มันเทศ | |
---|---|
รากสะสมอาหารของมันเทศ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
หมวด: | Magnoliophyta |
ชั้น: | Magnoliopsida |
อันดับ: | Solanales |
วงศ์: | Convolvulaceae |
สกุล: | Ipomoea |
สปีชีส์: | I. batatas |
ชื่อทวินาม | |
Ipomoea batatas (L.) Lam. |
มันเทศ (อังกฤษ: sweet potato) เป็นพืชหัวเกรียนใต้ดินเถาเลื้อยราบไปบนพื้นดิน ปลูกเป็นพืชไร่ มีเนื้อสีหลายสีตามสายพันธุ์ ใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน เช่น เถา ใบ หัว นิยมนำมารับประทานโดย ต้ม หรือ เผา ทำเป็นอาหารคาวหวาน ส่วนผสมของอาหารสำหรับเด็ก ใช้เป็นอาหารสัตว์ เป็นต้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
มันเทศ เป็นพืชอายุยืน ไม่มีเนื้อไม้ รากแตกตามข้อและมีรากที่ขยายใหญ่เพื่อสะสมอาหาร มีรูปร่าง ขนาด จำนวนและสีของหัวต่างกัน ตั้งแต่สีขาว สีเหลือง สีน้ำตาล สีแดง และสีม่วง ใบเดี่ยว ไม่มีหูใบ มีต่อมน้ำหวานสองต่อมตรงขั้วใบ ก้านใบด้านบนเป็นร่องลึก กลีบดอกรูปกรวยสีขาวหรือสีม่วงแดง กลีบดอกในส่วนที่เป็นหลอดมีสีม่วง รังไข่ล้อมรอบด้วยต่อมน้ำหวานสีส้มเป็นพู ยอดเกสรตัวเมียมี 2 พู สีขาวหรือสีม่วงอ่อน ผลเป็นแบบแคบซูล มันเทศที่หัวมีสีม่วงบางครั้งเรียกมันต่อเผือกด้วย
การใช้ประโยชน์
มันเทศมีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางหรืออเมริกาใต้ เส้นทางการกระจายพันธุ์ของมันเทศมี 3 ทิศทางคือ เส้นทางกูมาราออกจากทางเหนือของอเมริกาเหนือไปยังแถบตะวันตกของพอลินีเซีย เส้นทางบาตาตาสเข้าสู่แอฟริกาและเอเชียผ่านทางยุโรป และเส้นทางกาโมเต จากเม็กซิโกเข้าสู่ฮาวาย กวมแล้วผ่านไปยังฟิลิปปินส์ มันเทศเป็นพืชที่ใช้หัวบริโภค ใช้เป็นอาหารสัตว์น้อย ในทางอุตสาหกรรมใช้ผลิตแป้งและแอลกอฮอล์ ในเขตร้อนของเอเชียนิยมรับประทานเป็นอาหารว่าง ส่วนในเกาะนิวกินีและแถบโอเชียเนียบางประเทศรับประทานเป็นอาหารหลัก ยอดอ่อนรับประทานเป็นผักได้ องค์ประกอบในหัวมันเทศส่วนใหญ่เป็นแป้ง หัวที่มีเนื้อสีส้มมีเบตาแคโรทีน หัวสดมีวิตามินซีมาก
คุณค่าทางอาหาร
คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
---|---|
พลังงาน | 359 กิโลจูล (86 กิโลแคลอรี) |
20.1 g | |
แป้ง | 12.7 g |
น้ำตาล | 4.2 g |
ใยอาหาร | 3 g |
0.1 g | |
1.6 g | |
วิตามิน | |
วิตามินเอ | (89%) 709 μg(79%) 8509 μg |
ไทอามีน (บี1) | (7%) 0.078 มก. |
ไรโบเฟลวิน (บี2) | (5%) 0.061 มก. |
ไนอาซิน (บี3) | (4%) 0.557 มก. |
(16%) 0.8 มก. | |
วิตามินบี6 | (16%) 0.209 มก. |
โฟเลต (บี9) | (3%) 11 μg |
วิตามินซี | (3%) 2.4 มก. |
วิตามินอี | (2%) 0.26 มก. |
แร่ธาตุ | |
แคลเซียม | (3%) 30 มก. |
เหล็ก | (5%) 0.61 มก. |
แมกนีเซียม | (7%) 25 มก. |
แมงกานีส | (12%) 0.258 มก. |
ฟอสฟอรัส | (7%) 47 มก. |
โพแทสเซียม | (7%) 337 มก. |
โซเดียม | (4%) 55 มก. |
สังกะสี | (3%) 0.3 มก. |
Link to USDA Database entry | |
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA FoodData Central |
คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
---|---|
พลังงาน | 378 กิโลจูล (90 กิโลแคลอรี) |
20.7 g | |
แป้ง | 7.05 g |
น้ำตาล | 6.5 g |
ใยอาหาร | 3.3 g |
0.15 g | |
2.0 g | |
วิตามิน | |
วิตามินเอ | (120%) 961 μg |
ไทอามีน (บี1) | (10%) 0.11 มก. |
ไรโบเฟลวิน (บี2) | (9%) 0.11 มก. |
