Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
พระนคร หรือชื่อในภาษาเขมรปัจจุบันเรียก อังกอร์ (เขมร: អង្គរ องฺคร; อังกฤษ: Angkor; จากภาษาสันสกฤต นคร nagara) เป็นเมืองหลวงแห่งที่สองของจักรวรรดิเขมร มีชื่อดั้งเดิมตามจารึกว่า ศรียโศธรปุระ (ស្រីយសោធរបុរៈ สฺรียโสธรบุระ̤) มีศูนย์กลางอยู่ที่ (ប្រាសាទភ្នំបាខែង บฺราสาทภฺนํบาแขง) ปัจจุบันอยู่ในเขตเสียมเรียบ (ខេត្សៀមរាប เขตฺเสียมราบ) ของประเทศกัมพูชา ภายหลังย้ายศูนย์กลางไปยังปราสาทบายน (ប្រាសាទបាយ័ន บฺราสาทบายัน) ในพื้นที่ที่เรียกว่า "นครธม" (អង្គរធំ องฺครธํ; "นครใหญ่") ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตเสียมเรียบเช่นกันและทับซ้อนกับพื้นที่ศรียโศธรปุระเดิม
| อังกอร์ អង្គរត * | |
|---|---|
 แหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโก | |
 | |
| พิกัด | 13°24′45″N 103°52′00″E / 13.4125°N 103.866667°E |
| ภูมิภาค ** | เอเชียแปซิฟิก |
| ประเภท | มรดกทางวัฒนธรรม |
| (เกณฑ์พิจารณา) | (i) (ii) (iii) (iv) |
| อ้างอิง | 668 |
| ประวัติการขึ้นทะเบียน | |
| ขึ้นทะเบียน | 2535 (คณะกรรมการสมัยที่ 16) |
| ในภาวะอันตราย | 2535–2547 |
| พื้นที่ | 40,100 ha |
  ที่ตั้งของเมืองพระนคร ในประเทศกัมพูชา | |
| * ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีแหล่งมรดกโลก ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก | |
អង្គរ | |
 แผนที่เมืองพระนคร | |
| ชื่ออื่น | ศรียโศธรปุระ |
|---|---|
| ภูมิภาค | อุษาคเนย์ |
| ความเป็นมา | |
| ผู้สร้าง | ยโศวรรมันที่ 1 |
| สร้าง | ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 9 |
| ละทิ้ง | คริสต์ศตวรรษที่ 15 |
| สมัย | ยุคกลาง |
| หมายเหตุเกี่ยวกับสถานที่ | |
| สภาพ | หักพัง และมีการบูรณะ |
| ผู้บริหารจัดการ | |
| การเปิดให้เข้าชม | ต่างชาติใช้ตั๋ว |
| สถาปัตยกรรม | |
| รูปแบบสถาปัตยกรรม | แบบ, , บันทายศรี, นครวัด, บายน, และยุคหลังบายน |
ช่วงเวลาในประวัติศาสตร์กัมพูชาซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ ณ เมืองพระนครนี้เรียกว่า สมัยพระนคร (Angkorian period) เริ่มในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 9 เมื่อพระเจ้ายโศวรรมันที่ 1 (យសោវរ្ម័នទី១ ยโสวรฺมันที ๑) ทรงสถาปนาศรียโศธรปุระขึ้น แต่นักวิชาการบางคนก็นับช่วงก่อนหน้านี้เข้าด้วย คือ ตั้งแต่ ค.