คลองประปา เป นคลองข ดข นตามพระราชดำร ของพระบาทสมเด จพระจ ลจอมเกล าเจ าอย ห ว ด วยทรงเห นว าในขณะน นประชาชนท วไปย งคงใช น

คลองประปา เป็นคลองขุดขึ้นตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยทรงเห็นว่าในขณะนั้นประชาชนทั่วไปยังคงใช้น้ำที่ไม่สะอาด โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง น้ำทะเลจะเข้าถึงแม่น้ำเจ้าพระยาได้ ดำเนินการโดยเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (หม่อมราชวงศ์หลาน กุญชร) ผู้บัญชาการกรมสุขาภิบาล ในระยะแรกได้กั้นแม่น้ำน้อย หรือในปัจจุบันกักน้ำไว้ เรียกว่าคลองขัง แล้วขุดคลองจากแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณวัดสำแลที่น้ำทะเลขึ้นไปไม่ถึง เข้ามาที่คลองขัง จากนั้นจึงขุดคลองอ้อมไปออกให้เรือสัญจรได้ ขุด และ ไปเชื่อมกับคลองระพีพัฒน์และคลองเปรมประชากร รับน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยามาที่คลองขัง คลองขังมีความยาวประมาณ 8 กิโลเมตร กว้าง 60–100 เมตร ลึกตั้งแต่ 2–6 เมตร ใช้ผลิตน้ำประปาในตอนเริ่มแรก

คลองประปา
คลองประปา ช่วงแยกคลองประปา-จุดตัดถนนแจ้งวัฒนะกับถนนประชาชื่นและถนนเลียบคลองประปา
ตำแหน่ง	อำเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี, แนวเขตการปกครองจังหวัดนนทบุรีกับกรุงเทพมหานคร เข้าสู่เขตจตุจักร เขตบางซื่อ เขตดุสิต และเขตพญาไท
ประเทศ	ประเทศไทย
พิกัด	13°48′34″N 100°32′04″E / 13.809418°N 100.534562°E / 13.809418; 100.534562
ข้อมูลจำเพาะ
ความยาว	25 กิโลเมตร (16 ไมล์)
ประวัติ
เจ้าของปัจจุบัน	การประปานครหลวง
ข้อมูลภูมิศาสตร์
จุดเริ่มต้น	แม่น้ำเจ้าพระยา ที่สถานีสูบน้ำดิบสำแล อำเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี
จุดสิ้นสุด	ปากน้ำโจ้โล้
พิกัดต้นทาง	14°02′26″N 100°33′22″E / 14.040689°N 100.556113°E / 14.040689; 100.556113
พิกัดปลายทาง	13°46′24″N 100°31′50″E / 13.773422°N 100.530684°E / 13.773422; 100.530684
สาขาของ	แม่น้ำเจ้าพระยา
เชื่อมต่อกับ	คลองสามเสน

ในระยะต่อมาได้ขุดคลองประปาจากตำบลบางพูนมายังโรงกรองสามเสน มีเขื่อนกั้นจากสามเสนถึงโรงกรองน้ำบางเขน ปลายคลองประตูน้ำกั้นไม่ให้น้ำที่ไม่สะอาดไหลเข้าคลองได้ และเวลาน้ำในคลองสามเสนลดลงประตูน้ำจะเปิดให้น้ำไหลลงคลองสามเสน ตลอดแนวคลองประปามีที่ทำการเจ้าหน้าที่รักษาคลอง 7 แห่ง ที่ตำบลสำแล เชียงราก รังสิต สีกัน บางเขน บางซื่อ และสามเสน เพื่อรักษาคลอง ขุดแล้วเสร็จในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2456 มีพระราชบัญญัติเรื่องคลองประปาในปี พ.ศ. 2456 และฉบับใหม่ในปี พ.ศ. 2526

ในปัจจุบันคลองประปาอยู่ในความรับผิดชอบของการประปานครหลวง ยังถูกใช้ผลิตน้ำประปาเช่นเดิม ตัวคลองเริ่มต้นจากแม่น้ำเจ้าพระยา ที่สถานีสูบน้ำดิบสำแล อำเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี ไหลไปเป็นเส้นแบ่งเขตการปกครองระหว่างจังหวัดนนทบุรีกับกรุงเทพมหานครตั้งแต่คลองบ้านใหม่จนถึงคลองบางเขน จากนั้นไหลเข้าสู่เขตจตุจักร เขตบางซื่อ และเขตดุสิต จนไปจรดกับคลองสามเสนที่เขตพญาไท มีความยาว 25 กิโลเมตร กว้าง 14 เมตร และลึกประมาณ 3 เมตร

อ้างอิง

“คลองขุดสมัยร.5 เส้นทางระบายน้ำสำคัญแห่งกทม.” 2011-11-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนโดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ 2 พฤศจิกายน 2554 17:02 น.
"ประวัติการประปาส่วนภูมิภาค" 2013-12-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนการประปาส่วนภูมิภาค
(PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-10. สืบค้นเมื่อ 2013-05-17.

แหล่งข้อมูลอื่น

โครงการคลองสำคัญๆในลุ่มน้ำเจ้าพระยา 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
แผนที่รายเขต 50 เขต 2012-11-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน สำนักผังเมืองกรุงเทพมหานคร

[1] “คลองขุดสมัยร.5 เส้นทางระบายน้ำสำคัญแห่งกทม.” 2011-11-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนโดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ 2 พฤศจิกายน 2554 17:02 น.

[2] "ประวัติการประปาส่วนภูมิภาค" 2013-12-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนการประปาส่วนภูมิภาค

[3] (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-10. สืบค้นเมื่อ 2013-05-17.