Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
อาณาจักรน่านเจ้า หรือเจ้าทางใต้ (จีน: 南詔 Nánzhào; อี๋: ꂷꏂꌅ ma shy nzy) หรือจีนเรียกว่า สานสานโกวะ ตั้งขึ้นประมาณ พ.ศ. 1192 โดยพระเจ้าสีนุโล แห่ง ต่อมาพระเจ้าพีล่อโก๊ะได้รวบรวมเมืองต่าง ๆ ที่แยกกันตั้งอยู่เป็นอิสระ 6 แคว้นคือ (Mengshe;蒙舍) ม่งซุย (Mengsui;蒙嶲) (Langqiong;浪穹) (Dengtan;邆賧) (Shilang;施浪) และ ยู่ซี (Yuexi;越析) เข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกับเหม่งแซได้สำเร็จ ตั้งเป็นอาณาจักรใหม่ขึ้น เรียกว่า อาณาจักรน่านเจ้า ในยุคแรก ๆ นั้น น่านเจ้าก็มีสัมพันธ์กับรัฐรอบ ๆ ทั้งราชวงศ์ฝ่ายใต้ของจีน และแคว้นเล็กๆใน
น่านเจ้า | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| พ.ศ. 1281–พ.ศ. 1445 | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| เมืองหลวง | เอี๊ยงจูมี | ||||||||||||||||||
| การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||||||||||||||
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||||||||||||
• ก่อตั้ง | พ.ศ. 1281 | ||||||||||||||||||
• สิ้นสุด | พ.ศ. 1445 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
ในรัชกาลของจักรพรรดิถังเสวียนจง (พ.ศ. 1255–1299) ราชสำนักถังพยายามขยายอำนาจลงใต้ และมีการส่งกองทัพมาพิชิตอาณาจักรน่านเจ้า 2 ครั้งใหญ่ ๆ แต่กองทัพถังก็พ่ายแพ้ยับเยินกลับไป
พ.ศ. 1291 พระเจ้าโก๊ะล่อฝง ก็ทรงส่งกองทัพไปโจมตีราชวงศ์ถังบ้าง เพื่อขยายอำนาจ กองทัพน่านเจ้าประสบชัยชนะใหญ่ ๆ หลายครั้ง เพราะราชสำนักถังเริ่มอ่อนแอลง จวบจนเมื่อเกิดกบฏอันลู่ซานในช่วงปลายรัชสมัยของจักรพรรดิถังเสวียนจง กองทัพถังก็ต้องเจรจาและยอมรับอำนาจของพระเจ้าโก๊ะล่อฝงในแดนใต้
พ.ศ. 1372 กองทัพน่านเจ้าสามารถบุกลึกเข้าไปถึงใจกลางมณฑลเสฉวน และยึดเอาเฉิงตูเมืองหลวงของมณฑลมาได้ สร้างความพรั่นพรึงให้ราชสำนักถังมาก ภายหลังจากรัชสมัยของพระเจ้าโก๊ะล่อฝง น่านเจ้าก็ค่อย ๆ อ่อนแอลง แต่ก็ยังมีกษัตริย์ปกครองสืบต่อกันมาอีกหลายพระองค์ ทว่ากษัตริย์พระองค์ต่อ ๆ มามักตกอยู่ในวังวนของการชิงอำนาจระหว่างชนเผ่าต่าง ๆ ในอาณาจักร รวมถึงการแย่งชิงอำนาจของตระกูลขุนนาง จวบจนถึงปี พ.ศ. 1445 อาณาจักรน่านเจ้าก็ล่มสลายลง จากการก่อกบฏของชนเผ่าต่าง ๆ ในอาณาจักร ดินแดนยูนนานจึงกลายเป็นสุญญากาศทางอำนาจไปอีกหลายปี ก่อนที่ ต้วนซีผิง จะนำชาวเผ่าไป๋และเผ่าพันธมิตรลุกขึ้นรวบรวมดินแดนในยูนนานเป็นปึกแผ่นอีกครั้ง และก่อตั้งอาณาจักรใหม่ที่ชื่อว่า อาณาจักรต้าหลี่ ขึ้นมาแทนในปี พ.ศ. 1480
ในยุครุ่งเรืองนั้นอาณาจักรน่านเจ้า มีอาณาเขตกว้างขวาง คือเขตมณฑลยูนนานทั้งหมด รวมแคว้นสิบสองปันนาด้วย กล่าวคือ ทิศเหนือจดมณฑลเสฉวน ทิศใต้ จดพม่า ญวน ทิศตะวันออกจดดินแดน กวางสี ตังเกี๋ย ทิศตะวันตก จดพม่า ทิเบต มีกษัตริย์ปกครองอย่างเป็นอิสระไม่ขึ้นกับแคว้นใดได้ยาวนานหลายร้อยปี
