Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| มันเสา | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Monocots |
| อันดับ: | Dioscoreales |
| วงศ์: | Dioscoreaceae |
| สกุล: | Dioscorea |
| สปีชีส์: | D. alata |
| ชื่อทวินาม | |
| Dioscorea alata L. | |
| ชื่อพ้อง | |
| Dioscorea rubella | |
มันเสา ชื่อวิทยาศาสตร์: Dioscorea alata ภาคเหนือเรียกมันเสียม ภาคใต้เรียกมันทู่ ภาคกลางเรียก มันเลือดนก เป็นพืชมีหัวในวงศ์กลอย หัวสีม่วง ทำให้บางครั้งสับสนกับเผือกและมันเทศพันธุ์ Ayamurasaki เป็นพืชพื้นเมืองในเขตร้อนของเอเชีย เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีปลูกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทะเลแคริบเบียน และแอฟริกา เป็นอาหารของมนุษย์ตั้งแต่สมัยโบราณ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
มันเสาเป็นไม้เลื้อย รากสีชมพู เถาเป็นสันเหลี่ยม มีครีบ ลำต้นเลื้อยพันไปทางขวา ไม่มีหนามแต่บางครั้งเป็นปุ่มปมหรือเป็นรอยหยาบที่โคน มีหัวขนาดเล็กตามซอกใบ และมีหัวใต้ดิน หัวมีขนาดใหญ่ ด้านนอกสีน้ำตาล เนื้อสีขาวสีครีม จนถึงสีม่วง หัวใต้ดินขนาดใหญ่ มีรูปทรงหลายแบบ เช่น ยาวตรง กลม แตกเป็นนิ้วมือ รูปตัวยู ทรงกระบอก รูปกลม ทรงลูกแพร์ ใบเดี่ยว ใบเป็นรูปหัวใจ สีเขียวหรือสีเหลือบม่วง ดอกช่อ แยกเพศแยกต้น ดอกตัวผู้ขนาดเล็ก แกนช่อดอกบางครั้งหงิกงอไปมา ดอกตัวเมียสีเหลือง ไม่มีก้านดอก ผลเดี่ยว มีปีกสามแฉก ผิวเรียบ แก่แล้วเป็นสีน้ำตาล เมล็ดกลม มีปีกโดยรอบ
มันเสามีความหลากหลายด้านสายพันธุ์มากกว่า 200 พันธุ์ และแบ่งเป็นกลุ่มพันธุ์ถึง 15 กลุ่ม กลุ่มพันธุ์ที่มีความสำคัญในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้แก่ กลุ่ม Purple compact มีแอนโทไซยานินสูง โดยเฉพาะก้านใบ มีปีกเห็นชัดเจน พบในฟิลิปปินส์ กลุ่ม Primitive purple มีแอนโทไซยานินมากในใบ ใบและก้านใบสั้น หัวไม่แตกแขนง แกนกลางหัวสีแดง เนื้อมักมีสีม่วง พบมากที่เกาะนิวกินี กลุ่ม Primitive green ใบสีเขียวอ่อน แทบจะไม่มีแอนโทไซยานิน หัวยาวเป็นคอคอด เนื้อหัวสีขาว ไม่เหมาะในการทำอาหาร พบในนิวกินีและอินโดนีเซีย กลุ่ม Compact ใบสีเหลือบม่วง หัวสั้นกว้าง เหมาะสำหรับปรุงอาหาร พบในฟิลิปปินส์ กลุ่ม Poor white หัวเดี่ยว เนื้อสีขาว พบในอินเดียและนิวกินี
การใช้ประโยชน์
หัวและหัวย่อยใช้ปรุงอาหาร นำไปแปรรูปเป็นแป้ง ชนิดที่มีหัวสีม่วงนำไปทำไอศกรีมและขนมหวาน ในปาปัวนิวกินีใช้ในพิธีกรรม เนื้อหัวค่อนข้างร่วน สารสีม่วงในหัวคือเป็นสารไซยานิดีนกลูโคไซด์หัวใต้ดินเป็นยาขับพยาธิ แก้โรคเรื้อนและริดสีดวงทวาร มีแอนโทไซยานินสูง บางประเทศใช้ทำไอศกรีมหรือขนม ใช้มันเสานึ่งผสมในกุนเชียงแทนมันหมูได้
อ้างอิง
- พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 9: พืชให้คาร์โบไฮเดรตที่ไม่ใช่เมล็ด. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544. หน้า 120 - 123
- Dioscorea alata was first described and published in 2: 1033. 1753. "Name - Dioscorea alata L." Tropicos. : . สืบค้นเมื่อ May 26, 2011.
