ยาสามัญประจำบ้าน

ยาสามัญประจำบ้าน เป็นชื่อเรียกกลุ่มยาทั้งแผนปัจจุบันและที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดให้ประชาชนทั่วไปซึ่งไม่ได้เป็นแพทย์หรือดำเนินการทางแพทย์สามารถใช้ได้อย่างไม่อันตรายเพื่อรักษาตนเองเบื้องต้น เช่น ใช้รักษาอาการเจ็บป่วยเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ไม่รุนแรง อย่างไอ ปวดศีรษะ ถูกน้ำร้อนลวก ท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือถูกมีดบาด เป็นต้น และสามารถหาซื้อได้ทั่วไปโดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์

รายการยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน

รายการยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน อิงตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2542

กลุ่มยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาเม็ดลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Aluminium hydroxide 200-600 มิลลิกรัม Magnesium Hydroxide 200-400 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ และปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
2	ยาน้ำลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร Aluminium hydroxide 165-650 มิลลิกรัม Magnesium Hydroxide 103-500 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ และปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้	ขวดละ 240 มิลลิลิตร และ 450 มิลลิลิตร
3	ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซดามินท์	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Sodium Bicarbonate 300 มิลลิกรัม Peppermint Oil 0.003 มิลลิลิตร	บรรเทาอาหารจุกเสียด ลดอาการระคายเคือง เนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหาร	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4	ยาขับลม	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 15 มิลลิลิตร Capsicum Tincture 0.060-0.500 มิลลิลิตร Compound Cardamom Tincture 0.035-1.800 มิลลิลิตร Strong Ginger Tincture 0.024-0.240 มิลลิลิตร	บรรเทาอาการท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อ และขับลมในกระเพาะอาหาร	ขวดละ 180, 240 และ 450 มิลลิลิตร
5	ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาธาตุน้ำแดง	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 15 มิลลิลิตร Sodium Bicarbonate 0.15-0.60 กรัม Compound Rhubarb Tincture 0.50-2.00 มิลลิลิตร และ/หรือ Tincture อื่น ๆ ที่มีสรรพคุณทางยา ได้แก่ Compound Cardamon Tincture 0.01-1.00 มิลลิลิตร Compound Gentian Tincture 0.18-1.10 มิลลิลิตร Compound Tinospora Tincture 0.50 มิลลิลิตร Weak Ginger Tincture 0.48-2.01 มิลลิลิตร Strong Ginger Tincture 0.01-0.30 มิลลิลิตร Nux Vomica Tincture 0.09-0.10 มิลลิลิตร Ipecacuanha Tincture 0.18-0.30 มิลลิลิตร และ/หรือ volatile substance อื่น ๆ ที่มีสรรพคุณทางยา ได้แก่ Peppermint Spirit 0.15-0.30 มิลลิลิตร Peppermint Oil 0.03-0.20 มิลลิลิตร Menthol 0.05-0.30 มิลลิลิตร Concentrated Dill Water 0.10 มิลลิลิตร Camphor 19.00 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการปวดท้องเนื่องจากจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ	ขวดละ 180, 240 และ 450 มิลลิลิตร
6	ยาน้ำแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซเดียมไบคาร์บอเนต	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร Sodium Bicarbonate 50 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ เนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหาร	ขวดละ 60 มิลลิลิตร
7	ยาทาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทิงเจอร์มหาหิงส์	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Asafetida (มหาหิงส์) 20 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	บรรเทาอาการท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ปวดท้องในเด็ก	ขวดละ 15, 30 และ 60 มิลลิลิตร
8	ยาลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย-ไซเมธิโคน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Aluminium hydroxide 200-600 มิลลิกรัม Magnesium Hydroxide 200-400 มิลลิกรัม Simethicone 40-125 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ และช่วยขับลม	แผงละ 4 และ 10 เม็ด
9	ยาน้ำลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย-ไซเมธิโคน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร Aluminium hydroxide 165-650 มิลลิกรัม Magnesium Hydroxide 103-500 มิลลิกรัม Simethicone 20-40 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ และช่วยขับลม	ขวดละ 240 และ 450 มิลลิลิตร
10	ยาผงฟู่ซิตริกแอซิด-โซเดียมไบคาร์บอเนต-โซเดียมคาร์บอเนต	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 ซอง Citric Acid Anhydrous ไม่เกิน 1.850 กรัม Sodium Bicarbonate ไม่เกิน 1.960 กรัม Sodium Carbonate ไม่เกิน 0.430 กรัม	ลดกรด บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ เนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหาร	ซองอะลูมิเนียม ไม่เกิน 4.3 กรัม
11	ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ไซเมธิโคน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด/แคปซูล Simethicone 40 มิลลิกรัม และ 80 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด	ชนิดเม็ดบรรจุแผงอะลูมิเนียม ชนิดแคปซูลบรรจุแผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียม แผงละไม่เกิน 10 เม็ด/แคปซูล
12	ยาบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอกและอาหารไม่ย่อย เนื่องจากกรดไหลย้อน ชนิดเม็ด	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Sodium Alginate 250-500 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม Sodium Bicarbonate 95-300 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม Calcium carbonate 70-360 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม	บรรเทาอาการแสบร้อนบริเวณกลางอกร่วมกับเรอเปรี้ยว และอาหารไม่ย่อยเนื่องจากรดไหลย้อน	ภาชนะบรรจุขนาดไม่เกิน 20 เม็ด
13	ยาบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอกและอาหารไม่ย่อย เนื่องจากกรดไหลย้อน ชนิดน้ำ	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 10 มิลลิลิตร Sodium alginate 250-500 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม Sodium Bicarbonate 95-300 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม Calcium carbonate 70-360 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม	บรรเทาอาการแสบร้อนบริเวณกลางอกร่วมกับเรอเปรี้ยว และอาหารไม่ย่อยเนื่องจากรดไหลย้อน	ภาชนะบรรจุขนาดไม่เกิน 150 มิลลิลิตร

