ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
บทความนี้ได้รับแจ้งให้ปรับปรุงหลายข้อ กรุณาช่วยปรับปรุงบทความ หรืออภิปรายปัญหาที่
|
โทมัส วูดโรว์ วิลสัน (อังกฤษ: Thomas Woodrow Wilson) เป็นรัฐบุรุษ นักกฎหมาย และนักวิชาการชาวอเมริกันผู้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐ คนที่ 28 ระหว่าง ค.ศ. 1913 ถึง 1921 สังกัดพรรคเดโมแครต วิลสันได้ดำรงตำแหน่งเป็นอธิการบดี และเป็นผู้ว่าการรัฐนิวเจอร์ซีย์คนที่ 34 ก่อนชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีใน ค.ศ. 1912 ขณะดำรงตำแหน่ง เขาได้ตรวจสอบกระบวนการความก้าวหน้าของนโยบายทางนิติบัญญัติที่หาตัวจับได้ยากจนกระทั่งโครงการสัญญาใหม่ใน ค.ศ. 1933 เขายังได้เป็นผู้นำพาประเทศเข้าสู่สงครามโลกครั้งที่หนึ่งใน ค.ศ. 1917 มีการก่อตั้งกลุ่มเคลื่อนไหวในนโยบายต่างประเทศชื่อ "นักลัทธิวิลสัน"
วูดโรว์ วิลสัน | |
---|---|
วิลสันในปีค.ศ. 1919 | |
ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา | |
ดำรงตำแหน่ง 4 มีนาคม ค.ศ. 1913 – 4 มีนาคม ค.ศ. 1921 (8 ปี 0 วัน) | |
รองประธานาธิบดี | โทมัส อาร์. มาร์แชลล์ |
ก่อนหน้า | วิลเลียม เอช. ทัฟต์ |
ถัดไป | วาร์เรน จี. ฮาร์ดิง |
ผู้ว่าการรัฐนิวเจอร์ซีย์ | |
ดำรงตำแหน่ง 17 มกราคม ค.ศ. 1911 – 1 มีนาคม ค.ศ. 1913 (2 ปี 43 วัน) | |
ก่อนหน้า | จอห์น แฟรงกลิน ฟอร์ต |
ถัดไป | เจมส์ ไฟรแมน ฟีเอเดอร์ |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | 28 ธันวาคม ค.ศ. 1856 รัฐเวอร์จิเนีย สหรัฐ |
เสียชีวิต | 3 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1924 (67 ปี) วอชิงตัน ดี.ซี. สหรัฐ |
ศาสนา | เพรสไบทีเรียน |
พรรคการเมือง | พรรคเดโมแครต |
คู่สมรส | เอลเลน แอ็กซัน (1885-1914) เอดิท บอลลิง เกลต์ (1915-1924) |
วิชาชีพ | นักการเมือง อาจารย์มหาวิทยาลัย |
ลายมือชื่อ | |
เขาเกิดในสทอนตัน รัฐเวอร์จิเนีย และใช้ชีวิตช่วงปฐมวัยในออกัสตา รัฐจอร์เจีย และโคลัมเบีย รัฐเซาท์แคโรไลนา ภายหลังสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกในสาขารัฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยจอนส์ฮอปกินส์ วิลสันประกอบอาชีพสอนที่โรงเรียนต่าง ๆ ก่อนเข้ารับตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยพรินซตัน ขณะดำรงตำแหน่งผู้ว่าการรัฐนิวเจอร์ซีย์ระหว่าง ค.ศ. 1911 ถึง 1913 วิลสันแตกหักกับหัวหน้าพรรคและเอาชนะกระบวนการการปฏิรูปก้าวหน้าหลายครั้ง ความสำเร็จของเขาในรัฐนิวเจอร์ซียทำให้เขามีชื่อเสียงระดับชาติในฐานะนักปฏิรูปหัวก้าวหน้า และเขาชนะการเสนอชื่อรับเลือกตั้งประธานาธิบดีที่การประชุมพรรคเดโมแครตแห่งชาติ ค.