ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
การสำรวจ (อังกฤษ: Exploration) คือการค้นหาเพื่อบรรลุเป้าหมายของการค้นพบหรือทรัพยากร การสำรวจเกิดขึ้นในทุกสิ่งมีชีวิตที่มีการเคลื่อนไหวรวมถึงมนุษย์ ในประวัติศาสตรของมนุษย์การสำรวจที่มีอิทธิพลมากที่สุดอยู่ในช่วงยุคแห่งการค้นพบเมื่อนักสำรวจชาวยุโรปแล่นเรือและเขียนแผนที่ในพื้นที่ส่วนที่เหลือของโลกด้วยเหตุผลหลายประการ ตั้งแต่นั้นมาเกิดขึ้นจากการค้นพบข้อมูลสำคัญเป็นเหตุผลส่วนใหญ่
ในระเบียบวิธีทางวิทยาศาสตร์ การสำรวจเป็นหนึ่งในสามวัตถุประสงค์ของการวิจัยเชิงประจักษ์ (อีกสองอย่างคือการพรรณาและ)
ยุคสมัยสำคัญในการสำรวจของมนุษย์
การแล่นเรือแกลลีย์ของชาวฟินิเชีย
ชาวฟินิเชีย (1,550 - 300 ปีก่อนคริสต์ศักราช) ทำการค้าขายทั่วทะเลเมดิเตอเรเนียนและเอเชียไมเนอร์แม้ว่าเส้นทางค้าขายจำนวนมากยังคงไม่ปรากฏจนถึงทุกวันนี้ การมีอยู่ของดีบุกในสิ่งประดิษฐ์บางอย่างของชาวฟินิเชียแสดงให้เห็นว่าพวกเขาอาจเดินทางไปถึงบริเตน ตามที่มหากาพย์อีนีอิดของเวอร์จิลและหลักฐานทางประวัติศาสตร์อื่น ๆ ราชินีในตำนานไดโดซึ่งเป็นชาวฟินิเชียจากไทร์ได้แล่นเรือไปยังแอฟริกาเหนือและก่อตั้งเมืองคาร์เธจ
การสำรวจของชาวคาร์เธจในแอฟริกาตะวันตก
(500 ปีก่อนคริสต์ศักราช) นักเดินเรือชาวคาร์เธจได้สำรวจบริเวณชายฝั่งทางตะวันตกของทวีปแอฟริกา
การสำรวจของชาวกรีกในยุโรปเหนือและทัวเล
นักสำรวจชาวกรีกจากมาร์แซย์ (380 – ประมาณ 310 ปีก่อนคริสต์ศักราช) เป็นคนแรกที่แล่นเรือไปถึงเกรตบริเตน สำรวจเยอรมนี และค้นพบ (โดยทั่วไปส่วนใหญ่คาดว่าเป็นหรือไอซ์แลนด์)
การสำรวจของชาวโรมัน
การสำรวจแอฟริกา
ชาวโรมันจัดการสำหรับเดินทางข้ามทะเลทรายสะฮาราด้วยห้าเส้นทางที่แตกต่างกัน:
- ผ่านทะเลทรายสะฮาราทางตะวันตกไปยังแม่น้ำไนเจอร์และทิมบักตู
- ผ่านเทือกเขาทิเบสตีไปยังทะเลสาบชาดและไนจีเรีย
- ผ่านแม่น้ำไนล์ไปยังยูกันดา
- ผ่านชายฝั่งตะวันตกของแอฟริกาไปยังกานาเรียสและกาบูเวร์ดี
- ผ่านทะเลแดงไปยังโซมาเลียและอาจรวมถึงแทนซาเนีย
การสำรวจทั้งหมดนี้ได้รับการสนับสนุนโดยกองกำลังทหารและมีจุดมุ่งหมายเพื่อการค้าขาย มีเพียงหนึ่งเดียวคือจักรพรรดิแนโรที่ดูเหมือนจะเตรียมการสำรวจสำหรับการพิชิตเอธิโอเปียหรือนูเบีย ซึ่งสองกองกำลังทหารของแนโรได้สำรวจแหล่งต้นน้ำของแม่น้ำไนล์ในปี ค.ศ. 62
หนึ่งในเหตุผลหลักของการสำรวจคือการได้มาซึ่งทองคำโดยใช้อูฐในการขนส่ง
การสำรวจใกล้ชายฝั่งตะวันตกและตะวันออกของแอฟริกาได้รับการสนับสนุนโดยกองเรือโรมันและผู้ที่เกี่ยวข้องกับการค้าขายทางทะเล (ส่วนใหญ่มุ่งไปยังมหาสมุทรอินเดีย) ชาวโรมันยังได้จัดการสำรวจขึ้นหลายครั้งในยุโรปเหนือและเอเชียจนถึงจีน
