwacaexa e yo yu ya xxkdwyechnkn xksr e aela e thahnathiehmuxnkn ykewn e caicherimtnkhaechn Eron xihran xksrchanglangnikhuxxksrthiimprakkin raylaexiyd G kb I kb K kb U kb H kb Ch kbxksr Ғhnwyesiyng ʁ ˈi q ɵː h dʒ inkhnathiepliynepnxksrsirillik yngprakthlaykhrngintarangxksrsirillikkhxngthacik xksrhibru odyhlkmikarichchudtwxksrhibruinphasayxyyiwbukhxrxthisamarkhndkbbukhxrx nxkcakni nbtngaetkhristthswrrs 1940 emuxorngeriynyiwinexechiyklangpidtwlng karichnganxksrhibrucungldlngenuxngcaksingtiphimphinphasayiwbukhxrxhnmaichxksrsirillikaethn rupaebbxksrhibrukhxngthacik ג ג ג ג ב ב א י א י או או א א dʒ tʃ ʁ ɡ b v e i u ɵ ɔ a מ ם ל כ ך כ ך י ט ט ח ז ז ו ה ד ד m l k x j t s ħ ʒ z v h d z ת ת ש ש ר ק צ ץ פ ף פ ף ע ס נ ן t s s ʃ r q ts p f ʔ s n twxyangkhxkhwam ethiybkbxksrsirillikדר מוקאבילי זולם איתיפאק נמאייד מראם נאמה פרוגרמי פירקהי יאש בוכארייאן Dar mukobili zulm ittifok namoed Muromnoma prugrami firkai yosh buhoriyon xangxingSchlyter B N 2003 Keller S 2001 To Moscow Not Mecca The Soviet Campaign Against Islam in Central Asia 1917 1941 Dickens M 1988 Soviet Language Policy in Central Asia 2011 06 07 thi ewyaebkaemchchin Khudonazar A 2004 The Other in Berkeley Program in Soviet and Post Soviet Studies 1 November 2004 Perry J R 2005 A Tajik Persian Reference Grammar Boston Brill p 34 ed Hammerle 2008 p 76 Cavendish 2006 p 656 Landau amp Kellner Heinkele 2001 p 125 ed Buyers 2003 p 132 Borjian 2005 ed Ehteshami 2002 p 219 Siddikzoda S Tajik Language Farsi or not Farsi in Media Insight Central Asia 27 August 2002 UNHCHR Committee for the Elimination of Racial Discrimination Summary Record of the 1659th Meeting Tajikistan 17 August 2004 CERD C SR 1659 Library of Congress Country Study Tajikistan Perry J R 2005 A Tajik Persian Reference Grammar Boston Brill p 35 Schlyter B N 2003 Perry J R 1996 Tajik literature Seventy years is longer than the millennium in World Literature Today Vol 70 Issue 3 p 571 Perry J R 2005 A Tajik Persian Reference Grammar Boston Brill p 36 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 07 13 subkhnemux 2018 11 08 Ido S 2005 Tajik Munchen Lincom GmbH p 8 Gitelman Zvi Y 2001 A Century of Ambivalence The Jews of Russia and the Soviet Union 1881 to the Present Indiana University Press p 203 ISBN 9780253214188 Izd vo Akademii nauk SSSR 1975 Voprosy yazykoznaniya Voprosy yazykoznaniya 39 Rzehak L 2001 Vom Persischen zum Tadschikischen Sprachliches Handeln und Sprachplanung in Transoxanien zwischen Tradition Moderne und Sowjetunion 1900 1956 Wiesbaden Reichert khxmulBadan Phool 2001 Dynamics of Political Development in Central Asia Lancers Books subkhnemux 17 November 2012 Banuazizi Ali Weiner Myron b k 1994 The New Geopolitics of Central Asia and Its Borderlands Indiana University Press ISBN 0253209188 subkhnemux 17 November 2012 Borjian Habib 27 July 2005 TAJIKISTAN v DICTIONARIES AND ENCYCLOPEDIAS Encyclopaedia Iranica Encyclopaedia Iranica subkhnemux 17 November 2012 Buyers Lydia M 2003 Central Asia in Focus Political and Economic Issues illustrated ed Nova Publishers ISBN 1590331532 subkhnemux 17 November 2012 Cavendish Marshall 2006 World and Its Peoples Marshall Cavendish ISBN 0761475710 subkhnemux 17 November 2012 Ehteshami Anoushiravan b k 2002 From The Gulf To Central Asia Players In The New Great Game Arabic amp Islamic Studies University of Exeter Press ISBN 0859894517 subkhnemux 17 November 2012 Gall Timothy L 2009 Gall Timothy L Hobby Jeneen b k Worldmark encyclopedia of cultures and daily life Vol 4 of Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life Asia and Oceania 2 revised ed Gale ISBN 978 1414448923 subkhnemux 17 November 2012 Gillespie Kate Henry Clement M b k 1995 Oil in the New World Order illustrated ed University Press of Florida ISBN 0813013674 subkhnemux 17 November 2012 Goodman E R 1956 The Soviet Design for a World Language in 15 2 85 99 Hammerle Christa b k 2008 Gender Politics in Central Asia Historical Perspectives and Current Living Conditions of Women Vol 18 of L Homme Schriften Reihe zur Feministischen Geschichtswissenschaft Bohlau Verlag Koln Weimar ISBN 978 3412201401 subkhnemux 17 November 2012 Landau Jacob M Kellner Heinkele Barbara b k 2001 Politics of Language in the Ex Soviet Muslim States Azerbayjan Uzbekistan Kazakhstan Kyrgyzstan Turkmenistan and Tajikistan illustrated ed St Martin s Press ISBN 0472112260 subkhnemux 17 November 2012 Malik Hafeez b k 1996 Central Asia Its Strategic Importance and Future Prospects reprint ed St Martin s Press ISBN 0312164521 subkhnemux 17 November 2012 Fisher Sydney Nettleton 2010 The Middle East A History 7 illustrated ed McGraw Hill Education ISBN 978 0073385624 subkhnemux 17 November 2012 Parsons Anthony 1993 Central Asia the last decolonization David Davies Memorial Institute subkhnemux 17 November 2012 Siddikzoda Sukhail August 2002 PDF Media Insight Central Asia CIMERA 27 1 3 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 13 June 2006 subkhnemux 14 June 2014 Westerlund David Svanberg Ingvar b k 1999 Islam Outside the Arab World St Martin s Press ISBN 0312226918 subkhnemux 17 November 2012 Winrow Gareth M Former Soviet South Project Russian and CIS Programme Royal Institute of International Affairs 1995 Turkey in post Soviet Central Asia Royal Institute of International Affairs ISBN 0905031997 subkhnemux 17 November 2012 Middle East Monitor Volumes 20 23 Contributor Middle East Institute Washington D C Middle East Institute 1990 ISBN 0312226918 subkhnemux 17 November 2012 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint others lingk Report on the USSR Volume 2 Issues 1 13 Contributors RFE RL inc RFE RL Research Institute RFE RL Incorporated 1990 ISBN 0312226918 subkhnemux 17 November 2012 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint others lingk aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb chudtwxksrthacik Omniglot Tajik Toҷiki Tociki تاجیكی