ศ. 1912 วิลสันชนะประธานาธิบดีวิลเลียม ฮาวเวิร์ด แทฟต์จากพรรคริพับลิกันในขณะนั้น และผู้รับสมัครอีกคนจากพรรคก้าวหน้าคือ ธีโอดอร์ โรสเวลต์ จนกลายเป็นชาวภาคใต้คนแรกที่ได้รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีนับตั้งแต่สมัยสงครามกลางเมืองอเมริกา วิลสัน อนุญาตให้มีการแบ่งแยกอย่างกว้างขวางภายใน ระบบราชการของรัฐบาลกลาง เขาขับไล่ชาวแอฟริกันอเมริกันจำนวนมากออกจากตำแหน่งของรัฐบาลกลาง และการคัดค้านทำให้เกิดการประท้วง วาระแรกของเขามุ่งเน้นไปที่การผ่านวาระภายใน ในตำแหน่งประธานาธิบดีวาระแรก วิลสันอุทิศให้แก่การผลักดันวาระเสรีภาพใหม่ (New Freedom) ที่เป็นความคิดก้าวหน้า เขาจัดความสำคัญอันดับแรกให้กับการผ่านรัฐบัญญัติรัษฎากร ค.ศ. 1913 ซึ่งลดพิกัดอัตราศุลกากรและริเริ่มภาษีเงินได้ของรัฐบาลกลาง ต่อมากฎหมายภาษีซึ่งดำเนินการในการเก็บภาษีอสังหาริมทรัพย์ของรัฐบาลกลาง และเพิ่มอัตราภาษีรายได้สูงสุดถึงร้อยละ 77 วิลสันยังควบคุมการผ่านรัฐบัญญัติธนาคารกลาง ซึ่งก่อตั้งระบบธนาคารกลางสหรัฐ เขาผ่านสองกฎหมายที่สำคัญคือ รัฐบัญญํติคณะกรรมาธิการการค้ากลาง (Federal Trade Commission Act) และรัฐบัญญัติป้องกันการผูกขาดเคลย์ตัน เพื่อวางระเบียบผลประโยชน์ธุรกิจขนาดใหญ่หรือทรัสต์ (trust)
เมื่อสงครามโลกครั้งที่หนึ่งอุบัติขึ้นใน ค.ศ. 1914 เขาดำเนินนโยบายเป็นกลาง เขาชนะการเลือกตั้งอีกสมัยอย่างเฉียดฉิวใน ค.ศ. 1916 โดยชนะ Charles Evans Hughes ผู้สมัครจากพรรครีพับลิกัน ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1917 วิลสันขออนุมัติรัฐสภาเพื่อประกาศสงครามต่อจักรวรรดิเยอรมันเพื่อตอบโต้นโยบายการสงครามเรือดำน้ำแบบไม่จำกัด ซึ่งรัฐสภายินยอม วิลสันให้มีการระดมพลยามสงครามแต่เขาอุทิศความพยายามส่วนใหญ่ให้แก่การต่างประเทศ โดยพัฒนาหลักการสิบสี่ข้อเป็นพื้นฐานสำหรับสันติภาพหลังสงคราม หลังจากฝ่ายสัมพันธมิตรชนะในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1918 วิลสันและผู้นำฝ่ายสัมพันธมิตรคนอื่น ๆ เข้าร่วมการประชุมสันติภาพปารีส ค.ศ. 1919 ที่วิลสันสนับสนุนการก่อตั้งองค์การระหว่างประเทศ ต่อมาสนธิสัญญาแวร์ซายได้นำเอาแนวคิดดังกล่าวก่อตั้งสันนิบาติชาติ แต่วิลสันไม่สามารถโน้มน้าววุฒิสภาสหรัฐให้ยอมให้สัตยาบันสนธิสัญญาหรืออนุญาตให้สหรัฐเข้าร่วมกับองค์การดังกล่าว วิลสันตั้งใจลงสมัครรับเลือกตั้งประธานาธิบดีสมัยที่สามแต่เกิดโรคหลอดเลือดสมองรุนแรงเสียก่อนในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1919 ทำให้เขาทุพพลภาพเสียเกือบตลอดวาระที่เหลือ เขาวางมือจากตำแหน่งทางการเมืองใน ค.ศ. 1921 และเสียชีวิตใน ค.ศ. 1924 ด้วยวัย 67 ปี นักวิชาการส่วนใหญ่ได้ให้อันดับแก่วิลสันว่าเป็นหนึ่งในประธานาธิบดีแห่งสหรัฐที่ดีกว่าค่าเฉลี่ย แม้ว่าเขาจะได้รับคำวิจารณ์อย่างรุนแรงสำหรับการกระทำของเขาเกี่ยวกับการแบ่งแยกทางเชื้อชาติ
อ้างอิง
- Arthur M. Schlesinger, Jr., "Rating the Presidents: From Washington to Clinton". Political Science Quarterly (1997). 112#2: 179–90.