30 ปีก่อนคริสต์ศักราช - ค.ศ. 640
ด้วยการยึดครองอียิปต์จากราชวงศ์ทอเลมี ชาวโรมันจึงเริ่มค้าขายกับอินเดีย จักรวรรดิได้มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรงกับการค้าเครื่องเทศในอียิปต์ซึ่งเริ่มขึ้นเมื่อ 118 ปีก่อนคริสต์ศักราช
ค.ศ. 100 - 166
ทอเลมีถึง (หมายถึงคาบสมุทรมลายูในปัจจุบัน) และท่าเรือค้าขายของ ซึ่งได้รับการระบุว่าคือเมืองอกแอวทางเวียดนามตอนเหนือ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของในสมัยราชวงศ์ฮั่นของจีน
ศตวรรษที่ 2
ผู้ค้าชาวโรมันเดินทางมาถึงสยาม กัมพูชา สุมาตรา และชวา
ค.ศ. 161
คณะทูตจากจักรพรรดิอันโตนีนุส ปิอุสหรือทายาทของพระองค์ มาร์กุส เอาเรลิอุส เข้าพบจักรพรรดิฮั่นหฺวันที่ลกเอี๋ยง
ค.ศ. 226
นักการทูตหรือผู้ค้าชาวโรมันขึ้นฝั่งในเวียดนามตอนเหนือและเยี่ยมชมหนานจิงและวังของซุนกวน ผู้ปกครองง่อก๊ก
การสำรวจของชาวจีนในเอเชียกลาง
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ยุคชาวไวกิง
ช่วงประมาณ ค.ศ. 800 - 1,040 ชาวไวกิงสำรวจยุโรปและฝั่งตะวันตกของซีกโลกเหนือผ่านแม่น้ำและมหาสมุทร ตัวอย่างเช่น เป็นที่ทราบว่าเอริกเดอะเรด (ค.ศ. 950 – 1003) นักสำรวจชาวไวกิงนอร์เวย์ แล่นเรือและตั้งถิ่นฐานที่กรีนแลนด์หลังจากถูกเนรเทศจากไอซ์แลนด์ ขณะที่ลูกชายของเขา เลฟ เอริกสัน นักสำรวจชาวไอซ์แลนด์ (ค.ศ. 980 – 1020) มาถึงนิวฟันด์แลนด์และชายฝั่งอเมริกาเหนือที่อยู่ใกล้เคียง และเชื่อว่าน่าจะเป็นชาวยุโรปคนแรกที่มาถึงแผ่นดินในทวีปอเมริกาเหนือ
ยุคชาวพอลินีเชีย
ชาวพอลินีเชียเป็นผู้เดินเรือซึ่งตั้งถิ่นฐานและสำรวจบริเวณตอนกลางและแปซิฟิกใต้เมื่อประมาณ 5,000 ปีก่อน จนถึงประมาณ ค.ศ. 1280 ปีเมื่อพวกเขาค้นพบนิวซีแลนด์ สิ่งประดิษฐ์หลักในการสำรวจของพวกเขาคือเอาทริกเกอร์แคนูซึ่งรวดเร็วและมั่นคงสำหรับการบรรทุกสินค้าและผู้คน จากหลักฐานที่มีอย่างจำกัดคาดว่าการเดินทางไปนิวซีแลนด์เป็นไปโดยเจตนา และไม่เป็นที่ทราบแน่ชัดว่ามีจำนวนเรือ ชนิดของเรือ หรือชื่อของผู้อพยพที่เดินทางไปยังนิวซีแลนด์ การศึกษาในปี 2011 ที่ในนิวซีแลนด์แสดงให้เห็นความเป็นไปได้สูงว่ามีจุดเริ่มต้นที่เกาะฮัวไฮน์ในหมู่เกาะโซไซเอตี ชาวพอลินีเชียอาจใช้กระแสลมค้าตะวันออกซึ่งเป็นลมประจำปีทางเหนือไปถึงนิวซีแลนด์เป็นเวลาประมาณสามสัปดาห์ หมู่เกาะคุกเป็นทางผ่านของเส้นทางการอพยพและอาจเป็นจุดพักระหว่างทาง ซึ่งมีความคล้ายคลึงกันทางวัฒนธรรมและภาษาระหว่างและชาวเมารีในนิวซีแลนด์
