Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
โทสะ (บาลี: दोस, โทส; สันสกฤต: द्वेष, ทฺเวษ) เป็นศัพท์ทางศาสนาพุทธและฮินดุที่มีความหมายตรงตัวว่า "ความขัดเคือง, ความเกลียดชัง"
ในศาสนาพุทธ โทสะ (ความขัดเคือง, ความเกลียดชัง) อยู่ตรงข้ามกับ ราคะ (ความอยาก, ความต้องการ) โทสะ เป็นหนึ่งใน 3 รากเหง้า (เช่นเดียวกันกับ ราคะ กับ โมหะ) ซึ่งก่อให้เกิดทุกข์ และยังเป็นหนึ่งในบรรดากิเลสใหญ่ทั้ง 3 ของพระไตรปิฎกภาษาบาลีที่ต้องถูกกำจัด
โทสะเกิดจากมานะคือความถือตัวถือตน ความรู้สึกว่าตัวเด่นกว่าเขา ตัวด้อยกว่าเขา หรือตัวเสมอกับเขา เมื่อถูกกระทบเข้าก็เกิดความไม่พอใจ เกิดโทสะขึ้น เมื่อเกิดขึ้นแล้วหากระงับไม่ได้ก็จะนำให้ทำความชั่วความไม่ดีต่างๆ เช่น ทะเลาะวิวาทกัน กลั่นแกล้งกัน ทำร้ายกัน ฆ่ากัน เป็นเหตุให้ตัวเองเดือดร้อน โลกก็เร่าร้อน ขาดสันติภาพ อยู่กันอย่างเดือดร้อน หวาดระแวงกันและกัน
โทสะกำจัดได้โดยเมตตา คือการมีความรักปรารถนาดีต่อกัน
กลุ่มโทสะ
ธรรมฝ่ายชั่วนี้มี 3 อย่าง คือ
- โทสะ เป็นธรรมชาติที่ประทุษร้ายหรือความ
- อิสสา เป็นธรรมชาติที่ไม่พอใจในคุณสมบัติหรือคุณของผู้อื่นหรือความ
- มัจฉริยะ เป็นธรรมชาติที่หวงแหนในสมบัติและคุณความดีของตนหรือความตระหนี่
- กุกกุจจะ เป็นธรรมชาติที่รำคาญใจในความชั่วที่ได้ทำแล้วและรำคาญใจหรือร้อนใจทียังไม่ได้ทำความดี
อ้างอิง
- ; William Stede (1921). Pali-English Dictionary. . pp. 323, 438. ISBN .;
Ranjung Yeshe wiki entry for zhe sdang - ; (2013). The Princeton Dictionary of Buddhism. Princeton University Press. p. 29. ISBN .;
Eric Cheetham (1994). Fundamentals of Mainstream Buddhism. Tuttle. p. 314. ISBN . - (1996). Mūlamadhyamakakārikā of Nāgārjuna. แปลโดย . p. 72. ISBN .; Quote: The attainment of freedom from the three poisons of lust (raga), hatred (dvesa) and confusion (moha) by a person who is understood as being in the process of becoming conditioned by various factors (not merely by the three poisons)....
- Peter Harvey (2015). Steven M. Emmanuel (บ.ก.). A Companion to Buddhist Philosophy. John Wiley. p. 39. ISBN .
- Paul Williams (2005). Buddhism: Buddhist origins and the early history of Buddhism in South and Southeast Asia. Routledge. p. 123. ISBN .
- Frank Hoffman; (2013). Pali Buddhism. Routledge. pp. 106–107. ISBN .
- David Webster (2005). The Philosophy of Desire in the Buddhist Pali Canon. Routledge. p. 2–3. ISBN .
- Payne, Richard K.; (2015). Homa Variations: The Study of Ritual Change across the Longue Duree. Oxford University Press. pp. 88–89. ISBN .
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548
- พระปราโมทย์ ปาโมชฺโช. วิมุตฺติมรรค. (กรุงเทพฯ : ธรรมดา, 2549) , หน้า 24-25
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
othsa bali द स oths snskvt द व ष th ews epnsphththangsasnaphuththaelahinduthimikhwamhmaytrngtwwa khwamkhdekhuxng khwamekliydchng insasnaphuthth othsa khwamkhdekhuxng khwamekliydchng xyutrngkhamkb rakha khwamxyak khwamtxngkar othsa epnhnungin 3 rakehnga echnediywknkb rakha kb omha sungkxihekidthukkh aelayngepnhnunginbrrdakielsihythng 3 khxngphraitrpidkphasabalithitxngthukkacd othsaekidcakmanakhuxkhwamthuxtwthuxtn khwamrusukwatwednkwaekha twdxykwaekha hruxtwesmxkbekha emuxthukkrathbekhakekidkhwamimphxic ekidothsakhun emuxekidkhunaelwhakrangbimidkcanaihthakhwamchwkhwamimditang echn thaelaawiwathkn klnaeklngkn tharaykn khakn epnehtuihtwexngeduxdrxn olkkerarxn khadsntiphaph xyuknxyangeduxdrxn hwadraaewngknaelakn othsakacdidodyemtta khuxkarmikhwamrkprarthnaditxknklumothsathrrmfaychwnimi 3 xyang khux othsa epnthrrmchatithiprathusrayhruxkhwam xissa epnthrrmchatithiimphxicinkhunsmbtihruxkhunkhxngphuxunhruxkhwam mcchriya epnthrrmchatithihwngaehninsmbtiaelakhunkhwamdikhxngtnhruxkhwamtrahni kukkucca epnthrrmchatithirakhayicinkhwamchwthiidthaaelwaelarakhayichruxrxnicthiyngimidthakhwamdixangxing William Stede 1921 Pali English Dictionary pp 323 438 ISBN 978 81 208 1144 7 Ranjung Yeshe wiki entry for zhe sdang 2013 The Princeton Dictionary of Buddhism Princeton University Press p 29 ISBN 978 1 4008 4805 8 Eric Cheetham 1994 Fundamentals of Mainstream Buddhism Tuttle p 314 ISBN 978 0 8048 3008 9 1996 Mulamadhyamakakarika of Nagarjuna aeplody p 72 ISBN 978 81 208 0774 7 Quote The attainment of freedom from the three poisons of lust raga hatred dvesa and confusion moha by a person who is understood as being in the process of becoming conditioned by various factors not merely by the three poisons Peter Harvey 2015 Steven M Emmanuel b k A Companion to Buddhist Philosophy John Wiley p 39 ISBN 978 1 119 14466 3 Paul Williams 2005 Buddhism Buddhist origins and the early history of Buddhism in South and Southeast Asia Routledge p 123 ISBN 978 0 415 33227 9 Frank Hoffman 2013 Pali Buddhism Routledge pp 106 107 ISBN 978 1 136 78553 5 David Webster 2005 The Philosophy of Desire in the Buddhist Pali Canon Routledge p 2 3 ISBN 978 0 415 34652 8 Payne Richard K 2015 Homa Variations The Study of Ritual Change across the Longue Duree Oxford University Press pp 88 89 ISBN 978 0 19 935159 6 phrathrrmkittiwngs thxngdi suretoch p th 9 rachbnthit phcnanukrmephuxkarsuksaphuththsasn chud khawd wdrachoxrsaram krungethph ph s 2548 phrapraomthy paomch och wimut timrrkh krungethph thrrmda 2549 hna 24 25