คุณาวุฒิ

วิจิตร คุณาวุฒิ หรือ คุณาวุฒิ (23 มกราคม พ.ศ. 2465 - 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2540) ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์และละคร) ประจำปี พ.ศ. 2530 เป็นคนเดียวที่ได้รับรางวัลตุ๊กตาทอง สาขาผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ติดต่อกัน 4 ปีซ้อน ระหว่างปี พ.ศ. 2505-2508 จนได้รับฉายาว่า เศรษฐีตุ๊กตาทอง

วิจิตร คุณาวุฒิ
ภาพวาดของ วิจิตร คุณาวุฒิ จากสูจิบัตรเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติกรุงเทพ 2548
สารนิเทศภูมิหลัง
ชื่อเกิด	วิจิตร คุณาวุฒิ
เกิด	23 มกราคม พ.ศ. 2465 จังหวัดฉะเชิงเทรา ประเทศสยาม
เสียชีวิต	31 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 (75 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	ทองปอนด์ คุณาวุฒิ
ศิลปินแห่งชาติ	พ.ศ. 2530 - สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์)
พระสุรัสวดี	ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2503 - มือโจร พ.ศ. 2507 - นางสาวโพระดก - คนภูเขา - ลูกอีสาน ผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2505 - สายเลือดสายรัก พ.ศ. 2506 - ดวงตาสวรรค์ พ.ศ. 2507 - นางสาวโพระดก พ.ศ. 2508 - เสน่ห์บางกอก - คนภูเขา - ลูกอีสาน
สุพรรณหงส์	ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2525 - ลูกอีสาน บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2525 - ลูกอีสาน ลำดับภาพ-ตัดต่อยอดเยี่ยม พ.ศ. 2525 - ลูกอีสาน
ฐานข้อมูล
IMDb
ThaiFilmDb

ประวัติ

วิจิตร คุณาวุฒิ เป็นศิษย์เก่าวชิราวุธวิทยาลัย สมรสกับ นางทองปอนด์ คุณาวุฒิ (โกมลภิส) มีบุตรชายคือ คณิต คุณาวุฒิ

วิจิตรเป็นนักเขียนและนักหนังสือพิมพ์ร่วมสมัยกับ ส. อาสนจินดา อิศรา อมันตกุล และประมูล อุณหธูป เคยมีผลงานเขียนเรื่องสั้นที่มีชื่อเสียง เรื่อง น้ำตาจำอวด และ โสเภณีร้องไห้ เริ่มมีชื่อเสียงจากในฐานะผู้กำกับภาพยนตร์จากผลงานกำกับเรื่อง มรสุมสวาท จากบทประพันธ์ของอิศรา อมันตกุล นำแสดงโดย ชนะ ศรีอุบล นางเอกชาวพม่า

ส่วนมาก วิจิตร คุณาวุฒิ มักจะนำนวนิยายชื่อดังมาสร้างเป็นภาพยนตร์ เช่น นวนิยายของ กฤษณา อโศกสิน ได้แก่ ดวงตาสวรรค์, น้ำเซาะทราย, ป่ากามเทพ และ เมียหลวง

วิจิตร คุณาวุฒิ ได้รับรางวัลกินรีเกียรติยศ "Lifetime Achievement Award" เพื่อเป็นการยกย่องเชิดชูเกียรติ ในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติกรุงเทพ 2548 (2005 Bangkok International Film Festival) เมื่อวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2548