แบบจำลองทางคณิตศาสตร์จากของดีเอ็นเอซึ่งเป็นเทคนิคที่ทันสมัยที่สุด ได้แสดงให้เห็นผู้อพยพชาวพอลินีเชียจำนวนมากประมาณ 100 - 200 คน เข้ามายังนิวซีแลนด์ในช่วงเวลาประมาณ ค.ศ. 1280 การศึกษาของได้พยายามเชื่อมโยงลักษณะเฉพาะของรูปแบบฟันจากดีเอ็นเอ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงลักษณะเด่นจากการบริโภคอาหารซึ่งใกล้เคียงกับหมู่เกาะโซไซเอตี
การสำรวจของชาวจีนในมหาสมุทรอินเดีย
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ยุคแห่งการค้นพบของชาวยุโรป
ยุคแห่งการค้นพบหรือรู้จักในชื่อยุคแห่งการสำรวจ เป็นหนึ่งในยุคที่สำคัญที่สุดของการสำรวจทางภูมิศาสตร์ในประวัติศาสตร์ของมนุษย์ เริ่มขึ้นในช่วงต้นศตวรรษที่ 15 จนถึงศตวรรษที่ 17 ในยุคนั้นชาวยุโรปได้ค้นพบและสำรวจพื้นที่อันกว้างใหญ่ของอเมริกา แอฟริกา เอเชีย และโอเชียเนีย
เหล่านักสำรวจที่สำคัญที่สุดในช่วงดังกล่าว ได้แก่
- (ประมาณ ค.ศ. 1452-1486) ผู้ค้นพบและล่องแม่น้ำคองโกและไปถึงชายฝั่งบริเวณที่เป็นที่ตั้งของแองโกลาและนามิเบียในปัจจุบัน
- บาร์ตูลูเมว ดีอัช (ประมาณ ค.ศ. 1450-1500) ชาวยุโรปคนแรกที่ไปถึงแหลมกู๊ดโฮปและส่วนอื่น ๆ ของชายฝั่งแอฟริกาใต้
- คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (ค.ศ. 1451–1506) ผู้นำคณะสำรวจชาวคาสตีล (สเปน) ข้ามมหาสมุทรแอตแลนติกและ
- วัชกู ดา กามา (ค.ศ. 1460-1524) นักเดินเรือผู้เริ่มค้นการเดินทางจากยุโรปไปยังอินเดียและกลับโดยอ้อมแหลมกู๊ดโฮปและค้นพบเส้นทางเดินเรือไปยังตะวันออก
- เปดรู อัลวารึช กาบรัล (ประมาณ ค.ศ. 1467/68-1520) ผู้ตามรอยเส้นทางของกามา อ้างสิทธิ์ในบราซิล และเป็นผู้นำคณะสำรวจคณะคนแรกที่เชื่อมโยงการเดินทางระหว่างยุโรป แอฟริกา อเมริกา และเอเชีย
- ผู้ค้นพบชายฝั่งตะวันออกของมาดากัสการ์และเดินทางล้อมรอบทวีปแอฟริกา
- และ (ค.ศ. 1470–1555) ผู้ค้นพบและทำแผนที่และหมู่เกาะอื่น ๆ
- (ประมาณ ค.ศ. 1480–1514) และ (ค.ศ. 14?–1521) ผู้นำกองเรือรบยุโรปไปยังมหาสมุทรแปซิฟิกทางฝั่งตะวันตกเป็นครั้งแรก ผ่านหมู่เกาะซุนดาจนถึงหมู่เกาะโมลุกกะ
- ควน ปอนเซ เด เลออน (ค.ศ. 1474-1521) ผู้ค้นพบและจัดทำแผนที่ชายฝั่งฟลอริด้า
- (ประมาณ ค.ศ. 1475-1519) ชาวยุโรปคนแรกที่ได้เห็นมหาสมุทรแปซิฟิกจากฝั่งอเมริกา (หลังจากข้ามคอคอดปานามา) และยืนยันว่าอเมริกาเป็นทวีปที่แยกจากเอเชีย
- เฟอร์ดินานด์ มาเจลลัน (ค.ศ. 1480-1521) นักเดินเรือคนแรกที่เดินทางข้ามมหาสมุทรแปซิฟิก ค้นพบช่องแคบมาเจลลัน ตูอาโมตัส และหมู่เกาะมาเรียนา ซึ่งได้เกือบสมบูรณ์ในการเดินทางหลายครั้งเป็นครั้งแรก
- (ค.ศ. 1476-1526) เป็นคนแรกที่เดินเรือรอบโลกได้สำเร็จ
