โลกิยนิยม

โลกิยนิยม หรือ ฆราวาสนิยม (อังกฤษ: secularism) คือ แนวปรัชญาที่ว่าสถาบันการปกครอง สถาบันการเมือง หรือสถาบันในรูปอื่นควรจะดำเนินการปกครองที่เป็นอิสระจากการอำนาจการควบคุมของสถาบันศาสนา และหรือความเชื่อทางศาสนา

ในแง่หนึ่งสถาบันที่ดำเนินนโยบาย "โลกิยนิยม" จะเป็นสถาบันที่ยึดนโยบายดำรงความเป็นกลางในทางด้านความเชื่อทางศาสนาของประชาชนหรือผู้อยู่ใต้การปกครอง, ดำเนินการปกครองที่เป็นอิสระจากกฎและคำสอนหรือความเชื่อทางศาสนา, ไม่ใช้อำนาจตามหลักความเชื่อทางศาสนาในการบังคับประชาชน และไม่มีการมอบอภิสิทธิ์หรือให้การช่วยเหลือแก่สถาบันศาสนา ส่วนในอีกแง่หนึ่ง "โลกิยนิยม" หมายถึงมุมมองที่เกี่ยวกับกิจกรรมและการตัดสินใจของมนุษย์ โดยเฉพาะกิจกรรมและการตัดสินใจทางการเมือง ว่าควรตั้งอยู่บนพื้นฐานของข้อเท็จจริงโดยปราศจากอคติอันเนื่องมาจากอิทธิพลทางศาสนา

โลกิยนิยมในรูปแบบที่แท้จริงแล้วจะติเตียนความเป็นอนุรักษนิยมของศาสนา และมีความเห็นว่าศาสนาเป็นอุปสรรคต่อความก้าวหน้าของมนุษย์เพราะเป็นสิ่งที่เน้นความงมงายและ (dogma) เหนือเหตุผลและกระบวนการในสิ่งที่พิสูจน์ได้ (scientific method) พื้นฐานของปรัชญาโลกิยนิยมมาจากหลักการคิดของนักปรัชญากรีกและโรมัน เช่น จักรพรรดิมาร์กุส เอาเรลิอุส, ; จากผู้รู้รอบด้านของยุคทองของอิสลาม เช่น อิบน์ รุชด์; จากนักคิดของยุคเรืองปัญญา เช่น เดอนี ดีเดอโร, วอลแตร์, จอห์น ล็อก, เจมส์ แมดิสัน, ทอมัส เจฟเฟอร์สัน, ทอมัส เพน; และจาก (freethinkers) นักอไญยนิยม หรือนักอเทวนิยม เช่น เบอร์ทรันด์ รัสเซลล์,

ดูเพิ่ม

• โลกิยานุวัติ
• การแยกฝ่ายอาณาจักรออกจากฝ่ายศาสนจักร
• ประชาธิปไตยแนวเจฟเฟอร์สัน

อ้างอิง

1. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. พจนานุกรม ศัพท์มานุษยวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, 2561. 404 หน้า. หน้า 320. ISBN 
2. ราชบัณฑิตยสถาน. สารานุกรมประเทศในทวีปยุโรป ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2550. หน้า 345.
3. Kosmin, Barry A. "Contemporary Secularity and Secularism." Secularism & Secularity: Contemporary International Perspectives. Ed. Barry A. Kosmin and Ariela Keysar. Hartford, CT: Institute for the Study of Secularism in Society and Culture (ISSSC), 2007.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Secularism 101: Religion, Society, and Politics
• SecularSites
• Institute for the Study of Secularism in Society and Culture 2009-04-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• The Secular Student Alliance
• SSRC Blog on Secularism, Religion, and the Public Sphere
• National Secular Society (UK)