ไนอาซิน (บี3) | (10%) 1.5 มก. |
วิตามินบี6 | (22%) 0.29 มก. |
โฟเลต (บี9) | (2%) 6 μg |
วิตามินซี | (24%) 19.6 มก. |
วิตามินอี | (5%) 0.71 มก. |
แร่ธาตุ | |
แคลเซียม | (4%) 38 มก. |
เหล็ก | (5%) 0.69 มก. |
แมกนีเซียม | (8%) 27 มก. |
แมงกานีส | (24%) 0.5 มก. |
ฟอสฟอรัส | (8%) 54 มก. |
โพแทสเซียม | (10%) 475 มก. |
โซเดียม | (2%) 36 มก. |
สังกะสี | (3%) 0.32 มก. |
Link to USDA Database entry | |
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA FoodData Central |
คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
---|---|
พลังงาน | 175 กิโลจูล (42 กิโลแคลอรี) |
8.82 g | |
ใยอาหาร | 5.3 g |
0.51 g | |
2.49 g | |
วิตามิน | |
วิตามินเอ | (24%) 189 μg(21%) 2217 μg14720 μg |
ไทอามีน (บี1) | (14%) 0.156 มก. |
ไรโบเฟลวิน (บี2) | (29%) 0.345 มก. |
ไนอาซิน (บี3) | (8%) 1.13 มก. |
(5%) 0.225 มก. | |
วิตามินบี6 | (15%) 0.19 มก. |
วิตามินซี | (13%) 11 มก. |
วิตามินเค | (288%) 302.2 μg |
แร่ธาตุ | |
แคลเซียม | (8%) 78 มก. |
เหล็ก | (7%) 0.97 มก. |
แมกนีเซียม | (20%) 70 มก. |
ฟอสฟอรัส | (12%) 81 มก. |
โพแทสเซียม | (11%) 508 มก. |
Direct link to database entry [1] | |
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA FoodData Central |
สายพันธุ์
- พันธุ์พิจิตร 1 พจ. 113-7, พจ. 115-1, พจ. 166-5
- พันธุ์แม่โจ้
- พันธุ์ห้วยสีทน
- พันธุ์โอกุด (เกษตร)
อ้างอิง
- พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 9: พืชให้คาร์โบไฮเดรตที่ไม่ใช่เมล็ด. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544. หน้า 138 - 140
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-06-27. สืบค้นเมื่อ 2011-12-23.
แหล่งข้อมูลอื่น
- ประวัติความเป็นมาของมันเทศ
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mnethsraksasmxaharkhxngmnethskarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaehmwd Magnoliophytachn Magnoliopsidaxndb Solanaleswngs Convolvulaceaeskul Ipomoeaspichis I batataschuxthwinamIpomoea batatas L Lam tnmnethsinirhwmnethssimwngthiphbinexechiy mneths xngkvs sweet potato epnphuchhwekriynitdinethaeluxyrabipbnphundin plukepnphuchir mienuxsihlaysitamsayphnthu ichpraoychnidthukswn echn etha ib hw niymnamarbprathanody tm hrux epha thaepnxaharkhawhwan swnphsmkhxngxaharsahrbedk ichepnxaharstw epntnlksnathangphvkssastrmneths epnphuchxayuyun immienuxim rakaetktamkhxaelamirakthikhyayihyephuxsasmxahar miruprang khnad canwnaelasikhxnghwtangkn tngaetsikhaw siehluxng sinatal siaedng aelasimwng ibediyw immihuib mitxmnahwansxngtxmtrngkhwib kanibdanbnepnrxngluk klibdxkrupkrwysikhawhruxsimwngaedng klibdxkinswnthiepnhlxdmisimwng rngikhlxmrxbdwytxmnahwansismepnphu yxdeksrtwemiymi 2 phu sikhawhruxsimwngxxn phlepnaebbaekhbsul mnethsthihwmisimwngbangkhrngeriykmntxephuxkdwykarichpraoychnmnethsmithinkaenidinxemrikaklanghruxxemrikait esnthangkarkracayphnthukhxngmnethsmi 3 thisthangkhux esnthangkumaraxxkcakthangehnuxkhxngxemrikaehnuxipyngaethbtawntkkhxngphxliniesiy esnthangbatatasekhasuaexfrikaaelaexechiyphanthangyuorp