ฟีจี (อังกฤษ: Fiji, /ˈfiːdʒi/ ( ฟังเสียง); ฟีจี: Viti, ; ฮินดีฟีจี: फ़िजी) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐฟีจี (อังกฤษ: Republic of Fiji; ฟีจี: Matanitu ko Viti; ฮินดีฟีจี: फ़िजी गणराज्य) เป็นประเทศหมู่เกาะในภูมิภาคเมลานีเซีย ทางตอนใต้ของมหาสมุทรแปซิฟิก ส่วนหนึ่งของโอเชียเนีย ตั้งอยู่ห่างจากประเทศนิวซีแลนด์ไปทางตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 1,100 ไมล์ทะเล (2,000 กิโลเมตร) ฟีจีประกอบด้วยกลุ่มเกาะมากกว่า 330 เกาะ ในจำนวนนี้มีผู้อยู่อาศัยถาวรประมาณ 110 เกาะ และยังมีเกาะเล็กอีกกว่า 500 เกาะ รวมพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 18,300 ตารางกิโลเมตร กลุ่มเกาะที่อยู่ห่างไกลที่สุดคือ ประชากรประมาณ 87% ของประชากรฟีจีทั้งหมด 898,760 คนอาศัยอยู่บนเกาะหลักเพียง 2 เกาะ ได้แก่วีตีเลวูและวานูอาเลวู โดยประชากรกว่า 75% อาศัยอยู่ในบริเวณชายฝั่งรอบเกาะวีตีเลวู ซึ่งเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงฟีจี ซูวา รวมทั้งศูนย์กลางเมืองขนาดเล็ก เช่น ที่ซึ่งการท่องเที่ยวเป็นอุตสาหกรรมหลักในท้องถิ่น และ ซึ่งมีความโดดเด่นในด้านอุตสาหกรรมอ้อย ส่วนพื้นที่ชั้นในของเกาะมีผู้คนอาศัยอยู่อย่างเบาบางเพราะมีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขา
สาธารณรัฐฟีจี
| |
---|---|
Flag ตราแผ่นดิน | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | ซูวา 18°10′S 178°27′E / 18.167°S 178.450°E |
ภาษาราชการ | |
กลุ่มชาติพันธุ์ (2016) |
|
ศาสนา | |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภา |
• | |
• | |
สภานิติบัญญัติ | |
เอกราช | |
• | 10 ตุลาคม ค.ศ. 1970 |
7 ตุลาคม ค.ศ. 1987 | |
พื้นที่ | |
• รวม | 18,274 ตารางกิโลเมตร (7,056 ตารางไมล์) (อันดับที่ 151) |
น้อยมาก | |
ประชากร | |
• 2018 ประมาณ | 926,276 (อันดับที่ 161) |
• สำมะโนประชากร 2017 | 884,887 |
46.4 ต่อตารางกิโลเมตร (120.2 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 148) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2018 (ประมาณ) |
• รวม | 9.112 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ |
• ต่อหัว | 10,251 ดอลลาร์สหรัฐ |
จีดีพี (ราคาตลาด) | 2018 (ประมาณ) |
• รวม | 5.223 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ |
• ต่อหัว | 5,876 ดอลลาร์สหรัฐ |
จีนี (2013) | 36.4 ปานกลาง |
เอชดีไอ (2019) | 0.743 สูง · อันดับที่ 93 |
สกุลเงิน | (FJD) |
เขตเวลา | UTC+12 (FJT) |
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง) | UTC+13 (FJST) |
วว/ดด/ปปปป | |
ขับรถด้าน | ซ้ายมือ |
รหัสโทรศัพท์ | |
โดเมนบนสุด | .fj |
เว็บไซต์ fiji.gov.fj |
หมู่เกาะส่วนใหญ่ของฟีจีมีกำเนิดจากการปะทุของภูเขาไฟที่เริ่มตั้งแต่ราว 150 ล้านปีก่อน ปัจจุบันยังคงพบความเคลื่อนไหวของความร้อนใต้พิภพบางส่วนบนเกาะวานูอาเลวูและ ส่วนระบบความร้อนใต้พิภพที่พบบนเกาะวีตีเลวูไม่ได้มีแหล่งกำเนิดมาจากภูเขาไฟและมีการปลดปล่อยพื้นผิวที่มีอุณหภูมิต่ำอยู่ระหว่าง 35 ถึง 60 องศาเซลเซียส
