จารึกกัลยานี (พม่า: ကလျာဏီကျောက်စာ) ตั้งอยู่ในเมืองพะโค ประเทศพม่า เป็นศิลาจารึกที่พระเจ้าธรรมเจดีย์ แห่งอาณาจักรหงสาวดี สร้างขึ้นระหว่างปี ค.ศ. 1476 และ ค.ศ. 1479 ที่อุโบสถกัลยานี (กัลยานีสีมา) นอกเมืองพะโค จารึกเพื่อเป็นอนุสรณ์ถึงการปฏิรูปศาสนาพุทธในดินแดนมอญ ตามประเพณีมหาวิหารของศรีลังกา ระหว่างปี ค.ศ. 1476 ถึง ค.ศ. 1479 จารึกเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญที่สุดของการติดต่อทางศาสนาระหว่างมอญและศรีลังกา
จารึกกัลยานี | |
---|---|
ผู้ประพันธ์ | พระเจ้าธรรมเจดีย์ |
ชื่อเรื่องต้นฉบับ | ကလျာဏီကျောက်စာ |
ผู้แปล | |
ประเทศ | อาณาจักรหงสาวดี |
ภาษา | มอญ บาลี โดยอักษรพม่า |
ชุด | |
ประเภท | บันทึกเหตุการณ์, ประวัติศาสตร์ |
วันที่พิมพ์ | ค.ศ. 1476 (ล่าสุด ค.ศ. 1477 และ 1479) |
พิมพ์ในภาษาอังกฤษ | ค.ศ. 1892 |
พระเจ้าธรรมเจดีย์อดีตพระภิกษุ ทรงประกาศในจารึกว่าพุทธศาสนาในดินแดนรามัญเสื่อมถอยลง เมื่อการแบ่งแยกนิกายพัฒนาไป ทั้งหมดก็ขยายออกไปมากขึ้นเรื่อย ๆ จากความบริสุทธิ์ดั้งเดิม ทรงทำแบบอย่างกษัตริย์พุทธที่ดี เช่น พระเจ้าอโนรธา, พระเจ้าสี่ตู่ที่ 2 ของพุกาม และ ของศรีลังกา ตามที่พระองค์ดำริเพื่อรักษาศาสนาให้บริสุทธิ์และปฏิรูปสงฆ์แบบพุทธเถรวาทตามที่ตั้งใจ จึงได้ส่งคณะสงฆ์ไปศรีลังกาเพื่ออุปสมบทใหม่ตามประเพณีมหาวิหาร เหมือนดังพระเจ้าสี่ตู่ที่ 2 ได้ทรงกระทำ
จารึกได้ชื่อนี้เพราะคณะสงฆ์มอญได้อุปสมบทใหม่ที่แม่น้ำกัลยานี (ปัจจุบันอยู่ในโคลัมโบ) จารึกสามก้อนแรกเป็นภาษาบาลีที่จารึกด้วยอักษรพม่า จารึกส่วนที่เหลือเป็นภาษามอญ จารึกสูง 7 ฟุต (2.1 เมตร) กว้าง 4 ฟุต 2 นิ้ว (1.27 เมตร) และหนา 1-ฟุต-3-นิ้ว (0.38-เมตร) มีการจารึกไว้ทั้งสองด้าน โดยมีข้อความยาว 70 บรรทัดในแต่ละด้าน ตัวอักษรสามตัวต่อหนึ่งนิ้ว (2.54 ซม.)
แผ่นจารึกเดิมบางส่วนถูกทำลายโดยชาวโปรตุเกส ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 17 และกองทหารโก้นบอง ในปี ค.ศ. 1757 ต้นฉบับใบลานที่ได้รับการเก็บรักษาไว้อย่างดีหลายฉบับยังคงหลงเหลืออยู่ แปลจารึกจากต้นฉบับใบลานเป็นภาษาอังกฤษและภาษาบาลีโดยเขียนด้วยอักษรละติน
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- Taw 1892: iv–v
- Sirisena 1978: 14
- Aung-Thwin 2005: 114–115
- บรรณานุกรม
- Aung-Thwin, Michael A. (2005). The Mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma (illustrated ed.). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN .
- Blagden, C.O. (1935). "Epigraphica Zeylanica". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. London: Cambridge University Press for the Society.
- Sirisena, W.M. (1978). Sri Lanka and South-East Asia: Political, Religious and Cultural Relations from A.D. C. 1000 to C. 1500 (illustrated ed.). Brill Archive. p. 186. ISBN .
- Taw, Sein Ko (1892). The Kalyani Inscriptions Erected by King Dhammaceti at Pegu: Text and Translation (PDF). Rangoon: The Superintendent, Government Printing, Burma.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
carukklyani phma ကလ ဏ က က စ tngxyuinemuxngphaokh praethsphma epnsilacarukthiphraecathrrmecdiy aehngxanackrhngsawdi srangkhunrahwangpi kh s 1476 aela kh s 1479 thixuobsthklyani klyanisima nxkemuxngphaokh carukephuxepnxnusrnthungkarptirupsasnaphuththindinaednmxy tampraephnimhawiharkhxngsrilngka rahwangpi kh s 1476 thung kh s 1479 carukepnaehlngkhxmulsakhythisudkhxngkartidtxthangsasnarahwangmxyaelasrilngkacarukklyani phupraphnthphraecathrrmecdiychuxeruxngtnchbbကလ ဏ က က စ phuaeplpraethsxanackrhngsawdiphasamxy bali odyxksrphmachudpraephthbnthukehtukarn prawtisastrwnthiphimphkh s 1476 lasud kh s 1477 aela 1479 phimphinphasaxngkvskh s 1892 phraecathrrmecdiyxditphraphiksu thrngprakasincarukwaphuththsasnaindinaednramyesuxmthxylng emuxkaraebngaeyknikayphthnaip thnghmdkkhyayxxkipmakkhuneruxy cakkhwambrisuththidngedim thrngthaaebbxyangkstriyphuthththidi echn phraecaxonrtha phraecasituthi 2 khxngphukam aela khxngsrilngka tamthiphraxngkhdariephuxrksasasnaihbrisuththiaelaptirupsngkhaebbphuththethrwathtamthitngic cungidsngkhnasngkhipsrilngkaephuxxupsmbthihmtampraephnimhawihar ehmuxndngphraecasituthi 2 idthrngkratha carukidchuxniephraakhnasngkhmxyidxupsmbthihmthiaemnaklyani pccubnxyuinokhlmob caruksamkxnaerkepnphasabalithicarukdwyxksrphma carukswnthiehluxepnphasamxy caruksung 7 fut 2 1 emtr kwang 4 fut 2 niw 1 27 emtr aelahna 1 fut 3 niw 0 38 emtr mikarcarukiwthngsxngdan odymikhxkhwamyaw 70 brrthdinaetladan twxksrsamtwtxhnungniw 2 54 sm aephncarukedimbangswnthukthalayodychawoprtueks inchwngtnkhriststwrrsthi 17 aelakxngthharoknbxng inpi kh s 1757 tnchbbiblanthiidrbkarekbrksaiwxyangdihlaychbbyngkhnghlngehluxxyu aeplcarukcaktnchbbiblanepnphasaxngkvsaelaphasabaliodyekhiyndwyxksrlatinxangxingechingxrrthTaw 1892 iv v Sirisena 1978 14 Aung Thwin 2005 114 115 brrnanukrmAung Thwin Michael A 2005 The Mists of Ramanna The Legend that was Lower Burma illustrated ed Honolulu University of Hawai i Press ISBN 9780824828868 Blagden C O 1935 Epigraphica Zeylanica Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland London Cambridge University Press for the Society Sirisena W M 1978 Sri Lanka and South East Asia Political Religious and Cultural Relations from A D C 1000 to C 1500 illustrated ed Brill Archive p 186 ISBN 9789004056602 Taw Sein Ko 1892 The Kalyani Inscriptions Erected by King Dhammaceti at Pegu Text and Translation PDF Rangoon The Superintendent Government Printing Burma