กลุ่มยาแก้ท้องเสีย

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาแก้ท้องเสีย ผงน้ำตาลเกลือแร่	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 ซอง Sodium Chloride 0.875 กรัม Sodium Bicarbonate 0.625 กรัม Potassium Chloride 0.375 กรัม Glucose Anhydrous 5.000 กรัม หรีอ Sodium Chloride 0.875 กรัม Trisodium Citrate Dihydrate 0.725 กรัม Potassium Chloride 0.375 กรัม Glucose Anhydrous 5.000 กรัม หรือ Sodium Chloride 0.650 กรัม Trisodium Citrate Dihydrate 0.725 กรัม Potassium Chloride 0.375 กรัม Glucose Anhydrous 3.375 กรัม	ทดแทนการเสียน้ำในรายที่มีอาการท้องร่วง หรือในรายที่มีอาเจียนมาก ๆ และป้องกันการช็อคเนื่องจากการที่ร่างกายขาดน้ำ	1 ซองสำหรับผสมน้ำ 250 มิลลิลิตร
2	ยาผงถ่านรักษาอาการท้องเสีย	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด/แคปซูล Activated charcoal 250-350 มิลลิกรัม	รักษาอาการท้องเสีย	แผงละไม่เกิน 10 เม็ด/แคปซูล

กลุ่มยาระบาย

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาระบายกลีเซอรีน ชนิดเหน็บทวารหนักสำหรับเด็ก	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 แท่ง Glycerin 91 % โดยน้ำหนัก	บรรเทาอาการท้องผูก ใช้เหน็บทวารหนักเพื่อช่วยการขับถ่าย	แท่งละ 1.5 กรัม บรรจุแผง
2	ยาระบายกลีเซอรีน ชนิดเหน็บทวารสำหรับผู้ใหญ่	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 แท่ง Glycerin 91 % โดยน้ำหนัก	บรรเทาอาการท้องผูก ใช้เหน็บทวารหนักเพื่อช่วยการขับถ่าย	แท่งละ 2.55 กรัม บรรจุแผง
3	ยาระบายแมกนีเซีย	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 15 มิลลิลิตร Magnesium Hydroxide 1.2 กรัม	ยาระบาย	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4	ยาระบายมะขามแขก	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด ฝักมะขามแขกที่เอาเมล็ดออกแล้ว ซึ่งมีปริมาณ Sennosides เทียบเท่ากับ Sennoside B 7.5 มิลลิกรัม	ยาระบาย	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
5	ยาระบายโซเดียมคลอไรด์ ชนิดสวนทวาร	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Sodium chloride 15 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	บรรเทาอาการท้องผูก ใช้สวนทวารให้ถ่ายอุจจาระ	หลอดพลาสติก 10 และ 20 มิลลิลิตร

กลุ่มยาถ่ายพยาธิลำไส้

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาถ่ายพยาธิตัวกลม มีเบนดาโซล	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Mebendazole 100 มิลลิกรัม	ถ่ายพยาธิเส้นด้าย ตัวกลม	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 6 เม็ด

กลุ่มยาบรรเทาปวดลดไข้

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้แอสไพลิน (ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน เพราะพบข้อมูลเกี่ยวกับความไม่ปลอดภัยในการใช้ ซึ่งไม่เหมาะสมในการใช้เป็นยาสามัญประจำบ้าน)	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Aspirin 325 มิลลิกรัม	ลดไข้ บรรเทาอาการปวด	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
2	ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 500 มก.	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Paracetamol 500 มิลลิกรัม	ลดไข้ บรรเทาอาการปวด	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
3	ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 325 มก.	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Paracetamol 325 มิลลิกรัม	ลดไข้ บรรเทาอาการปวด	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4	ยาน้ำบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร Paracetamol 120 มิลลิกรัม	ลดไข้ บรรเทาอาการปวด	ขวดสีชา 30 มิลลิลิตรในกล่องกระดาษพร้อมหลอดหยด (1.2 มิลลิลิตร) หรือขวดสีชา 60 มิลลิลิตรในกล่องกระดาษพร้อมช้อนชา
5	พลาสเตอร์บรรเทาปวด	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract และ/หรือ Herbal Substance หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่ Borneol (พิมเสน) 0.21-1.00 % โดยน้ำหนัก Camphor (การบูร) 1.00-2.80 โดยน้ำหนัก Caoutchouc 30.00 โดยน้ำหนัก Ethylene Glycol Salicylate 2.00-6.00 โดยน้ำหนัก Eucalyptus Oil 0.50 โดยน้ำหนัก Menthol 0.30-6.49 โดยน้ำหนัก Methyl Salicylate 0.14-6.00 โดยน้ำหนัก Peppermint Oil 0.50-2.00 โดยน้ำหนัก Thymol 0.14-0.50 โดยน้ำหนัก Capsaicin Extract 0.65 โดยน้ำหนัก Polybutene 12.00 โดยน้ำหนัก Capsicum Powder 11.00 โดยน้ำหนัก Capsicum Oleoresin 3.00-11.00 โดยน้ำหนัก Zinc Oxide 14.00-22.00 โดยน้ำหนัก	บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ	10 แผ่น

กลุ่มยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาเม็ดแก้แพ้ ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Chlorpheniramine Maleate 2 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการแพ้ เช่น ลมพิษ น้ำมูกไหล	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด

กลุ่มยาแก้ไอ ขับเสมหะ

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาน้ำแก้ไอขับเสมหะสำหรับเด็ก	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร Ammonium Carbonate 0.02 กรัม Glycyrrhiza Fluidextract 0.25 มิลลิลิตร	บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ	ขวดละ 60 และ 120 มิลลิลิตร
2	ยาแก้ไอน้ำดำ	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร Glycyrrhiza Fluidextract 0.6 มิลลิกรัม Antimony Potassium Tartrate 1.2-2.0 มิลลิกรัม Camphorated Opium Tincture 0.6 มิลลิลิตร	บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ	ขวดละ 60 มิลลิลิตร

กลุ่มยาดมหรือยาทาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาดมแก้วิงเวียน เหล้าแอมโมเนียหอม	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Ammonium Carbonate 3.40 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Strong Ammonia Solution 3.60-6.75 % โดยปริมาตร	ดม บรรเทาอาการวิงเวียน หน้ามืด หรือทาผิวหนังบรรเทาอาการเนื่องจากพิษแมลงกัดต่อย หรือถูกพืชมีพิษ	ขวดละ 15 มิลลิลิตร
2	ยาดมแก้วิงเวียน แก้คัดจมูก	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่ Menthol 0.07-77.90 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Camphor 0.45-42.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Methyl Salicylate 3.00-15.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Anise Oil 0.68 % โดยปริมาตร Burgamot Oil 0.50-0.68 % โดยปริมาตร Cajuput Oil 0.50-11.00 % โดยปริมาตร Cassia Oil 0.50 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Clove Oil 1.25 % โดยปริมาตร Dwarf-Pine Needle Oil 1.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Eucalyptus Oil 1.50-23.00 % โดยปริมาตร Lavender Oil 4.69-8.00 % โดยปริมาตร Peppermint Oil 2.20-10.38 % โดยปริมาตร Sage Oil 6.00 % โดยน้ำหนักปริมาตร Sassafras Oil 5.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Turpentine Oil 0.71-8.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Capsicum Tincture 4.00-8.00 % โดยปริมาตร Myrrh Tincture 1.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Ratanghia Tincture 0.40 % โดยปริมาตร Terpinol 3.33 % โดยปริมาตร Thymol 0.10 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Camphor Spirit 3.00 % โดยปริมาตร Borneo Camphor 9.00 % โดยน้ำหนักปริมาตร Bornyl Acetate 0.42 % โดยน้ำหนักปริมาตร Linalyl Acetate 0.47 % โดยน้ำหนักปริมาตร Phenyl Salicylate 0.60 % โดยน้ำหนักปริมาตร Standard Chamomile Extract 10.00 % โดยน้ำหนักปริมาตร	บรรเทาอาการคัดจมูก หายใจไม่ออก และบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ	ไม่เกิน 14 มิลลิลิตร
3	ยาทาระเหยบรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขี้ผึ้ง	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่ Menthol 1.35-3.00 % โดยน้ำหนัก Camphor 1.35-3.00 % โดยน้ำหนัก Cajuput Oil 3.00 % โดยปริมาตร Eucalyptus Oil 0.08-5.00 % โดยน้ำหนัก Terpentine Oil 4.68-5.00 % โดยน้ำหนัก	บรรเทาอาการคัดจมูกและลดอาการอันเนื่องจากหวัด	ไม่เกิน 50 กรัม

กลุ่มยาแก้เมารถ เมาเรือ

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาแก้เมารถ เมาเรือ ไดเมนไฮดริเนท	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Dimenhydrinate 50 มิลลิกรัม	ใช้ป้องกันอาการเมารถ เมาเริอ	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 2 เม็ด

กลุ่ม ยาสำหรับโรคตา

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาหยอดตา ซัลฟาเซตาไมด์ (ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน)	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Sulfacetamide Sodium 10 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	รักษาอาการตาแดง ตาอักเสบ จากโรคติดเชื้อ	ขวดสีชาละ 10 มิลลิลิตร
2	ยาล้างตา	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Sodium Chloride ใส่ Preservative ที่เหมาะสมสำหรับใช้กับยาตา ได้แก่ Benzalkonium Chloride 0.002-0.020 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร หรือ Chlorhexidine (Gluconate หรือ Acetate) 0.01 โดยน้ำหนักต่อปริมาตร ปรับ pH 6-8 ด้วย Buffer ที่เหมาะสม และปรับน้ำยาให้เป็น Isotonic กับน้ำตา	ใช้ล้างตาเพื่อบรรเทาอาการแสบตา ระคายเคืองตา อันเนื่องมาจาก ผง ควัน สิ่งสกปรก เข้าตา	ขวดละไม่เกิน 240 มิลลิลิตร

กลุ่มยาสำหรับโรคปาก และลำคอ

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยากวาดคอ	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Potassium Iodide 2.50 กรัม Iodine 1.25 กรัม Ethyl Alcohol (ร้อยละ 90) 4.00 มิลลิลิตร Purified Water 2.50 มิลลิลิตร Peppermint Oil 0.40 มิลลิลิตร Glycerin to 100.00 มิลลิลิตร	บรรเทาอาการอักเสบ และเจ็บในลำคอ	ขวดละ 15 มิลลิลิตร
2	ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า เยนเชี่ยนไวโอเลต	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Gentian Violet 1% โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	รักษากระพุ้งแก้มและลิ้นเป็นฝ้าขาว	ขวดละ 15 และ 30 มิลลิลิตร
3	ยาแก้ปวดฟัน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Chlorobutanol 25 กรัม Clove Oil to 100 มิลลิลิตร	บรรเทาอาการปวดฟัน	ขวดละ 8 มิลลิลิตร
4	ยาอมบรรเทาอาการระคายคอ	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract และ/หรือ Herbal Substance หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่ Abietis Pine Oil 0.30 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก Anise Oil 0.25 % โดยน้ำหนัก Borneol 1.66-2.00 % โดยน้ำหนัก Cinnamon Oil 0.35 % โดยน้ำหนัก Creosote 0.20 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก Eucalyptus Oil 0.15-0.16 % โดยน้ำหนัก Lemon Oil 0.30-0.52 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก Menthol 0.06-5.00 % โดยน้ำหนัก Peppermint Oil 0.19-3.33 % โดยน้ำหนัก Sylvestris Pine Oil 0.30 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก Licorice Extract 7.31-16.67 % โดยน้ำหนัก Tincture Capsicum 0.02 % โดยน้ำหนัก Amomum 1.00-4.00 % โดยน้ำหนัก Aniseed 2.00 % โดยน้ำหนัก Catechu 8.33-38.00 % โดยน้ำหนัก Cinnamon 2.00-10.00 % โดยน้ำหนัก Clove 0.67-4.00 % โดยน้ำหนัก Costus 0.67 % โดยน้ำหนัก Fennel 1.67-2.00 % โดยน้ำหนัก Ginger 2.00-8.00 % โดยน้ำหนัก Licorice 26.67-71.38 % โดยน้ำหนัก Saffron 2.00 % โดยน้ำหนัก Saussurea 1.00 - 3.00 % โดยน้ำหนัก Silver Leaf 0.93 % โดยน้ำหนัก และ/หรือ Honey 1.50-2.40 % โดยน้ำหนัก	ทำให้ชุ่มคอ บรรเทาอาการระคายคอ	ไม่เกิน 100 เม็ด หรือ ไม่เกิน 30 กรัม
5	ยาอมบรรเทาอาการเจ็บคอ	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Amyl Metacresol ไม่เกิน 0.6 มิลลิกรัม 2,4 Dichloro Benzyl Alcohol ไม่เกิน 1.2 มิลลิกรัม และอาจมี Ascorbic Acid ไม่เกิน 100 มิลลิกรัม	บรรเทาอาการเจ็บคอ	แผงอะลูมิเนียมหรือแผงบลิสเตอร์ละไม่เกิน 8 เม็ด

กลุ่มยาใส่แผล ยาล้างแผล

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไอโอดีน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Iodine 2.0-2.5 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Potassium Iodide 2.4-2.5 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	รักษาแผลสด	ขวดละ 15 และ 30 มิลลิลิตร
2	ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไทเมอรอซอล	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Thimerosal 0.1 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	รักษาบาดแผล	ขวดละ 15 และ 30 มิลลิลิตร
3	ยาใส่แผล โพวิโดน-ไอโอดีน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Povidone-Iodine 10 % w/v สมมูลกับ Iodine 1 % w/v โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	รักษาแผลสด	ขวดละไม่เกิน 120 มิลลิลิตร
4	ยาไอโซโพรพิล แอลกอฮอล์	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Isopropyl Alcohol Solution 70 % โดยปริมาตร สูตรตำรับต้องแต่งสีด้วย Brilliant Blue C.I. No.42090	ทำความสะอาดบาดแผล	ขวดละไม่เกิน 450 มิลลิลิตร
5	ยาเอทิล แอลกอฮอล์	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Ethyl Alcohol Solution 70 % โดยปริมาตร สูตรตำรับต้องแต่งสีด้วย Brilliant Blue C.I. No.42090	ทำความสะอาดบาดแผล	ขวดละไม่เกิน 450 มิลลิลิตร
6	น้ำเกลือล้างแผล	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Sodium Chloride 0.9 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	ทำความสะอาดบาดแผล	ขวดละไม่เกิน 1 ลิตร
7	น้ำยาฆ่าเชื้อโรคคลอโรไซลีนอล	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Chloroxylenol 4.8 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Isopropyl Alcohol Solution 12 % โดยปริมาตร	ใช้ทำความสะอาดรอบบาดแผล	ขวดละไม่เกิน 450 มิลลิลิตร

กลุ่มยารักษาแผลติดเชื้อ ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก

ปัจจุบันยาในกลุ่มนี้ไม่มีรายการที่เป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยารักษาแผลน้ำร้อนลวกฟีนอล (ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน เพราะพบข้อมูลเกี่ยวกับความไม่ปลอดภัยในการใช้ ซึ่งไม่เหมาะสมในการใช้เป็นยาสามัญประจำบ้าน)	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Phenol 1 กรัม Arachis Oil 50 มิลลิลิตร Calcium Hydroxide Solution to 100 มิลลิลิตร	รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก	ขวดละ 30 และ 60 มิลลิลิตร
2	ยารักษาแผลติดเชื้อ ซิลเวอร์ ซัลฟาไดอาซีน ครีม (ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Silver Sulfadiazine 1 % โดยน้ำหนัก	ใช้ทาภายนอกเพื่อรักษาการติดเชื้อของแผลซึ่งเกิดจากไฟไหม้หรือน้ำร้อนลวก	หลอดละ 5, 15 และ 25 กรัม

กลุ่มยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แมลงกัดต่อย

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาหม่อง	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่ Methyl Salicylate 1.14-50.00 % โดยน้ำหนัก Camphor 1.76-25.00 % โดยน้ำหนัก Menthol 3.00-20.00 % โดยน้ำหนัก Cinnamon Oil 1.00-2.40 % โดยน้ำหนัก Clove Oil 0.50-5.00  % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก Eucalyptus Oil 1.50-13.70  % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก Peppermint Oil 0.70-16.00 % โดยน้ำหนัก Terpentine Oil 2.00-3.80  % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก Capsicum Tincture 0.80-8.00 โดยปริมาตร Colophony 2.51 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก	บรรเทาอาการปวด บวม อักเสบ เนื่องจากแมลงกัดต่อย หรือปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ	ไม่เกิน 30 กรัม

กลุ่มยาสำหรับโรคผิวหนัง

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยารักษาหิดเหา เบนซิล เบนโซเอต	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Benzyl Benzoate 25 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	รักษาหิด เหา และโลน	ขวดสีชา 30 มิลลิลิตร และ 60 มิลลิลิตร
2	ยารักษาหิด ขึ้ผึ้งกำมะถัน	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Sublimed Sulphur 10 % โดยน้ำหนัก	รักษาโรคหิด	หลอดละ 5 กรัม และ 15 กรัม
3	ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Benzoic Acid 2.5-6.5 % โดยน้ำหนัก Salicylic Acid 3.0-5.0 % โดยน้ำหนัก	รักษากลากเกลื้อน และโรคน้ำกัดเท้า	หลอดละ 5 กรัม และ 15 กรัม
4	ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Coal Tar 1 % โดยน้ำหนัก	รักษาโรคผิวหนังเรื้อรังบางชนิด เช่น เรื้อนกวาง ผิวหนังเป็นผื่นคัน	หลอดหรือขวดละ 5 กรัม และ 15 กรัม
5	ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Calamine 8-15 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร Zinc Oxide 3-12 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร	บรรเทาอาการคันเนื่องจากผดผื่นคัน ลมพิษ	ขวดละไม่เกิน 180 มิลลิลิตร
6	ยารักษาเกลื้อน โซเดียมไทโอซัลเฟต	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ Sodium Thiosulfate 100 % โดยน้ำหนัก	รักษาเกลื้อน	ขวดละ 15 กรัม สำหรับผสมน้ำเป็น 60 มิลลิลิตร

กลุ่มยาบำรุงร่างกาย

#	ชื่อตำรับยา	ตัวยาสำคัญและความแรง	สรรพคุณ	ขนาดบรรจุ
1	ยาเม็ดวิตามินบีรวม	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Thiamine Hydrochloride หรือ Thiamine Mononitrate 5 มิลลิกรัม Pyridoxine Hydrochloride 2 มิลลิกรัม Riboflavine 2 มิลลิกรัม Nicotinamide 20 มิลลิกรัม	ป้องกันการขาดวิตามินบีและบำรุงร่างกาย	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
2	ยาเม็ดวิตามินซี	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Ascorbic Acid 100 มิลลิกรัม	ป้องกันการขาดวิตามินซี	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
3	ยาเม็ดบำรุงโลหิต เฟอร์รัส ซัลเฟต	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Ferrous Sulfate สมมูลกับ Iron 60 มิลลิกรัม	รักษาโลหิตจางเนื่องจากขาดธาตุเหล็กในผู้ใหญ่	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4	ยาเม็ดวิตามินรวม	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด Vitamin A 2,500 หน่วยสากล Vitamin D 300 หน่วยสากล Vitamin C 15.00 มิลลิกรัม Vitamin B1 Monoitrate 1.00 มิลลิกรัม Vitamin B2 0.50 มิลลิกรัม Nicotinamide 7.50 มิลลิกรัม	ป้องกันการขาดวิตามินสำหรับผู้ใหญ่	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
5	น้ำมันตับปลาชนิดแคปซูล	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 แคปซูล Cod Liver Oil สมมูลกับ Vitamin A ไม่เกิน 4,000 หน่วยสากล Vitamin D ไม่เกิน 300 หน่วยสากล	ป้องกันการขาดวิตามิน A และ D	แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
6	น้ำมันตับปลาชนิดน้ำ	ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร Cod Liver Oil สมมูลกับ Vitamin A ไม่เกิน 4,000 หน่วยสากล Vitamin D ไม่เกิน 300 หน่วยสากล	ป้องกันการขาดวิตามิน A และ D	ขวดละ 120, 240 และ 400 มิลลิลิตร

อ้างอิง

1. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
2. ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2555
3. ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555
4. ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 8) พ.ศ. 2561
5. เพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2555
6. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 3)
7. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2560
8. แก้ไขขนาดบรรจุตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2555
9. ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549
10. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549
11. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2560

แหล่งข้อมูลอื่น

• ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 3)
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2555)
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 5)
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2560
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2560
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 8) พ.ศ. 2561
• ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ พ.ศ. 2556 2019-05-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2557