มนุษย์เริ่มอาศัยอยู่ในฟีจีมาตั้งแต่สองพันปีก่อนคริสตกาล โดยมนุษย์กลุ่มแรกเป็น ต่อมาจึงเป็นที่ได้รับอิทธิพลบางส่วนจากชาวพอลินีเชีย ชาวยุโรปเดินทางมาถึงฟีจีครั้งแรกในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17 ในปี ค.ศ. 1874 อังกฤษได้สถาปนาอาณานิคมแห่งฟีจีขึ้นมาหลังจากที่ฟีจีได้เป็นอาณาจักรอิสระในช่วงสั้น ๆ ในช่วงที่มีกษัตริย์ท้องถิ่นปกครองอยู่ ฟีจีได้รับการบริหารในฐานะอาณานิคมในพระองค์จนถึงปี ค.ศ. 1970 จากนั้นจึงได้รับเอกราชและเป็นที่รู้จักกันในชื่อฟีจีในเครือจักรภพ ต่อมาเกิดรัฐประหารขึ้นหลายครั้ง จนปี ค.ศ. 1987 รัฐบาลทหารที่ยึดอำนาจได้ประกาศให้ฟีจีเป็นสาธารณรัฐ (พ.ศ. 2549) พลเรือจัตวาได้ทำการยึดอำนาจ ต่อมาในปี ค.ศ. 2009 ศาลสูงฟีจีได้ออกคำตัดสินว่าผู้นำที่เป็นทหารนั้นไม่ชอบด้วยกฎหมาย หลังจากนั้นราตู Josefa Iloilo ซึ่งเป็นผู้ที่กองทัพแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งประมุขแห่งรัฐ ได้ยกเลิก และแต่งตั้งนายไบนิมารามาขึ้นเป็นรักษาการอีกครั้ง ในปีเดียวกัน ราตู Epeli Nailatikau ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีต่อจากนาย Iloilo วันที่ 17 กันยายน ค.ศ. 2014 มีการจัดตามระบอบประชาธิปไตยขึ้นหลังจากที่ล่าช้าไปหลายปี โดยพรรค FijiFirst ของนายไบนิมารามาชนะไปด้วยคะแนนเสียง 59.2% ผู้สังเกตการณ์การเลือกตั้งจากประเทศอื่นลงความเห็นว่าการเลือกตั้งครั้งนี้มีความน่าเชื่อถือ
ฟีจีเป็นประเทศหนึ่งที่มีเศรษฐกิจพัฒนามากที่สุดในภูมิภาคแปซิฟิก หมู่เกาะของฟีจีอุดมไปด้วยทรัพยากรป่าไม้ แร่ธาตุ และแหล่งประมง สกุลเงินที่ใช้คือ แหล่งที่มาหลักของการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศมาจากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ของชาวฟีจีที่ทำงานอยู่ในต่างประเทศ การส่งออกน้ำดื่มบรรจุขวด และอ้อย กระทรวงการปกครองท้องถิ่นและพัฒนาเมืองเป็นผู้กำกับดูแลการปกครองระดับท้องถิ่นของฟีจีซึ่งอยู่ในรูปแบบสภานคร (city) และสภาเมือง (town)
ชื่อ
ที่มาของชื่อ "ฟีจี" (อังกฤษ: Fiji) มาจาก "วีตีเลวู" (Viti Levu) เกาะหลักของประเทศฟีจี ซึ่งการออกเสียงภาษาอังกฤษได้อิงตามการออกเสียงของชาวตองงาซึ่งอาศัยอยู่บนเกาะเพื่อนบ้านของฟีจี รายงานอย่างเป็นทางการฉบับหนึ่งเกี่ยวกับกำเนิดของชื่อกล่าวว่า
ชาวยุโรปรู้จักชาวฟีจีครั้งแรกจากบันทึกของสมาชิกคณะสำรวจของเจมส์ คุก ที่ได้พบกับชาวฟีจีในตองงา ชาวฟีจีได้รับการบรรยายว่าเป็นนักรบที่น่าเกรงขาม เป็นมนุษย์กินคนผู้ดุร้าย เป็นผู้สร้างเรือที่ดีที่สุดในมหาสมุทรแปซิฟิก แต่ไม่ใช่นักเดินเรือผู้ยิ่งใหญ่ พวกเขาสร้างความเกรงขามให้กับชาวตองงา เครื่องมือที่สร้างโดยชาวฟีจีโดยเฉพาะผ้าที่ทำจากเปลือกไม้และกระบองล้วนมีคุณภาพและเป็นที่ต้องการมาก ชาวฟีจีเรียกถิ่นที่อยู่ของตนว่า วีตี (Viti) แต่ชาวตองงาเรียกมันว่า ฟีซี (Fisi) การออกเสียงโดยผู้คนต่างชนเผ่านี้เป็นที่มาของชื่อ ฟีจี (Fiji) ที่กัปตันเจมส์ คุกได้ประกาศใช้ครั้งแรกและทำให้เกาะเหล่านี้เป็นที่รู้จักในปัจจุบัน
"Feejee" (ฟีจี) เป็นการสะกดแบบอังกฤษของการออกเสียงภาษาตองงาที่พบได้ในบันทึกและงานเขียนต่าง ๆ จากทั้งมิชชันนารีและนักเดินทางที่ได้ไปเยือนฟีจีจนถึงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19
ภูมิศาสตร์
ประเทศฟีจีอยู่ห่างจากฮาวายไปทางตะวันตกเฉียงใต้ราว 5,100 กิโลเมตรและอยู่ห่างจากเมืองซิดนีย์ ประเทศออสเตรเลียประมาณ 3,150 กิโลเมตร เป็นศูนย์กลางของภูมิภาคแปซิฟิกตะวันตกเฉียงใต้ อยู่ระหว่างประเทศวานูอาตูและตองงา กลุ่มเกาะของฟีจีตั้งอยู่ระหว่างลองจิจูด 176° 53′ ตะวันออกและ 178° 12′ ตะวันตก เส้นเมริเดียนที่ 180 องศาที่ถูกกำหนดให้เป็นเส้นแบ่งเขตวันสากล ลากผ่าน เกาะใหญ่อันดับสามของฟีจีพอดี ทำให้มีการปรับเบี่ยงเส้นแบ่งเขตวันสากลออกจากแนวเส้นเมริเดียนเพื่อให้กลุ่มเกาะฟีจีทั้งหมดใช้เขตเวลาเดียวกัน (UTC+12) (รวมทั้งกลุ่มเกาะใกล้เคียงอื่น ๆ อีกหลายแห่ง) กลุ่มเกาะฟีจีตั้งอยู่ระหว่างละติจูด 15° 42′ และ 20° 02′ ใต้ ยกเว้น เกาะเหนือสุดของประเทศฟีจี ซึ่งตั้งอยู่ที่พิกัด 12° 30′ ใต้ ห่างจากกลุ่มเกาะฟีจีไปทางทิศเหนือ 220 ไมล์ทะเล (410 กม.) และห่างจากซูวา 360 ไมล์ทะเล (670 กม.)