- (ค.ศ. 14? -1527) ผู้สำรวจพื้นที่ในปัจจุบันของบราซิลตอนใต้ ปารากวัย และโบลิเวีย ข้ามไปถึงเทือกเขาแอนดีส (ใกล้ซูเกร)
- (ค. ศ. 1498-?) ผู้ค้นพบปาปัวนิวกีนี
- (ค.ศ. 1490-1526) ผู้ค้นพบหมู่เกาะมาร์แชลล์
- (ค.ศ. 1490-1558) ผู้ค้นพบแม่น้ำมิสซิสซิปปีและเป็นชาวยุโรปคนแรกที่แล่นเรือไปยังอ่าวเม็กซิโกและข้ามเท็กซัส
- ฌัก การ์ตีเย (ค.ศ. 1491-1557) ผู้วาดแผนที่ของภาคกลางและทะเลของแคนาดาเป็นคนแรก
- (ค.ศ. 1498-1568) ผู้ค้นพบเส้นทางการเดินเรือจากเอเชียไปยังอเมริกา
- (ค.ศ. 1510-1454) ผู้ค้นพบแกรนด์แคนยอนและแม่น้ำโคโลราโด
- (ค.ศ. 1511-1546) ชาวยุโรปคนแรกที่ล่องไปตามความยาวของแม่น้ำอเมซอน
ต่อเนื่องในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 16 และ 17 โดยมีนักสำรวจเช่น
- (ค.ศ. 1542-1595) ผู้ค้นพบหมู่เกาะตูวาลู หมู่เกาะมาร์เคซัส หมู่เกาะโซโลมอน และเกาะเวก
- (ค.ศ. 1570-1630) ผู้บันทึกการไปยังออสเตรเลียของชาวยุโรปเป็นคนแรก
- (ค.ศ. 1565-1614) ผู้ค้นพบหมู่เกาะพิตแคร์นและหมู่เกาะวานูวาตู
- ผู้ค้นพบและเข้าถึงบริเวณภาคตะวันออกและภาคเหนือของเกาะนิวกินี
- (ค.ศ. 1565-1613) ผู้ค้นพบช่องแคบทอร์เรสระหว่างออสเตรเลียและนิวกินี
- เฮนรี ฮัดสัน (ค.ศ. 156?–1611) ผู้สำรวจอ่าวฮัดสันในแคนาดา
- (ค.ศ. 1574–1635) ผู้สำรวจแม่น้ำเซนต์ลอว์เรนซ์และเกรตเลกส์ (ในแคนาดาและตอนเหนือของสหรัฐ)
- อาเบิล ตัสมัน (ค.ศ. 1603–1659) ผู้สำรวจทางตอนเหนือของออสเตรเลีย ค้นพบแทสเมเนียและนิวซีแลนด์
- (ค.ศ. 1643–1687) ผู้สำรวจพื้นที่เกรตเลกส์ของสหรัฐอเมริกาและแคนาดา และวัดความยาวทั้งหมดของแม่น้ำมิสซิสซิปปี
หลังจากยุคทองของยุคแห่งการค้นพบมายาวนาน นักสำรวจคนอื่น ๆ ได้สำเร็จในการสร้างแผนที่โลกอย่างสมบูรณ์เช่นเดียวกับนักสำรวจชาวรัสเซียหลายคนได้ไปยังชายฝั่งทางมหาสมุทรแปซิฟิกของไซบีเรียและช่องแคบแบริ่ง ณ สุดขอบของทวีปเอเชียและอะแลสกา (อเมริกาเหนือ)
- ไวทัส เบริง (ค.ศ. 1681–1741) ผู้ได้รับการว่าจ้างจากกองทัพเรือรัสเซีย ได้สำรวจช่องแคบเบริง ทะเลเบริง ชายฝั่งอเมริกาเหนือของอะแลสกา และบางพื้นที่ทางตอนเหนือของมหาสมุทรแปซิฟิก
- เจมส์ คุก ผู้สำรวจชายฝั่งตะวันออกของออสเตรเลีย หมู่เกาะฮาวาย และแล่นเรือสำรวจทวีปแอนตาร์กติก
การสำรวจอวกาศ
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ผู้หวนคืนและนักสำรวจในวันนี้
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
อ้างอิง
รายการอ้างอิง
- Roth, Jonathan 2002. The Roman Army in Tripolitana and Gold Trade with Sub-Saharan Africa. APA Annual Convention. New Orleans.