- Schuessler, Jennifer (November 29, 2015). "Woodrow Wilson's Legacy Gets Complicated". The New York Times. สืบค้นเมื่อ August 29, 2016.
- Kazin, Michael (June 22, 2018). "Woodrow Wilson Achieved a Lot. So Why Is He So Scorned?". The New York Times. สืบค้นเมื่อ January 27, 2019.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Official White House biography 2006-05-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Woodrow Wilson: A Resource Guide from the Library of Congress
- Presidential Biography by Stanley L. Klos 2010-03-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Woodrow Wilson Presidential Library at His Birthplace Staunton, Virginia
- Boyhood Home of President Woodrow Wilson Augusta, GA
- Woodrow Wilson House Washington,DC
ก่อนหน้า | วูดโรว์ วิลสัน | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
วิลเลียม เอช. ทัฟต์ | ประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอเมริกา คนที่ 28 (4 มีนาคม ค.ศ. 1913 - 4 มีนาคม ค.ศ. 1921) | วาร์เรน จี. ฮาร์ดิง |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisudbthkhwamniidrbaecngihprbprunghlaykhx krunachwyprbprungbthkhwam hruxxphipraypyhathihnaxphipray bthkhwamniyngkhadaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxng othms wudorw wilsn xngkvs Thomas Woodrow Wilson epnrthburus nkkdhmay aelankwichakarchawxemriknphudarngtaaehnngprathanathibdishrth khnthi 28 rahwang kh s 1913 thung 1921 sngkdphrrkhedomaekhrt wilsniddarngtaaehnngepnxthikarbdi aelaepnphuwakarrthniwecxrsiykhnthi 34 kxnchnakareluxktngprathanathibdiin kh s 1912 khnadarngtaaehnng ekhaidtrwcsxbkrabwnkarkhwamkawhnakhxngnoybaythangnitibyytithihatwcbidyakcnkrathngokhrngkarsyyaihmin kh s 1933 ekhayngidepnphunaphapraethsekhasusngkhramolkkhrngthihnungin kh s 1917 mikarkxtngklumekhluxnihwinnoybaytangpraethschux nklththiwilsn wudorw wilsnwilsninpikh s 1919prathanathibdishrthxemrikadarngtaaehnng 4 minakhm kh s 1913 4 minakhm kh s 1921 8 pi 0 wn rxngprathanathibdiothms xar maraechllkxnhnawileliym exch thftthdipwarern ci hardingphuwakarrthniwecxrsiydarngtaaehnng 17 mkrakhm kh s 1911 1 minakhm kh s 1913 2 pi 43 wn kxnhnacxhn aefrngklin fxrtthdipecms ifraemn fiexedxrkhxmulswnbukhkhlekid28 thnwakhm kh s 1856 rthewxrcieniy shrthesiychiwit3 kumphaphnth kh s 1924 67 pi wxchingtn di si shrthsasnaephrsibthieriynphrrkhkaremuxngphrrkhedomaekhrtkhusmrsexleln aexksn 1885 1914 exdith bxlling eklt 1915 1924 wichachiphnkkaremuxng xacarymhawithyalylaymuxchux ekhaekidinsthxntn rthewxrcieniy aelaichchiwitchwngpthmwyinxxksta rthcxreciy aelaokhlmebiy rthesathaekhorilna phayhlngsaerckarsuksaradbpriyyaexkinsakharthsastrcakmhawithyalycxnshxpkins wilsnprakxbxachiphsxnthiorngeriyntang kxnekharbtaaehnngxthikarbdimhawithyalyphrinstn khnadarngtaaehnngphuwakarrthniwecxrsiyrahwang kh s 1911 thung 1913 wilsnaetkhkkbhwhnaphrrkhaelaexachnakrabwnkarkarptirupkawhnahlaykhrng khwamsaerckhxngekhainrthniwecxrsiythaihekhamichuxesiyngradbchatiinthanankptiruphwkawhna aelaekhachnakaresnxchuxrbeluxktngprathanathibdithikarprachumphrrkhedomaekhrtaehngchati kh s 1912 wilsnchnaprathanathibdiwileliym hawewird aethftcakphrrkhriphblikninkhnann aelaphurbsmkhrxikkhncakphrrkhkawhnakhux thioxdxr orsewlt