ฟีจีมีเกาะทั้งหมด 332 เกาะ ในจำนวนนี้ 106 เกาะมีผู้อาศัยอยู่ และมีเกาะเล็กอีก 522 เกาะ มีพื้นที่รวมกันทั้งสิ้น 18,274 ตารางกิโลเมตร (เล็กกว่าจังหวัดกาญจนบุรีซึ่งมีพื้นที่ 19,483 ตร.กม.) เกาะสำคัญที่สุดสองเกาะคือ วีตีเลวู (10,388 ตร.กม.) และวานูอาเลวู (5,587 ตร.กม.) มีพื้นที่รวมกันเป็น 75% ของพื้นที่เกาะทั้งหมด เกาะหลายแห่งมีสภาพเป็นภูเขาและมีป่าเขตร้อนหนาแน่น จุดสูงสุดของฟีจีคือยอดเขา (Mount Tomanivi) บนเกาะวีตีเลวู มีความสูง 1,324 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล
เกาะวีตีเลวูเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงฟีจี ซูวา บนเกาะนี้แห่งเดียวมีประชากรอาศัยอยู่แล้วถึง 3 ใน 4 ของประชากรทั้งประเทศ เมืองสำคัญแห่งอื่นบนเกาะได้แก่ เป็นที่ตั้งของท่าอากาศยานนานาชาติ และ เมืองท่าสำคัญ เมืองสำคัญบนเกาะวานูอาเลวูได้แก่ ลาบาซา (Labasa) และซาวูซาวู (Savusavu) เกาะใหญ่อันดับที่สามและสี่คือ ตาเวอูนี (Taveuni, 434 ตร.กม.) และคาดาวู (Kadavu, 411 ตร.กม.) ตามลำดับ ห่างออกไปไม่ไกลจากชายฝั่งเมืองนาดีเป็นกลุ่มเกาะที่มีชื่อว่า ยาซาวา (Yasawa Group) ถัดออกไปทางทิศเหนือมีกลุ่มเกาะมามานูกา (Mamanuca) กลุ่มเกาะทั้งสองแห่งนี้เป็นจุดหมายปลายทางที่นิยมของนักท่องเที่ยว ถัดออกไปทางทิศตะวันออกของเกาะวีตีเลวูมีกลุ่มเกาะโลไมวีตี (Lomaiviti) และลาอู (Lau) ที่อยู่ไกลออกไป เหนือสุดของฟีจีเป็นที่ตั้งของเกาะโรตูมา มีสถานะเป็นเขตบริหารพิเศษ และไกลออกไปกว่า 250 ไมล์ทะเล (460 กม.) ทางตะวันตกเฉียงใต้จากกลุ่มเกาะหลักของฟีจี เป็นที่ตั้งของพืดหินใต้น้ำเทวาอีรา (Ceva-i-Ra)
ฟีจีมีเขตภูมินิเวศ (ecoregion) สองประเภทได้แก่ ป่าดิบชื้นเขตร้อนฟีจีและป่าดิบแล้งเขตร้อนฟีจี
ประวัติศาสตร์
ฟีจีมีชนพื้นเมืองอาศัยกระจัดกระจายอยู่บนเกาะต่าง ๆ มาราว 3,500 ปีมาแล้ว ชนพื้นเมืองมักต่อต่อสู้แย่งชิงอำนาจกัน ต่อมาคาโคบาอูซึ่งเป็นหัวหน้าของชนเผ่าหนึ่งสามารถรวบรวมชนเผ่าต่างๆให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันได้ และสถาปนาให้เป็นกษัตริย์ฟีจี
ต่อมาได้มีผู้ค้นพบหมู่เกาะ และ ดินแดนฟีจี เป็นนักสำรวจชาวเนเธอร์แลนด์ (ดัตช์) ที่มีชื่อว่า (ค.ศ. 1603 - 1659) ช่วงปลายศตวรรษที่ 19 กิจการค้ารองเท้าในดินแดนแห่งนี้มีได้รับความนิยมสูง จนเป็นเหุตให้มีชาวยุโรปจากประเทศต่าง ๆ เข้ามายังฟีจีเป็นจำนวนมากเพื่อแสวงหาทรัพยากร ประกอบกับความต้องการทำไร่ต้องเช่าที่ดินจากชนพื้นเมือง และ จ้างแรงงานภายนอกชาวอินเดียจำนวนมากมาทำไร่ ผลจากความละโมบเป็นชนวนเหตุของความวุ่นวายจากการก่อจลาจล และไม่สามารถรักษาความสงบเรียบร้อยภายใน ประกอบกับแรงกดดันจากมหาอำนาจชาติต่าง ๆ เพื่อให้เหตุจลาจลครั้งนี้สงบลง ฟีจีต้องยอมเข้าเป็นอาณานิคมของสหราชอาณาจักร ในปี พ.ศ. 2417 (ค.ศ. 1874) ในยุคอาณานิคมมีความพยายามในการปกป้องกรรมสิทธิ์ในการที่ดินและปกป้องการใช้แรงงานชนพื้นเมือง
การเมืองการปกครอง
ระบบรัฐสภา ระบบสองสภา ประกอบด้วยวุฒิสภาที่มาจากการแต่งตั้ง และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้ง
การแบ่งเขตการปกครอง
ภาคกลาง (ซูวา)
- 1,666 ตารางกิโลเมตร
- 570 ตารางกิโลเมตร
- 272 ตารางกิโลเมตร
- 830 ตารางกิโลเมตร
- 755 ตารางกิโลเมตร
ภาคเหนือ ()
- 1,379 ตารางกิโลเมตร
- 2,816 ตารางกิโลเมตร
- 2,008 ตารางกิโลเมตร
ภาคตะวันออก (เลวูกา)
- 478 ตารางกิโลเมตร
- 487 ตารางกิโลเมตร
- 411 ตารางกิโลเมตร
ภาคตะวันตก ()
- 2,634 ตารางกิโลเมตร
- 2,385 ตารางกิโลเมตร
- 1,341 ตารางกิโลเมตร
(*) เกาะโรตูมา 46 ตารางกิโลเมตร
เศรษฐกิจ
โครงสร้าง
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ปัจจุบันอุตสาหกรรมสิ่งทอและเสื้อผ้าของฟีจียังไม่ฟื้นตัวเต็มที่ เนื่องจากประเทศคู่ค้าสำคัญเช่น สหรัฐอเมริกา ประเทศออสเตรเลีย และประเทศนิวซีแลนด์มีการนำเข้าลดลง นอกจากสินค้าประเภทเสื้อผ้าและสิ่งทอแล้ว ฟีจียังมีเหมืองแร่ทองคำ ซึ่งเป็นอุตสาหกรรม ที่มีความผันแปรตามราคาทองคำโลกค่อนข้างสูง ผลผลิตจาก มีจำนวน 119,767 ออนซ์ ในปี พ.ศ. 2545 นอกจากนี้แล้ว ฟีจียังส่งออกน้ำดื่มบรรจุขวดไปยังสหรัฐฯ อีกด้วย โดยอาศัยชื่อเสียงของฟีจีเรื่องการมีที่สะอาด
โครงสร้างพื้นฐาน
คมนาคม และ โทรคมนาคม
การคมนาคม
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ท่าอากาศยานนานาชาตินาดีเป็นท่าอากาศยานที่ใหญ่ที่สุดของประเทศฟีจี อยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางเหนือ 9 กิโลเมตรอยู่ห่างจากตัวเมืองซูวาไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ 23 กิโลเมตร และให้บริการสายการบินในประเทศเป็นหลัก Airports Fiji Limited (AFL) เป็นผู้ดำเนินงานท่าอากาศยาน 15 ท่าอากาศยานของหมู่เกาะฟีจี ได้แก่ ท่าอากาศยานนานาชาตินาดี และท่าอากาศยานในเกาะรอบ ๆ อีก 13 ท่าอากาศยาน สายการบินหลักของฟีจีก่อนหน้านี้รู้จักกันในชื่อแอร์แปซิฟิกแต่ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นยังเป็นสายการบินแม่ของอีกด้วย
ประชากรศาสตร์
ประกอบด้วย ร้อยละ 51 ส่วนอีกร้อยละ 44 เป็น
ชาวฟีจีส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ร้อยละ 85% รองลงมานับถือศาสนาอิสลาม, ศาสนาคริสต์นิกายโปรเตสแตนต์, และศาสนาคริสต์นิกายฟีจีออร์โธดอกซ์ ร้อยละ 52% ศาสนาฮินดู ร้อยละ 14 % ศาสนาซิกข์ 0.9% และไม่นับถือศาสนา ร้อยละ 5 % ตามลำดับ
อ้างอิง
- "About Fiji – History, Government and Economy". www.fijihighcommission.org.uk. จากแหล่งเดิมเมื่อ 30 August 2018. สืบค้นเมื่อ 1 September 2018.
- ถึงแม้ว่าซูวามีประชากรมากพอจนมีสถานะเป็น "นคร" เมืองมีประชากรที่สูงกว่าซูเพียงเล็กน้อย ดูที่ "Age, Sex and Marital Status by Urban and Rural Enumeration, Fiji 2007". statsfiji.gov.fj. Fiji Bureau of Statistics. จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 October 2017. สืบค้นเมื่อ 5 June 2017.
- เปรียบเทียบ: . fiji.gov.fj. The Fijian Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 October 2016. สืบค้นเมื่อ 14 March 2017. Subsection 3(3) reads: "This Constitution is to be adopted in the English language and translations in the iTaukei and Hindi languages are to be made available." Subsection 31(3) clarifies that Fiji Hindi is the intended meaning of "Hindi".
- "Fiji". The World Factbook. CIA. สืบค้นเมื่อ 20 August 2020.
- . 2007 Census of Population. Fiji Bureau of Statistics. June 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 September 2015. สืบค้นเมื่อ 7 November 2015. – Percentages are derived from total population figures provided in the source
- "Fiji Demographics Profile". www.indexmundi.com.
- Government of Fiji (10 January 2018). "Fiji Bureau of Statistics Releases 2017 Census Results". จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 November 2018. สืบค้นเมื่อ 3 November 2018.
- "Fiji". International Monetary Fund.
- "Gini Index". World Bank. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 November 2017. สืบค้นเมื่อ 5 November 2017.
- Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN . สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
- "Fiji Reignites Daylight Saving Time on November 29". timeanddate.com. 10 November 2009. จากแหล่งเดิมเมื่อ 30 December 2009. สืบค้นเมื่อ 2 May 2010.
- "FJST – Fiji Summer Time". timeanddate.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 20 October 2012. สืบค้นเมื่อ 24 October 2012.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง ข้อมูล ณ วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2560. [ออนไลน์]. 2561. สืบค้น 8 มิถุนายน 2561.
- "Fiji: People". United States of America State department. 28 June 2010. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 January 2017. สืบค้นเมื่อ 15 September 2010.
- . fijidiscovery.com. 2005. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 February 2011. สืบค้นเมื่อ 15 September 2010.
- "Fiji: History". infoplease.com. 2005. จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 August 2010. สืบค้นเมื่อ 15 September 2010.
- . BBC. 10 April 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 April 2009. สืบค้นเมื่อ 15 September 2010.
- Perry, Nick; Pita, Ligaiula (29 กันยายน 2014). . Associated Press. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 21 September 2014. สืบค้นเมื่อ 25 September 2014.
- "Fiji High Commission :: About Fiji". www.fiji.org.nz. สืบค้นเมื่อ 13 January 2020.
- . fiji.gov.fj. 9 November 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 June 2010. สืบค้นเมื่อ 15 September 2010.
- About Fiji 2 กุมภาพันธ์ 2010 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, section on Europeans in Fiji. Fiji High Commission to the United Kingdom.
- Schutz, Albert J. (December 1974). "The Forerunners of the Fijian Dictionary". The Journal of the Polynesian Society. 83 (4): 443–457. JSTOR 20705027. จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 February 2018. สืบค้นเมื่อ 21 January 2019.
- Barbour, Thomas (1923). "The Frogs of the Fiji Islands". Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia. 75: 111–115. JSTOR 4063878.
- เช่น:Scarr, Deryck (1984). Fiji: A Short History. Laie, Hawaii: Institute for Polynesian Studies, Brigham Young University—Hawaii Campus. p. 2. ISBN . OCLC 611678101. สืบค้นเมื่อ 23 August 2020.
'The natives of Feejee whom we met here are of a colour that was a full shade darker than that of the Friendly Islands in general', observed Lieutenant James Cook [...].
- . distancebetween.info. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 February 2020. สืบค้นเมื่อ 13 February 2020.
- . distancebetween.info. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 February 2020. สืบค้นเมื่อ 13 February 2020.
- Airports Fiji Limited. Retrieved April 2010.
- Gibson, Nevil (14 May 2012). . . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-05-17. สืบค้นเมื่อ 14 May 2012.
แหล่งข้อมูลอื่น
รัฐบาล
- เว็บไซต์ทางการรัฐบาลฟีจี 2020-12-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Fiji Bureau of Statistics
ข้อมูลทั่วไป
- Geologic Map
- Wikimedia Atlas of Fiji
- ดูข้อมูลทางภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับ ประเทศฟีจี ที่โอเพินสตรีตแมป
- Fiji. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
- at UCB Libraries GovPubs
- ประเทศฟีจี ที่เว็บไซต์ Curlie
- Fiji profile from the BBC News
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
fici xngkvs Fiji ˈ f iː dʒ i fngesiyng fici Viti hindifici फ ज hruxchuxthangkarkhux satharnrthfici xngkvs Republic of Fiji fici Matanitu ko Viti hindifici फ ज गणर ज य epnpraethshmuekaainphumiphakhemlaniesiy thangtxnitkhxngmhasmuthraepsifik swnhnungkhxngoxechiyeniy tngxyuhangcakpraethsniwsiaelndipthangtawnxxkechiyngehnuxpraman 1 100 imlthael 2 000 kiolemtr ficiprakxbdwyklumekaamakkwa 330 ekaa incanwnnimiphuxyuxasythawrpraman 110 ekaa aelayngmiekaaelkxikkwa 500 ekaa rwmphunthithnghmdpraman 18 300 tarangkiolemtr klumekaathixyuhangiklthisudkhux prachakrpraman 87 khxngprachakrficithnghmd 898 760 khnxasyxyubnekaahlkephiyng 2 ekaa idaekwitielwuaelawanuxaelwu odyprachakrkwa 75 xasyxyuinbriewnchayfngrxbekaawitielwu sungepnthitngkhxngemuxnghlwngfici suwa rwmthngsunyklangemuxngkhnadelk echn thisungkarthxngethiywepnxutsahkrrmhlkinthxngthin aela sungmikhwamoddednindanxutsahkrrmxxy swnphunthichninkhxngekaamiphukhnxasyxyuxyangebabangephraamisphaphphumipraethsepnphuekhasatharnrthfici Republic of Fiji xngkvs Matanitu ko Viti fici फ ज गणर ज य hindifici Flag traaephndinkhakhwy Rerevaka na Kalou ka Doka na Tui fici yaekrngphraecaaelaekiyrtikhxngsmedcphrarachininath ephlngchati kxdeblssfici source source track track track track track track track track track track track emuxnghlwng aelaemuxngihysudsuwa 18 10 S 178 27 E 18 167 S 178 450 E 18 167 178 450phasarachkarfici xngkvs hindificiklumchatiphnthu 2016 56 8 phunemuxng37 5 1 2 4 5 xun sasna64 4 khrist 34 6 29 8 nikayxun 27 9 hindu6 3 xislam1 4 immikarpkkhrxngrthediyw satharnrthrabbrthspha sphanitibyytiexkrach cakshrachxanackr 10 tulakhm kh s 1970 satharnrth7 tulakhm kh s 1987phunthi rwm18 274 tarangkiolemtr 7 056 tarangiml xndbthi 151 aehlngna nxymakprachakr 2018 praman926 276 xndbthi 161 samaonprachakr 2017884 887 khwamhnaaenn46 4 txtarangkiolemtr 120 2 txtarangiml xndbthi 