บทความน อาจต องการตรวจสอบต นฉบ บ ในด านไวยากรณ ร ปแบบการเข ยน การเร ยบเร ยง ค ณภาพ หร อการสะกด ค ณสามารถช วยพ ฒนาบทความไ

โดพามีน (อังกฤษ: Dopamine) เป็นสารประกอบอินทรีย์ในกลุ่มเดียวกัน แคทิคอลลามีน และ เฟนเอทิลเอมีน ซึ่งมีความสำคัญกับสมองและร่างกาย ซื่อโดพามีน ได้จากโครงสร้างทางเคมี ซึ่งสังเคราะห์โดยการเปลี่ยนหมู่กรดอินทรีย์ของ L-DOPA ( L-3,4-dihydroxyphenylalanine) ให้เป็นหมู่อะมิโน ซึ่งเป็นสารเคมีที่ผลิตขึ้นในสมองและไต และพบว่าพืชและสัตว์บางชนิดก็สามารถสังเคราะห์ได้เช่นกัน

โดพามีน
ข้อมูลทางคลินิก
of dopamine
of the dopamine molecule as found in solution. In the solid state, dopamine adopts a form.
ชื่ออื่น	DA, 2-(3,4-Dihydroxyphenyl)ethylamine, 3,4-Dihydroxyphenethylamine, 3-Hydroxytyramine, Oxytyramine, Prolactin inhibiting factor, Prolactin inhibiting hormone, Intropin, Revivan
ข้อมูลทางสรีรวิทยา
เนื้อเยื่อต้นกำเนิด	; ; many others
เนื้อเยื่อเป้าหมาย	System-wide
ตัวรับ	, , , , ,
กระตุ้น	โดยตรง: , : โคเคน, แอมเฟตามีน
ยับยั้ง	ยาระงับอาการทางจิต, , ดอมเพริโดน
สารต้นกำเนิด	ฟีนิลอะลานีน, ไทโรซีน และ
ชีวสังเคราะห์
เมแทบอลิซึม	,
ตัวบ่งชี้
ชื่อตามระบบ IUPAC 4-(2-Aminoethyl)benzene-1,2-diol
เลขทะเบียน CAS	51-61-6 62-31-7 (hydrochloride)
(PubChem) CID	681
	940
DrugBank	DB00988
ChemSpider	661
	VTD58H1Z2X
	C03758
	100.000.101
ข้อมูลทางกายภาพและเคมี
สูตร	C₈H₁₁NO₂
	153.181 g·mol⁻¹
แบบจำลอง 3D ()	Interactive image
NCCc1cc(O)c(O)cc1
InChI=1S/C8H11NO2/c9-4-3-6-1-2-7(10)8(11)5-6/h1-2,5,10-11H,3-4,9H2 Key:VYFYYTLLBUKUHU-UHFFFAOYSA-N

ในสมอง โดพามีนทำหน้าที่เป็นสารสื่อประสาท (neurotransmitter) คอยกระตุ้น ตัวรับโดพามีน (dopamine receptor) โดพามีนทำหน้าที่เป็น (neurohormone) ที่หลั่งมาจากสมองส่วนไฮโปทาลามัส (hypothalamus) หน้าที่หลักของฮอร์โมนตัวนี้คือยับยั้งการหลั่งโปรแลคติน (prolactin) จากต่อมใต้สมองส่วนหน้า (anterior pituitary)

โดพามีนสามารถใช้เป็นยา ซึ่งมีผลต่อระบบประสาทซิมพาเทติก (sympathetic nervous system) โดยมีผลลัพธ์คือ อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น แรงดันโลหิตเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม เมื่อโดพามีนไม่สามารถผ่านโครงสร้างกั้นระหว่างเลือดและสมอง (blood-brain barrier) โดพามีนที่ใช้เป็นยา จะไม่มีผลโดยตรงต่อระบบประสาทส่วนกลาง การเพิ่มปริมาณของโดพามีนในสมองของผู้ป่วยที่เป็นโรคต่างๆ เช่น พาร์คินสัน สามารถให้สารตั้งต้นแบบสังเคราะห์แก่โดพามีน เช่น L-DOPA เพื่อให้สามารถผ่านโครงสร้างกั้นระหว่างเลือดและสมองได้

โดพามีนเป็นสารสื่อประสาทกลุ่ม (catecholamines) ที่สร้างมาจากกรดอะมิโน ไทโรซีน (tyrosine) โดยอาศัยการทำงานของ (tyrosine hydroxylase) ในสมอง มีปริมาณโดพามีนประมาณร้อยละ 80 ของสารกลุ่มแคทีโคลามีนที่ถูกสร้างขึ้นทั้งหมด นอกจากนี้โดพามีนยังจัดเป็นนิวโรฮอร์โมน (neurohormone) ที่หลั่งจากสมองส่วนไฮโปธาลามัส ซึ่งทำหน้าที่ยับยั้งการหลั่งโปรแลกตินจากกลีบส่วนหน้าของต่อมพิทูอิตารี

เมื่อโดพามีนถูกปลดปล่อยจากแล้ว จะมีผลต่อสมองส่วนต่างๆ ในหลายด้าน ซึ่งได้แก่

(nigrostriatal)
(mesolimbic)
(mesocortical)
(tuberoinfundibular)

โดพามีนออกฤทธิ์ผ่านที่เป็นโปรตีนซึ่งอยู่บนเยื่อหุ้มเซลล์ ตัวรับโดพามีนทุกชนิดจัดอยู่ในกลุ่มตัวรับที่จับอยู่กับ (G-protein-coupled receptor)

โดพามีนที่ถูกปลดปล่อยออกมาที่ (synaptic cleft) แล้วอาจถูกทำลายได้ 3 วิธี คือ

ดูดกลับเข้าเซลล์โดยโดพามีนทรานสปอตเตอร์ (dopamine transporter; DAT)
ถูกเอนไซม์ทำลาย
เกิดการแพร่

Major Dopamine Pathways

nigrostriatal pathway

อ้างอิง

Cruickshank L, Kennedy AR, Shankland N (2013). "CSD Entry TIRZAX: 5-(2-Ammonioethyl)-2-hydroxyphenolate, Dopamine". Cambridge Structural Database: Access Structures. . doi:10.5517/cc10m9nl.
Cruickshank L, Kennedy AR, Shankland N (2013). "Tautomeric and ionisation forms of dopamine and tyramine in the solid state". 1051: 132–36. Bibcode:2013JMoSt1051..132C. doi:10.1016/j.molstruc.2013.08.002.
"Dopamine: Biological activity". IUPHAR/BPS guide to pharmacology (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). International Union of Basic and Clinical Pharmacology. สืบค้นเมื่อ 29 January 2016.

แหล่งข้อมูล

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ โดพามีน

บทความเภสัชกรรมและยานี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] Cruickshank L, Kennedy AR, Shankland N (2013). "CSD Entry TIRZAX: 5-(2-Ammonioethyl)-2-hydroxyphenolate, Dopamine". Cambridge Structural Database: Access Structures. . doi:10.5517/cc10m9nl.

[2] Cruickshank L, Kennedy AR, Shankland N (2013). "Tautomeric and ionisation forms of dopamine and tyramine in the solid state". 1051: 132–36. Bibcode:2013JMoSt1051..132C. doi:10.1016/j.molstruc.2013.08.002.

[DA_IUPHAR-3] "Dopamine: Biological activity". IUPHAR/BPS guide to pharmacology (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). International Union of Basic and Clinical Pharmacology. สืบค้นเมื่อ 29 January 2016.