cnklayepnchawphakhitkhnaerkthiidrbeluxktngepnprathanathibdinbtngaetsmysngkhramklangemuxngxemrika wilsn xnuyatihmikaraebngaeykxyangkwangkhwangphayin rabbrachkarkhxngrthbalklang ekhakhbilchawaexfriknxemrikncanwnmakxxkcaktaaehnngkhxngrthbalklang aelakarkhdkhanthaihekidkarprathwng waraaerkkhxngekhamungennipthikarphanwaraphayin intaaehnngprathanathibdiwaraaerk wilsnxuthisihaekkarphlkdnwaraesriphaphihm New Freedom thiepnkhwamkhidkawhna ekhacdkhwamsakhyxndbaerkihkbkarphanrthbyytirsdakr kh s 1913 sungldphikdxtrasulkakraelarierimphasienginidkhxngrthbalklang txmakdhmayphasisungdaeninkarinkarekbphasixsngharimthrphykhxngrthbalklang aelaephimxtraphasirayidsungsudthungrxyla 77 wilsnyngkhwbkhumkarphanrthbyytithnakharklang sungkxtngrabbthnakharklangshrth ekhaphansxngkdhmaythisakhykhux rthbyytikhnakrrmathikarkarkhaklang Federal Trade Commission Act aelarthbyytipxngknkarphukkhadekhlytn ephuxwangraebiybphlpraoychnthurkickhnadihyhruxthrst trust emuxsngkhramolkkhrngthihnungxubtikhunin kh s 1914 ekhadaeninnoybayepnklang ekhachnakareluxktngxiksmyxyangechiydchiwin kh s 1916 odychna Charles Evans Hughes phusmkhrcakphrrkhriphblikn ineduxnemsayn kh s 1917 wilsnkhxxnumtirthsphaephuxprakassngkhramtxckrwrrdieyxrmnephuxtxbotnoybaykarsngkhrameruxdanaaebbimcakd sungrthsphayinyxm wilsnihmikarradmphlyamsngkhramaetekhaxuthiskhwamphyayamswnihyihaekkartangpraeths odyphthnahlkkarsibsikhxepnphunthansahrbsntiphaphhlngsngkhram hlngcakfaysmphnthmitrchnaineduxnphvscikayn kh s 1918 wilsnaelaphunafaysmphnthmitrkhnxun ekharwmkarprachumsntiphaphparis kh s 1919 thiwilsnsnbsnunkarkxtngxngkhkarrahwangpraeths txmasnthisyyaaewrsayidnaexaaenwkhiddngklawkxtngsnnibatichati aetwilsnimsamarthonmnawwuthisphashrthihyxmihstyabnsnthisyyahruxxnuyatihshrthekharwmkbxngkhkardngklaw wilsntngiclngsmkhrrbeluxktngprathanathibdismythisamaetekidorkhhlxdeluxdsmxngrunaerngesiykxnineduxntulakhm kh s 1919 thaihekhathuphphlphaphesiyekuxbtlxdwarathiehlux ekhawangmuxcaktaaehnngthangkaremuxngin kh s 1921 aelaesiychiwitin kh s 1924 dwywy 67 pi nkwichakarswnihyidihxndbaekwilsnwaepnhnunginprathanathibdiaehngshrththidikwakhaechliy aemwaekhacaidrbkhawicarnxyangrunaerngsahrbkarkrathakhxngekhaekiywkbkaraebngaeykthangechuxchatixangxingArthur M Schlesinger Jr Rating the Presidents From Washington to Clinton Political Science Quarterly 1997 112 2 179 90 Schuessler Jennifer November 29 2015 Woodrow Wilson s Legacy Gets Complicated The New York Times subkhnemux August 29 2016 Kazin Michael June 22 2018 Woodrow Wilson Achieved a Lot So Why Is He So Scorned The New York Times subkhnemux January 27 2019 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb wudorw wilsn Official White House biography 2006 05 04 thi ewyaebkaemchchin Woodrow Wilson A Resource Guide from the Library of Congress Presidential Biography by Stanley L Klos 2010 03 16 thi ewyaebkaemchchin Woodrow Wilson Presidential Library at His Birthplace Staunton Virginia Boyhood Home of President Woodrow Wilson Augusta GA Woodrow Wilson House Washington DCkxnhna wudorw wilsn thdipwileliym exch thft prathanathibdiaehngshrthxemrika khnthi 28 4 minakhm kh s 1913 4 minakhm kh s 1921 warern ci harding bthkhwamchiwprawtiniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk