ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
กรดกำมะถัน หรือ กรดซัลฟิวริก (อังกฤษ: sulfuric acid หรือ sulphuric acid) มีสูตรเคมีว่า H2SO4 เป็น (mineral acid) แก่ ละลายได้ในน้ำในทุกความเข้มข้น ค้นพบโดย ญาบิร (Jabir Ibn Hayyan) นักเคมีชาวอาหรับ พบว่ากรดซัลฟิวริกมีประโยชน์มากมายและเป็นสารเคมีที่มีการผลิตมากที่สุด รองจากน้ำ ในปี ค.ศ. 2001 ทั่วโลกผลิตรวมกันประมาณ 165 ล้านตัน ซึ่งมูลค่าประมาณ 320,000 ล้านบาท (8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) ประโยชน์ของกรดกำมะถันได้แก่ ใช้ในการผลิตปุ๋ย กระบวนการผลิตแร่ การสังเคราะห์เคมี ใช้เป็นในแบตเตอรี่และกระบวนการกลั่นน้ำมัน กรดกำมะถันมีชื่อเดิมคือ "Zayt al-Zaj" หรือ "ออยล์ออฟวิตริออล" (oil of vitriol)
| |||
ชื่อ | |||
---|---|---|---|
Sulfuric acid | |||
ชื่ออื่น Oil of vitriol Hydrogen sulfate | |||
เลขทะเบียน | |||
| |||
3D model () |
| ||
| |||
| |||
เคมสไปเดอร์ |
| ||
100.028.763 | |||
| |||
เลขอี | E513 | ||
2122 | |||
| |||
ผับเคม CID |
| ||
| |||
| |||
UN number | 1830 | ||
(EPA) |
| ||
| |||
| |||
คุณสมบัติ | |||
H2SO4, sometimes expressed (HO)2SO2 | |||
มวลโมเลกุล | 98.079 g/mol | ||
ลักษณะทางกายภาพ | Colorless viscous liquid | ||
กลิ่น | Odorless | ||
ความหนาแน่น | 1.8302 g/cm3, liquid | ||
จุดหลอมเหลว | 10.31 องศาเซลเซียส (50.56 องศาฟาเรนไฮต์; 283.46 เคลวิน) | ||
จุดเดือด | 337 องศาเซลเซียส (639 องศาฟาเรนไฮต์; 610 เคลวิน) When sulfuric acid is above 300 °C (572 °F; 573 K), it gradually decomposes to SO3 + H2O | ||
miscible, exothermic | |||
ความดันไอ | 0.001 mmHg (20 °C) | ||
pKa1 = −2.8 pKa2 = 1.99 | |||
เบส | |||
ความหนืด | 26.7 (20 °C) | ||
โครงสร้าง | |||
monoclinic | |||
C2/c | |||
a = 818.1(2) pm, b = 469.60(10) pm, c = 856.3(2) pm α = 90°, β = 111.39(3) °, γ = 90° | |||
(Z) | 4 | ||
อุณหเคมี | |||
(S⦵298) | 157 J/(mol·K) | ||
(ΔfH⦵298) | −814 kJ/mol | ||
ความอันตราย | |||
: | |||
อันตราย | |||
H314 | |||
P260, P264, P280, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P340, P305+P351+P338, P310, P321, P363, P405, P501 | |||
NFPA 704 (fire diamond) | |||
Non-flammable | |||
(TLV) | 15 mg/m3 (IDLH), 1 mg/m3 (TWA), 2 mg/m3 (STEL) | ||
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC): | |||
LD50 () | 2140 mg/kg (rat, oral) | ||
LC50 () |
| ||
LCLo () | 87 mg/m3 (guinea pig, 2.75 hr) | ||
(US health exposure limits): | |||
(Permissible) | TWA 1 mg/m3 | ||
(Recommended) | TWA 1 mg/m3 | ||
(Immediate danger) | 15 mg/m3 | ||
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS) | |||
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |||
ที่เกี่ยวข้อง | |||
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง | |||
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล |
คุณสมบัติทางเคมี
ถึงแม้ว่าเราสามารถผลิตกรดซัลฟิวริกความเข้มข้น 100% แต่จะมีการสูญเสีย ที่จุดเดือดทำให้กรดที่ได้เหลือความเข้มข้นประมาณ 98.3% กรดความเข้มข้น 98% มีเสถียรภาพมากในการเก็บรักษา รูปแบบผลิตภัณฑ์นี้ของกรดจะถูกเรียกว่า กรดซัลฟิวริก เข้มข้น ("concentrated" sulfuric acid) ผลิตภัณฑ์ของ กรดซัลฟิวริก ที่ความเข้มข้นอื่นมีดังนี้:
- 33.5%, เรียก กรดแบตเตอรี่ (battery acid) ใช้ใน
- 62.18%, เรียก แชมเบอร์ (chamber) หรือ กรดปุ๋ย (fertilizer acid)
- 77.67%, เรียก โทเวอร์ (tower) หรือ กรดโกลเวอร์ (Glover acid)
- 98%, เรียก กรดซัลฟิวริก เข้มข้น (concentrated) (กรดซัลฟิวริก สามารถละลายผิวหนังชั้นนอกจนเหลือแต่กระดูกสบายๆภายใน3-5นาที และสามารถละลายกระดูกได้เช่นกันแต่จะช้ากว่าเนื้อเยื้อหรือผิวหนัง) และ สามารถพบได้ในเขตน้ำพุร้อน บางที่จุดจะมีความเข้มข้นสูง ซึ่งในอดีตเคยมีมนุษย์สูดดมอากาศที่ปนเปื้อนจนทำให้ถึงแก่ความตาย และเคยมีมนุษย์ตกไปในบ่อน้ำจนเสียชีวิตมากมาย ถึงแม้จะมีป้ายเตือนเช่นกัน
อ้างอิง
- Chenier, Philip J. Survey of Industrial Chemistry, pp 45-57. John Wiley & Sons, New York, 1987. .
- Greenwood, N.N. and A. Earnshaw. Chemistry of the Elements, pp 837-845. Pergamon Press, Oxford, UK, 1984. .
- Handbook of Chemistry and Physics, 71st edition, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, 1990.
- Khairallah, Amin A. Outline of Arabic Contributions to Medicine, chapter 10. Beirut, 1946.
- Haynes, William M. (2014). CRC Handbook of Chemistry and Physics (ภาษาอังกฤษ) (95 ed.). CRC Press. pp. 4–92. ISBN . สืบค้นเมื่อ 18 November 2018.
- NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0577". (NIOSH).
- Kemnitz, E.; Werner, C.; Trojanov, S. (15 November 1996). "Reinvestigation of Crystalline Sulfuric Acid and Oxonium Hydrogensulfate". Acta Crystallographica Section C Crystal Structure Communications. 52 (11): 2665–2668. doi:10.1107/S0108270196006749.
- Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A23. ISBN .
- "Sulfuric acid". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). (NIOSH).
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud krdkamathn hrux krdslfiwrik xngkvs sulfuric acid hrux sulphuric acid misutrekhmiwa H2SO4 epn mineral acid aek lalayidinnainthukkhwamekhmkhn khnphbody yabir Jabir Ibn Hayyan nkekhmichawxahrb phbwakrdslfiwrikmipraoychnmakmayaelaepnsarekhmithimikarphlitmakthisud rxngcakna inpi kh s 2001 thwolkphlitrwmknpraman 165 lantn sungmulkhapraman 320 000 lanbath 8 phnlandxllarshrth praoychnkhxngkrdkamathnidaek ichinkarphlitpuy krabwnkarphlitaer karsngekhraahekhmi ichepninaebtetxriaelakrabwnkarklnnamn krdkamathnmichuxedimkhux Zayt al Zaj hrux xxylxxfwitrixxl oil of vitriol krdslfiwrik Space filling model Ball and stick model S O bond length 142 2 pm S O bond length 157 4 pm O H bond length 97 pmchuxSulfuric acidchuxxun Oil of vitriol Hydrogen sulfateelkhthaebiynelkhthaebiyn CAS 7664 93 9 Y3D model rupphaphaebbottxbCHEBI 26836 YChEMBL572964 Yekhmsipedxr 1086 Y100 028 763231 639 5elkhxi E5132122D05963 Yphbekhm CID 1118WS5600000O40UQP6WCF YUN number 1830 EPA DTXSID5029683InChI 1S H2O4S c1 5 2 3 4 h H2 1 2 3 4 YKey QAOWNCQODCNURD UHFFFAOYSA N YInChI 1 H2O4S c1 5 2 3 4 h H2 1 2 3 4 Key QAOWNCQODCNURD UHFFFAOYACOS O O Okhunsmbtisutrekhmi H2SO4 sometimes expressed HO 2SO2mwlomelkul 98 079 g mollksnathangkayphaph Colorless viscous liquidklin Odorlesskhwamhnaaenn 1 8302 g cm3 liquidcudhlxmehlw 10 31 xngsaeslesiys 50 56 xngsafaerniht 283 46 ekhlwin cudeduxd 337 xngsaeslesiys 639 xngsafaerniht 