อิศรา อมันตกุล

อิศรา อมันตกุล (นามเดิม อิบรอฮีม อะมัน; 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2464 – 14 มีนาคม พ.ศ. 2512) เป็นนักเขียนและนักหนังสือพิมพ์ชาวไทย และเป็นนายกสมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทยคนแรก

อิศรา อมันตกุล
เกิด	อิบรอฮีม อะมัน 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2464 จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต	14 มีนาคม พ.ศ. 2512 (47 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
นามปากกา	นายอิสระ
อาชีพ	นักเขียน, นักข่าว, นักหนังสือพิมพ์
สัญชาติ	ไทย
คู่สมรส	สุพัณณา อมันตกุล (พ.ศ. 2498–2512)

ประวัติ

อิศราเกิดเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2464 เป็นบุตรคนที่ 4 ในจำนวน 10 คน ของมูฮัมหมัดซาเลย์ อะมัน กับวัน อมรทัต ครอบครัวเป็นชาวมุสลิมเชื้อสายอินเดีย สำเร็จชั้นประถมศึกษาจาก จังหวัดนครปฐม และสำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 8 จากโรงเรียนกรุงเทพคริสเตียน ในปี พ.ศ. 2472 โดยมีคะแนนในวิชาภาษาอังกฤษสูงสุดของประเทศ และสอบได้คะแนนเป็นอันดับที่ 1 ของนักเรียนทั่วประเทศในรุ่นนั้น ต่อมาได้ไปทำงานเป็นครูสอนภาษาอังกฤษ ร่วมกับคณะมิชชันนารี ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช ประมาณ 2 ปี จากนั้น ได้เดินทางไปยังประเทศใกล้เคียงอยู่ระยะหนึ่ง จึงเดินทางกลับเข้ากรุงเทพมหานคร

อิศราสมรสกับสุพัณณา อมันตกุล (นามเดิม สเริงรมย์ บุนนาค; พ.ศ. 2465 – 20 สิงหาคม 2557) ธิดาของพลโท กับคุณหญิงสุนีย์สาย บุนนาค (สกุลเดิม อมาตยกุล) ซึ่งเป็นนักแปลบทภาพยนตร์และพระคัมภีร์แก่คณะเยสุอิตที่บ้านเซเวียร์ แต่ไม่มีบุตรด้วยกัน อิศราถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2512 เวลา 15.15 น. ด้วยโรคมะเร็งที่ลิ้น หลังจากพักรักษาตัว ณ ตึกจงกลณี โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เป็นเวลาเกือบ 10 เดือน โดยฝังศพที่สุสานมัสยิดนูรุ้ลมูบีน (บ้านสมเด็จ) สี่แยกบ้านแขก

งานหนังสือพิมพ์

เริ่มงานหนังสือพิมพ์กับ กุหลาบ สายประดิษฐ์ และมาลัย ชูพินิจ ใน หนังสือพิมพ์สุภาพบุรุษ และ หนังสือพิมพ์ประชามิตร ตามลำดับ จากนั้น ได้ร่วมก่อตั้ง หนังสือพิมพ์สุวัณณภูมิ กับ เสนีย์ เสาวพงศ์ และ

ต่อมา ได้ย้ายไปทำงานในหนังสือพิมพ์อีกหลายฉบับ เช่น หนังสือพิมพ์บางกอกรายวัน (ผู้ก่อตั้ง) หนังสือพิมพ์เอกราช หนังสือพิมพ์พิมพ์ไทยเบื้องหลังข่าว หนังสือพิมพ์กิตติศัพท์ หนังสือพิมพ์ไทยใหม่ยุคใหม่ และ (หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ในปัจจุบัน)

เมื่อวันที่20 ตุลาคม พ.ศ. 2501 จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ กระทำรัฐประหารเป็นครั้งที่ 2 จากจอมพล ถนอม กิตติขจร หลังจากนั้นเพียง 1 วัน (21 ตุลาคม พ.ศ. 2501) หนังสือพิมพ์ส่วนใหญ่ถูกปิด นายอิศรา ในฐานะบรรณาธิการหนังสือพิมพ์บางกอกเดลิเมล์ รวมถึงบรรณาธิการ และนักหนังสือพิมพ์อีกหลายคน ถูกจับ ด้วยข้อหา มีการกระทำอันเป็นคอมมิวนิสต์ โดยถูกคุมขัง เป็นเวลา 5 ปี 10 เดือน ก็ถูกปล่อยตัว โดยไม่มีการส่งฟ้องศาล เมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2507 หลังจากนั้น เข้ารับตำแหน่ง ผู้ช่วยหัวหน้ากองบรรณาธิการ (หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ในปัจจุบัน) จนกระทั่งถึงแก่กรรม