บรรพบุรุษคนไทย
นักวิชาการทางประวัติศาสตร์ ภาษาศาสตร์ และมานุษยวิทยาในอดีต เคยมีแนวความคิดว่า คนในอาณาจักรน่านเจ้านั้นน่าจะเป็นคนไทยหรือบรรพบุรุษของคนไทยในยุคปัจจุบัน ทั้งนี้เนื่องจากอ้างอิงมาจากหลักฐานทางโบราณคดีของจีน อาทิ นักวิชาการชาวอเมริกัน, ดร. และ ศ.ดร.ประเสริฐ ณ นคร นักวิชาการชาวไทย ได้ข้อสรุปว่าเป็นถิ่นที่คนไทอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งต่อมาได้มีการผสมผสานระหว่างชาติพันธุ์อื่น และอพยพลงมาสู่ดินแดนสุวรรณภูมิอย่างในปัจจุบัน ซึ่งแนวความคิดนี้ได้รับการสนับสนุนจาก หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเมื่อคราวไปเยือนสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี พ.ศ. 2518
แต่ก็มีข้อแย้งเป็นจำนวนมากเช่นเดียวกัน อาทิ ศ. หรือ รวมทั้งนักวิชาการชาวไทย ดร. มีความเห็นว่าไม่น่าจะใช่เป็นคนไทย โดยอ้างว่าภาษาที่ใช้ในอาณาจักรน่านเจ้าที่ปรากฏในหนังสือหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่เขียนขึ้นใน มีลักษณะคล้ายภาษาในตระกูลทิเบต-พม่า มากกว่า และมีส่วนที่คล้ายภาษาไทยซึ่งจัดอยู่ในตระกูลภาษาขร้า-ไทน้อยมาก และวัฒนธรรมการเอาพยางค์สุดท้ายของพ่อมาตั้งเป็นชื่อพยางค์แรกของลูก เช่น พีล่อโก๊ะ เป็น โก๊ะล่อฝง ก็เป็นวัฒนธรรมร่วมกับวัฒนธรรมชาติพันธุ์ที่พูดภาษาตระกูลทิเบต-พม่า ด้วยเช่นกัน
แต่ในประเด็นนี้ ศ.ดร.ประเสริฐ ณ นคร ยังเห็นแย้งว่า ข้อพิสูจน์นี้ยังไม่หนักแน่นพอ เพราะระยะเวลาที่ผ่านไปหลายร้อยปี ธรรมเนียมบางอย่างอาจแปรเปลี่ยนไป โดย ศ.ดร.ประเสริฐ ยังไม่ยอมรับทั้งหมดว่า ผู้คนที่อาศัยอยู่ในอาณาจักรน่านเจ้ามิใช่คนไทย
กษัตริย์น่านเจ้า
- ราชวงศ์ต้าบอง (大蒙):
- พระเจ้าสีนุโล (細奴邏) ครองราชย์ ค.ศ. 649 – 674
- พระเจ้าโลเชงเยน (邏盛炎) หรือ พระเจ้าโลเชง (邏盛) ครองราชย์ ค.ศ. 674 – 712
- พระเจ้าเชงโลพี (盛邏皮) ครองราชย์ ค.ศ. 712 – 728
- พระเจ้าพีล่อโก๊ะ (皮邏閣, =ขุนบรม?) ครองราชย์ ค.ศ. 728 – 748
- พระเจ้าโก๊ะล่อฝง (閣羅鳳) ครองราชย์ ค.ศ. 748 – 779
- พระเจ้าอิมูซุน (異牟尋) ครองราชย์ ค.ศ. 779 – 808
- พระเจ้าซุนโก๊ะกวน (尋閣勸) ครองราชย์ ค.ศ. 808 – 809
- พระเจ้ากวนกุงเชง (勸龍晟) ครองราชย์ ค.ศ. 809 – 816
- พระเจ้ากวนลีเชง (勸利晟) ครองราชย์ ค.ศ. 816 – 823
- พระเจ้ากวนเฟงยู (勸豐祐) ครองราชย์ ค.ศ. 823 – 859
- ราชวงศ์ต้าหลี่ (大禮):
- พระเจ้าชิลุง (世隆) ครองราชย์ ค.ศ. 859 – 877
- ราชวงศ์ต้าห้องหมิน (大封民):
- พระเจ้าลุงชุน (隆舜) หรือ พระเจ้าฟะ (法) ครองราชย์ ค.ศ. 877 – 897
- พระเจ้าชุนวาเชง (舜化貞) ครองราชย์ ค.ศ. 897 – 902
อ้างอิง
- หมายเหตุอินโดจีน : "จากน่านเจ้ามาถึงแคว้นโยนก" 2007-06-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- [] สุทธิชัย หยุ่น, สารคดีชุด แม่น้ำโขง สายน้ำพยศ ตอนที่ 4 โดย เนชั่น แชนแนล: วันจันทร์ที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2552 ทางช่อง 9