148 cidiphi xanacsux 2018 praman rwm9 112 phnlandxllarshrth txhw10 251 dxllarshrthcidiphi rakhatlad 2018 praman rwm5 223 phnlandxllarshrth txhw5 876 dxllarshrthcini 2013 36 4 panklangexchdiix 2019 0 743 sung xndbthi 93skulengin FJD ekhtewlaUTC 12 FJT vdurxn ewlaxxmaesng UTC 13 FJST ww dd ppppkhbrthdansaymuxrhsothrsphthodemnbnsud fjewbist fiji gov fj hmuekaaswnihykhxngficimikaenidcakkarpathukhxngphuekhaifthierimtngaetraw 150 lanpikxn pccubnyngkhngphbkhwamekhluxnihwkhxngkhwamrxnitphiphphbangswnbnekaawanuxaelwuaela swnrabbkhwamrxnitphiphphthiphbbnekaawitielwuimidmiaehlngkaenidmacakphuekhaifaelamikarpldplxyphunphiwthimixunhphumitaxyurahwang 35 thung 60 xngsaeslesiys mnusyerimxasyxyuinficimatngaetsxngphnpikxnkhristkal odymnusyklumaerkepn txmacungepnthiidrbxiththiphlbangswncakchawphxliniechiy chawyuorpedinthangmathungficikhrngaerkinchwngkhriststwrrsthi 17 inpi kh s 1874 xngkvsidsthapnaxananikhmaehngficikhunmahlngcakthificiidepnxanackrxisrainchwngsn inchwngthimikstriythxngthinpkkhrxngxyu ficiidrbkarbriharinthanaxananikhminphraxngkhcnthungpi kh s 1970 caknncungidrbexkrachaelaepnthiruckkninchuxficiinekhruxckrphph txmaekidrthpraharkhunhlaykhrng cnpi kh s 1987 rthbalthharthiyudxanacidprakasihficiepnsatharnrth ph s 2549 phleruxctwaidthakaryudxanac txmainpi kh s 2009 salsungficiidxxkkhatdsinwaphunathiepnthharnnimchxbdwykdhmay hlngcaknnratu Josefa Iloilo sungepnphuthikxngthphaetngtngihdarngtaaehnngpramukhaehngrth idykelik aelaaetngtngnayibnimaramakhunepnrksakarxikkhrng inpiediywkn ratu Epeli Nailatikau khundarngtaaehnngprathanathibditxcaknay Iloilo wnthi 17 knyayn kh s 2014 mikarcdtamrabxbprachathipitykhunhlngcakthilachaiphlaypi odyphrrkh FijiFirst khxngnayibnimaramachnaipdwykhaaennesiyng 59 2 phusngektkarnkareluxktngcakpraethsxunlngkhwamehnwakareluxktngkhrngnimikhwamnaechuxthux ficiepnpraethshnungthimiesrsthkicphthnamakthisudinphumiphakhaepsifik hmuekaakhxngficixudmipdwythrphyakrpaim aerthatu aelaaehlngpramng skulenginthiichkhux aehlngthimahlkkhxngkaraelkepliynengintratangpraethsmacakxutsahkrrmkarthxngethiyw khxngchawficithithanganxyuintangpraeths karsngxxknadumbrrcukhwd aelaxxy krathrwngkarpkkhrxngthxngthinaelaphthnaemuxngepnphukakbduaelkarpkkhrxngradbthxngthinkhxngficisungxyuinrupaebbsphankhr city aelasphaemuxng town chuxthimakhxngchux fici xngkvs Fiji macak witielwu Viti Levu ekaahlkkhxngpraethsfici sungkarxxkesiyngphasaxngkvsidxingtamkarxxkesiyngkhxngchawtxngngasungxasyxyubnekaaephuxnbankhxngfici raynganxyangepnthangkarchbbhnungekiywkbkaenidkhxngchuxklawwa chawyuorpruckchawficikhrngaerkcakbnthukkhxngsmachikkhnasarwckhxngecms khuk thiidphbkbchawficiintxngnga chawficiidrbkarbrryaywaepnnkrbthinaekrngkham epnmnusykinkhnphuduray epnphusrangeruxthidithisudinmhasmuthraepsifik aetimichnkedineruxphuyingihy phwkekhasrangkhwamekrngkhamihkbchawtxngnga ekhruxngmuxthisrangodychawficiodyechphaaphathithacakepluxkimaelakrabxnglwnmikhunphaphaelaepnthitxngkarmak chawficieriykthinthixyukhxngtnwa witi Viti aetchawtxngngaeriykmnwa fisi Fisi karxxkesiyngodyphukhntangchnephaniepnthimakhxngchux fici Fiji thikptnecms khukidprakasichkhrngaerkaelathaihekaaehlaniepnthiruckinpccubn Feejee fici epnkarsakdaebbxngkvskhxngkarxxkesiyngphasatxngngathiphbidinbnthukaelanganekhiyntang cakthngmichchnnariaelankedinthangthiidipeyuxnficicnthungplaykhriststwrrsthi 19phumisastraephnthipraethsficiaephnthiphumipraethsbriewnekaahlk praethsficixyuhangcakhawayipthangtawntkechiyngitraw 5 100 kiolemtraelaxyuhangcakemuxngsidniy praethsxxsetreliypraman 3 150 kiolemtr epnsunyklangkhxngphumiphakhaepsifiktawntkechiyngit xyurahwangpraethswanuxatuaelatxngnga klumekaakhxngficitngxyurahwanglxngcicud 176 53 tawnxxkaela 178 12 tawntk esnemriediynthi 180 xngsathithukkahndihepnesnaebngekhtwnsakl lakphan ekaaihyxndbsamkhxngficiphxdi thaihmikarprbebiyngesnaebngekhtwnsaklxxkcakaenwesnemriediynephuxihklumekaaficithnghmdichekhtewlaediywkn UTC 12 rwmthngklumekaaiklekhiyngxun xikhlayaehng klumekaaficitngxyurahwanglaticud 15 42 aela 20 02 it ykewn ekaaehnuxsudkhxngpraethsfici sungtngxyuthiphikd 12 30 it hangcakklumekaaficiipthangthisehnux 220 imlthael 410 km aelahangcaksuwa 360 imlthael 670 km ficimiekaathnghmd 332 ekaa incanwnni 106 ekaamiphuxasyxyu aelamiekaaelkxik 522 ekaa miphunthirwmknthngsin 18 274 tarangkiolemtr elkkwacnghwdkaycnburisungmiphunthi 19 483 tr km ekaasakhythisudsxngekaakhux witielwu 10 