610 ekhlwin When sulfuric acid is above 300 C 572 F 573 K it gradually decomposes to SO3 H2Olalayinna miscible exothermickhwamdnix 0 001 mmHg 20 C pKa1 2 8 pKa2 1 99ebskhwamhnud 26 7 20 C okhrngsrangokhrngsrangphluk monoclinicC2 ca 818 1 2 pm b 469 60 10 pm c 856 3 2 pma 90 b 111 39 3 g 90 Z 4xunhekhmi S 298 157 J mol K DfH 298 814 kJ molkhwamxntray xntrayH314P260 P264 P280 P301 P330 P331 P303 P361 P353 P304 P340 P305 P351 P338 P310 P321 P363 P405 P501NFPA 704 fire diamond 302W OXNon flammable TLV 15 mg m3 IDLH 1 mg m3 TWA 2 mg m3 STEL primanhruxkhwamekhmkhn LD LC LD50 2140 mg kg rat oral LC50 50 mg m3 guinea pig 8 hr 510 mg m3 rat 2 hr 320 mg m3 mouse 2 hr 18 mg m3 guinea pig LCLo 87 mg m3 guinea pig 2 75 hr US health exposure limits Permissible TWA 1 mg m3 Recommended TWA 1 mg m3 Immediate danger 15 mg m3exksarkhxmulkhwamplxdphy SDS sarprakxbxunthiekiywkhxngknthiekiywkhxng Hydrochloric acidNitric acidsarprakxbthiekiywkhxnghakmiidrabuepnxun khxmulkhangtnnikhuxkhxmulsar n phawamatrthanthi 25 C 100 kPa xangxingklxngkhxmulkhunsmbtithangekhmithungaemwaerasamarthphlitkrdslfiwrikkhwamekhmkhn 100 aetcamikarsuyesiy thicudeduxdthaihkrdthiidehluxkhwamekhmkhnpraman 98 3 krdkhwamekhmkhn 98 miesthiyrphaphmakinkarekbrksa rupaebbphlitphnthnikhxngkrdcathukeriykwa krdslfiwrik ekhmkhn concentrated sulfuric acid phlitphnthkhxng krdslfiwrik thikhwamekhmkhnxunmidngni 33 5 eriyk krdaebtetxri battery acid ichin 62 18 eriyk aechmebxr chamber hrux krdpuy fertilizer acid 77 67 eriyk othewxr tower hrux krdoklewxr Glover acid 98 eriyk krdslfiwrik ekhmkhn concentrated krdslfiwrik samarthlalayphiwhnngchnnxkcnehluxaetkraduksbayphayin3 5nathi aelasamarthlalaykradukidechnknaetcachakwaenuxeyuxhruxphiwhnng aela samarthphbidinekhtnaphurxn bangthicudcamikhwamekhmkhnsung sunginxditekhymimnusysuddmxakasthipnepuxncnthaihthungaekkhwamtay aelaekhymimnusytkipinbxnacnesiychiwitmakmay thungaemcamipayetuxnechnknxangxingChenier Philip J Survey of Industrial Chemistry pp 45 57 John Wiley amp Sons New York 1987 ISBN 0 471 01077 4 Greenwood N N and A Earnshaw Chemistry of the Elements pp 837 845 Pergamon Press Oxford UK 1984 ISBN 0 08 022057 6 Handbook of Chemistry and Physics 71st edition CRC Press Ann Arbor Michigan 1990 Khairallah Amin A Outline of Arabic Contributions to Medicine chapter 10 Beirut 1946 bthkhwamekhminiyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk Haynes William M 2014 CRC Handbook of Chemistry and Physics phasaxngkvs 95 ed CRC Press pp 4 92 ISBN 9781482208689 subkhnemux 18 November 2018 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0577 NIOSH Kemnitz E Werner C Trojanov S 15 November 1996 Reinvestigation of Crystalline Sulfuric Acid and Oxonium Hydrogensulfate Acta Crystallographica Section C Crystal Structure Communications 52 11 2665 2668 doi 10 1107 S0108270196006749 Zumdahl Steven S 2009 Chemical Principles 6th Ed Houghton Mifflin Company p A23 ISBN 978 0 618 94690 7 Sulfuric acid Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations IDLH NIOSH