อ้างอิง
- di Cosmo, Nicola (2002). Ancient China and Its Enemies: The Rise of Nomadic Power in East Asian History. Cambridge: . ISBN .
- Groh, Arnold (2018). Research Methods in Indigenous Contexts. New York: Springer. ISBN .
- Morton, William Scott; Lewis, Charlton M. (2005). China: Its History and Culture (Fourth ed.). New York City: . ISBN .
- Petringa, Maria (2006). Brazzà, a Life for Africa. Bloomington, IN: . ISBN . OCLC 74651678.
- Torday, Laszlo (1997). Mounted Archers: The Beginnings of Central Asian History. Durham: The Durham Academic Press. ISBN .
- Yü, Ying-shih (1986). "Han Foreign Relations". ใน Twitchett, Denis; Loewe, Michael (บ.ก.). The Cambridge History of China. Vol. I: the Ch'in and Han Empires, 221 B.C.–A.D. 220. Cambridge: . pp. 377–462. ISBN .
ดูเพิ่ม
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud karsarwc xngkvs Exploration khuxkarkhnhaephuxbrrluepahmaykhxngkarkhnphbhruxthrphyakr karsarwcekidkhuninthuksingmichiwitthimikarekhluxnihwrwmthungmnusy inprawtisastrkhxngmnusykarsarwcthimixiththiphlmakthisudxyuinchwngyukhaehngkarkhnphbemuxnksarwcchawyuorpaelneruxaelaekhiynaephnthiinphunthiswnthiehluxkhxngolkdwyehtuphlhlayprakar tngaetnnmaekidkhuncakkarkhnphbkhxmulsakhyepnehtuphlswnihynksarwc inraebiybwithithangwithyasastr karsarwcepnhnunginsamwtthuprasngkhkhxngkarwicyechingpracks xiksxngxyangkhuxkarphrrnaaela yukhsmysakhyinkarsarwckhxngmnusykaraelneruxaeklliykhxngchawfiniechiy chawfiniechiy 1 550 300 pikxnkhristskrach thakarkhakhaythwthaelemdietxereniynaelaexechiyimenxraemwaesnthangkhakhaycanwnmakyngkhngimpraktcnthungthukwnni karmixyukhxngdibukinsingpradisthbangxyangkhxngchawfiniechiyaesdngihehnwaphwkekhaxacedinthangipthungbrietn tamthimhakaphyxinixidkhxngewxrcilaelahlkthanthangprawtisastrxun rachiniintananidodsungepnchawfiniechiycakithridaelneruxipyngaexfrikaehnuxaelakxtngemuxngkharethc karsarwckhxngchawkharethcinaexfrikatawntk 500 pikxnkhristskrach nkedineruxchawkharethcidsarwcbriewnchayfngthangtawntkkhxngthwipaexfrika karsarwckhxngchawkrikinyuorpehnuxaelathwel nksarwcchawkrikcakmaraesy 380 praman 310 pikxnkhristskrach epnkhnaerkthiaelneruxipthungekrtbrietn sarwceyxrmni aelakhnphb odythwipswnihykhadwaepnhruxixsaelnd karsarwckhxngchawormn karsarwcaexfrika chawormncdkarsahrbedinthangkhamthaelthraysaharadwyhaesnthangthiaetktangkn phanthaelthraysaharathangtawntkipyngaemnainecxraelathimbktu phanethuxkekhathiebstiipyngthaelsabchadaelaincieriy phanaemnainlipyngyuknda phanchayfngtawntkkhxngaexfrikaipyngkanaeriysaelakabuewrdi phanthaelaedngipyngosmaeliyaelaxacrwmthungaethnsaeniy karsarwcthnghmdniidrbkarsnbsnunodykxngkalngthharaelamicudmunghmayephuxkarkhakhay miephiynghnungediywkhuxckrphrrdiaenorthiduehmuxncaetriymkarsarwcsahrbkarphichitexthioxepiyhruxnuebiy