ศ. 802 (ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 9) เมื่อพระเจ้าชัยวรรมันที่ 2 (ជ័យវរ្ម័នទី២ ชัยวรฺมันที ๒) ทรงรับการอภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ณ พนมกุเลน (ភ្នំគូលេន ภฺนํคูเลน; "ภูเขาลิ้นจี่") และทรงสถาปนาเมืองหลวงแห่งแรกขึ้น คือ หริหราลัย (ហរិហរាល័យ) ดำเนินมาจนกระทั่งเจ้าพระยาญาติ (ចៅពញាយ៉ាត เจาพญาย̎าต) ทรงละทิ้งนครธมไปในคริสต์ศตวรรษที่ 15 เป็นอันสิ้นสุดสมัยพระนคร ช่วงเวลาหลังจากนี้เรียกว่า สมัยหลังพระนคร (post-Angkorian period) ส่วนก่อนหน้าเรียกว่า สมัยก่อนพระนคร (pre-Angkorian period) อันเป็นช่วงที่ประกอบด้วยรัฐน้อยใหญ่ต่าง ๆ เช่น ฟูนัน และเจนละ
เวลาผ่านไป เมืองพระนครกลายเป็นซากปรักหักพังอยู่ในป่ารก ซึ่งปัจจุบันอยู่ทางตอนเหนือของทะเลสาบเขมร (ទន្លេសាប ทนฺเลสาบ) และตอนใต้ของพนมกุเลน ใกล้กับกรุงเสียมเรียบ (ក្រុងសៀមរាប กฺรุงเสียมราบ) เมืองเอกของเขตเสียมเรียบ โบราณสถานพระนครมีศาสนสถานกว่าหนึ่งพันแห่ง ถือเป็นอนุสรณ์สถานทางศาสนาที่ใหญ่ที่สุดในโลก ในจำนวนนี้รวมถึงนครวัด (អង្គរវត្ องฺครวตฺ) ที่พระเจ้าสูรยวรรมันที่ 2 (សូរ្យវរ្ម័នទី២ สูรฺยวรฺมันที ๒) ทรงสร้างขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 12 ศาสนสถานหลายแห่งได้รับการบูรณะขึ้นใหม่ และนับเป็นสถานที่สำคัญที่สุดในทาง ได้รับความคุ้มครองในฐานะแหล่งมรดกโลกของยูเนสโก (UNESCO World Heritage Site) แต่ละปีมีผู้เยี่ยมชมราวสองล้านคน แต่ความนิยมนี้เองทำให้เกิดข้อยากหลายประการในการอนุรักษ์
ใน ค.ศ. 2007 คณะนักวิจัยระหว่างประเทศใช้ภาพถ่ายดาวเทียมและวิทยาการสมัยใหม่แขนงอื่น ๆ จนได้ข้อสรุปว่า เมืองพระนครเคยเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลกก่อนยุคอุตสาหกรรม มีระบบโครงสร้างพื้นฐานอันสลับซับซ้อนซึ่งเชื่อมต่อภาคส่วนต่าง ๆ ของเมืองเข้ากับศาสนสถานทั้งหลาย รวมแล้วเป็นพื้นที่อย่างน้อย 1,000 ตารางกิโลเมตร นอกจากนี้ เมืองพระนครยังนับเป็นนครไฮดรอลิก (hydraulic city) เพราะมีเครือข่ายบริหารจัดการน้ำที่ซับซ้อนสำหรับเก็บและกระจายน้ำอย่างเป็นระบบในทุกพื้นที่ ระบบน้ำนี้ยังเชื่อว่า ใช้สำหรับชลประทาน ใช้เตรียมรับมือฤดูแล้งที่อาจเกิดขึ้นนอกเหนือการคาดการณ์ และใช้สนับสนุนประชากรที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ แม้จำนวนประชากรที่แน่ชัดยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แต่ระบบทางเกษตรกรรมที่ค้นพบใหม่ในพื้นที่นี้นำไปสู่สมมุติฐานว่า อาจมีมนุษย์อาศัยอยู่ถึงหนึ่งล้านคน คิดเป็นอย่างน้อย 0.1% ของประชากรทั่วโลกในช่วง ค.ศ. 1010–1220 ทำให้เมืองพระนครถือเป็น (megacity) อีกด้วย
อ้างอิง
- Benfey, Theodor (1866). A Sanskrit-English Dictionary: With References to the Best Edition of Sanskrit Author and Etymologies and Camparisons of Cognate Words Chiefly in Greek, Latin, Gothic, and Anglo-Saxon (reprint ed.). Asian Educational Services. pp. 453, 464. ISBN .
