ปลายาด หร อ ปลาเว ยน อ งกฤษ Mahseers Brook carps เป นสก ลของปลาน ำจ ดท ม ขนาดกลางจนถ งขนาดใหญ ในวงศ ปลาตะเพ ยน Cyprinida

ปลายาด หรือ ปลาเวียน (อังกฤษ: Mahseers, Brook carps) เป็นสกุลของปลาน้ำจืดที่มีขนาดกลางจนถึงขนาดใหญ่ ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) ใช้ชื่อสกุลว่า Tor (/ทอร์/)

ปลายาด

Tor tambroides
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	ปลาที่มีก้านครีบ
อันดับ:	อันดับปลาตะเพียน
วงศ์:	วงศ์ปลาตะเพียน
สกุล:	*Tor* , 1833
ชนิดต้นแบบ
Gray, 1834

มีลำตัวยาวและแบนข้างไม่มากนัก หัวค่อนข้างเล็ก มีหนวดที่ยาว 2 คู่ คู่แรกอยู่ที่ริมปากบน และคู่ที่สองอยู่ที่มุมปาก ปากโค้งเป็นรูปเกือกม้า ริมปากบนและล่างหนาเชื่อมติดต่อกัน ริมปากล่างมีร่องคั่นระหว่างริมปากกับกระดูกขากรรไกรล่าง บางชนิดอาจมีกล้ามเนื้อแบ่งเป็นพู ๆ บนริมปากล่าง และบางชนิดไม่มีพูของกล้ามเนื้อดังกล่าว เกล็ดมีขนาดใหญ่ เส้นข้างลำตัวสมบูรณ์ เยื่อขอบกระดูกแก้มเชื่อมติดกับเอ็นคาง ฟันที่ลำคอรูปร่างเหมือนช้อน มี 3แถว โคนครีบหลังหุ้มด้วยเนื้อที่เป็นเกล็ด มีก้านครีบแขนง 8 หรือ 9 ก้าน ก้านครีบเดี่ยวก้านสุดท้ายเป็นหนามแข็งและขอบเรียบ

ต้นแบบของสกุลนี้มาจาก ซึ่ง ได้ยกขึ้นเป็นชื่อสกุล โดยตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Tor hamiltonii ก่อนหน้าสกุล ของ ซึ่งนักมีนวิทยาหลายท่านได้นำเอาสกุล Labeobarbus ไปตั้งชื่อปลาที่พบในแถบคาบสมุทรอินโดออสเตรเลีย แต่ก็มีบางส่วนที่ใช้สกุลอื่น ปลาในกลุ่มนี้จึงมีชื่อพ้องด้วยกันหลากหลาย

พบทั้งหมดประมาณ 20 ชนิด ในทวีปเอเชีย ตามแม่น้ำสายใหญ่ ๆ

ชนิด

T. R. Roberts, 1999
, , , & , 2015 (Dongnai mahseer)
Tor douronensis (, 1842) (semah)
& , 1985
(, 1839) (black mahseer)
, 1992 (dwarf mahseer)
& , 1996
, 1849 (Malabar mahseer)
(, 1822)
, , , & , 2015 (Mekong mahseer)
& , 1996
Tor putitora (, 1822) (Himalayan mahseer)
Tor cf. putitora largest known species of cavefish (now )
& , 2007 (orange-finned mahseer)
, 1977 (Chinese mahseer)
(, 1842)
Tor tambroides (Bleeker, 1854) (Malayan mahseer, empurau)
(, 1822) (red-finned mahseer)
& , 2004

อ้างอิง

สมโภชน์ อัคคะทวีวัฒน์, สาระน่ารู้ปลาน้ำจืดไทย เล่ม ๑ หน้า 177 (พ.ศ. 2547)
Hoàng Huy Đức, Phạm Hùng Mạnh, Durand, J.-D., Trần Ngân Trọng & Phan Phúc Đình (2015): Mahseers genera Tor and Neolissochilus (Teleostei: Cyprinidae) from southern Vietnam. Zootaxa, 4006 (3): 551-568.
Dan Harries, Thomas Arbenz, Neelesh Dahanukar, Rajeev Raghavan, Mark Tringham, Duwaki Rangad and Graham Proudlove. 2019. The World’s Largest Known Subterranean Fish: A Discovery in Meghalaya (NE India) of A Cave-adapted Fish related to the Golden Mahseer, Tor putitora (Hamilton 1822). Cave & Karst Science. 46(3); 121–126.
Kurup, B.M. & Radhakrishnan, K.V. (2011): Tor remadevii, a new species of Tor (Gray) from Chinnar Wildlife Sanctuary, Pambar River, Kerala, Southern India. Journal of the Bombay Natural History Society, 107 (3): 227-230.

[1] สมโภชน์ อัคคะทวีวัฒน์, สาระน่ารู้ปลาน้ำจืดไทย เล่ม ๑ หน้า 177 (พ.ศ. 2547)

[Hoang2015-2] Hoàng Huy Đức, Phạm Hùng Mạnh, Durand, J.-D., Trần Ngân Trọng & Phan Phúc Đình (2015): Mahseers genera Tor and Neolissochilus (Teleostei: Cyprinidae) from southern Vietnam. Zootaxa, 4006 (3): 551-568.

[3] Dan Harries, Thomas Arbenz, Neelesh Dahanukar, Rajeev Raghavan, Mark Tringham, Duwaki Rangad and Graham Proudlove. 2019. The World’s Largest Known Subterranean Fish: A Discovery in Meghalaya (NE India) of A Cave-adapted Fish related to the Golden Mahseer, Tor putitora (Hamilton 1822). Cave & Karst Science. 46(3); 121–126.

[Kurup2011-4] Kurup, B.M. & Radhakrishnan, K.V. (2011): Tor remadevii, a new species of Tor (Gray) from Chinnar Wildlife Sanctuary, Pambar River, Kerala, Southern India. Journal of the Bombay Natural History Society, 107 (3): 227-230.