sungsxngkxngkalngthharkhxngaenoridsarwcaehlngtnnakhxngaemnainlinpi kh s 62 hnunginehtuphlhlkkhxngkarsarwckhuxkaridmasungthxngkhaodyichxuthinkarkhnsng karsarwciklchayfngtawntkaelatawnxxkkhxngaexfrikaidrbkarsnbsnunodykxngeruxormnaelaphuthiekiywkhxngkbkarkhakhaythangthael swnihymungipyngmhasmuthrxinediy chawormnyngidcdkarsarwckhunhlaykhrnginyuorpehnuxaelaexechiycnthungcin 30 pikxnkhristskrach kh s 640 dwykaryudkhrxngxiyiptcakrachwngsthxelmi chawormncungerimkhakhaykbxinediy ckrwrrdiidmiswnekiywkhxngodytrngkbkarkhaekhruxngethsinxiyiptsungerimkhunemux 118 pikxnkhristskrach kh s 100 166 thxelmithung hmaythungkhabsmuthrmlayuinpccubn aelathaeruxkhakhaykhxng sungidrbkarrabuwakhuxemuxngxkaexwthangewiydnamtxnehnux sungepnswnhnungkhxnginsmyrachwngshnkhxngcin stwrrsthi 2 phukhachawormnedinthangmathungsyam kmphucha sumatra aelachwa kh s 161 khnathutcakckrphrrdixnotninus pixushruxthayathkhxngphraxngkh markus exaerlixus ekhaphbckrphrrdihnh wnthilkexiyng kh s 226 nkkarthuthruxphukhachawormnkhunfnginewiydnamtxnehnuxaelaeyiymchmhnancingaelawngkhxngsunkwn phupkkhrxngngxkk karsarwckhxngchawcininexechiyklang swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidyukhchawiwking esnthangedinthangaelakartngthinthankhxngchawiwking chwngpraman kh s 800 1 040 chawiwkingsarwcyuorpaelafngtawntkkhxngsikolkehnuxphanaemnaaelamhasmuthr twxyangechn epnthithrabwaexrikedxaerd kh s 950 1003 nksarwcchawiwkingnxrewy aelneruxaelatngthinthanthikrinaelndhlngcakthukenrethscakixsaelnd khnathilukchaykhxngekha elf exriksn nksarwcchawixsaelnd kh s 980 1020 mathungniwfndaelndaelachayfngxemrikaehnuxthixyuiklekhiyng aelaechuxwanacaepnchawyuorpkhnaerkthimathungaephndininthwipxemrikaehnux yukhchawphxliniechiy karkhyaythinthankhxng chawphxliniechiyepnphuedineruxsungtngthinthanaelasarwcbriewntxnklangaelaaepsifikitemuxpraman 5 000 pikxn cnthungpraman kh s 1280 piemuxphwkekhakhnphbniwsiaelnd singpradisthhlkinkarsarwckhxngphwkekhakhuxexathrikekxraekhnusungrwderwaelamnkhngsahrbkarbrrthuksinkhaaelaphukhn cakhlkthanthimixyangcakdkhadwakaredinthangipniwsiaelndepnipodyectna aelaimepnthithrabaenchdwamicanwnerux chnidkhxngerux hruxchuxkhxngphuxphyphthiedinthangipyngniwsiaelnd karsuksainpi 2011 thiinniwsiaelndaesdngihehnkhwamepnipidsungwamicuderimtnthiekaahwihninhmuekaaosisexti chawphxliniechiyxacichkraaeslmkhatawnxxksungepnlmpracapithangehnuxipthungniwsiaelndepnewlapramansamspdah hmuekaakhukepnthangphankhxngesnthangkarxphyphaelaxacepncudphkrahwangthang sungmikhwamkhlaykhlungknthangwthnthrrmaelaphasarahwangaelachawemariinniwsiaelnd aebbcalxngthangkhnitsastrcakkhxngdiexnexsungepnethkhnikhthithnsmythisud idaesdngihehnphuxphyphchawphxliniechiycanwnmakpraman 100 200 khn ekhamayngniwsiaelndinchwngewlapraman kh s 1280 karsuksakhxngidphyayamechuxmoynglksnaechphaakhxngrupaebbfncakdiexnex sungaesdngihehnthunglksnaedncakkarbriophkhxaharsungiklekhiyngkbhmuekaaosisexti karsarwckhxngchawcininmhasmuthrxinediy swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidyukhaehngkarkhnphbkhxngchawyuorp khammhasmuthraextaelntikkhxngkhrisotefxr okhlmbs yukhaehngkarkhnphbhruxruckinchuxyukhaehngkarsarwc epnhnunginyukhthisakhythisudkhxngkarsarwcthangphumisastrinprawtisastrkhxngmnusy erimkhuninchwngtnstwrrsthi 15 cnthungstwrrsthi 17 inyukhnnchawyuorpidkhnphbaelasarwcphunthixnkwangihykhxngxemrika aexfrika exechiy aelaoxechiyeniy esnthangkaredinthangipaelaklbrahwang Carreira da India inmhasmuthraextaelntikaelamhasmuthrxinediy dwy thukesnxodyexnriekrachnawik aelaesnthangipthiichlmtawntkmhasmuthraextaelntikitsungbartuluemw dixchkhnphbinpi kh s 1488 cakkartidtamaelasarwccakaredinthangkhxngwchku da kamaaelaepdru xlwaruch kabrl ehlanksarwcthisakhythisudinchwngdngklaw idaek praman kh s 1452 1486 phukhnphbaelalxngaemnakhxngokaelaipthungchayfngbriewnthiepnthitngkhxngaexngoklaaelanamiebiyinpccubn bartuluemw dixch praman kh s 1450 1500 chawyuorpkhnaerkthiipthungaehlmkudohpaelaswnxun khxngchayfngaexfrikait khrisotefxr okhlmbs kh s 1451 1506 phunakhnasarwcchawkhastil sepn khammhasmuthraextaelntikaela wchku da kama kh s 1460 1524 nkedineruxphuerimkhnkaredinthangcakyuorpipyngxinediyaelaklbodyxxmaehlmkudohpaelakhnphbesnthangedineruxipyngtawnxxk epdru xlwaruch kabrl praman kh s 1467 68 1520 phutamrxyesnthangkhxngkama xangsiththiinbrasil aelaepnphunakhnasarwckhnakhnaerkthiechuxmoyngkaredinthangrahwangyuorp aexfrika xemrika aelaexechiy phukhnphbchayfngtawnxxkkhxngmadakskaraelaedinthanglxmrxbthwipaexfrika aela kh s 1470 1555 phukhnphbaelathaaephnthiaelahmuekaaxun praman kh s 1480 1514 aela kh s 14 1521 phunakxngeruxrbyuorpipyngmhasmuthraepsifikthangfngtawntkepnkhrngaerk phanhmuekaasundacnthunghmuekaaomlukka khwn pxnes ed elxxn kh s 1474 1521 phukhnphbaelacdthaaephnthichayfngflxrida praman kh s 1475 1519 chawyuorpkhnaerkthiidehnmhasmuthraepsifikcakfngxemrika hlngcakkhamkhxkhxdpanama aelayunynwaxemrikaepnthwipthiaeykcakexechiy efxrdinand maeclln kh s 1480 1521 nkedineruxkhnaerkthiedinthangkhammhasmuthraepsifik khnphbchxngaekhbmaeclln tuxaomts aelahmuekaamaeriyna sungidekuxbsmburninkaredinthanghlaykhrngepnkhrngaerk kh s 1476 1526 epnkhnaerkthiedineruxrxbolkidsaerc kh s 14 1527 phusarwcphunthiinpccubnkhxngbrasiltxnit parakwy aelaobliewiy khamipthungethuxkekhaaexndis iklsuekr kh s 1498 phukhnphbpapwniwkini kh s 1490 1526 phukhnphbhmuekaamaraechll kh s 1490 1558 phukhnphbaemnamississippiaelaepnchawyuorpkhnaerkthiaelneruxipyngxawemksiokaelakhamethkss chk kartiey kh s 1491 1557 phuwadaephnthikhxngphakhklangaelathaelkhxngaekhnadaepnkhnaerk kh s 1498 1568 phukhnphbesnthangkaredineruxcakexechiyipyngxemrika kh s 1510 1454 