- , และคณะ, ประวัติศาสตร์หนังสือแบบเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 หน้า 61-63, บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท.จำกัด (กรุงเทพมหานคร, พ.ศ. 2546)
- อาณาจักรน่านเจ้า: แผ่นดินบรรพบุรุษไทย?"
 | บทความประวัติศาสตร์นี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xanackrnaneca hruxecathangit cin 南詔 Nanzhao xi ꂷꏂꌅ ma shy nzy hruxcineriykwa sansanokwa tngkhunpraman ph s 1192 odyphraecasinuol aehng txmaphraecaphilxokaidrwbrwmemuxngtang thiaeykkntngxyuepnxisra 6 aekhwnkhux Mengshe 蒙舍 mngsuy Mengsui 蒙嶲 Langqiong 浪穹 Dengtan 邆賧 Shilang 施浪 aela yusi Yuexi 越析 ekhaepnxnhnungxnediywknkbehmngaesidsaerc tngepnxanackrihmkhun eriykwa xanackrnaneca inyukhaerk nn nanecakmismphnthkbrthrxb thngrachwngsfayitkhxngcin aelaaekhwnelkinnanecaph s 1281 ph s 1445emuxnghlwngexiyngcumikarpkkhrxngrachathipityprawtisastr kxtngph s 1281 sinsudph s 1445kxnhna thdipmngsuy xanackrtachangehx inrchkalkhxngckrphrrdithngeswiyncng ph s 1255 1299 rachsankthngphyayamkhyayxanaclngit aelamikarsngkxngthphmaphichitxanackrnaneca 2 khrngihy aetkxngthphthngkphayaephybeyinklbip ph s 1291 phraecaokalxfng kthrngsngkxngthphipocmtirachwngsthngbang ephuxkhyayxanac kxngthphnanecaprasbchychnaihy hlaykhrng ephraarachsankthngerimxxnaexlng cwbcnemuxekidkbtxnlusaninchwngplayrchsmykhxngckrphrrdithngeswiyncng kxngthphthngktxngecrcaaelayxmrbxanackhxngphraecaokalxfnginaednit ph s 1372 kxngthphnanecasamarthbuklukekhaipthungicklangmnthleschwn aelayudexaechingtuemuxnghlwngkhxngmnthlmaid srangkhwamphrnphrungihrachsankthngmak phayhlngcakrchsmykhxngphraecaokalxfng nanecakkhxy xxnaexlng aetkyngmikstriypkkhrxngsubtxknmaxikhlayphraxngkh thwakstriyphraxngkhtx mamktkxyuinwngwnkhxngkarchingxanacrahwangchnephatang inxanackr rwmthungkaraeyngchingxanackhxngtrakulkhunnang cwbcnthungpi ph s 1445 xanackrnanecaklmslaylng cakkarkxkbtkhxngchnephatang inxanackr dinaednyunnancungklayepnsuyyakasthangxanacipxikhlaypi kxnthi twnsiphing canachawephaipaelaephaphnthmitrlukkhunrwbrwmdinaedninyunnanepnpukaephnxikkhrng aelakxtngxanackrihmthichuxwa xanackrtahli khunmaaethninpi ph s 1480 inyukhrungeruxngnnxanackrnaneca mixanaekhtkwangkhwang khuxekhtmnthlyunnanthnghmd rwmaekhwnsibsxngpnnadwy klawkhux thisehnuxcdmnthleschwn thisit cdphma ywn thistawnxxkcddinaedn kwangsi tngekiy thistawntk cdphma thiebt mikstriypkkhrxngxyangepnxisraimkhunkbaekhwnididyawnanhlayrxypibrrphburuskhnithynkwichakarthangprawtisastr phasasastr aelamanusywithyainxdit