ดาวซิริอุส (อังกฤษ: Sirius) มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งในภาษาไทยว่า ดาวโจร เป็นดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในตอนกลางคืนและสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า มีค่าระดับความสว่างอยู่ที่ -1.47 ซึ่งสว่างเกือบเป็นสองเท่าของดาวคาโนปุส ดาวฤกษ์ที่สว่างเป็นอันดับสอง ชื่อ ซิริอุส มาจากภาษากรีกโบราณว่า "เซริออส" (Σείριος) มีชื่อตามว่า อัลฟา คานิส เมเจอริส (α Canis Majoris หรือ α CMa) ความจริงดาวที่เรามองเห็นด้วยตาเปล่าว่าเป็นดาวดวงเดียวนั้นเป็นระบบดาวคู่ ประกอบด้วยดาวสีขาวในลำดับหลัก (Main Sequence) ประเภท A1V ชื่อว่า ซิริอุส เอ (Sirius A) กับดาวแคระขาวสีจาง ๆ ในประเภท DA2 ชื่อว่า ซิริอุส บี (Sirius B)
ตำแหน่งของดาวซิริอุส ในกลุ่มดาวสุนัขใหญ่ | |
ข้อมูลสังเกตการณ์ ต้นยุคอ้างอิง J2000.0 วิษุวัต J2000.0 | |
---|---|
กลุ่มดาว | สุนัขใหญ่ |
ไรต์แอสเซนชัน | 06h 45m 08.9173s |
เดคลิเนชัน | −16° 42′ 58.017″ |
ความส่องสว่างปรากฏ (V) | −1.47 (A) / 8.30 (B) |
คุณสมบัติ | |
ชนิดสเปกตรัม | A1V (A) / DA2 (B) |
ดัชนีสี U-B | −0.05 (A) / −1.04 (B) |
ดัชนีสี B-V | 0.01 (A) / −0.03 (B) |
มาตรดาราศาสตร์ | |
ความเร็วแนวเล็ง (Rv) | −7.6km/s |
การเคลื่อนที่เฉพาะ (μ) | RA: −546.05mas/yr Dec.: −1223.14mas/yr |
พารัลแลกซ์ (π) | 379.21 ± 1.58mas |
ระยะทาง | 8.60 ± 0.04 ly (2.64 ± 0.01 pc) |
ความส่องสว่างสัมบูรณ์ (MV) | 1.42 (A) / 11.18 (B) |
วงโคจร | |
ดาวสมาชิก | α CMa B |
คาบการโคจร (P) | 50.09 ปี |
ค่ากึ่งแกนเอก (a) | 7.56" |
ความเยื้องศูนย์กลาง (e) | 0.592 |
ความเอียง (i) | 136.5° |
(Ω) | 44.6° |
ต้นยุคอ้างอิงจุดใกล้ที่สุด (T) | 1894.13 |
มุมของจุดใกล้ที่สุด (ω) (secondary) | 147.3° |
รายละเอียด | |
มวล | 2.02 (A) / 0.978 (B) M☉ |
รัศมี | 1.711 (A) / 0.0084 ± 3% (B) R☉ |
แรงโน้มถ่วงที่พื้นผิว (log g) | 4.33 (A)/8.57 (B) |
กำลังส่องสว่าง | 25.4 (A) / 0.026 (B) L☉ |
อุณหภูมิ | 9,940 (A) / 25,200 (B) K |
ค่าความเป็นโลหะ | [Fe/H] =0.50 (A) |
การหมุนตัว | 16 km/s (A) |
อายุ | 2-3 × 108ปี |
ชื่ออื่น | |
การที่ดาวซิริอุสเป็นดาวที่สว่างที่สุด นอกจากความสามารถในการส่องสว่างของมันเองแล้ว มันยังอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ของเรามาก คือห่างไปเพียง 2.6 พาร์เซก (ประมาณ 8.6 ปีแสง) ระบบดาวซิริอุสถือว่าเป็นระบบดาวเพื่อนบ้านที่ใกล้ที่สุดกลุ่มหนึ่ง ดาวซิริอุสเอมีมวลประมาณ 2 เท่าของดวงอาทิตย์ และมีค่าความสว่างสัมบูรณ์ เท่ากับ 1.42 หรือคิดเป็น 25 เท่าของความสว่างของดวงอาทิตย์ แต่มันก็ยังมีความสว่างต่ำกว่าดาวฤกษ์สว่างดวงอื่น เช่น หรือ ไรเจล ระบบดาวซิริอุสมีอายุเก่าแก่ราว 200-300 ล้านปี แต่เดิมประกอบด้วยดาวสีน้ำเงินสว่างสองดวง ดวงที่มีมวลมากกว่าคือ ซิริอุสบี เผาผลาญเชื้อเพลิงจนหมดและกลายเป็นดาวยักษ์แดง ก่อนจะหดตัวลงและกลายเป็นดาวแคระขาวเช่นในปัจจุบันตั้งแต่เมื่อ 120 ล้านปีที่แล้ว
ดาวซิริอุสเป็นที่รู้จักกันทั่วไปในอีกชื่อหนึ่งว่า ดาวสุนัขใหญ่ สื่อถึงชื่อกลุ่มดาวที่มันสังกัดอยู่ คือ Canis Major (ภาษาละติน แปลว่า สุนัขใหญ่) เป็นดาวที่มีเรื่องเล่าตำนานและนิทานพื้นบ้านเกี่ยวข้องมากมายยิ่งกว่าดาวฤกษ์อื่นๆ นอกเหนือจากดวงอาทิตย์ การปรากฏของดาวซิริอุสที่ขอบฟ้ายามรุ่งสาง เป็นสัญลักษณ์บอกฤดูน้ำหลากของแม่น้ำไนล์ในอียิปต์โบราณ และเป็นวันสำคัญคือ "วันสุนัข" ในฤดูร้อนของกรีซโบราณ ส่วนชาวอาหรับเผ่าก่อนอิสลามกาลก็ได้สักการบูชาดาวดวงนี้ โดยเรียกว่า อัชชิอฺรอ ส่วนชาวโพลินีเชียนใช้ในการระบุการเข้าสู่ฤดูหนาว ทั้งยังเป็นดาวสำคัญที่ใช้นำทางสำหรับการเดินทางในมหาสมุทรแปซิฟิก
อ้างอิง
- "Sirius A". SIMBAD Astronomical Database. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. สืบค้นเมื่อ 20 October 2007.
- Astrometric data, mirrored by SIMBAD from the Hipparcos catalogue, pertains to the center of mass of the Sirius system. See §2.3.4, Volume 1, The Hipparcos and Tycho Catalogues, European Space Agency, 1997, and the entry for Sirius in the Hipparcos catalogue ( ID I/239.)
- McCook, G. P.; Sion, E. M. (2014). "Entry for WD 0642-166". VizieR Online Data Catalog. . Bibcode:2016yCat....102035M.
- Entry for HR 2491, Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Preliminary Version), D. Hoffleit and W. H. Warren, Jr., 1991. ( ID V/50.)
- For apparent magnitude m and parallax π, the absolute magnitude Mv of Sirius A is given by:
- Gatewood, G. D.; Gatewood, C. V. (1978). "A study of Sirius". The Astrophysical Journal. 225: 191–197. doi:10.1086/156480. (p. 195.)
- Liebert, James; Young, P. A.; Arnett, David; Holberg, J. B.; Williams, Kurtis A. (2005). "The Age and Progenitor Mass of Sirius B". The Astrophysical Journal. 630 (1): L69–L72. :astro-ph/0507523. Bibcode:2005ApJ...630L..69L. doi:10.1086/462419. S2CID 8792889.
- Holberg, J. B.; Barstow, M. A.; Bruhweiler, F. C.; Cruise, A. M.; Penny, A. J. (1998). "Sirius B: A New, More Accurate View". The Astrophysical Journal. 497 (2): 935–942. Bibcode:1998ApJ...497..935H. doi:10.1086/305489.
- Adelman, Saul J. (July 8–13, 2004). "The Physical Properties of normal A stars". Proceedings of the International Astronomical Union. Poprad, Slovakia: Cambridge University Press. pp. 1–11. สืบค้นเมื่อ 2007-07-03.
- From L=4πR2σTeff4. See: Tayler, Roger John (1994). The Stars: Their Structure and Evolution. Cambridge University Press. p. 16. ISBN .
- Qiu, H. M.; Zhao, G.; Chen, Y. Q.; Li, Z. W. (2001). "The Abundance Patterns of Sirius and Vega". The Astrophysical Journal. 548 (2): 953–965. Bibcode:2001ApJ...548..953Q. doi:10.1086/319000.
- Kervella, P.; Thevenin, F.; Morel, P.; Borde, P.; Di Folco, E. (2003). "The interferometric diameter and internal structure of Sirius A". Astronomy and Astrophysics. 407 (2): 681–688. :astro-ph/0306604. Bibcode:2003A&A...408..681K. doi:10.1051/0004-6361:20030994. S2CID 16678626.
- "Sirius B". SIMBAD Astronomical Database. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. สืบค้นเมื่อ 23 October 2007.
- General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes, Fourth Edition, W. F. van Altena, J. T. Lee, and E. D. Hoffleit, Yale University Observatory, 1995. ( ID I/238A.)
