ฆี (อักษรโรมัน: Ghee) เป็นประเภทหนึ่งที่มีที่มาจากอนุทวีปอินเดีย ใช้งานทั้งในการประกอบอาหาร, เป็นยารักษาโรค และเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมทางศาสนา ฆีเป็นองค์ประกอบสำคัญในการประกอบอาหารต่าง ๆ ของอนุทวีปอินเดีย ตั้งแต่บิรยานีไปจนถึงพวกของทอดกรอบ องค์ประกอบรสหลักของฆีมาจาก, , และ แอลกอฮอล์ ฆีเป็นไขมันที่นำมาใช้ได้ดีเนื่องจากมีอยู่ที่ 250 องศาเซลเซียส (482 องศาฟาเรนไฮต์) ซึ่งสูงกว่า 200 องศาเซลเซียส (392 องศาฟาเรนไฮต์) และสูงกว่าจุดเกิดควันของน้ำมันพืชส่วนใหญ่
คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
---|---|
พลังงาน | 3,690 กิโลจูล (880 กิโลแคลอรี) |
99.8 g | |
อิ่มตัว | 64.9 g |
0.2g | |
แร่ธาตุ | |
โพแทสเซียม | (0%) 6.5 มก. |
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ |
สูตรสำหรับทำฆีตามธรรมเนียมแบบอายุรเวท ระบุว่าทำโดยการนำนมดิบมาต้มเดือด ทิ้งไว้ให้เย็นลงที่อุณหภูมิห้องนาน 12 ชั่วโมง จากนั้นเติม (โยเกิร์ต) และทิ้งไว้ข้ามคืน จากนั้นนำไปคนกับน้ำ และนำไปเคี่ยวกลายเป็นฆี
ศัพทมูล
คำว่า ghee มาจากคำว่า "ฆฤต" (สันสกฤต: घृत; ghṛta-, สัทอักษรสากล: [ɡʱr̩tɐ]) 'เนยใส', จากราก ฆฤ- 'โปรย' ส่วนในภาษากลุ่มทราวิฑ เรียกฆีว่า นฺยฺยิ (เตลูกู: నెయ్యి; neyyi), นฺยฺ (ทมิฬ: நெய் หรือ ตุปปะกัม; துப்பகம் (tuppakam)), นฺยฺยฺ (มลยาฬัม: നെയ്യ് (ney)) และ ตุปฺป (กันนาดา: ತುಪ್ಪ (thuppa)) คำว่า เนย ในภาษาไทยมีที่มาจาก นฺยฺ ในภาษาทมิฬ
ฆีต่างกับเล็กน้อยที่ขั้นตอนการผลิต ขบวนการผลิตเนยใสโดยทั่วไปจะเสร็จสิ้นเมื่อน้ำระเหยออกและแยกไขมัน (เนยใส) ออกจาก ในขณะที่การผลิตฆีต้องมีการเคี่ยวเนยนั้น ซึ่งทำให้ฆีมีรสคล้ายถั่วและมีกลิ่นหอม
ในศาสนาฮินดูและพุทธ
ฆีปรากฏในการบูชา ด้วย อารตี หรือการบูชาเพลิงจากตะเกียงที่ใช้ฆี ที่เรียกว่า และในการบูชา (Pañcāmṛta) ซึ่งถวายบูชาฆี, , น้ำผึ้ง, นม และ เพื่อชำระล้างเทวรูปของพระกฤษณะในเทศกาลชนมาษฏมี หรือ พระศิวะในเทศกาลมหาศิวราตรี นอกจากนี้ในศาสนาฮินดูยังมีบทสวดบูชาที่มีการระบุถึงฆีด้วย ส่วนใน มหาภารตะ เล่าว่าตระกูล เกิดมาจากหม้อฆี
นอกจากนี้ยังมีการใช้ฆีผสมใน ภาง เพื่อให้ความร้อนแก่กัญชาเกิดกระบวนการ ทำให้กัญชาสามารถได้
ในวรรณกรรมศาสนาพุทธยังมีการเปรียบเปรยขั้นตอนการผลิตผลิตภัณฑ์จากนมกับขั้นต่าง ๆ ของการตรัสรู้ โดยผลผลิตขั้นสูงสุด นั้นว่ากันว่าคือฆีหรือเนยใส
คุณค่าทางสารอาหาร
ฆีประกอบไปด้วยไขมันเกือบทั้งหมด โดย 62% คิดเป็นไขมันอิ่มตัว นอกจากนี้ ฆีแบบจำหน่ายที่พบทั่วไปในอินเดียยังมีองค์ประกอบของอยู่มาก ซึ่งเป็นองค์ประกอบที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด นอกจากนี้ ฆียังเต็มไปด้วย อยู่ที่ 259 μg/g หรือคิดเป็น 12.3% ของปริมาณคลอเรสเตอรอลทั้งหมดในฆี ส่วนแลกโทส กับ เคซีน นั้นมีน้อยมากในฆี ทำให้สามารถรับประทานได้ในผู้ที่มีภาวะไม่ต้านทานต่อแลกโทส
อ้างอิง
