Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
บทความนี้อาจต้องการตรวจสอบต้นฉบับ ในด้านไวยากรณ์ รูปแบบการเขียน การเรียบเรียง คุณภาพ หรือการสะกด คุณสามารถช่วยพัฒนาบทความได้ |
จักรวรรดิทิเบต (ทิเบต: བོད་ཆེན་པོ, ไวลี: bod chen po, พินอินทิเบต: pö qen bo, แปลว่า "ทิเบตใหญ่") หรือ ถู่ปัว (จีน: 吐蕃; พินอิน: Tǔbō / Tǔfān) คือจักรวรรดิที่ปกครองพื้นที่แถบที่ราบสูงทิเบตตั้งแต่ช่วง ค.ศ. 618-842 และยังขยายอำนาจไปตลอดแถบภาคตะวันตกของจีน ไปจนถึงเอเชียกลางและเอเชียใต้ ก่อตั้งขึ้นโดยพระเจ้าซงแจ็นกัมโป แต่จักรวรรดิทิเบตก็ได้ล่มสลายลงหลังจากที่กษัตริย์องค์สุดท้ายคือพระเจ้าลังทาร์มาได้สิ้นพระชนม์เนื่องจากเกิดความขัดแย้งเรื่องผู้สืบทอดราชบัลลังก์ระหว่างลูกชายสองคนคือยุมแต็นกับเออซุง
จักรวรรดิทิเบต བོད་ཆེན་པོ Bod chen po | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ค.ศ. 618–ค.ศ. 842 | |||||||||||||
 ธงของพระเจ้าซงแจ็นกัมโป จักรพรรดิทิเบต (คริสต์ศตวรรษที่ 7) | |||||||||||||
 แผนที่จักรวรรดิทิเบตในช่วงสูงสุด (ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 8-ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 9) | |||||||||||||
| เมืองหลวง | ลาซา | ||||||||||||
| ภาษาทั่วไป | กลุ่มภาษาทิเบต | ||||||||||||
| ศาสนา | ศาสนาพุทธแบบทิเบต, บอน | ||||||||||||
| ความสัมพันธ์ทางครอบครัว | เผ่าเท็งกรี | ||||||||||||
| การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||||||||
| จักรพรรดิ | |||||||||||||
• 618–650 | ซงแจ็นกัมโป, จักรพรรดิองค์ที่ 33 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 650–655 | , จักรพรรดิองค์ที่ 34 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 655–676 | , จักรพรรดิองค์ที่ 35 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 676–704 | , จักรพรรดิองค์ที่ 36 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 680–743 | , จักรพรรดิองค์ที่ 37 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 753–797 | ชีซงเตแจ็น, จักรพรรดิองค์ที่ 38 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 797–799 | , จักรพรรดิองค์ที่ 39 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 800/804 – 815 | ชีเตซงแจ็น, จักรพรรดิองค์ที่ 40 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 815–838 | รัลปาแจ็น, จักรพรรดิองค์ที่ 41 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
• 838–842 | ลังทาร์มา, จักรพรรดิองค์ที่ 42 แห่งราชวงศ์ยาร์ลุง | ||||||||||||
| (หัวหน้ารัฐมนตรี) | |||||||||||||
• 652–667 | |||||||||||||
• 685–699 | |||||||||||||
• 782?–783 | |||||||||||||
• 783–796 | |||||||||||||
| ปันเช็นโป (หัวหน้าพระ) | |||||||||||||
• 798–? | (คนแรก) | ||||||||||||
• ?–838 | (คนสุดท้าย) | ||||||||||||
| ยุคประวัติศาสตร์ | ปลายสมัยโบราณ | ||||||||||||
• ก่อตั้ง | ค.ศ. 618 | ||||||||||||
• สิ้นสุด | ค.ศ. 842 | ||||||||||||
| พื้นที่ | |||||||||||||
| ประมาณ ค.ศ. 800 | 4,600,000 ตารางกิโลเมตร (1,800,000 ตารางไมล์) | ||||||||||||
| |||||||||||||
ประวัติศาสตร์
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
สังคม
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ดูเพิ่ม
หมายเหตุ
อ้างอิง
- (2006). "The Tibetan Empire, late eighth-early ninth centuries". The Tibetans. : . p. XX. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 March 2017. สืบค้นเมื่อ 8 August 2021 – โดยทาง .
- Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. สืบค้นเมื่อ 14 September 2016.
- (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". . 41 (3): 500. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
ข้อมูล
LaRocca, Donald J. Warriors of the Himalayas: Rediscovering the Arms and Armor of Tibet. (2006) Metropolitan Museum of Art. ISBN
- Beckwith, Christopher I. The Tibetan Empire in Central Asia: A History of the Struggle for Great Power among Tibetans, Turks, Arabs, and Chinese during the Early Middle Ages' (1987) Princeton University Press. ISBN
- Bushell, S. W. (1880), The Early History of Tibet. From Chinese Sources, Cambridge University Press
- Lee, Don Y. The History of Early Relations between China and Tibet: From Chiu t'ang-shu, a documentary survey (1981) Eastern Press, Bloomington, Indiana. ISBN
- Pelliot, Paul. Histoire ancienne du Tibet (1961) Librairie d'Amérique et d'orient, Paris
- Powers, John. History as Propaganda: Tibetan Exiles versus the People's Republic of China (2004) Oxford University Press. ISBN
- . . Manuscripts and Travellers: The Sino-Tibetan Documents of a Tenth-Century Buddhist Pilgrim (2011) Walter de Gruyter ISBN
- Stein, Rolf Alfred. Tibetan Civilization (1972) Stanford University Press. ISBN
- Walter, Michael L. (2009), Buddhism and Empire The Political and Religious Culture of Early Tibet, Brill
- Yamaguchi, Zuiho. (1996). “The Fiction of King Dar-ma’s persecution of Buddhism” De Dunhuang au Japon: Etudes chinoises et bouddhiques offertes à Michel Soymié. Genève : Librarie Droz S.A.
- Nie, Hongyin. 西夏文献中的吐蕃[]
อ่านเพิ่ม
- "The Early History of Tibet. From Chinese Sources" S. W. Bushell, The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, New Series, Vol. 12, No. 4 (Oct. 1880), pp. 435–541, Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland
แหล่งข้อมูลอื่น
![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ จักรวรรดิทิเบต
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamnixactxngkartrwcsxbtnchbb indaniwyakrn rupaebbkarekhiyn kareriyberiyng khunphaph hruxkarsakd khunsamarthchwyphthnabthkhwamid ckrwrrdithiebt thiebt བ ད ཆ ན པ iwli bod chen po phinxinthiebt po qen bo aeplwa thiebtihy hrux thupw cin 吐蕃 phinxin Tǔbō Tǔfan khuxckrwrrdithipkkhrxngphunthiaethbthirabsungthiebttngaetchwng kh s 618 842 aelayngkhyayxanaciptlxdaethbphakhtawntkkhxngcin ipcnthungexechiyklangaelaexechiyit kxtngkhunodyphraecasngaecnkmop aetckrwrrdithiebtkidlmslaylnghlngcakthikstriyxngkhsudthaykhuxphraecalngtharmaidsinphrachnmenuxngcakekidkhwamkhdaeyngeruxngphusubthxdrachbllngkrahwanglukchaysxngkhnkhuxyumaetnkbexxsungckrwrrdithiebt བ ད ཆ ན པ Bod chen pokh s 618 kh s 842thngkhxngphraecasngaecnkmop ckrphrrdithiebt khriststwrrsthi 7 aephnthickrwrrdithiebtinchwngsungsud playkhriststwrrsthi 8 tnkhriststwrrsthi 9 emuxnghlwnglasaphasathwipklumphasathiebtsasnasasnaphuththaebbthiebt bxnkhwamsmphnththangkhrxbkhrwephaethngkrikarpkkhrxngrachathipityckrphrrdi 618 650sngaecnkmop ckrphrrdixngkhthi 33 aehngrachwngsyarlung 650 655 ckrphrrdixngkhthi 34 aehngrachwngsyarlung 655 676 ckrphrrdixngkhthi 35 aehngrachwngsyarlung 676 704 ckrphrrdixngkhthi 36 aehngrachwngsyarlung 680 743 ckrphrrdixngkhthi 37 aehngrachwngsyarlung 753 797chisngetaecn ckrphrrdixngkhthi 38 aehngrachwngsyarlung 797 799 ckrphrrdixngkhthi 39 aehngrachwngsyarlung 800 804 815chietsngaecn ckrphrrdixngkhthi 40 aehngrachwngsyarlung 815 838rlpaaecn ckrphrrdixngkhthi 41 aehngrachwngsyarlung 838 842lngtharma ckrphrrdixngkhthi 42 aehngrachwngsyarlung hwhnarthmntri 652 667 685 699 782 783 783 796pnechnop hwhnaphra 798 khnaerk 838 khnsudthay yukhprawtisastrplaysmyobran kxtngkh s 618 sinsudkh s 842phunthipraman kh s 8004 600 000 tarangkiolemtr 1 800 000 tarangiml kxnhna thdipsngsung rachwngsthngprawtisastrswnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidsngkhmswnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidsingpradisththikhnphbkhxngckrwrrdithiebtekhruxngpndinephaaelakhwdthxngeka 1500 pi phbthisusaninxmotthwythithacakhinmonraaephnsngkasithxngthithadwytwxksrthwythxngaebbmihucbduephimxanackrnanecahmayehtuxangxing 2006 The Tibetan Empire late eighth early ninth centuries The Tibetans p XX ISBN 978 0 631 22574 4 cakaehlngedimemux 8 March 2017 subkhnemux 8 August 2021 odythang Turchin Peter Adams Jonathan M Hall Thomas D December 2006 East West Orientation of Historical Empires Journal of World Systems Research 12 2 222 ISSN 1076 156X subkhnemux 14 September 2016 September 1997 Expansion and Contraction Patterns of Large Polities Context for Russia 41 3 500 doi 10 1111 0020 8833 00053 JSTOR 2600793 khxmul LaRocca Donald J Warriors of the Himalayas Rediscovering the Arms and Armor of Tibet 2006 Metropolitan Museum of Art ISBN 0 300 11153 3 Beckwith Christopher I The Tibetan Empire in Central Asia A History of the Struggle for Great Power among Tibetans Turks Arabs and Chinese during the Early Middle Ages 1987 Princeton University Press ISBN 0 691 02469 3 Bushell S W 1880 The Early History of Tibet From Chinese Sources Cambridge University Press Lee Don Y The History of Early Relations between China and Tibet From Chiu t ang shu a documentary survey 1981 Eastern Press Bloomington Indiana ISBN 0 939758 00 8 Pelliot Paul Histoire ancienne du Tibet 1961 Librairie d Amerique et d orient Paris Powers John History as Propaganda Tibetan Exiles versus the People s Republic of China 2004 Oxford University Press ISBN 978 0 19 517426 7 Manuscripts and Travellers The Sino Tibetan Documents of a Tenth Century Buddhist Pilgrim 2011 Walter de Gruyter ISBN 978 3 11 022565 5 Stein Rolf Alfred Tibetan Civilization 1972 Stanford University Press ISBN 0 8047 0901 7 Walter Michael L 2009 Buddhism and Empire The Political and Religious Culture of Early Tibet Brill Yamaguchi Zuiho 1996 The Fiction of King Dar ma s persecution of Buddhism De Dunhuang au Japon Etudes chinoises et bouddhiques offertes a Michel Soymie Geneve Librarie Droz S A Nie Hongyin 西夏文献中的吐蕃 lingkesiy xanephim The Early History of Tibet From Chinese Sources S W Bushell The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland New Series Vol 12 No 4 Oct 1880 pp 435 541 Royal Asiatic Society of Great Britain and Irelandaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb ckrwrrdithiebt