- วิภู รุโจปการ. (2547). เอกภพ เพื่อความเข้าใจในธรรมชาติของจักรวาล. บริษัท นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น จำกัด. หน้า 233
- Liebert, J.; Young, P. A.; Arnett, D.; Holberg, J. B.; Williams, K. A. (2005). "The Age and Progenitor Mass of Sirius B". The Astrophysical Journal 630 (1): L69-L72.
- Richard Hinckley Allen (1899). Star-names and Their Meanings. New York: G. E. Stechert, 117.
แหล่งข้อมูลอื่น
- "Sirius Matters: Alien Contact". Chandra X-ray Center. 28 November 2000. สืบค้นเมื่อ 21 March 2021.
- Sankey, John. "Getting Sirius About Time". www.johnsankey.ca. สืบค้นเมื่อ 21 March 2021.
- Barker, Tho.; Stukeley, W. (1760). "Remarks on the Mutations of the Stars". Philosophical Transactions. 51: 498–504. doi:10.1098/rstl.1759.0049. JSTOR 105393.
พิกัด: 06h 45m 08.9173s, −16° 42′ 58.017″
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
dawsirixus xngkvs Sirius michuxeriykxikchuxhnunginphasaithywa dawocr epndawvksthiswangthisudintxnklangkhunaelasamarthmxngehniddwytaepla mikharadbkhwamswangxyuthi 1 47 sungswangekuxbepnsxngethakhxngdawkhaonpus dawvksthiswangepnxndbsxng chux sirixus macakphasakrikobranwa esrixxs Seirios michuxtamwa xlfa khanis emecxris a Canis Majoris hrux a CMa khwamcringdawthieramxngehndwytaeplawaepndawdwngediywnnepnrabbdawkhu prakxbdwydawsikhawinladbhlk Main Sequence praephth A1V chuxwa sirixus ex Sirius A kbdawaekhrakhawsicang inpraephth DA2 chuxwa sirixus bi Sirius B Sirius A Btaaehnngkhxngdawsirixus inklumdawsunkhihykhxmulsngektkarn tnyukhxangxing J2000 0 wisuwt J2000 0klumdaw sunkhihyirtaexsesnchn 06h 45m 08 9173sedkhlienchn 16 42 58 017 khwamsxngswangprakt V 1 47 A 8 30 B khunsmbtichnidsepktrmA1V A DA2 B dchnisi U B 0 05 A 1 04 B dchnisi B V0 01 A 0 03 B matrdarasastrkhwamerwaenwelng Rv 7 6km skarekhluxnthiechphaa m RA 546 05mas yr Dec 1223 14mas yrpharlaelks p 379 21 1 58masrayathang8 60 0 04 ly 2 64 0 01 pc khwamsxngswangsmburn MV 1 42 A 11 18 B wngokhcrdawsmachika CMa Bkhabkarokhcr P 50 09 pikhakungaeknexk a 7 56 khwameyuxngsunyklang e 0 592khwamexiyng i 136 5 W 44 6 tnyukhxangxingcudiklthisud T 1894 13mumkhxngcudiklthisud w secondary 147 3 raylaexiydmwl2 02 A 0 978 B M rsmi1 711 A 0 0084 3 B R aerngonmthwngthiphunphiw log g 4 33 A 8 57 B kalngsxngswang25 4 A 0 026 B L xunhphumi9 940 A 25 200 B Kkhakhwamepnolha Fe H 0 50 A karhmuntw16 km s A xayu2 3 108pichuxxunSystem a Canis Majoris a CMa 9 Canis Majoris 9 CMa HD 48915 2491 BD 16 1591 1577 00 A B 244 A B 219 ADS 5423 LTT 2638 HIP 32349 B EGGR 49 WD 0642 166 karthidawsirixusepndawthiswangthisud nxkcakkhwamsamarthinkarsxngswangkhxngmnexngaelw mnyngxyuikldwngxathitykhxngeramak khuxhangipephiyng 2 6 pharesk praman 8 6 piaesng rabbdawsirixusthuxwaepnrabbdawephuxnbanthiiklthisudklumhnung dawsirixusexmimwlpraman 2 ethakhxngdwngxathity aelamikhakhwamswangsmburn ethakb 1 42 hruxkhidepn 25 ethakhxngkhwamswangkhxngdwngxathity aetmnkyngmikhwamswangtakwadawvksswangdwngxun echn hrux irecl rabbdawsirixusmixayuekaaekraw 200 300 lanpi aetedimprakxbdwydawsinaenginswangsxngdwng dwngthimimwlmakkwakhux sirixusbi ephaphlayechuxephlingcnhmdaelaklayepndawyksaedng kxncahdtwlngaelaklayepndawaekhrakhawechninpccubntngaetemux 120 lanpithiaelw dawsirixusepnthiruckknthwipinxikchuxhnungwa dawsunkhihy suxthungchuxklumdawthimnsngkdxyu khux Canis Major phasalatin aeplwa sunkhihy epndawthimieruxngelatananaelanithanphunbanekiywkhxngmakmayyingkwadawvksxun nxkehnuxcakdwngxathity karpraktkhxngdawsirixusthikhxbfayamrungsang epnsylksnbxkvdunahlakkhxngaemnainlinxiyiptobran aelaepnwnsakhykhux wnsunkh