phukhnphbaekrndaekhnyxnaelaaemnaokholraod kh s 1511 1546 chawyuorpkhnaerkthilxngiptamkhwamyawkhxngaemnaxemsxnesnthangkaredinthangkhxngkptnecms khuk karedinthangkhrngaerkaesdngdwysiaedng karedinthangkhrngthisxngaesdngdwysiekhiyw aelakaredinthangkhrngthisamaesdngdwysinaengin txenuxnginchwngkhrunghlngkhxngstwrrsthi 16 aela 17 odyminksarwcechn kh s 1542 1595 phukhnphbhmuekaatuwalu hmuekaamarekhss hmuekaaosolmxn aelaekaaewk kh s 1570 1630 phubnthukkaripyngxxsetreliykhxngchawyuorpepnkhnaerk kh s 1565 1614 phukhnphbhmuekaaphitaekhrnaelahmuekaawanuwatu phukhnphbaelaekhathungbriewnphakhtawnxxkaelaphakhehnuxkhxngekaaniwkini kh s 1565 1613 phukhnphbchxngaekhbthxrersrahwangxxsetreliyaelaniwkini ehnri hdsn kh s 156 1611 phusarwcxawhdsninaekhnada kh s 1574 1635 phusarwcaemnaesntlxwernsaelaekrtelks inaekhnadaaelatxnehnuxkhxngshrth xaebil tsmn kh s 1603 1659 phusarwcthangtxnehnuxkhxngxxsetreliy khnphbaethsemeniyaelaniwsiaelnd kh s 1643 1687 phusarwcphunthiekrtelkskhxngshrthxemrikaaelaaekhnada aelawdkhwamyawthnghmdkhxngaemnamississippi hlngcakyukhthxngkhxngyukhaehngkarkhnphbmayawnan nksarwckhnxun idsaercinkarsrangaephnthiolkxyangsmburnechnediywkbnksarwcchawrsesiyhlaykhnidipyngchayfngthangmhasmuthraepsifikkhxngisbieriyaelachxngaekhbaebring n sudkhxbkhxngthwipexechiyaelaxaaelska xemrikaehnux iwths ebring kh s 1681 1741 phuidrbkarwacangcakkxngthpheruxrsesiy idsarwcchxngaekhbebring thaelebring chayfngxemrikaehnuxkhxngxaaelska aelabangphunthithangtxnehnuxkhxngmhasmuthraepsifik ecms khuk phusarwcchayfngtawnxxkkhxngxxsetreliy hmuekaahaway aelaaelneruxsarwcthwipaexntarktikkarsarwcxwkas swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidphuhwnkhunaelanksarwcinwnni swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidxangxingraykarxangxing Roth Jonathan 2002 The Roman Army in Tripolitana and Gold Trade with Sub Saharan Africa APA Annual Convention New Orleans xangxing di Cosmo Nicola 2002 Ancient China and Its Enemies The Rise of Nomadic Power in East Asian History Cambridge ISBN 978 0 521 77064 4 Groh Arnold 2018 Research Methods in Indigenous Contexts New York Springer ISBN 978 3 319 72774 5 Morton William Scott Lewis Charlton M 2005 China Its History and Culture Fourth ed New York City ISBN 978 0 07 141279 7 Petringa Maria 2006 Brazza a Life for Africa Bloomington IN ISBN 1 4259 1198 6 OCLC 74651678 Torday Laszlo 1997 Mounted Archers The Beginnings of Central Asian History Durham The Durham Academic Press ISBN 978 1 900838 03 0 Yu Ying shih 1986 Han Foreign Relations in Twitchett Denis Loewe Michael b k The Cambridge History of China Vol I the Ch in and Han Empires 221 B C A D 220 Cambridge pp 377 462 ISBN 978 0 521 24327 8 duephimPetringa Maria 2006 Brazza a Life for Africa Bloomington IN ISBN 1 4259 1198 6 OCLC 74651678