- Evans et al., A comprehensive archaeological map of the world's largest pre-industrial settlement complex at Angkor, Cambodia, Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, August 23, 2007.
- Evans, D., Pottier, C., Fletcher, R., Hensley, S., Tapley, I., Milne, A., & Barbetti, M. (2007). A comprehensive archaeological map of the world's largest pre-industrial settlement complex at Angkor, Cambodia. Proceedings of the National Academy of Sciences, 104(36), 14277-14282.
- Metropolis: Angkor, the world's first mega-city 2011-09-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, The Independent, August 15, 2007
แหล่งข้อมูลอื่น
- Google Maps Map centered on , with the at the bottom
- Angkor UNESCO
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phrankhr hruxchuxinphasaekhmrpccubneriyk xngkxr ekhmr អង គរ xng khr xngkvs Angkor cakphasasnskvt nkhr nagara epnemuxnghlwngaehngthisxngkhxngckrwrrdiekhmr michuxdngedimtamcarukwa sriyosthrpura ស រ យស ធរប រ s riyosthrbura misunyklangxyuthi ប រ ស ទភ ន ប ខ ង b rasathph nbaaekhng pccubnxyuinekhtesiymeriyb ខ ត ស មរ ប ekht esiymrab khxngpraethskmphucha phayhlngyaysunyklangipyngprasathbayn ប រ ស ទប យ ន b rasathbayn inphunthithieriykwa nkhrthm អង គរធ xng khrth nkhrihy sungpccubnxyuinekhtesiymeriybechnknaelathbsxnkbphunthisriyosthrpuraedimxngkxr អង គរត aehlngmrdkolkodyyuensokphikd13 24 45 N 103 52 00 E 13 4125 N 103 866667 E 13 4125 103 866667phumiphakh exechiyaepsifikpraephthmrdkthangwthnthrrmeknthphicarna i ii iii iv xangxing668prawtikarkhunthaebiynkhunthaebiyn2535 khnakrrmkarsmythi 16 inphawaxntray2535 2547phunthi40 100 hathitngkhxngemuxngphrankhr inpraethskmphucha chuxtamthiidkhunthaebiyninbychiaehlngmrdkolk phumiphakhthicdaebngodyyuensokphrankhrអង គរaephnthiemuxngphrankhrchuxxunsriyosthrpuraphumiphakhxusakhenykhwamepnmaphusrangyoswrrmnthi 1srangplaykhriststwrrsthi 9lathingkhriststwrrsthi 15smyyukhklanghmayehtuekiywkbsthanthisphaphhkphng aelamikarburnaphubriharcdkarkarepidihekhachmtangchatiichtwsthaptykrrmrupaebbsthaptykrrmaebb bnthaysri nkhrwd bayn aelayukhhlngbayn chwngewlainprawtisastrkmphuchasungmisunyklangxyu n emuxngphrankhrnieriykwa smyphrankhr Angkorian period eriminplaykhriststwrrsthi 9 emuxphraecayoswrrmnthi 1 យស វរ ម នទ ១ yoswr mnthi 1 thrngsthapnasriyosthrpurakhun aetnkwichakarbangkhnknbchwngkxnhnaniekhadwy khux tngaet kh s 802 tnkhriststwrrsthi 9 emuxphraecachywrrmnthi 2 ជ យវរ ម នទ ២ chywr mnthi 2 thrngrbkarxphieskkhunepnphraecackrphrrdi n phnmkueln ភ ន គ ល ន ph nkhueln phuekhalinci aelathrngsthapnaemuxnghlwngaehngaerkkhun khux hrihraly ហរ ហរ ល យ daeninmacnkrathngecaphrayayati ច ពញ យ ត ecaphyay at thrnglathingnkhrthmipinkhriststwrrsthi 15 epnxnsinsudsmyphrankhr chwngewlahlngcaknieriykwa smyhlngphrankhr post Angkorian period swnkxnhnaeriykwa smykxnphrankhr pre Angkorian period xnepnchwngthiprakxbdwyrthnxyihytang echn funn aelaecnla ewlaphanip emuxngphrankhrklayepnsakprkhkphngxyuinpark sungpccubnxyuthangtxnehnuxkhxngthaelsabekhmr ទន ល ស ប thn elsab aelatxnitkhxngphnmkueln iklkbkrungesiymeriyb ក រ ងស មរ ប k rungesiymrab emuxngexkkhxngekhtesiymeriyb obransthanphrankhrmisasnsthankwahnungphnaehng thuxepnxnusrnsthanthangsasnathiihythisudinolk incanwnnirwmthungnkhrwd អង គរវត xng khrwt thiphraecasurywrrmnthi 2 ស រ យវរ ម នទ ២ sur ywr mnthi 2 thrngsrangkhuninkhriststwrrsthi 12 sasnsthanhlayaehngidrbkarburnakhunihm aelanbepnsthanthisakhythisudinthang idrbkhwamkhumkhrxnginthanaaehlngmrdkolkkhxngyuensok UNESCO World Heritage Site aetlapimiphueyiymchmrawsxnglankhn aetkhwamniymniexngthaihekidkhxyakhlayprakarinkarxnurks in kh s 2007 khnankwicyrahwangpraethsichphaphthaydawethiymaelawithyakarsmyihmaekhnngxun cnidkhxsrupwa emuxngphrankhrekhyepnemuxngthiihythisudinolkkxnyukhxutsahkrrm mirabbokhrngsrangphunthanxnslbsbsxnsungechuxmtxphakhswntang khxngemuxngekhakbsasnsthanthnghlay rwmaelwepnphunthixyangnxy 1 000 tarangkiolemtr nxkcakni emuxngphrankhryngnbepnnkhrihdrxlik hydraulic city ephraamiekhruxkhaybriharcdkarnathisbsxnsahrbekbaelakracaynaxyangepnrabbinthukphunthi rabbnaniyngechuxwa ichsahrbchlprathan ichetriymrbmuxvduaelngthixacekidkhunnxkehnuxkarkhadkarn aelaichsnbsnunprachakrthiephimmakkhuneruxy aemcanwnprachakrthiaenchdyngepnthithkethiyngknxyu aetrabbthangekstrkrrmthikhnphbihminphunthininaipsusmmutithanwa xacmimnusyxasyxyuthunghnunglankhn khidepnxyangnxy 0 1 khxngprachakrthwolkinchwng kh s 1010 1220 thaihemuxngphrankhrthuxepn megacity xikdwyxangxingBenfey Theodor 1866 A Sanskrit English Dictionary With References to the Best Edition of Sanskrit Author and Etymologies and Camparisons of Cognate Words Chiefly in Greek Latin Gothic and Anglo Saxon reprint ed Asian Educational Services pp 453 464 ISBN 8120603702 Evans et al A comprehensive archaeological map of the world s largest pre industrial settlement complex at Angkor Cambodia Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA August 23 2007 Evans D Pottier C Fletcher R Hensley S Tapley I Milne A amp Barbetti M 2007 A comprehensive archaeological map of the world s largest pre industrial settlement complex at Angkor Cambodia Proceedings of the National Academy of Sciences 104 36 14277 14282 Metropolis Angkor the world s first mega city 2011 09 19 thi ewyaebkaemchchin The Independent August 15 2007aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb emuxngphrankhr wikithxngethiyw mikhaaenanakarthxngethiywsahrb Angkor Archaeological Park Google Maps Map centered on with the at the bottom Angkor UNESCO