invdurxnkhxngkrisobran swnchawxahrbephakxnxislamkalkidskkarbuchadawdwngni odyeriykwa xchchix rx swnchawophliniechiynichinkarrabukarekhasuvduhnaw thngyngepndawsakhythiichnathangsahrbkaredinthanginmhasmuthraepsifikxangxing Sirius A SIMBAD Astronomical Database Centre de Donnees astronomiques de Strasbourg subkhnemux 20 October 2007 Astrometric data mirrored by SIMBAD from the Hipparcos catalogue pertains to the center of mass of the Sirius system See 2 3 4 Volume 1 The Hipparcos and Tycho Catalogues European Space Agency 1997 and the entry for Sirius in the Hipparcos catalogue ID I 239 McCook G P Sion E M 2014 Entry for WD 0642 166 VizieR Online Data Catalog Bibcode 2016yCat 102035M Entry for HR 2491 Bright Star Catalogue 5th Revised Ed Preliminary Version D Hoffleit and W H Warren Jr 1991 ID V 50 For apparent magnitude m and parallax p the absolute magnitude Mv of Sirius A is given by Mv m 5 log10 p 1 1 47 5 log10 0 37921 1 1 42 displaystyle begin smallmatrix M v m 5 log 10 pi 1 1 47 5 log 10 0 37921 1 1 42 end smallmatrix See Tayler Roger John 1994 The Stars Their Structure and Evolution Cambridge University Press p 16 ISBN 0521458854 Gatewood G D Gatewood C V 1978 A study of Sirius The Astrophysical Journal 225 191 197 doi 10 1086 156480 p 195 Liebert James Young P A Arnett David Holberg J B Williams Kurtis A 2005 The Age and Progenitor Mass of Sirius B The Astrophysical Journal 630 1 L69 L72 astro ph 0507523 Bibcode 2005ApJ 630L 69L doi 10 1086 462419 S2CID 8792889 Holberg J B Barstow M A Bruhweiler F C Cruise A M Penny A J 1998 Sirius B A New More Accurate View The Astrophysical Journal 497 2 935 942 Bibcode 1998ApJ 497 935H doi 10 1086 305489 Adelman Saul J July 8 13 2004 The Physical Properties of normal A stars Proceedings of the International Astronomical Union Poprad Slovakia Cambridge University Press pp 1 11 subkhnemux 2007 07 03 From L 4pR2sTeff4 See Tayler Roger John 1994 The Stars Their Structure and Evolution Cambridge University Press p 16 ISBN 0521458854 Qiu H M Zhao G Chen Y Q Li Z W 2001 The Abundance Patterns of Sirius and Vega The Astrophysical Journal 548 2 953 965 Bibcode 2001ApJ 548 953Q doi 10 1086 319000 Kervella P Thevenin F Morel P Borde P Di Folco E 2003 The interferometric diameter and internal structure of Sirius A Astronomy and Astrophysics 407 2 681 688 astro ph 0306604 Bibcode 2003A amp A 408 681K doi 10 1051 0004 6361 20030994 S2CID 16678626 Sirius B SIMBAD Astronomical Database Centre de Donnees astronomiques de Strasbourg subkhnemux 23 October 2007 General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes Fourth Edition W F van Altena J T Lee and E D Hoffleit Yale University Observatory 1995 ID I 238A wiphu ruocpkar 2547 exkphph ephuxkhwamekhaicinthrrmchatikhxngckrwal bristh nanmibukhsphbliekhchn cakd hna 233 Liebert J Young P A Arnett D Holberg J B Williams K A 2005 The Age and Progenitor Mass of Sirius B The Astrophysical Journal 630 1 L69 L72 Richard Hinckley Allen 1899 Star names and Their Meanings New York G E Stechert 117 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb dawocr Sirius Matters Alien Contact Chandra X ray Center 28 November 2000 subkhnemux 21 March 2021 Sankey John Getting Sirius About Time www johnsankey ca subkhnemux 21 March 2021 Barker Tho Stukeley W 1760 Remarks on the Mutations of the Stars Philosophical Transactions 51 498 504 doi 10 1098 rstl 1759 0049 JSTOR 105393 sthaniyxy darasastr phikd 06h 45m 08 9173s 16 42 58 017 bthkhwamdarasastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk