มาห์เซียร์ (อังกฤษ: Mahseers), มหาศีร์ (ฮินดี: महाशीर) หรือ มหาสีร์ (ฮินดี: महासीर) เป็นชื่อสามัญของปลาน้ำจืดขนาดใหญ่จำพวกหนึ่ง ที่อยู่ในสกุล Tor, Neolissochilus และ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสกุล Tor ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae)
มาห์เซียร์เป็นปลาที่กระจายพันธุ์ในเขตร้อนของทวีปเอเชียตั้งแต่มาเลเซีย, อินโดนีเซีย, เอเชียใต้ จนถึงอิหร่าน ตลอดจนอนุทวีปอินเดีย
มาห์เซียร์เป็นปลาน้ำจืดขนาดใหญ่ มีรูปร่างคล้ายปลาคาร์ป เป็นปลาที่อาศัยอยู่รวมตัวกันเป็นฝูงขนาดใหญ่ มักพบอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำที่ใสสะอาด มีปริมาณออกซิเจนละลายในน้ำสูง เช่น ลำธารหรือน้ำตกในป่าดิบชื้น หรือแม่น้ำขนาดใหญ่หลายสาย เช่น แม่น้ำสาละวิน, แม่น้ำเมย, แม่น้ำเพชรบุรี เป็นต้น
เป็นปลาที่นิยมตกเป็นเกมกีฬา และนิยมรับประทานเนื้อเป็นอาหารในบางชนิด และบางพื้นที่ แต่ขณะที่บางพื้นที่ในประเทศไทยมีความเชื่อว่า เมื่อรับประทานไปแล้วจะมีอาการมึนเมา หรือถึงขั้นเสียชีวิตได้ จึงเชื่อกันว่าเป็นปลาเจ้า แต่ความจริงแล้ว เกิดจากการที่ปลากินผลไม้พิษจำพวกลูกหรือลูกลำโพงเข้าไปแล้วสะสมความเป็นพิษไว้ในตัวเหมือนกับกรณีของปลาบ้า เมื่อมีผู้รับประทานไปแล้วจะเกิดมีอาการมึนเมา
มาห์เซียร์ชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดคือปลาเวียนทอง ซึ่งมีสถิติบันทึกไว้ว่ายาวได้ถึง 2.75 เมตร (9 ฟุต) และมีน้ำหนักถึง 54 กิโลกรัม (119 ปอนด์) ถือว่าเป็นหนึ่งในปลาน้ำจืดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกด้วย แต่ปัจจุบันนี้ก็หาตัวอย่างปลาที่มีขนาดใกล้เคียงขนาดนี้ได้ยากเต็มที
สำหรับมาห์เซียร์ มีชื่อเรียกหลากหลายในภาษาไทย เช่น "ปลาพลวง", "ปลาโพ", "ปลาเพง ", "ปลาจาด" , "ปลาพุง", "ปลายาด" , "ปลาคม", "ปลาเวียน", "ปลาเงียน" ในขณะที่ภาษามลายูจะเรียกว่า "อีกันเมเลาะ" หรือ "อีกันกือเลาะ" เป็นต้น
การจำแนก
สกุล Tor
ประกอบด้วย
- , Roberts, 1999
- , Arunkumar & Basudha, 2003
- Tor douronensis, Valenciennes, 1842 (ปลาพลวงชมพู)
- , Chen & Chu, 1985
- , Menon, 1992
- , Sykes, 1839
- , Zhou & Cui, 1996
- , Heckel, 1838
- , Jerdon, 1849
- , Zhou & Cui, 1996
- , McClelland, 1839
- Tor putitora, Hamilton, 1822 (ปลาเวียนทอง, ปลาเวียนยักษ์, ปลาคม)
- , Wu, 1977
- , Madhusoodana Kurup & Radhakrishnan, 2011
- , Wu, 1977 (ปลาเวียนจีน)
- Tor soro, Valenciennes, 1842
- , Valenciennes, 1842
- Tor tambroides, Bleeker, 1854 (ปลาเวียน, ปลายาด)
- , Hamilton, 1822
- , Chen & Yang, 2004
- , (Wang, Zhuang & Gao, 1982)
สกุล Neolissochilus
ประกอบด้วย:
- , (Chen & Yang, 1999)
- , (Pellegrin & Chevey, 1936)
- , (Day, 1870)
- , (Day, 1870)
- Neolissochilus dukai, (Day, 1878)
- , (Herre, 1940)
- , (Chen & Yang, 1999)
- , (McClelland, 1839)
- , (McClelland, 1839)
- , (Weber & de Beaufort, 1916)
- , (Nguyen & Doan, 1969)
- , (Boulenger, 1893)
- , (Smith, 1945)
- Neolissochilus soroides, (Duncker, 1904) (ปลาพลวงทอง)
- , (McClelland, 1845)
- , (Day, 1870)
- Neolissochilus stracheyi, (Day, 1871) (ปลาพลวงหิน, ปลาพลวง)
- Neolissochilus subterraneus, Vidthayanon & Kottelat, 2003 (ปลาพลวงถ้ำ)
- , (Weber & de Beaufort, 1916)
- , (Ahl, 1933)
- , (Herre & Myers, 1937)
- , (Smith, 1945)
สกุล Naziritor
ประกอบด้วย:
- , Mirza, 1967
อ้างอิง
- "Genus: Tor". fishbase.org. 5 April 2014. สืบค้นเมื่อ 5 April 2014.
- "Genus: Neolissochilus". fishbase.org. 5 April 2014. สืบค้นเมื่อ 5 April 2014.
- "Genus: Naziritor". fishbase.org. 5 April 2014. สืบค้นเมื่อ 5 April 2014.
- Roberts TR (1999). . Raffles Bulletin of Zoology. 47 (1): 225–236. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-12-26. สืบค้นเมื่อ 2014-04-05.
- Menon AGK, 1992. Taxonomy of mahseer fishes of the genus Tor Gray with description of a new species from the Deccan. J. Bombay Nat. Hist. Soc. 89 (2):210–228
- หน้า 118, Monsters of the River 2013 โดย กิตติพงษ์ จารุธาณินทร์, ป๋อง บางตาล. "V.I.P. (Very Important Pisces)". นิตยสาร Aquarium Biz ปีที่ 4 ฉบับที่ 39: กันยายน 2013
- . ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดเพชรบุรี กรมประมง. 5 April 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-03-26. สืบค้นเมื่อ 5 April 2014.
- สมโภชน์ อัคคะทวีวัฒน์. สาระน่ารู้ ปลาน้ำจืดไทย เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2547. 264 หน้า. หน้า 115-116. ISBN
- Cordington, K. De. B. 1939. Notes on Indian Mahseer. Journal of Bombay Natural History Society. 46: 336–334
- ราชบัณฑิตยสถาน, 2539: หน้า 225
- ดร. ชวลิต วิทยานนท์. ปลาน้ำจืดไทย. กรุงเทพฯ : นานมีบุ๊คส์, 2544. 115 หน้า. หน้า 42. ISBN
- ราชบัณฑิตยสถาน, 2539: หน้า 775
บรรณานุกรม
- ราชบัณฑิตยสถาน, บ.ก. (2539). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕. อักษรเจริญทัศน์. ISBN .[]
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์มาห์เซียร์ (อังกฤษ)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mahesiyr xngkvs Mahseers mhasir hindi मह श र hrux mhasir hindi मह स र epnchuxsamykhxngplanacudkhnadihycaphwkhnung thixyuinskul Tor Neolissochilus aela odyechphaaxyangyinginskul Tor inwngsplataephiyn Cyprinidae plaphlwnghin Neolissochilus stracheyi thinatkexrawn cnghwdkaycnburiplaewiynthxng Tor putitora wyxxn sungepnplathimikhnadihythisudinklummahesiyr mahesiyrepnplathikracayphnthuinekhtrxnkhxngthwipexechiytngaetmaelesiy xinodniesiy exechiyit cnthungxihran tlxdcnxnuthwipxinediy mahesiyrepnplanacudkhnadihy miruprangkhlayplakharp epnplathixasyxyurwmtwknepnfungkhnadihy mkphbxasyxyuinaehlngnathiissaxad miprimanxxksiecnlalayinnasung echn latharhruxnatkinpadibchun hruxaemnakhnadihyhlaysay echn aemnasalawin aemnaemy aemnaephchrburi epntn epnplathiniymtkepnekmkila aelaniymrbprathanenuxepnxaharinbangchnid aelabangphunthi aetkhnathibangphunthiinpraethsithymikhwamechuxwa emuxrbprathanipaelwcamixakarmunema hruxthungkhnesiychiwitid cungechuxknwaepnplaeca aetkhwamcringaelw ekidcakkarthiplakinphlimphiscaphwklukhruxluklaophngekhaipaelwsasmkhwamepnphisiwintwehmuxnkbkrnikhxngplaba emuxmiphurbprathanipaelwcaekidmixakarmunema mahesiyrchnidthimikhnadihythisudkhuxplaewiynthxng sungmisthitibnthukiwwayawidthung 2 75 emtr 9 fut aelaminahnkthung 54 kiolkrm 119 pxnd thuxwaepnhnunginplanacudthimikhnadihythisudinolkdwy aetpccubnnikhatwxyangplathimikhnadiklekhiyngkhnadniidyaketmthi sahrbmahesiyr michuxeriykhlakhlayinphasaithy echn plaphlwng plaoph plaephng placad plaphung playad plakhm plaewiyn plaengiyn inkhnathiphasamlayucaeriykwa xiknemelaa hrux xiknkuxelaa epntnkarcaaenkskul Tor prakxbdwy Roberts 1999 Arunkumar amp Basudha 2003 Tor douronensis Valenciennes 1842 plaphlwngchmphu Chen amp Chu 1985 Menon 1992 Sykes 1839 Zhou amp Cui 1996 Heckel 1838 Jerdon 1849 Zhou amp Cui 1996 McClelland 1839 Tor putitora Hamilton 1822 plaewiynthxng plaewiynyks plakhm Wu 1977 Madhusoodana Kurup amp Radhakrishnan 2011 Wu 1977 plaewiyncin Tor soro Valenciennes 1842 Valenciennes 1842 Tor tambroides Bleeker 1854 plaewiyn playad Hamilton 1822 Chen amp Yang 2004 Wang Zhuang amp Gao 1982 skul Neolissochilus prakxbdwy Chen amp Yang 1999 Pellegrin amp Chevey 1936 Day 1870 Day 1870 Neolissochilus dukai Day 1878 Herre 1940 Chen amp Yang 1999 McClelland 1839 McClelland 1839 Weber amp de Beaufort 1916 Nguyen amp Doan 1969 Boulenger 1893 Smith 1945 Neolissochilus soroides Duncker 1904 plaphlwngthxng McClelland 1845 Day 1870 Neolissochilus stracheyi Day 1871 plaphlwnghin plaphlwng Neolissochilus subterraneus Vidthayanon amp Kottelat 2003 plaphlwngtha Weber amp de Beaufort 1916 Ahl 1933 Herre amp Myers 1937 Smith 1945 skul Naziritor prakxbdwy Mirza 1967xangxing Genus Tor fishbase org 5 April 2014 subkhnemux 5 April 2014 Genus Neolissochilus fishbase org 5 April 2014 subkhnemux 5 April 2014 Genus Naziritor fishbase org 5 April 2014 subkhnemux 5 April 2014 Roberts TR 1999 Raffles Bulletin of Zoology 47 1 225 236 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2018 12 26 subkhnemux 2014 04 05 Menon AGK 1992 Taxonomy of mahseer fishes of the genus Tor Gray with description of a new species from the Deccan J Bombay Nat Hist Soc 89 2 210 228 hna 118 Monsters of the River 2013 ody kittiphngs caruthaninthr pxng bangtal V I P Very Important Pisces nitysar Aquarium Biz pithi 4 chbbthi 39 knyayn 2013 sunywicyaelaphthnapramngnacudephchrburi krmpramng 5 April 2014 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 03 26 subkhnemux 5 April 2014 smophchn xkhkhathwiwthn saranaru planacudithy elm 1 krungethph xngkhkarkhakhxngkhuruspha 2547 264 hna hna 115 116 ISBN 974 00 8701 9 Cordington K De B 1939 Notes on Indian Mahseer Journal of Bombay Natural History Society 46 336 334 rachbnthitysthan 2539 hna 225 dr chwlit withyannth planacudithy krungethph nanmibukhs 2544 115 hna hna 42 ISBN 9789744726551 rachbnthitysthan 2539 hna 775brrnanukrmrachbnthitysthan b k 2539 phcnanukrm chbbrachbnthitysthan ph s 2525 xksrecriythsn ISBN 974 8122 79 4 lingkesiy aehlngkhxmulxunewbistmahesiyr xngkvs