ekhymiaenwkhwamkhidwa khninxanackrnanecannnacaepnkhnithyhruxbrrphburuskhxngkhnithyinyukhpccubn thngnienuxngcakxangxingmacakhlkthanthangobrankhdikhxngcin xathi nkwichakarchawxemrikn dr aela s dr praesrith n nkhr nkwichakarchawithy idkhxsrupwaepnthinthikhnithxasyxyuepncanwnmak sungtxmaidmikarphsmphsanrahwangchatiphnthuxun aelaxphyphlngmasudinaednsuwrrnphumixyanginpccubn sungaenwkhwamkhidniidrbkarsnbsnuncak hmxmrachwngskhukvththi praomch emuxkhrngdarngtaaehnngnaykrthmntriemuxkhrawipeyuxnsatharnrthprachachncininpi ph s 2518 aetkmikhxaeyngepncanwnmakechnediywkn xathi s hrux rwmthngnkwichakarchawithy dr mikhwamehnwaimnacaichepnkhnithy odyxangwaphasathiichinxanackrnanecathipraktinhnngsuxhlkthanthangprawtisastrthiekhiynkhunin milksnakhlayphasaintrakulthiebt phma makkwa aelamiswnthikhlayphasaithysungcdxyuintrakulphasakhra ithnxymak aelawthnthrrmkarexaphyangkhsudthaykhxngphxmatngepnchuxphyangkhaerkkhxngluk echn philxoka epn okalxfng kepnwthnthrrmrwmkbwthnthrrmchatiphnthuthiphudphasatrakulthiebt phma dwyechnkn aetinpraednni s dr praesrith n nkhr yngehnaeyngwa khxphisucnniyngimhnkaennphx ephraarayaewlathiphaniphlayrxypi thrrmeniymbangxyangxacaeprepliynip ody s dr praesrith yngimyxmrbthnghmdwa phukhnthixasyxyuinxanackrnanecamiichkhnithykstriynanecarachwngstabxng 大蒙 phraecasinuol 細奴邏 khrxngrachy kh s 649 674 phraecaolechngeyn 邏盛炎 hrux phraecaolechng 邏盛 khrxngrachy kh s 674 712 phraecaechngolphi 盛邏皮 khrxngrachy kh s 712 728 phraecaphilxoka 皮邏閣 khunbrm khrxngrachy kh s 728 748 phraecaokalxfng 閣羅鳳 khrxngrachy kh s 748 779 phraecaximusun 異牟尋 khrxngrachy kh s 779 808 phraecasunokakwn 尋閣勸 khrxngrachy kh s 808 809 phraecakwnkungechng 勸龍晟 khrxngrachy kh s 809 816 phraecakwnliechng 勸利晟 khrxngrachy kh s 816 823 phraecakwnefngyu 勸豐祐 khrxngrachy kh s 823 859 rachwngstahli 大禮 phraecachilung 世隆 khrxngrachy kh s 859 877 rachwngstahxnghmin 大封民 phraecalungchun 隆舜 hrux phraecafa 法 khrxngrachy kh s 877 897 phraecachunwaechng 舜化貞 khrxngrachy kh s 897 902xangxinghmayehtuxinodcin caknanecamathungaekhwnoynk 2007 06 15 thi ewyaebkaemchchin lingkesiy suththichy hyun sarkhdichud aemnaokhng saynaphys txnthi 4 ody enchn aechnaenl wncnthrthi 27 emsayn ph s 2552 thangchxng 9 aelakhna prawtisastrhnngsuxaebberiynchnmthymsuksapithi 5 hna 61 63 bristh xksrecriythsn xcth cakd krungethphmhankhr ph s 2546 ISBN 974 408 626 2 xanackrnaneca aephndinbrrphburusithy bthkhwamprawtisastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk