พระยาอชิตวงษ์

เจ้าอชิตวงษ์ หรือ เจ้าหลวงอชิตวงษาทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 60 และองค์ที่ 10 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ทรงเป็นราชโอรสในพระเจ้าสุมนเทวราช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 58 ทรงครองเมืองน่าน ระหว่างปี พ.ศ. 2379 - พ.ศ. 2380

เจ้าอชิตวงษ์
พระยาน่าน
เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 60 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์
ราชาภิเษก	19 มิถุนายน พ.ศ. 2380
ครองราชย์	28 มกราคม พ.ศ. 2380 - 11 ตุลาคม พ.ศ. 2380
รัชกาล	8 เดือน 13 วัน
พระอิสริยยศ	พระยาประเทศราช
ก่อนหน้า	เจ้ามหายศ
ถัดไป	เจ้ามหาวงษ์
พิราลัย	11 ตุลาคม พ.ศ. 2380 ณ คุ้มหลวงนครน่าน
พระชายา	แม่เจ้าเทียมตาอัครราชเทวี
ชายา	2 องค์
พระราชบุตร	3 พระองค์
พระนามเต็ม พระยาอชิตวงษ์ พระยาน่าน
ราชสกุล	จิตรวงศนันท์
ราชวงศ์	ติ๋นมหาวงศ์
พระบิดา	พระเจ้าสุมนเทวราช
พระมารดา	พระนางพิมพาราชเทวี

พระประวัติ

เจ้าหลวงอชิตวงษ์ ทรงเป็นราชโอรสในพระเจ้าสุมนเทวราช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 58 ประสูติแต่แม่เจ้าพิมพาอัครเทวี ทรงมีพระอนุชาและพระขนิษฐาต่างเจ้ามารดา 3 พระองค์ ดังนี้

1. เจ้าหนานค่ายแก้ว
2. เจ้าบุษรถ ภายหลังได้เป็น เจ้าเมืองแก่น
3. เจ้านางแปงเมือง

พระชายา และราชบุตร

เจ้าอชิตวงษ์ ทรงมีพระชายา 3 องค์ และพระโอรส พระธิดา 3 พระองค์

พระชายาที่ 1 แม่เจ้าเทียมตาราชเทวี ประสูติพระโอรสและพระธิดา 3 พระองค์ ดังนี้

1. เจ้าพระยาวังขวา
2. เจ้าสุริยะ
3. เจ้านางขันคำ

ชายาที่ 2 แม่เจ้าตุ้ยเทวี

1. ไม่มีประสูติการพระบุตร

ชายาที่ 3 แม่เจ้าคำแปงเทวี

1. ไม่มีประสูติการพระบุตร

อิสริยยศ

1. เจ้าราชวงษ์ (อชิตวงษ์)
2. เจ้าพระยาน่าน (อชิตวงษ์)
   

• 27 ธันวาคม พ.ศ. 2378

เจ้าราชวงษ์อชิตวงษา ราชโอรส ในเจ้าหลวงสุมนเทวราช ได้ลงไปเข้าเฝ้า พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

• 28 มกราคม พ.ศ. 2379

ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ พระราชสัญญาบัตร แต่งตั้งเจ้าราชวงษ์อชิตวงษ์ ขึ้นเป็น

กรณียกิจ

11 มิถุนายน พ.ศ. 2379 เมื่อเจ้าหลวงอชิตวงศ์ ครองเมืองน่านท่านก็เสด็จขึ้นเมืองภูเพียงแช่แห้ง ต่อแกนพระธาตุเจ้า ซึ่งแต่เดิมเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ สร้างมี 12 ศอก ท่านก็พร้อมเพรียงกับเจ้านาย ท้าวพระยาสังฆเจ้า นำเอายอดมหาธาตุที่คดไปทางตะวันออกลงมาดัด แล้วต่อให้ยาวอีก 4 ศอก รวมเป็น 16 ศอก ฉัตรและเกิ้งแต่เดิมมี 9 ใบ ก็สร้างเติมอีก 2 ใบ รวมเป็น 11 ใบ พอถึงเดือน 9 ขึ้น 8 ค่ำ ก็ทำพุทธาภิเษกเบิกบานฉลองทำบุญให้ทานเป็นมหากุศล ถึงเดือน 9 ขึ้น 9 ค่ำ ก็เสร็จ แล้วเจ้าหลวงอชิตวงษ์ก็เสด็จเข้าเมืองน่าน

สถานที่อันเนื่องมาจากพระนาม

ราชตระกูล

พงศาวลีของพระยาอชิตวงษ์
8. พญาหลวงติ๋นมหาวงศ์                       4. เจ้าอริยวงษ์                             9. แม่เจ้าเมืองเชียงใหม่เทวี                       2. พระยาสุมนเทวราช                                   5. แม่เจ้าเมืองรามเทวี (ชายาที่ 2)                             1. พระยาอชิตวงษ์                                         3. แม่เจ้าพิมพาอรรคราชเทวี

ดูเพิ่ม

• รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน

ก่อนหน้า		พระยาอชิตวงษ์		ถัดไป
พระเจ้ามหายศ		เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 60 และองค์ที่ 10 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ (พ.ศ. 2379 - พ.ศ. 2380)		พระเจ้ามหาวงษ์

อ้างอิง

1. นามสกุลคนไทย (ต้นสกุล (ต้นวงศ์), ต้นราชสกุล)
2. ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 199
3. ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 199