กองพลทหารราบที่ 4

กองพลทหารราบที่ 4 เป็นกองพลทหารราบของกองทัพบกไทย ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านคลอง อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก เป็นส่วนหนึ่งของกองทัพภาคที่ 3

กองพลทหารราบที่ 4
ซุ้มประตูบริเวณทางเข้าค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ประจำการ	2 ธันวาคม 2484–ปัจจุบัน
ประเทศ	ไทย
เหล่า	กองทัพบกไทย
รูปแบบ	กองพลทหารราบ
ขึ้นกับ	กองทัพภาคที่ 3
กองบัญชาการ	ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตำบลบ้านคลอง อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
คำขวัญ	ปกป้อง มุ่งมั่น เชี่ยวชาญยุทธ
ปฏิบัติการสำคัญ	สงครามโลกครั้งที่สอง กรณีพิพาทอินโดจีน สงครามแปซิฟิก สงครามเย็น การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย สมรภูมิบ้านร่มเกล้า วิกฤตการณ์ติมอร์ตะวันออก กองกำลังนานาชาติในติมอร์ตะวันออก ความขัดแย้งภายในพม่า การปะทะตามแนวชายแดนพม่า พ.ศ. 2553–2554 สงครามต่อต้านการก่อการร้าย สงครามอิรัก การรักษาสันติภาพของสหประชาชาติ คณะผู้แทนสหประชาชาติในซูดานใต้
เว็บไซต์	4infdiv.rta.mi.th
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บัญชาการปัจจุบัน	พลตรี ไมตรี ชูปรีชา

ประวัติ

กำลังพลชุดแรกของกองพลทหารราบที่ 4 เกิดขึ้นในช่วงปี พ.ศ. 2419 - 2430 ช่วงรัชสมัยของรัชกาลที่ 5 พลตรีเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีได้นำกำลังทหารจากกรุงเทพฯ และกำลังจากส่วนภูมิภาคสนธิกำลังไปปราบปรามการก่อการกำเริบในสงครามปราบฮ่อ จากนั้นเมื่อสงครามสิ้นสุดลงจึงได้แบ่งกำลังบางส่วนในพื้นที่ภาคเหนือเพื่อรักษาความสงบ ถึงถือว่ากองกำลังชุดนี้เป็นกำลังเริ่มแรก

ในพื้นที่ภาคเหนือช่วงปี พ.ศ. 2446 หน่วยทหารในพื้นที่ประกอบไปด้วยกำลัง 3 กองพล คือ กองพลที่ 6 ตั้งอยู่ที่นครสวรรค์ กองพลที่ 7 ตั้งอยู่ที่พิษณุโลก และกองพลที่ 8 ตั้งอยู่ที่เชียงใหม่ ขึ้นตรงต่อเสนาบดีกระทรวงกลาโหม คือพระยาสีหราชเดโช

ในปี พ.ศ. 2464 ได้มีการจัดตั้ง กองทัพที่ 3 ตั้งอยู่ที่จังหวัดพิษณุโลก มีหน่วยขึ้นตรงคือ กองพลที่ 6, กองพลที่ 7 และกองพลที่ 5 ก่อนจะย้ายไปยังจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเมื่อปี พ.ศ. 2472 และปรับส่วนราชการ ยุบกองพลที่ 7 และกองพลที่ 8 เหลือเพียงกองพลที่ 6 และหน่วยขึ้นตรงในสังกัดกองพลที่ถูกยุบได้ไปขึ้นตรงกับกองพลที่ 6

กระทั่งในการเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 กองพลที่ 6 ได้ถูกยุบและกลายเป็นจังหวัดทหารบกนครสวรรค์ หน่วยขึ้นตรงต่าง ๆ ได้เปลี่ยนการขึ้นตรงมาที่กรุงเทพมหานคร เวลานั้นประกอบไปด้วย กองพันทหารราบที่ 28, กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 7 และกองพันทหารปืนใหญ่ที่ 8 ต่อมาในปี พ.ศ. 2476 ได้มีการย้ายกองพันทหารปืนใหญ่ที่ 8 ไปที่จังหวัดปราจีนบุรี กำลังที่เหลืออีก 2 กองพัน และเกิดการปรับเปลี่ยนอัตรากำลังและโครงสร้างอีกหลายครั้ง