388 tr km aelawanuxaelwu 5 587 tr km miphunthirwmknepn 75 khxngphunthiekaathnghmd ekaahlayaehngmisphaphepnphuekhaaelamipaekhtrxnhnaaenn cudsungsudkhxngficikhuxyxdekha Mount Tomanivi bnekaawitielwu mikhwamsung 1 324 emtrehnuxradbnathael ekaawitielwuepnthitngkhxngemuxnghlwngfici suwa bnekaaniaehngediywmiprachakrxasyxyuaelwthung 3 in 4 khxngprachakrthngpraeths emuxngsakhyaehngxunbnekaaidaek epnthitngkhxngthaxakasyannanachati aela emuxngthasakhy emuxngsakhybnekaawanuxaelwuidaek labasa Labasa aelasawusawu Savusavu ekaaihyxndbthisamaelasikhux taewxuni Taveuni 434 tr km aelakhadawu Kadavu 411 tr km tamladb hangxxkipimiklcakchayfngemuxngnadiepnklumekaathimichuxwa yasawa Yasawa Group thdxxkipthangthisehnuxmiklumekaamamanuka Mamanuca klumekaathngsxngaehngniepncudhmayplaythangthiniymkhxngnkthxngethiyw thdxxkipthangthistawnxxkkhxngekaawitielwumiklumekaaolimwiti Lomaiviti aelalaxu Lau thixyuiklxxkip ehnuxsudkhxngficiepnthitngkhxngekaaortuma misthanaepnekhtbriharphiess aelaiklxxkipkwa 250 imlthael 460 km thangtawntkechiyngitcakklumekaahlkkhxngfici epnthitngkhxngphudhinitnaethwaxira Ceva i Ra ficimiekhtphuminiews ecoregion sxngpraephthidaek padibchunekhtrxnficiaelapadibaelngekhtrxnficiprawtisastrficimichnphunemuxngxasykracdkracayxyubnekaatang maraw 3 500 pimaaelw chnphunemuxngmktxtxsuaeyngchingxanackn txmakhaokhbaxusungepnhwhnakhxngchnephahnungsamarthrwbrwmchnephatangihepnxnhnungxnediywknid aelasthapnaihepnkstriyfici txmaidmiphukhnphbhmuekaa aela dinaednfici epnnksarwcchawenethxraelnd dtch thimichuxwa kh s 1603 1659 chwngplaystwrrsthi 19 kickarkharxngethaindinaednaehngnimiidrbkhwamniymsung cnepnehutihmichawyuorpcakpraethstang ekhamayngficiepncanwnmakephuxaeswnghathrphyakr prakxbkbkhwamtxngkarthairtxngechathidincakchnphunemuxng aela cangaerngnganphaynxkchawxinediycanwnmakmathair phlcakkhwamlaombepnchnwnehtukhxngkhwamwunwaycakkarkxclacl aelaimsamarthrksakhwamsngberiybrxyphayin prakxbkbaerngkddncakmhaxanacchatitang ephuxihehtuclaclkhrngnisngblng ficitxngyxmekhaepnxananikhmkhxngshrachxanackr inpi ph s 2417 kh s 1874 inyukhxananikhmmikhwamphyayaminkarpkpxngkrrmsiththiinkarthidinaelapkpxngkarichaerngnganchnphunemuxngkaremuxngkarpkkhrxngrabbrthspha rabbsxngspha prakxbdwywuthisphathimacakkaraetngtng aelasmachiksphaphuaethnrasdrthimacakkareluxktngkaraebngekhtkarpkkhrxngphakhklang suwa 1 666 tarangkiolemtr 570 tarangkiolemtr 272 tarangkiolemtr 830 tarangkiolemtr 755 tarangkiolemtrphakhehnux 1 379 tarangkiolemtr 2 816 tarangkiolemtr 2 008 tarangkiolemtrphakhtawnxxk elwuka 478 tarangkiolemtr 487 tarangkiolemtr 411 tarangkiolemtrphakhtawntk 2 634 tarangkiolemtr 2 385 tarangkiolemtr 1 341 tarangkiolemtr ekaaortuma 46 tarangkiolemtresrsthkicokhrngsrang swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniid pccubnxutsahkrrmsingthxaelaesuxphakhxngficiyngimfuntwetmthi enuxngcakpraethskhukhasakhyechn shrthxemrika praethsxxsetreliy aelapraethsniwsiaelndmikarnaekhaldlng nxkcaksinkhapraephthesuxphaaelasingthxaelw ficiyngmiehmuxngaerthxngkha sungepnxutsahkrrm thimikhwamphnaeprtamrakhathxngkhaolkkhxnkhangsung phlphlitcak micanwn 119 767 xxns inpi ph s 2545 nxkcakniaelw ficiyngsngxxknadumbrrcukhwdipyngshrth xikdwy odyxasychuxesiyngkhxngficieruxngkarmithisaxadokhrngsrangphunthankhmnakhm aela othrkhmnakhm karkhmnakhm swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniid thaxakasyannanachatinadiepnthaxakasyanthiihythisudkhxngpraethsfici xyuhangcaktwemuxngipthangehnux 9 kiolemtrxyuhangcaktwemuxngsuwaipthangtawnxxkechiyngehnux 23 kiolemtr aelaihbrikarsaykarbininpraethsepnhlk Airports Fiji Limited AFL epnphudaeninnganthaxakasyan 15 thaxakasyankhxnghmuekaafici idaek thaxakasyannanachatinadi aelathaxakasyaninekaarxb xik 13 thaxakasyan saykarbinhlkkhxngficikxnhnaniruckkninchuxaexraepsifikaetpccubnepliynchuxepnyngepnsaykarbinaemkhxngxikdwyprachakrsastrprakxbdwy rxyla 51 swnxikrxyla 44 epn chawficiswnihynbthuxsasnakhristnikayormnkhathxlik rxyla 85 rxnglngmanbthuxsasnaxislam sasnakhristnikayopretsaetnt aelasasnakhristnikayficixxrothdxks rxyla 52 sasnahindu rxyla 14 sasnasikkh 0 9 aelaimnbthuxsasna rxyla 5 tamladbxangxing About Fiji History Government and Economy www fijihighcommission org uk cakaehlngedimemux 30 August 2018 subkhnemux 1 September 2018 thungaemwasuwamiprachakrmakphxcnmisthanaepn nkhr emuxngmiprachakrthisungkwasuephiyngelknxy duthi Age Sex and Marital