- Rama Murthy, M.K. (1980). "Factors Affecting the Composition, Flavour and Textural Properties of Ghee" (PDF). Indian Dairyman. 32: 765–768.
- . whfoods.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 April 2015. สืบค้นเมื่อ 11 May 2015.
- Joshi, KS (2014). "Docosahexaenoic acid content is significantly higher in ghrita prepared by traditional Ayurvedic method". J Ayurveda Integr Med. 5 (2): 85–88. doi:10.4103/0975-9476.131730. PMC 4061595. PMID 24948858.
- as contrasted with navanīta 'fresh butter': Carl Darling Buck, A Dictionary of Selected Synonyms in the Principal Indo-European Languages, 1949, reprinted 1992 ISBN , p. 399, §5.89 'Butter'
- Fabricius, Johann Philipp (1972). J.P. Fabricius's Tamil and English dictionary. Tranquebar : Evangelical Lutheran Mission Pub. House. OCLC 744777832.
- Kittel, F. (1968). Kittel's Kannaḍa-English dictionary. University of Madras. OCLC 132132.
- Landis, Denise (2003). All About Ghee New York Times - Food Chain
- Iyer, Raghavan (2008). 660 Curries, p. 21. New York: Workman Publishing ISBN
- Jaffrey, Madhur (1982). Madhur Jaffrey's Indian Cooking, p. 211. London: BBC Books. ISBN
- Sahni, Julie (1998). Julie Sahni's Introduction to Indian Cooking, p. 217 under "usli ghee." Berkeley: Ten Speed Press. ISBN
- Language and Style of the Vedic Rsis, Tatyana Jakovlevna Elizarenkova (C) 1995, p. 18.
- Fitzgerald, James L.; Adrianus, Johannes; Buitenen, Bernardus (2003-02-15). The Mahabharata, Volume 7: Book 11: The Book of the Women Book 12 ..., Part 1. p. 613. ISBN .
- Gottlieb, Adam (1993). Cooking with Cannabis: The Most Effective Methods of Preparing Food and Drink with Marijuana, Hashish, and Hash Oil. Ronin Publishing. p. 7. ISBN .
- Drake, Bill (2002). The Marijuana Food Handbook. Ronin Publishing. p. 18. ISBN .
- Petzold, Bruno (1995). The Classification of Buddhism. ISBN .
- "Nutrition data for Butter oil, anhydrous (ghee) per 100 gram reference amount". US Department of Agriculture, National Nutrient Database. May 2016. สืบค้นเมื่อ 12 March 2018.
- Mahapatra, Deepti (18 October 2010). "Evaluation of trans fatty acids contents in commercial brands of ghee available at Indian markets". Scientific Research and Essays. 5 (20): 3193–3200.
- Otaegui-Arrazola, A.; Menéndez-Carreño, M.; Ansorena, D.; Astiasarán, I. (December 2010). "Oxysterols: A world to explore". Food and Chemical Toxicology. 48 (12): 3289–3303. doi:10.1016/j.fct.2010.09.023. :10171/22994. ISSN 1873-6351. PMID 20870006.
