Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| มะลิ | |
|---|---|
 | |
| มะลิลา (Jasminum sambac) | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Asterids |
| อันดับ: | Lamiales |
| วงศ์: | Oleaceae |
| เผ่า: | |
| สกุล: | Jasminum L. () |
| ชนิดต้นแบบ | |
| L. | |
| สปีชีส์ | |
แหล่งข้อมูล: ING, CPN, UNIPROT | |
มะลิ เป็นไม้พุ่มหรือไม้เถาในวงศ์มะลิ มีประมาณ 200 ชนิด มีถิ่นกำเนิดในพื้นที่เขตร้อนและกึ่งเขตร้อนในแถบทวีปยุโรป เอเชีย และแอฟริกา ลักษณะดอกและกลิ่นมีความแตกต่างกันไปตามแต่ละชนิดหรือพันธุ์
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
มะลิมีทั้งชนิดไม้ผลัดใบและไม้ไม่ผลัดใบที่ลำต้นตั้งตรงหรือกางออก หรือเป็นไม้พุ่มและ ใบเรียงใบแบบตรงข้ามหรือเรียงใบแบบสลับ สามารถเป็นใบเดี่ยว มีสามใบ หรือเป็นแบบขนนก ดอกมีเส้นผ่านศูนย์กลางราว 2.5 ซm (0.98 in) มีสีขาวหรือเหลือง บางชนิดมีสีแดงเรื่อ ดอกแบบช่อกระจุก หนึ่งกระจุกมีอย่างน้อยสามดอก บางชนิดเป็นดอกเดี่ยวที่ปลายแขนง แต่ละดอกมี 4 - 9 กลีบดอก มี 2 ช่อง และ 1 - 4 ออวุล มีเกสรเพศผู้ที่มีก้านชูอับเรณูสั้นๆ 2 เกสร ใบประดับรูปแถบหรือรูปไข่ วงกลีบเลี้ยงรูประฆัง ดอกมีกลิ่นหอม ผลแบบเบอร์รี เปลี่ยนเป็นสีดำเมื่อสุก
จำนวนโครโมโซมพื้นฐานของสกุลคือ 13 สปีชีส์ส่วนมากเป็น diploid (2n=26) อย่างไรก็ตาม ยังมี (จำนวนโครโมโซมมากกว่าปกติ) ปรากฏอยู่ในธรรมชาติ โดยเฉพาะใน Jasminum sambac (2n=39), (2n=52), (2n=39), และ (2n=52)
การกระจายพันธุ์และถิ่นอาศัย
มะลิมีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนในพื้นที่ทวีปเอเชีย, ทวีปแอฟริกา, และออสตราเลเซีย มีประมาณ 200 ชนิด มีเพียงชนิดเดียวที่มีถิ่นกำเนิดในยุโรป มีศูนย์กลางความหลากหลายในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
แม้ว่าจะไม่มีถิ่นกำเนิดในยุโรป มะลิหลายชนิดได้ปรับตัวกลายเป็นพืชพื้นถิ่นในแถบเมดิเตอร์เรเนียน เช่น มะลิสเปน (Jasminum grandiflorum) ที่มีถิ่นกำเนิดจากประเทศอิหร่านและทางตะวันตกของเอเชียใต้ และปัจจุบันได้กลายเป็นพืชท้องถิ่นในคาบสมุทรไอบีเรีย
(บางครั้งถูกเข้าใจผิดเป็นมะลิบราซิล) และ (Gold Coast Jasmine) เป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่รุกรานในรัฐฮาวายและรัฐฟลอริดา เป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่รุกรานในประเทศออสเตรเลียเช่นกัน
อนุกรมวิธาน
สปีชีส์ภายใต้สกุล Jasminum จัดอยู่ภายใต้เผ่า ของวงศ์ OleaceaeJasminum แบ่งเป็น 5 หมู่ ประกอบด้วย Alternifolia, Jasminum, Primulina, Trifoliolata, และ Unifoliolata ชื่อสกุลกลายมาจากคำว่า Yasameen ("ของขวัญจากพระเจ้า") ในภาษาเปอร์เซียมาเป็นภาษาอาหรับและภาษาละติน
สปีชีส์
ประกอบด้วย:
- Hochst. ex DC.
– forest jasmine - J. adenophyllum Wall.
– bluegrape jasmine, pinwheel jasmine, princess jasmine - Vahl
- (L.) Willd.
- J. auriculatum Vahl
– Indian hasmine, needle-flower jasmine - L.
- Forrest & Diels
– red jasmine - Vahl
– Gold Coast jasmine - G.Forst.
- Wall.
- Knobl.
- J. elongatum (P.J.Bergius) Willd.
- Bunge
- Vell.
- L.
- J. grandiflorum L.
