ปลาที่พบในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา

ปลาที่พบในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นปลาที่พบได้ในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา อันเป็นลุ่มแม่น้ำหลักของประเทศในภาคกลางและภาคเหนือ ซึ่งปัจจุบันมีการค้นพบปลาในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยานี้แล้วไม่ต่ำกว่า 350 ชนิด นับเป็นอันดับ 2 รองจากลุ่มแม่น้ำโขง แต่ชนิดของปลาที่พบได้ในลุ่มแม่น้ำแห่งนี้เป็นชนิดเดียวกันกับปลาที่พบในลุ่มแม่น้ำโขงถึงร้อยละ 50

ปลาตะโกกหน้าสั้น (Albulichthys albuloides) ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) ซึ่งเป็นปลาที่พบได้เฉพาะแม่น้ำเจ้าพระยาที่เดียวเท่านั้น

แม่น้ำเจ้าพระยา

ดูบทความหลักที่ แม่น้ำเจ้าพระยา

แม่น้ำเจ้าพระยา เป็นแม่น้ำสายหลักของประเทศไทย โดยเฉพาะในที่ราบลุ่มภาคกลาง โดยมีจุดกำเนิดที่ทิวเขาอินทนนท์ในภาคเหนือและอีกหลายทิวเขา ซึ่งเป็นลำธารและน้ำตกบนภูเขา ก่อนจะไหลลงที่ราบเป็นแม่น้ำปิง, แม่น้ำยม, แม่น้ำวัง, แม่น้ำน่าน ก่อนที่จะไหลมารวมกันที่จังหวัดนครสวรรค์เป็นแม่น้ำเจ้าพระยา และไหลออกทะเลที่จังหวัดสมุทรปราการ

แม่น้ำเจ้าพระยามีความยาวประมาณ 372 กิโลเมตร ก่อให้เกิดเป็นที่ราบลุ่มและแควน้ำสาขารวมถึงพื้นที่ชุ่มน้ำมากมาย อาทิ แม่น้ำสะแกกรัง, แม่น้ำป่าสัก, แม่น้ำลพบุรี, แม่น้ำท่าจีน, กว๊านพะเยา, บึงบอระเพ็ด เป็นต้น ทำให้หลายชนิดเป็นปลาเฉพาะถิ่น และหลายชนิดก็เป็นปลาที่พบได้เฉพาะบริเวณนั้นหรือปลาท้องถิ่นเท่านั้น

ชนิดของปลา

(อาทิ)

ปลากระดูกอ่อน

• • ปลาฉลามหัวบาตร (Carcharhinus leucas) **ปลาอพยพ
• วงศ์ปลาฉนาก
  • ปลาฉนากจะงอยปากกว้าง (Pristis microdon) **ปลาอพยพ
• วงศ์ปลากระเบนธง
  • ปลากระเบนขาว (Himantura signifer)
  • ปลากระเบนบัว (Himantura bleekeri)
  • ปลากระเบนราหูน้ำจืด (Himantura chaophraya)
  • ปลากระเบนชายธง (Pastinachus sephen)

ปลากระดูกแข็ง

• วงศ์ปลากราย
  • ปลาตองลาย (Chitala blanchi)
  • ปลากราย (Chitala ornata)
  • ปลาฉลาด (Notopterus notopterus)
• วงศ์ปลาแมว
  • ปลาแมว (Setipinna melanochir)
• วงศ์ปลาหลังเขียว
  • ปลาตะลุมพุก (Tenualosa toli)
• วงศ์ปลาตะเพียน
  • ปลาแปบควาย (Paralaubuca spp.)
  • ปลาซิวอ้าว (Luciosoma bleekeri)
  • ปลาฝักพร้า (Macrochirichthys macrochirus) **ใกล้จะสูญพันธุ์
  • ปลาสะนาก (Raiamas guttatus)
  • ปลาซิวเจ้าฟ้า (Amblypharyngodon chulabhornae)
  • ปลาซิวหนวดยาว (Esomus metallicus)
  • ปลาซิวควาย (Rosbora tornieri)
  • ปลาซิวควายข้างเงิน (Rasbora argyrotaenia)
  • ปลากระโห้ (Catlocarpio siamensis) **ใกล้จะสูญพันธุ์
  • ปลายี่สก (Probarbus jullieni) **ใกล้จะสูญพันธุ์
  • ปลาเกล็ดถี่ (Thynnichthys thynnoides)
  • ปลาตะโกกหน้าสั้น (Albulichthys albuloides) **ปลาท้องถิ่นที่ใกล้จะสูญพันธุ์
  • ปลาตะกาก (Cosmochilus harmandi)
  • ปลาไส้ตันตาแดง (Cyclocheilichthys apogon)
  • ปลาตะโกก (Cyclocheilichthys enoplos)
  • ปลาไส้ตันตาขาว (Cyclocheilichthys repasson)
  • ปลาหางไหม้ (Balantiocheilus ambusticauda) **สูญพันธุ์แล้วจากธรรมชาติ เป็นปลาเฉพาะถิ่น
  • ปลาเสือข้างลาย (Puntius partipentazona)
  • ปลาแก้มช้ำ (Puntius orphoides)
  • ปลาน้ำฝายหลังดำ (Sikukia stejnegeri)
  • ปลาตะเพียน (Barbonymus gonionotus)
  • ปลาตะเพียนทอง (Barbonymus altus)
  • ปลากระแห (Barbonymus schwanenfeldi)
  • ปลาตะพาก (Hypsibarbus wetmorei)
  • ปลาปากหนวด (Hypsibarbus vernayi)
  • ปลาตะพากส้ม (Hypsibarbus malcolmi)
  • ปลาหนามหลัง (Mystacoleucus marginatus)
  • ปลากระมัง (Puntioplites proctozysron)
  • ปลาหว้าหน้านอ (Bangana behri)
  • ปลาหางบ่วง (Barbichthys nitidus)**ปลาท้องถิ่นที่ใกล้จะสูญพันธุ์
  • ปลาบัว (Labeo dyocheilus)
  • ปลาทรงเครื่อง (Epalzeorhynchos bicolor) **สูญพันธุ์แล้วจากธรรมชาติ เป็นปลาเฉพาะถิ่น
  • ปลากาดำ (Epalzeorhynchos chrysophekadion)
  • ปลากาแดง (Epalzeorhynchos frenatum)
  • ปลาสร้อยขาว (Henicorhynchus siamensis)
  • ปลาสร้อยน้ำเงิน (Cirrhinus jullieni)
  • ปลาแกง (Cirrhinus molitorella)
  • ปลานวลจันทร์น้ำจืด (Cirrhinus microlepis)
  • ปลาไน (Cyprinus carpio) **เป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่น
  • ปลานวลจันทร์เทศ (Cirrhinus cirrhosus) **เป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่น
  • ปลายี่สกเทศ (Labeo rohita) **เป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่น
  • ปลาสร้อยนกเขา (Osteochilus vittatus)
• วงศ์ปลาหมู
  • ปลารากกล้วย (Acanthopsis spp.)
  • ปลาหมูขาว (Yasuhikotakia modesta)
  • ปลาหมูค้อ (Yasuhikotakia morleti)
  • ปลาหมูน่าน (Yasuhikotakia nigrolineata)
• วงศ์ปลาค้อ
  • ปลาผีเสื้อติดหินน่าน (Hemimyzon nanensis) **เป็นปลาเฉพาะถิ่น
  • ปลาปล้องทองปรีดี (Schistura pridii) **เป็นปลาเฉพาะถิ่น
• วงศ์ปลาสร้อยน้ำผึ้ง
  • ปลาสร้อยน้ำผึ้ง (Gyrinocheilus aymonieri)
• วงศ์ปลากด
  • ปลาดุกมูน (Bagrichthys obscurus)
  • ปลากดเหลือง (Hemibagrus spp.)
  • ปลากดคัง (Hemibagrus wickioides)
  • ปลากดหม้อ (Hemibagrus wickii)
• วงศ์ปลาเนื้ออ่อน
  • ปลาคางเบือน (Belodontichthys truncatus)
  • ปลาก้างพระร่วง (Kryptopterus vitreolus)
  • ปลาน้ำเงิน (Micropogon apogon)
  • ปลาแดง (Micropogon bleekeri)
  • ปลาค้าวขาว (Wallago attu)
  • ปลาค้าวดำ (Wallago micropogon)
• วงศ์ปลาสวาย
  • ปลาสวายหนู (Helicophagus waandersii)
  • ปลาสวาย (Pangasianodon hypopthalmus)
  • ปลาสังกะวาดท้องคม (Pteropangasius pleurotaenia)
  • ปลาเทโพ (Pangasius larnaudii)
  • ปลาเทพา (Pangasius sanitwongsei) **ใกล้สูญพันธุ์อย่างวิกฤตในลุ่มแม่น้ำนี้
  • ปลาโมง (Pangasius conchophilus)
  • ปลาเผาะ (Pangasius bocourti)
  • ปลาสังกะวัง (Pangasius polyuranodon)
• วงศ์ปลาแค้
  • ปลาแค้วัว (Bagarius bagarius)
  • ปลาแค้ยักษ์ (Bagarius yarrelli)
  • ปลาแค้งู (Bagarius suchus)
  • ปลาค้างคาวดอยอินทนนท์ (Oreoglanis siamensis) **ปลาเฉพาะถิ่นและใกล้สูญพันธุ์
• วงศ์ปลาดุก
  • ปลาดุกด้าน (Clarias batrachus)
  • ปลาดุกอุย (Clarias macrocephalus)
  • ปลาดุกรัสเซีย (Clarias gariepinus) **ชนิดพันธุ์ต่างถิ่น
• วงศ์ปลากดทะเล
  • ปลาอุก (Hemipimelodus borneensis) **ปลาอพยพ
  • ปลากดหัวผาน (Tachysurus stormi) **ปลาอพยพและใกล้สูญพันธุ์
• วงศ์ปลาปิ่นแก้ว
  • ปลาดุกทะเล (Plotosus lineatus)
• วงศ์ปลาหวีเกศ
  • ปลาหวีเกศ (Platytropius siamensis) **เป็นปลาเฉพาะถิ่นและสูญพันธุ์ไปแล้ว
• วงศ์ปลากระทุงเหว
  • ปลากระทุงเหวเมือง (Xenentodon cancila)
• วงศ์ปลาเข็ม
  • ปลาเข็ม (Dermogenys pusilla)
• วงศ์ปลาหัวตะกั่ว
  • ปลาหัวตะกั่ว (Aplocheilus panchax)
• วงศ์ปลาแป้นแก้ว
  • ปลาแป้นแก้ว (Parambassis siamensis)
• วงศ์ปลาเสือตอ
  • ปลาเสือตอลายใหญ่ (Datnioides pulcher) **ใกล้สูญพันธุ์อย่างวิกฤต
• วงศ์ปลาจวด
  • ปลาม้า (Boesemania microlepis)
• วงศ์ปลากุเรา
  • ปลาหนวดพราหมณ์ (Polynemus paradiseus) **ปลาอพยพ
  • ปลาหนวดพราหมณ์หนวด 14 เส้น (Polynemus multifilis)
• วงศ์ปลาเสือพ่นน้ำ
  • ปลาเสือพ่นน้ำ (Toxotes chatareus)
  • ปลาเสือพ่นน้ำน้ำกร่อย (Toxotes jaculatrix)
  • ปลาเสือพ่นน้ำเกล็ดถี่ (Toxotes microlepis)
• วงศ์ปลาบู่
  • ปลาบู่หมาจู (Brachygobius spp.)
  • ปลาบู่รำไพ (Magilogobius rambaiae)
• วงศ์ปลาบู่ทราย
  • ปลาบู่ทราย (Oxyeleotris marmorata)
• วงศ์ปลาหมอ
  • ปลาหมอ (Anabas testudineus)
• วงศ์ปลาหมอช้างเหยียบ
  • ปลาดุมชี (Nandus oxythynchus)
  • ปลาหมอช้างเหยียบ (Pristolepis fasciatus)
• วงศ์ปลาหมอตาล
  • ปลาหมอตาล (Helostoma temminckii)
• วงศ์ปลากัด ปลากระดี่
  • ปลากระดี่มุก (Trichogaster leeri)
  • ปลากระดี่หม้อ (Trichogaster trichogaster)
  • ปลากระดี่นาง (Trichogaster microlepis)
  • ปลาสลิด (Trichogaster pectoralis)
  • ปลากัด (Betta spendens)
  • ปลากริมมุก (Trichopsis pumilus)
  • ปลาแรด (Osphronemus goramy)
• วงศ์ปลาช่อน
  • ปลาช่อน (Channa striata)
  • ปลาชะโด (Channa micropeltes)
  • ปลากระสง (Channa lucius)
  • ปลาก้าง (Channa limbata')
• วงศ์ปลาหมอสี**ชนิดพันธุ์ต่างถิ่น
  • ปลานิล (Oreochromis niloticus)
• วงศ์ปลาเหล็กใน
  • ปลาเหล็กใน (Indostomus crocodilus)
• วงศ์ปลาจิ้มฟันจระเข้
  • ปลาจิ้มฟันจระเข้ยักษ์ (Doryichthys boaja)
• วงศ์ปลาไหลนา
  • ปลาไหลนา (Monopterus albus)
  • ปลาไหลงู (Ophisternon bengalense)
• วงศ์ปลากระทิง
  • ปลาหลด (Macrognatus siamensis)
  • ปลากระทิง (Mastacembelus armatus)
  • ปลากระทิงไฟ (Mastacembelus erythrotaenia)
• วงศ์ปลาลิ้นหมา
  • ปลาใบไม้ (Brachirus harmandi)
  • ปลาลิ้นหมาน้ำจืด (Brachirus panoides)
• วงศ์ปลายอดม่วง
  • ปลายอดม่วงเกล็ดถี่ (Cynoglossus microlepis)
  • ปลายอดม่วงลาย (Cynoglossus fledmanni)
• วงศ์ปลาปักเป้าฟันสี่ซี่
  • ปลาปักเป้าทอง (Auriglobus modestus)
  • ปลาปักเป้าจุดส้ม (Tetraodon abei)
  • ปลาปักเป้าปากขวด (Tetraodon cambodgiensis)
  • ปลาปักเป้าดำ (Tetraodon cochinchinensis)

อ้างอิง

1. หนังสือปลาไทยคืนถิ่น ลุ่มน้ำเจ้าพระยา กรมประมง มีนาคม พ.ศ. 2553
2. หนังสือสารานุกรมปลาไทย โดย สุรศักดิ์ วงศ์กิตติเวชสกุล (กรุงเทพ, พ.ศ. 2540)

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกฤติ'เจ้าพระยา'ปลาไทยทยอยสูญ จากไทยโพสต์
• ชนิดของปลาที่สำรวจพบในแม่น้ำเจ้าพระยา ปี 2498 จำนวน 118 ชนิด