จากนั้นในวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2484 ในระหว่างสงครามมหาเอเชียบูรพา ได้มีคำสั่งมาที่มณฑลทหารบกที่ 4 ซึ่งมี พันเอกหลวงหาญสงครามเป็นผู้บัญชาการจัดตั้งกองกำลังระดับกองพล ชื่อว่า กองพลที่ 4 มีที่ตั้งอยู่ในจังหวัดนครสวรรค์ รับภารกิจในการเข้าไปยึดครองพื้นที่ในรัฐฉาน ประเทศพม่า ซึ่งสามารถยึดเมืองโก เมืองเสน เมืองพยาค เมืองเชียงแสน เมืองยอง เมืองยู้ เมืองเสี้ยว และพื้นที่ฝั่งขวาของแม่น้ำหลวย

ต่อมาในปี พ.ศ. 2499 ได้ย้ายที่ตั้งจากจังหวัดนครสวรรค์ไปยังจังหวัดพิษณุโลก และมีสถานะเป็นหน่วยขึ้นตรงของกองทัพบก และปรับมาขึ้นตรงกับภาคทหารบกที่ 3 ในปี พ.ศ. 2501 และเปลี่ยนชื่อเป็น กองทัพภาคที่ 3 และเปลี่ยนชื่อเป็น กองพลทหารราบที่ 4 เมื่อวันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2526

หน่วยขึ้นตรง

• กองพลทหารราบที่ 4 (พล.ร.4) ตั้งกองบัญชาการที่ อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายจิรประวัติ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์
    • ตั้งกองบังคับการที่ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายจิรประวัติ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายกาวิละ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายกาวิละ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายพิชิตปรีชากร ตำบลเมืองงาย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายโสณบัณฑิตย์ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายวชิรปราการ อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายวชิรปราการ อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก
    • ค่ตั้งกองบังคับการที่ายวชิรปราการ อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายวชิรปราการ อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายจิรประวัติ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายพระปิ่นเกล้า อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
    • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายขุนเจืองธรรมิกราช อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายจิรประวัติ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
  • ตั้งกองบังคับการที่ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
  • กองพันทหารสารวัตรที่ 31 กองพลทหารราบที่ 4