นอกจากนี้อิศราได้รับเลือกให้เป็นนายกสมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทยคนแรก และดำรงตำแหน่งเป็นเวลา 3 ปี ติดต่อกัน (พ.ศ. 2499, พ.ศ. 2500 และ พ.ศ. 2501) และยังเป็นผู้ริเริ่มเปลี่ยนแปลงการจัดหน้าหนังสือพิมพ์ จากหน้าละ 7 เป็น 8 คอลัมน์ อีกด้วย

มูลนิธิ อิศรา อมันตกุล

มูลนิธิ อิศรา อมันตกุล

26 มีนาคม พ.ศ. 2512 สมาคมหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย, สมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทย และ ได้ประชุมร่วมกัน และมีมติให้จัดตั้ง “มูลนิธิ อิศรา อมันตกุล” เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่นายอิศรา จดทะเบียนก่อตั้งเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2514 โดยมี เป็นประธานมูลนิธิฯ คนแรก

โดยมีภารกิจสำคัญ ร่วมกับ สมาคมนักข่าวฯ จัดให้มีการประกาศรางวัลผลงานข่าวหนังสือพิมพ์ และภาพข่าวหนังสือพิมพ์ดีเด่น โดย สมาคมนักข่าวฯ เป็นฝ่ายแต่งตั้งคณะกรรมการตัดสิน จัดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2514 และมีพิธีมอบรางวัลครั้งแรก ในวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2516

นามปากกา

นามปากกา ของอิศรามีเป็นจำนวนมาก เช่น

นายอิสระ มะงุมมะงาหรา อโศก ธนุธร รติรมย์ เริง อภิรมย์ นที บุรีรัมย์

เริง กุลราช ทรงกลด กลางหาว พราย พิสดาร ดร.x XYZ แฟรงค์ ฟรีแมน เจดีย์ กลางแดด

ผลงานเขียน

นายอิศรา มีผลงานเรื่องสั้นหลายเรื่อง ก่อนจะทำงานหนังสือพิมพ์ และยังเขียนนวนิยายไว้เป็นจำนวนมาก

นวนิยาย

นักบุญ - คนบาป ฮาลิมาวกุนิง(เสือเหลือง) นาถยา สถาพรผู้กลับมา (นาถยา ภาคจบ) วีรบุรุษในหนังฬา ข้าจะไม่แพ้ ธรณีประลัย ไซง่อนพิศวาส ไซง่อนเสน่หา พยัคฆ์ร้ายไซง่อน ชุมทางดาวร้าย ลูกผู้ชายชื่อไอ้แผน

ท้ามัจจุราช มังกรมาเก๊า กิเลนเกาลูน มนุษย์สองชีพ ป่ามโนราห์ ร้อยชู้หรือจะสู้รุ่งรำแพน ควันปืนที่ธารกะปอร์ จูบฉันแล้วจงตายเสีย 108 แพศยา เขานั้นหรือ ชื่อจอม จัตุรัส (เดิมชื่อ ทิศตะวันออกตะวันตก) ชุดนักสืบพราย พิสดาร

เรื่องสั้น

พรและคำสาป ยุคทมิฬ หัวเราะและน้ำตา วายุภักษ์ปีกหัก เหตุเกิดบนแผ่นดิน

เพลงแห่งอิสรภาพ พระเจ้าคนละองค์ เขาตะโกนหานายกรัฐมนตรี เกลือก ว่าเราจะลืม เขาเลี้ยงงูพิษในใจ

สารคดี ยักษ์ตื่นในเอเชีย สตาลินผู้พิชิต เยี่ยมอยคุปต์

เรื่องแปล วัยรุ่นและพรหมจรรย์ วิชาการ Slang ไม่ใช่ของแสลง

อ้างอิง

1. อิศรา อมันตกุล นักเขียนและนักหนังสือพิมพ์คนสำคัญของไทย
2. อิศราที่รัก โดยสุพัณณา–สเริงรมย์ อมันตกุล (PDF). พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจสุพัณณา–สเริงรมย์ อมันตกุล (2465–2557) ณ วัดศิริพงษ์ธรรมนิมิต. 2557. p. 1.^[]
3. อิศราที่รัก โดยสุพัณณา–สเริงรมย์ อมันตกุล (PDF). พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจสุพัณณา–สเริงรมย์ อมันตกุล (2465–2557) ณ วัดศิริพงษ์ธรรมนิมิต. 2557. p. 3.^[]
4. วีรชน, มูลนิธิอิศรา. "ชีวประวัติบุคคลสำคัญ อิศรา อมันตกุล". นักหนังสือพิมพ์ประชาธิปไตย. สืบค้นเมื่อ 14 มีนาคม 2562. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
5. อิศรา อมันตกุล ต้นตำนานแห่งนักเขียน-นักหนังสือพิมพ์

แหล่งข้อมูลอื่น

• บทความ “อิศรา อมันตกุล ตัวตาย...แต่ชื่อยัง” (ตอนที่ 1) (ตอนจบ) 2006-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ในเว็บไซต์ สมาคมหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (เว็บไซต์)