- (May 9, 2011). . Taxonomy for Plants. National Germplasm Resources Laboratory, : USDA, , National Genetic Resources Program. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-21. สืบค้นเมื่อ May 26, 2011.
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2014-09-27. สืบค้นเมื่อ 2013-09-07.
- มัณฑนา นวลเจริญ. พรรณไม้ป่าชายหาด. ปทุมธานี. สำนักพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ 2552
แหล่งข้อมูลอื่น
- Sri Lanka Rasa Valli Pudding 2015-02-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Food Glossary, tarladalal.com
- Images from Forestry Images (webpages from the ’s Center for Invasive Species and Ecosystem Health)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mnesakarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Monocotsxndb Dioscorealeswngs Dioscoreaceaeskul Dioscoreaspichis D alatachuxthwinamDioscorea alata L chuxphxngDioscorea rubella mnesa chuxwithyasastr Dioscorea alata phakhehnuxeriykmnesiym phakhiteriykmnthu phakhklangeriyk mneluxdnk epnphuchmihwinwngsklxy hwsimwng thaihbangkhrngsbsnkbephuxkaelamnethsphnthu Ayamurasaki epnphuchphunemuxnginekhtrxnkhxngexechiy epnphuchthimithinkaenidinexechiytawnxxkechiyngit miplukinexechiytawnxxkechiyngit thaelaekhribebiyn aelaaexfrika epnxaharkhxngmnusytngaetsmyobranlksnathangphvkssastrhwkhxngmnesa mnesaepnimeluxy raksichmphu ethaepnsnehliym mikhrib latneluxyphnipthangkhwa immihnamaetbangkhrngepnpumpmhruxepnrxyhyabthiokhn mihwkhnadelktamsxkib aelamihwitdin hwmikhnadihy dannxksinatal enuxsikhawsikhrim cnthungsimwng hwitdinkhnadihy mirupthrnghlayaebb echn yawtrng klm aetkepnniwmux ruptwyu thrngkrabxk rupklm thrnglukaephr ibediyw ibepnruphwic siekhiywhruxsiehluxbmwng dxkchx aeykephsaeyktn dxktwphukhnadelk aeknchxdxkbangkhrnghngikngxipma dxktwemiysiehluxng immikandxk phlediyw mipiksamaechk phiweriyb aekaelwepnsinatal emldklm mipikodyrxb mnesamikhwamhlakhlaydansayphnthumakkwa 200 phnthu aelaaebngepnklumphnthuthung 15 klum klumphnthuthimikhwamsakhyinexechiytawnxxkechiyngitidaek klum Purple compact miaexnothisyaninsung odyechphaakanib mipikehnchdecn phbinfilippins klum Primitive purple miaexnothisyaninmakinib ibaelakanibsn hwimaetkaekhnng aeknklanghwsiaedng enuxmkmisimwng phbmakthiekaaniwkini klum Primitive green ibsiekhiywxxn aethbcaimmiaexnothisyanin hwyawepnkhxkhxd enuxhwsikhaw imehmaainkarthaxahar phbinniwkiniaelaxinodniesiy klum Compact ibsiehluxbmwng hwsnkwang ehmaasahrbprungxahar phbinfilippins klum Poor white hwediyw enuxsikhaw phbinxinediyaelaniwkinikarichpraoychnekhkthacakmnesa hwaelahwyxyichprungxahar naipaeprrupepnaepng chnidthimihwsimwngnaipthaixskrimaelakhnmhwan inpapwniwkiniichinphithikrrm enuxhwkhxnkhangrwn sarsimwnginhwkhuxepnsarisyanidinkluokhisdhwitdinepnyakhbphyathi aekorkheruxnaelaridsidwngthwar miaexnothisyaninsung bangpraethsichthaixskrimhruxkhnm ichmnesanungphsminkunechiyngaethnmnhmuidxangxingphirskdi wrsunthorsth aelakhna thrphyakrphuchinexechiytawnxxkechiyngit 9 phuchihkharobihedrtthiimichemld kthm sthabnwicywithyasastraelaethkhonolyiaehngpraethsithy 2544 hna 120 123 Dioscorea alata was first described and published in 2 1033 1753 Name Dioscorea alata L Tropicos subkhnemux May 26 2011 May 9 2011 Taxonomy for Plants National Germplasm Resources Laboratory USDA National Genetic Resources Program khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 11 21 subkhnemux May 26 2011 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2014 09 27 subkhnemux 2013 09 07 mnthna nwlecriy phrrnimpachayhad pthumthani sankphthnawithyasastraelaethkhonolyiaehngchati 2552aehlngkhxmulxunSri Lanka Rasa Valli Pudding 2015 02 18 thi ewyaebkaemchchin Food Glossary tarladalal com Images from Forestry Images webpages from the s Center for Invasive Species and Ecosystem Health