รายนามผู้บัญชาการ

รายนามผู้บัญชาการ​
ลำดับ	นาม	วาระการดำรงตำแหน่ง	หมายเหตุ
1	พลตรี ประพันธ์ กุลพิจิตร	1 มกราคม พ.ศ. 2500 - 30 ธันวาคม พ.ศ. 2500
2	พลตรี อรรถ ศศิประภา	30 ธันวาคม พ.ศ. 2500 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2506
3	พลตรี สำราญ แพทยกุล	1 ตุลาคม พ.ศ. 2504 - 1ตุลาคม พ.ศ. 2505
4	พลตรี ประเสริฐ เสนานิกรม	1 ตุลาคม พ.ศ. 2505 - 1ตุลาคม พ.ศ. 2507
5	พลตรี พนม โชติพิมาย	1 ตุลาคม พ.ศ. 2507 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2508
6	พลตรี อยู่รบ กรเพ็ชร์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2508 - 1 เมษายน พ.ศ. 2513
7	พลตรี พนม โชติพิมาย	1 ตุลาคม พ.ศ. 2513 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2514
8	พลตรี การุญ บุญบันดาล	1 เมษายน พ.ศ. 2518 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2516
9	พลตรี สีมา ปาณิกบุตร	1 ตุลาคม พ.ศ. 2516 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2520
10	พลตรี พร้อม ผิวนวล	1 ตุลาคม พ.ศ. 2520 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2524
11	พลตรี รวมศักดิ์ ไชยโกมินทร	1 ตุลาคม พ.ศ. 2528 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2525
12	พลตรี ศิริ ทิวะพันธุ์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2525 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2528
13	พลตรี เจอ โพธิ์ศรีนาค	1 ตุลาคม พ.ศ. 2528 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2531
14	พลตรี จำกัด กลันทะกะสุวรรณ	1 ตุลาคม พ.ศ. 2531 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2533
15	พลตรี สมหมาย วิชาวรณ์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2533 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2536
16	พลตรี ประยุทธ ทัพเจริญ	1 ตุลาคม พ.ศ. 2536 - 1 เมษายน พ.ศ. 2540
17	พลตรี ชลอ ทองศาลา	1 เมษายน พ.ศ. 2540 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2542
18	พลตรี โตมร กิตติโสภณ	1 ตุลาคม พ.ศ. 2542 - 1 เมษายน พ.ศ. 2545
19	พลตรี สุเทพ โพธิ์สุวรรณ	1 เมษายน พ.ศ. 2545 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2546
20	พลตรี ธวัชชัย วัฒนะ	1 ตุลาคม พ.ศ. 2546 - 1 เมษายน พ.ศ. 2548
21	พลตรี ทนงศักดิ์ อภิรักษ์โยธิน	1 เมษายน พ.ศ. 2548 - 28 เมษายน พ.ศ. 2549
22	พลตรี ชัยณรงค์ ธนารุณ	28 เมษายน พ.ศ. 2549 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2550
23	พลตรี สุรเชษฐ์ ชัยวงศ์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2550 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2551
24	พลตรี สนธิศักดิ์ วิทยาเอนกนันท์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2551 -1 ตุลาคม พ.ศ. 2553
25	พลตรี เกษม ธนาภรณ์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2553 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2555
26	พลตรี คู่ชีพ  เลิศหงิ่ม	1 ตุลาคม พ.ศ. 2555 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2557
27	พลตรี นพพร  เรือนจันทร์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2557 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2559
28	พลตรี อภิเชษฐ์  ซื่อสัตย์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2559 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2562
29	พลตรี อุกฤษฎ์  นุตคำแหง	1 ตุลาคม พ.ศ. 2562 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2563
30	พลตรี อำนาจ  ศรีมาก	1 ตุลาคม พ.ศ. 2563 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2564
31	พลตรี ประสาน  แสงศิริรักษ์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2564 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2565
32	พลตรี ณรงค์ฤทธิ  ปาณิกบุตร	1 ตุลาคม พ.ศ. 2565 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2567

_{หมายเหตุ ยศทหารเป็นยศขณะดำรงตำแหน่งตามประกาศสํานักนายกรัฐมนตรี}

ดูเพิ่ม

• (กองกำลังเฉพาะกิจปฏิบัติการเพื่อมนุษยธรรม 976 ไทย/อิรัก)
• กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์
• กองพลทหารราบที่ 5
• กองพลทหารราบที่ 7
• กองพลทหารราบที่ 9
• กองพลทหารราบที่ 15

อ้างอิง

1. "www.komchadluek.net/news/politic/75137". komchadluek.net. สืบค้นเมื่อ 2019-10-24.
2. "กองทัพจัดตั้ง "พล.ร.7" รับมือภัยคุกคามฝั่งตะวันตก – สแกนกำลัง "ชนกลุ่มน้อย-พม่า" กับสัญญาณแรก "นะคะมวย"". ThaiPublica. สืบค้นเมื่อ 2019-10-24.
3. "กองพลทหารราบที่ 4 ประวัติหน่วย". 4infdiv.rta.mi.th. สืบค้นเมื่อ 2025-01-08.{{}}: CS1 maint: url-status ()
4. "อดีตผู้บังคับบัญชา กองพลทหารราบที่ 4". 4infdiv.rta.mi.th. สืบค้นเมื่อ 2024-01-08.{{}}: CS1 maint: url-status ()