aelaesnthangkaomet cakemksiokekhasuhaway kwmaelwphanipyngfilippins mnethsepnphuchthiichhwbriophkh ichepnxaharstwnxy inthangxutsahkrrmichphlitaepngaelaaexlkxhxl inekhtrxnkhxngexechiyniymrbprathanepnxaharwang swninekaaniwkiniaelaaethboxechiyeniybangpraethsrbprathanepnxaharhlk yxdxxnrbprathanepnphkid xngkhprakxbinhwmnethsswnihyepnaepng hwthimienuxsismmiebtaaekhorthin hwsdmiwitaminsimakkhunkhathangxaharmnethsdibkhunkhathangophchnakartx 100 krm 3 5 xxns phlngngan359 kiolcul 86 kiolaekhlxri kharobihedrt20 1 gaepng12 7 gnatal4 2 giyxahar3 gikhmn0 1 goprtin1 6 gwitaminwitaminexbita aekhorthin 89 709 mg 79 8509 mgithxamin bi1 7 0 078 mk irobeflwin bi2 5 0 061 mk inxasin bi3 4 0 557 mk krdaephnothethnik bi5 16 0 8 mk witaminbi6 16 0 209 mk ofelt bi9 3 11 mgwitaminsi 3 2 4 mk witaminxi 2 0 26 mk aerthatuaekhlesiym 3 30 mk ehlk 5 0 61 mk aemkniesiym 7 25 mk aemngkanis 12 0 258 mk fxsfxrs 7 47 mk ophaethsesiym 7 337 mk osediym 4 55 mk sngkasi 3 0 3 mk Link to USDA Database entryhnwy mg imokhrkrm mg millikrm IU hnwysaklpramanrxylakhraw odyichkaraenanakhxngshrthsahrbphuihy aehlngthima USDA FoodData Centralmnethsxbimisekluxkhunkhathangophchnakartx 100 krm 3 5 xxns phlngngan378 kiolcul 90 kiolaekhlxri kharobihedrt20 7 gaepng7 05 gnatal6 5 giyxahar3 3 gikhmn0 15 goprtin2 0 gwitaminwitaminex 120 961 mgithxamin bi1 10 0 11 mk irobeflwin bi2 9 0 11 mk inxasin bi3 10 1 5 mk witaminbi6 22 0 29 mk ofelt bi9 2 6 mgwitaminsi 24 19 6 mk witaminxi 5 0 71 mk aerthatuaekhlesiym 4 38 mk ehlk 5 0 69 mk aemkniesiym 8 27 mk aemngkanis 24 0 5 mk fxsfxrs 8 54 mk ophaethsesiym 10 475 mk osediym 2 36 mk sngkasi 3 0 32 mk Link to USDA Database entryhnwy mg imokhrkrm mg millikrm IU hnwysaklpramanrxylakhraw odyichkaraenanakhxngshrthsahrbphuihy aehlngthima USDA FoodData Centralibmnethsdibkhunkhathangophchnakartx 100 krm 3 5 xxns phlngngan175 kiolcul 42 kiolaekhlxri kharobihedrt8 82 giyxahar5 3 gikhmn0 51 goprtin2 49 gwitaminwitaminexbita aekhorthinluthin sixaaesnthin 24 189 mg 21 2217 mg14720 mgithxamin bi1 14 0 156 mk irobeflwin bi2 29 0 345 mk inxasin bi3 8 1 13 mk krdaephnothethnik bi5 5 0 225 mk witaminbi6 15 0 19 mk witaminsi 13 11 mk witaminekh 288 302 2 mgaerthatuaekhlesiym 8 78 mk ehlk 7 0 97 mk aemkniesiym 20 70 mk fxsfxrs 12 81 mk ophaethsesiym 11 508 mk Direct link to database entry 1 hnwy mg imokhrkrm mg millikrm IU hnwysaklpramanrxylakhraw odyichkaraenanakhxngshrthsahrbphuihy aehlngthima USDA FoodData Centralsayphnthuphnthuphicitr 1 phc 113 7 phc 115 1 phc 166 5 phnthuaemoc phnthuhwysithn phnthuoxkud ekstr xangxingphirskdi wrsunthorsth aelakhna thrphyakrphuchinexechiytawnxxkechiyngit 9 phuchihkharobihedrtthiimichemld kthm sthabnwicywithyasastraelaethkhonolyiaehngpraethsithy 2544 hna 138 140 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 06 27 subkhnemux 2011 12 23 aehlngkhxmulxunprawtikhwamepnmakhxngmneths