ผลงาน

• ผารีซอ (2498)
• มรสุมสวาท (2499) - จากบทประพันธ์ของ อิศรา อมันตกุล
• ปรารถนาแห่งหัวใจ (2500)
• คู่ชีวิต (2501)
• รมดี (2501)
• เหนือมนุษย์ (2502)
• มือโจร (2504)
• กัลปังหา (2505)
• สายเลือด-สายรัก (2505)
• กัปตันเครียวฉลามเหล็ก (2506)
• จำเลยรัก (2506) - จากบทประพันธ์ของ ชูวงศ์ ฉายะจินดา
• คมแสนคม (2507)
• ดวงตาสวรรค์ (2507) - จากบทประพันธ์ของ กฤษณา อโศกสิน
• เดือนร้าว (2508)
• นางสาวโพระดก (2508) - จากบทประพันธ์ของ รพีพร
• เกิดเป็นหงส์ (2509)
• โนห์รา (2509) - ผลงานกำกับร่วมกับ เชิด ทรงศรี, ส.อาสนจินดา และ
• (2509) - กำกับร่วมกับ พันคำ และ ประกอบ แก้วประเสริฐ
• เสน่ห์บางกอก (2509) - จากบทละครวิทยุของ อาจินต์ ปัญจพรรค์
• คนเหนือคน (2510)
• ไทรโศก (2510) - จากบทประพันธ์ของ
• ดาวรุ่ง (2512)
• น้องรัก (2512)
• แม่ศรีไพร (2514) - จากบทประพันธ์เรื่อง ธาตุดิน ของ มาลัย ชูพินิจ
• หัวใจป่า (2515)
• น้ำเซาะทราย (2516)
• ป่ากามเทพ (2519)
• (2521)
• คนภูเขา (2522)
• ลูกอีสาน (2525) - จากบทประพันธ์ของ คำพูน บุญทวี
• ผู้หญิงคนนั้นชื่อบุญรอด (2528)
• เรือนแพ (2532)

• มือโจร (2504)
• ดวงตาสวรรค์ (2507)
• คมแสนคม (2507)
• นางสาวโพระดก (2508)
• น้ำเซาะทราย (2516)
• เมียหลวง (2521)
• ลูกอีสาน (2525)

รางวัล

รางวัลผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม

• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 5 ประจำปี พ.ศ. 2505 -
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 6 ประจำปี พ.ศ. 2506 - ดวงตาสวรรค์
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 7 ประจำปี พ.ศ. 2507 -
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 8 ประจำปี พ.ศ. 2508 - เสน่ห์บางกอกว้าวซ่า
• -
• - ลูกอีสาน
• รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2525 - ลูกอีสาน

รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม

• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2503 -
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 7 ประจำปี พ.ศ. 2507 - นางสาวโพระดก
• รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2522 - คนภูเขา (ได้รับรางวัล) , (เข้าชิง)
• รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี ครั้งที่ 6 ประจำปี พ.ศ. 2525 - ลูกอีสาน
• รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2525 - ลูกอีสาน

รางวัลบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม

• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 5 ประจำปี พ.ศ. 2505 - สายเลือดสายรัก
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 6 ประจำปี พ.ศ. 2506 - ดวงตาสวรรค์
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 7 ประจำปี พ.ศ. 2507 - คมแสนคม
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 8 ประจำปี พ.ศ. 2508 - เสน่ห์บางกอก
• รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี ครั้งที่ 1 ประจำปี พ.ศ. 2516-17 - น้ำเซาะทราย
• รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2522 - คนภูเขา
• รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2525 - ลูกอีสาน

รางวัลลำดับภาพยอดเยี่ยม

• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 5 ประจำปี พ.ศ. 2505 - สายเลือดสายรัก
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 7 ประจำปี พ.ศ. 2507 - คมแสนคม
• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 8 ประจำปี พ.ศ. 2508 - เดือนร้าว
• -
• รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2522 -

อ้างอิง

1. ณรงค์ จันทร์เรือง, คอลัมน์มิตรน้ำหมึก, มติชนสุดสัปดาห์ 22-28 มิถุนายน 2550 หน้า 64
2. 2005 Bangkok International Film Festival

แหล่งข้อมูลอื่น

• ประวัติของ วิจิตร คุณาวุฒิ 2007-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์ มูลนิธิหนังไทย