– Catalonian jasmine, jasmin odorant, royal jasmine, Spanish jasmine - L.
– Italian jasmine, Italian yellow jasmine - Roxb.
- Hance
– Japanese jasmine, primrose jasmine, yellow jasmine - (Burm.f.) Andrews
– Indian jasmine, star jasmine, winter jasmine - Hochst.
– starry wild jasmine - Lour.
- C.B.Clarke
- Lindl.
– winter jasmine - L.
– yellow jasmine - L.
– common jasmine, jasmine, jessamine, poet's jasmine, summer jasmine, white jasmine - Dunn
– dwarf jasmine - Franch.
- J. sambac (L.) Aiton
– Arabian jasmine, Sambac jasmine - G.Forst.
- Hemsl.
- W.W.Sm.
- Blume
- Willd.
- Hemsl.
ความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมและชนชาติ
เนื่องจากมะลิมีหลายพันธุ์ และขึ้นอยู่ในภูมิภาคเอเชีย มะลิจึงมีความสำคัญต่อวัฒนธรรมของชนชาติต่างๆ ในแถบเอเชียใต้ และตะวันออกเฉียงใต้
- คนไทยนิยมนำดอกมะลิมาใช้ลอยน้ำเย็นเพื่อดื่ม ตกแต่ง ร้อยเป็นมาลัยบูชาพระ และทำเครื่องหอม นอกจากนี้มะลิยังเป็นสัญลักษณ์ของวันแม่ด้วยมีสีขาวบริสุทธิ์ ส่งกลิ่นหอมได้ไกลและได้นาน อีกทั้งยังออกดอกได้ตลอดทั้งปี โดยตีความเปรียบกับความรักบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลูกไม่เสื่อมคลาย
- มะลิ (melati putih) เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศอินโดนีเซีย
- มะลิฉัตร หรือ มะลิลา (Arabian jasmine) เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศฟิลิปปินส์
อ้างอิง
- http://botany.si.edu/ing/INGsearch.cfm?searchword=Jasminum
- http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=116771
- http://beta.uniprot.org/taxonomy/4147
- A.K. Singh (2006). Flower Crops: Cultivation and Management. New India Publishing. pp. 193–205. ISBN .
- H. Panda (2005). . National Institute Of Industrial Research. p. 220. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-12-07. สืบค้นเมื่อ 2014-09-29.
- Ernst Schmidt, Mervyn Lötter, & Warren McCleland (2002). Trees and shrubs of Mpumalanga and Kruger National Park. Jacana Media. p. 530. ISBN .
{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list () - Jasminum @ EFloras.org.
- "Jasminum fluminense". PLANTS Database. USDA.
- "Jasminum dichotomum". PLANTS Database. USDA.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-04. สืบค้นเมื่อ 2014-09-29.
- "jasmine, -in, jessamine, -in", OED
- "jasmine." Webster's Third New International Dictionary, Unabridged. Merriam-Webster, 2002.
- Metcalf, 1999, p. 123.
- . . Taxonomy for Plants. National Germplasm Resources Laboratory, : USDA, , National Genetic Resources Program. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-24. สืบค้นเมื่อ October 19, 2012.
- "วิเคราะห์คอลัมนิสต์ 12 08 58". ฟ้าวันใหม่. 12 August 2015. สืบค้นเมื่อ 13 August 2015.
แหล่งข้อมูลอื่น
 | บทความพีชนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
malimalila Jasminum sambac karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Eudicotsimidcdladb Asteridsxndb Lamialeswngs Oleaceaeepha skul Jasminum L chnidtnaebbL spichismimakkwa 200 chnid du aehlngkhxmul ING CPN UNIPROT mali epnimphumhruximethainwngsmali mipraman 200 chnid mithinkaenidinphunthiekhtrxnaelakungekhtrxninaethbthwipyuorp exechiy aelaaexfrika lksnadxkaelaklinmikhwamaetktangkniptamaetlachnidhruxphnthulksnathangphvkssastrmalimithngchnidimphldibaelaimimphldibthilatntngtrnghruxkangxxk hruxepnimphumaela iberiyngibaebbtrngkhamhruxeriyngibaebbslb samarthepnibediyw misamib hruxepnaebbkhnnk dxkmiesnphansunyklangraw 2 5 sm 0 98 in misikhawhruxehluxng bangchnidmisiaedngerux dxkaebbchxkracuk hnungkracukmixyangnxysamdxk bangchnidepndxkediywthiplayaekhnng aetladxkmi 4 9 klibdxk mi 2 chxng aela 1 4 xxwul mieksrephsphuthimikanchuxbernusn 2 eksr ibpradbrupaethbhruxrupikh wngklibeliyngruprakhng dxkmiklinhxm phlaebbebxrri epliynepnsidaemuxsuk canwnokhromosmphunthankhxngskulkhux 13 spichisswnmakepn diploid 2n 26 xyangirktam yngmi canwnokhromosmmakkwapkti praktxyuinthrrmchati odyechphaain Jasminum sambac 2n 39 2n 52 2n 39 aela 2n 52 karkracayphnthuaelathinxasymalimithinkaenidinekhtrxnaelakungekhtrxninphunthithwipexechiy thwipaexfrika aelaxxstraelesiy mipraman 200 chnid miephiyngchnidediywthimithinkaenidinyuorp misunyklangkhwamhlakhlayinexechiyitaelaexechiytawnxxkechiyngit aemwacaimmithinkaenidinyuorp malihlaychnididprbtwklayepnphuchphunthininaethbemdietxrereniyn echn malisepn Jasminum grandiflorum thimithinkaenidcakpraethsxihranaelathangtawntkkhxngexechiyit aelapccubnidklayepnphuchthxngthininkhabsmuthrixbieriy bangkhrngthukekhaicphidepnmalibrasil aela Gold Coast Jasmine epnchnidphnthutangthinthirukraninrthhawayaelarthflxrida epnchnidphnthutangthinthirukraninpraethsxxsetreliyechnknxnukrmwithanspichisphayitskul Jasminum cdxyuphayitepha khxngwngs OleaceaeJasminum aebngepn 5 hmu prakxbdwy Alternifolia Jasminum Primulina Trifoliolata aela Unifoliolata chuxskulklaymacakkhawa Yasameen khxngkhwycakphraeca inphasaepxresiymaepnphasaxahrbaelaphasalatin spichis prakxbdwy Hochst ex DC forest jasmine J adenophyllum Wall bluegrape jasmine pinwheel jasmine princess jasmine Vahl L Willd J auriculatum Vahl Indian hasmine needle flower jasmine L Forrest amp Diels red jasmine Vahl Gold Coast jasmine G Forst Wall Knobl J elongatum P J Bergius Willd Bunge Vell L J grandiflorum L Catalonian jasmine jasmin odorant royal jasmine Spanish jasmine L Italian jasmine Italian yellow jasmine Roxb Hance Japanese jasmine primrose jasmine yellow jasmine Burm f Andrews Indian jasmine star jasmine winter jasmine Hochst starry wild jasmine Lour C B Clarke Lindl winter jasmine L yellow jasmine L common jasmine jasmine jessamine poet s jasmine summer jasmine white jasmine Dunn dwarf jasmine Franch J sambac L Aiton Arabian jasmine Sambac jasmine G Forst Hemsl W W Sm Blume Willd Hemsl khwamekiywkhxngkbwthnthrrmaelachnchatienuxngcakmalimihlayphnthu aelakhunxyuinphumiphakhexechiy malicungmikhwamsakhytxwthnthrrmkhxngchnchatitang inaethbexechiyit aelatawnxxkechiyngit khnithyniymnadxkmalimaichlxynaeynephuxdum tkaetng rxyepnmalybuchaphra aelathaekhruxnghxm nxkcaknimaliyngepnsylksnkhxngwnaemdwymisikhawbrisuththi sngklinhxmidiklaelaidnan xikthngyngxxkdxkidtlxdthngpi odytikhwamepriybkbkhwamrkbrisuththikhxngaemthimitxlukimesuxmkhlay mali melati putih epndxkimpracachatikhxngpraethsxinodniesiy malichtr hrux malila Arabian jasmine epndxkimpracachatikhxngpraethsfilippinsxangxinghttp botany si edu ing INGsearch cfm searchword Jasminum http www efloras org florataxon aspx flora id 2 amp taxon id 116771 http beta uniprot org taxonomy 4147 A K Singh 2006 Flower Crops Cultivation and Management New India Publishing pp 193 205 ISBN 978 81 89422 35 6 H Panda 2005 National Institute Of Industrial Research p 220 ISBN 978 81 7833 027 3 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 12 07 subkhnemux 2014 09 29 Ernst Schmidt Mervyn Lotter amp Warren McCleland 2002 Trees and shrubs of Mpumalanga and Kruger National Park Jacana Media p 530 ISBN 978 1 919777 30 6 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Jasminum EFloras org Jasminum fluminense PLANTS Database USDA Jasminum dichotomum PLANTS Database USDA khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 02 04 subkhnemux 2014 09 29 jasmine in jessamine in OED jasmine Webster s Third New International Dictionary Unabridged Merriam Webster 2002 Metcalf 1999 p 123 Taxonomy for Plants National Germplasm Resources Laboratory USDA National Genetic Resources Program khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 09 24 subkhnemux October 19 2012 wiekhraahkhxlmnist 12 08 58 fawnihm 12 August 2015 subkhnemux 13 August 2015 aehlngkhxmulxunbthkhwamphichniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk