ยะมะโมะโตะ ยะเอะโกะ

ในชื่อบุคคลญี่ปุ่นนี้นามสกุลคือ ยามาโมโตะ

ยามาโมโตะ ยาเอะ 山本 八重
ภาพวาดของยาเอะ
เกิด	1 ธันวาคม ค.ศ. 1845(1845-12-01) ญี่ปุ่น
เสียชีวิต	14 มิถุนายน ค.ศ. 1932(1932-06-14) (86 ปี) เกียวโต ญี่ปุ่น
ชื่ออื่น	นีจิมะ ยาเอะ (新島八重)
อาชีพ	พยาบาล

ยามาโมโตะ ยาเอะ (ญี่ปุ่น: 山本 八重; โรมาจิ: Yamamoto Yae, 1 ธันวาคม ค.ศ. 1845 - 14 มิถุนายน ค.ศ. 1932) หรือชื่อหลังแต่งงานคือ นีจิมะ ยาเอะ (ญี่ปุ่น: 新島 八重; โรมาจิ: Niijima Yae) เป็นสตรีที่มีช่วงชีวิตอยู่ในปลายยุคเอโดะหรือบากูมัตสึ จนถึงยุคเมจิ ชื่อของเธอบางครั้งยังถูกเรียกเป็น ยาเอโกะ (八重子) ด้วย

ยาเอะ เกิดเมื่อค.ศ. 1845 ที่ไอซุ (จังหวัดฟูกูชิมะ ประเทศญี่ปุ่นในปัจจุบัน) เป็นธิดาของซะมุไรยามาโมโตะ คมปาจิ (ญี่ปุ่น: 山本 権八; โรมาจิ: Yamamoto Konpachi) ผู้มีอาชีพเป็นครูสอนการยิงปืนอยู่ในไอซุ ตระกูลยามาโมโตะนี้อ้างการสืบเชื้อสายจาก (ญี่ปุ่น: 山本勘助; โรมาจิ: Yamamoto Kansuke) ทหารเอกคนสนิทของทาเกดะ ชิงเง็ง ยาเอะมีพี่ชายคือ ยามาโมโตะ คากูมะ (ญี่ปุ่น: 山本 覚馬; โรมาจิ: Yamamoto Kakuma) ในช่วงวัยเยาว์เธอมีความสนใจในการใช้อาวุธปืนซึ่งผิดแปลกไปจากสตรีในยุคสมัยเดียวกัน ต่อมาคากูมะผู้เป็นพี่ชายเดินทางไปศึกษาวิทยาการตะวันตกที่เมืองเอโดะ ได้แนะนำให้นางยาเอะรู้จักกับคาวาซากิ โชโนซูเกะ (ญี่ปุ่น: 川崎尚之助; โรมาจิ: Kawasaki Shōnosuke) ซึ่งเธอได้สมรสกับโชโนซูเกะเมื่อปี 1865

ในช่วงสงครามโบชิง (戊辰戦争) หลังจากที่เข้ายึดนครเอโดะได้แล้ว ทัพฝ่ายพระจักรพรรดิได้รุกคืบขึ้นมาทางเหนือ เข้าโจมตีเมืองไอซุอันเป็นฐานที่มั่นสำคัญของฝ่ายสนับสนุนโชกุน เกิดเป็น (会津戦争) ขึ้นในปี 1868 ยาเอะได้ตัดสินใจปลงผมแต่งตัวเป็นชายถือปืนเข้าร่วมรบในการปกป้อง (会津若松城) ในยุทธการครั้งนี้เมืองไอซุถูกทัพฝ่ายพระจักรพรรดิเข้ายึดครองในที่สุด คมปาจิบิดาของนางยาเอะเสียชีวิตในที่รบ และนายโชโนซูเกะผู้เป็นสามีถูกจับเป็นเชลยศึก

หลังจากสงครามแล้วยาเอะได้เดินทางไปยังเมืองเกียวโต เพื่อเยี่ยมและดูแลพี่ชายนายคากูมะซึ่งถูกกุมตัวในฐานะเชลยศึกอยู่ นางยาเอะได้พบกับนาย (ญี่ปุ่น: 新島 襄; โรมาจิ: Niijima Jō หรือ Joseph Hardy Neesima) มิชชันนารีชาวญี่ปุ่น นางยาเอะเข้ารีตคริสต์ศาสนาและสมรสใหม่กับนีจิมะเมื่อค.ศ. 1876 ยาเอะได้ร่วมกับนายนีจิมะผู้เป็นสามีในการก่อตั้งมหาวิทยาลัยโดชิชะ (同志社大学)

นายนีจิมะผู้เป็นสามีคนที่สองเสียชีวิตลงเมื่อค.ศ. 1890 หลังจากนั้นยาเอะได้ผันตนเองมาสู่ด้านการพยาบาลและเข้าทำงานใน (日本赤十字社) ในช่วงสงครามจีน-ญี่ปุ่นครั้งที่หนึ่ง (日清戦争) นางยาเอะได้เข้าทำงานที่เมืองฮิโรชิมะในฐานะนางพยาบาลช่วยเหลือทหารญี่ปุ่นที่ได้รับบาดเจ็บในสงคราม ด้วยคุณงามความชอบทำให้นางยาเอะได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนมงกุฎ (宝冠章) จากสมเด็จพระจักรพรรดิเมจิเมื่อค.ศ. 1896 ในค.ศ. 1904 นางยาเอะได้เข้าช่วยเหลือทหารบาดเจ็บอีกครั้งในสงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น

ยาเอะถึงแก่กรรมในปี 1932 ด้วยอายุ 86 ปี ที่เมืองเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น

อ้างอิง

1. Suzuki, Yukiko (1998), 闇はわれを阻まず-山本覚馬伝, Tokyo: Shogakukan,