Status by Urban and Rural Enumeration Fiji 2007 statsfiji gov fj Fiji Bureau of Statistics cakaehlngedimemux 16 October 2017 subkhnemux 5 June 2017 epriybethiyb fiji gov fj The Fijian Government khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 11 October 2016 subkhnemux 14 March 2017 Subsection 3 3 reads This Constitution is to be adopted in the English language and translations in the iTaukei and Hindi languages are to be made available Subsection 31 3 clarifies that Fiji Hindi is the intended meaning of Hindi Fiji The World Factbook CIA subkhnemux 20 August 2020 2007 Census of Population Fiji Bureau of Statistics June 2012 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 9 September 2015 subkhnemux 7 November 2015 Percentages are derived from total population figures provided in the source Fiji Demographics Profile www indexmundi com Government of Fiji 10 January 2018 Fiji Bureau of Statistics Releases 2017 Census Results cakaehlngedimemux 3 November 2018 subkhnemux 3 November 2018 Fiji International Monetary Fund Gini Index World Bank cakaehlngedimemux 7 November 2017 subkhnemux 5 November 2017 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 December 2020 pp 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 subkhnemux 16 December 2020 Fiji Reignites Daylight Saving Time on November 29 timeanddate com 10 November 2009 cakaehlngedimemux 30 December 2009 subkhnemux 2 May 2010 FJST Fiji Summer Time timeanddate com cakaehlngedimemux 20 October 2012 subkhnemux 24 October 2012 sanknganrachbnthityspha kahndchuxpraeths dinaedn ekhtkarpkkhrxng aelaemuxnghlwng khxmul n wnthi 22 kumphaphnth 2560 xxniln 2561 subkhn 8 mithunayn 2561 Fiji People United States of America State department 28 June 2010 cakaehlngedimemux 22 January 2017 subkhnemux 15 September 2010 fijidiscovery com 2005 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 23 February 2011 subkhnemux 15 September 2010 Fiji History infoplease com 2005 cakaehlngedimemux 31 August 2010 subkhnemux 15 September 2010 BBC 10 April 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 13 April 2009 subkhnemux 15 September 2010 Perry Nick Pita Ligaiula 29 knyayn 2014 Associated Press khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 21 September 2014 subkhnemux 25 September 2014 Fiji High Commission About Fiji www fiji org nz subkhnemux 13 January 2020 fiji gov fj 9 November 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 19 June 2010 subkhnemux 15 September 2010 About Fiji 2 kumphaphnth 2010 thi ewyaebkaemchchin section on Europeans in Fiji Fiji High Commission to the United Kingdom Schutz Albert J December 1974 The Forerunners of the Fijian Dictionary The Journal of the Polynesian Society 83 4 443 457 JSTOR 20705027 cakaehlngedimemux 8 February 2018 subkhnemux 21 January 2019 Barbour Thomas 1923 The Frogs of the Fiji Islands Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 75 111 115 JSTOR 4063878 echn Scarr Deryck 1984 Fiji A Short History Laie Hawaii Institute for Polynesian Studies Brigham Young University Hawaii Campus p 2 ISBN 9780939154364 OCLC 611678101 subkhnemux 23 August 2020 The natives of Feejee whom we met here are of a colour that was a full shade darker than that of the Friendly Islands in general observed Lieutenant James Cook distancebetween info khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 13 February 2020 subkhnemux 13 February 2020 distancebetween info khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 13 February 2020 subkhnemux 13 February 2020 Airports Fiji Limited Retrieved April 2010 Gibson Nevil 14 May 2012 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 05 17 subkhnemux 14 May 2012 aehlngkhxmulxunpraethsfici thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy hakhwamhmaycakwikiphcnanukrmphaphaelasuxcakkhxmmxnsenuxhakhawcakwikikhawkhakhmcakwikikhakhmkhxmultnchbbcakwikisxrshnngsuxcakwikitarakhxmulkaredinthangcakwikithxngethiyw rthbal ewbistthangkarrthbalfici 2020 12 08 thi ewyaebkaemchchin Fiji Bureau of Statisticskhxmulthwip Geologic Map Wikimedia Atlas of Fiji dukhxmulthangphumisastrthiekiywkhxngkb praethsfici thioxephinstritaemp Fiji The World Factbook Central Intelligence Agency at UCB Libraries GovPubs praethsfici thiewbist Curlie Fiji profile from the BBC News 18 S 179 E 18 S 179 E 18 179