- Jacobson, M. S. (1987-09-19). "Cholesterol oxides in Indian ghee: possible cause of unexplained high risk of atherosclerosis in Indian immigrant populations". Lancet. 2 (8560): 656–658. doi:10.1016/s0140-6736(87)92443-3. ISSN 0140-6736. PMID 2887943. S2CID 19854410.
- Heid, Markham (22 April 2019). "Is Ghee Healthy? Here's What the Science Says". Time. สืบค้นเมื่อ 10 April 2021.
- Abarbanel, Aliza (5 April 2018). "What Is Ghee, the Clarified Butter We Could Eat by the Spoon?". Bon Appétit. สืบค้นเมื่อ 10 April 2021.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
khi xksrormn Ghee epnpraephthhnungthimithimacakxnuthwipxinediy ichnganthnginkarprakxbxahar epnyarksaorkh aelaepnswnhnungkhxngphithikrrmthangsasna khiepnxngkhprakxbsakhyinkarprakxbxahartang khxngxnuthwipxinediy tngaetbiryaniipcnthungphwkkhxngthxdkrxb xngkhprakxbrshlkkhxngkhimacak aela aexlkxhxl khiepnikhmnthinamaichiddienuxngcakmixyuthi 250 xngsaeslesiys 482 xngsafaerniht sungsungkwa 200 xngsaeslesiys 392 xngsafaerniht aelasungkwacudekidkhwnkhxngnamnphuchswnihykhikhunkhathangophchnakartx 100 krm 3 5 xxns phlngngan3 690 kiolcul 880 kiolaekhlxri ikhmn99 8 gximtw64 9 goprtin0 2gaerthatuophaethsesiym 0 6 5 mk hnwy mg imokhrkrm mg millikrm IU hnwysaklpramanrxylakhraw odyichkaraenanakhxngshrthsahrbphuihy sutrsahrbthakhitamthrrmeniymaebbxayurewth rabuwathaodykarnanmdibmatmeduxd thingiwiheynlngthixunhphumihxngnan 12 chwomng caknnetim oyekirt aelathingiwkhamkhun caknnnaipkhnkbna aelanaipekhiywklayepnkhisphthmulkhawa ghee macakkhawa khvt snskvt घ त ghṛta sthxksrsakl ɡʱr tɐ enyis cakrak khv opry swninphasaklumthrawith eriykkhiwa n y yi etluku న య య neyyi n y thmil ந ய hrux tuppakm த ப பகம tuppakam n y y mlyalm ന യ യ ney aela tup p knnada ತ ಪ ಪ thuppa khawa eny inphasaithymithimacak n y inphasathmil khitangkbelknxythikhntxnkarphlit khbwnkarphlitenyisodythwipcaesrcsinemuxnaraehyxxkaelaaeykikhmn enyis xxkcak inkhnathikarphlitkhitxngmikarekhiywenynn sungthaihkhimirskhlaythwaelamiklinhxminsasnahinduaelaphuththkhipraktinkarbucha dwy xarti hruxkarbuchaephlingcaktaekiyngthiichkhi thieriykwa aelainkarbucha Pancamṛta sungthwaybuchakhi naphung nm aela ephuxcharalangethwrupkhxngphrakvsnainethskalchnmastmi hrux phrasiwainethskalmhasiwratri nxkcakniinsasnahinduyngmibthswdbuchathimikarrabuthungkhidwy swnin mhapharta elawatrakul ekidmacakhmxkhi nxkcakniyngmikarichkhiphsmin phang ephuxihkhwamrxnaekkychaekidkrabwnkar thaihkychasamarthid inwrrnkrrmsasnaphuththyngmikarepriybeprykhntxnkarphlitphlitphnthcaknmkbkhntang khxngkartrsru odyphlphlitkhnsungsud nnwaknwakhuxkhihruxenyiskhunkhathangsarxaharkhiprakxbipdwyikhmnekuxbthnghmd ody 62 khidepnikhmnximtw nxkcakni khiaebbcahnaythiphbthwipinxinediyyngmixngkhprakxbkhxngxyumak sungepnxngkhprakxbthiephimkhwamesiyngtxkarekid nxkcakni khiyngetmipdwy xyuthi 259 mg g hruxkhidepn 12 3 khxngprimankhlxersetxrxlthnghmdinkhi swnaelkoths kb ekhsin nnminxymakinkhi thaihsamarthrbprathanidinphuthimiphawaimtanthantxaelkothsxangxingRama Murthy M K 1980 Factors Affecting the Composition Flavour and Textural Properties of Ghee PDF Indian Dairyman 32 765 768 whfoods com khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 4 April 2015 subkhnemux 11 May 2015 Joshi KS 2014 Docosahexaenoic acid content is significantly higher in ghrita prepared by traditional Ayurvedic method J Ayurveda Integr Med 5 2 85 88 doi 10 4103 0975 9476 131730 PMC 4061595 PMID 24948858 as contrasted with navanita fresh butter Carl Darling Buck A Dictionary of Selected Synonyms in the Principal Indo European Languages 1949 reprinted 1992 ISBN 0226079376 p 399 5 89 Butter Fabricius Johann Philipp 1972 J P Fabricius s Tamil and English dictionary Tranquebar Evangelical Lutheran Mission Pub House OCLC 744777832 Kittel F 1968 Kittel s Kannaḍa English dictionary University of Madras OCLC 132132 Landis Denise 2003 All About Ghee New York Times Food Chain Iyer Raghavan 2008 660 Curries p 21 New York Workman Publishing ISBN 978 0 7611 3787 0 Jaffrey Madhur 1982 Madhur Jaffrey s Indian Cooking p 211 London BBC Books ISBN 0 8120 6548 4 Sahni Julie 1998 Julie Sahni s Introduction to Indian Cooking p 217 under usli ghee Berkeley Ten Speed Press ISBN 0 89815 976 8 Language and Style of the Vedic Rsis Tatyana Jakovlevna Elizarenkova C 1995 p 18 Fitzgerald James L Adrianus Johannes Buitenen Bernardus 2003 02 15 The Mahabharata Volume 7 Book 11 The Book of the Women Book 12 Part 1 p 613 ISBN 9780226252506 Gottlieb Adam 1993 Cooking with Cannabis The Most Effective Methods of Preparing Food and Drink with Marijuana Hashish and Hash Oil Ronin Publishing p 7 ISBN 978 0 914171 55 3 Drake Bill 2002 The Marijuana Food Handbook Ronin Publishing p 18 ISBN 978 0 914171 99 7 Petzold Bruno 1995 The Classification of Buddhism ISBN 9783447033732 Nutrition data for Butter oil anhydrous ghee per 100 gram reference amount US Department of Agriculture National Nutrient Database May 2016 subkhnemux 12 March 2018 Mahapatra Deepti 18 October 2010 Evaluation of trans fatty acids contents in commercial brands of ghee available at Indian markets Scientific Research and Essays 5 20 3193 3200 Otaegui Arrazola A Menendez Carreno M Ansorena D Astiasaran I December 2010 Oxysterols A world to explore Food and Chemical Toxicology 48 12 3289 3303 doi 10 1016 j fct 2010 09 023 10171 22994 ISSN 1873 6351 PMID 20870006 Jacobson M S 1987 09 19 Cholesterol oxides in Indian ghee possible cause of unexplained high risk of atherosclerosis in Indian immigrant populations Lancet 2 8560 656 658 doi 10 1016 s0140 6736 87 92443 3 ISSN 0140 6736 PMID 2887943 S2CID 19854410 Heid Markham 22 April 2019 Is Ghee Healthy Here s What the Science Says Time subkhnemux 10 April 2021 Abarbanel Aliza 5 April 2018 What Is Ghee the Clarified Butter We Could Eat by the Spoon Bon Appetit subkhnemux 10 April 2021 khi thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy phaphaelasux cak khxmmxnsRecipes cak wikitarakhxmul cak wikisneths