Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
เทพเจ้าเตาไฟ หรือ จ้าวฮุ่น(ตามสำเนียงฮกเกี้ยน - จีน: 灶君; แปลตรงตัว: "เจ้าเตาไฟ - Kitchen God") หรือลัทธิเต๋าออกนามว่า ซีเบ่งจ้าวกุน (ตามสำเนียงฮกเกี้ยน - จีน: 司命真君; แปลตรงตัว: "เทพเจ้าเตาไฟ - Stove God")เป็นเทวดารักษาเตาไฟในในศาสนาชาวบ้านจีนและลัทธิเต๋าอันเป็นหนึ่งในเทพเจ้าหรือเซียนผู้ประทานพรและคุ้มครองการครัวและเรื่องอาหาร และนอกจากทำหน้าที่เฝ้าติดตามการประพฤติตนความดีความชั่วของบุคคลมนุษย์ปุถุชนทั้งหลายและป้องกันอัคคีภัยตามเทพปกรณัมจีน เทพเจ้าเตาไฟมีมากมายหลายองค์และมีทั้งบุรุษและสตรี
| เทพเจ้าเตาไฟ | |||||||||||||||||
 เจ้าพ่อเจ้าแม่เตาไฟ จิตรกรรมแบบจีนประเพณี | |||||||||||||||||
| ภาษาจีน | 灶君 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ความหมายตามตัวอักษร | เจ้าเตา | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ชื่อภาษาจีนอื่น ๆ | |||||||||||||||||
| ภาษาจีน | 灶神 | ||||||||||||||||
| ความหมายตามตัวอักษร | เทพเจ้าเตาไฟ, วิญญาณรักษาเตาไฟ | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ชื่อภาษาจีนอื่น ๆ (2) | |||||||||||||||||
| ภาษาจีน | 灶君公/灶君娘娘 | ||||||||||||||||
| ความหมายตามตัวอักษร | เจ้าพ่อเตาไฟ/เจ้าแม่เตาไฟ | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
เทพปกรณัมเจ้าพ่อเตาไฟ
แต่ก่อนมีชายตัดฟืนคนหนึ่งแซ่จาง ชื่อติ้งฟุ (จางตัน) กำพร้าบิดาตั้งแต่เด็ก เขาเป็นคนซื่อตรงและกตัญญูต่อมารดามาก เมื่อมีเงินก็จะให้มารดาเป็นคนเก็บ ต่อมาวันหนึ่งจางติ้งฟุได้ช่วยสาวน้อยคนหนึ่งไว้ได้ ขณะกำลังถูกสองสมุนโจรฉุดไปให้หัวหน้า สองโจรสู้ไม่ได้หนีไปรายงานหัวหน้า หัวหน้าโจรจึงให้พวกสมุน 20-30 คนมาล้อมจับจางติ้งฟุไปลงโทษที่ชุมโจร จางติ้งฟุตัวคนเดียว น้ำน้อยย่อมแพ้ไฟ จึงถูกจับไปเผาทั้งเป็นในเตาไฟยักษ์ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 12 ฟุต ตอนนั้นเผอิญเทพตรวจการณ์ผ่านมาพบ จึงนำวิญญาณจางติ้งฟุ ขึ้นสวรรค์รายงานองค์เง็กเซียน
เมื่อตรวจบันทึกจากเทวทูตพบว่าจางติ้งฟุเป็นคนซื่อตรงกตัญญูมีคุณธรรมน่าชมเชย เหตุที่ถูกเผาทั้งเป็นนั้นเกิดจากผลกรรมเนื่องจากสมัยเป็นเด็ก ขณะเติมฟืนใส่เตาไม่ระวังมีลูกแมวซึ่งกำลังหลับสนิทติดอยู่ในฟืนด้วย องค์เง็กเซียนเห็นว่า จางติ้งฟุเป็นลูกกตัญญู มีคุณธรรม จึงมีราชโองการแต่งตั้งจางติ้งฟุเป็นเทพเตาไฟ มีหน้าที่คอยรายงานความประพฤติที่ดีและชั่วของชายหญิงทุกครัวเรือน โดยวันที่ 24 เดือน 12 ของทุกปีจะต้องไปรายงานที่สวรรค์ จากนั้นก็มีพระบัญชาให้เทพอัคคีลงไปเผาผลาญชุมโจรจนวอดเป็นจุณ ประชาชนในแถบนั้นจึงได้อยู่อย่างสงบสุขเรื่อยมา
เทพปกรณัมเจ้าแม่เตาไฟ
เทพปกรณัมมีหลากหลายตามแต่ละท้องถิ่น แต่ที่มีชื่อเสียงอันเป็นที่รู้จักคือ ตำนานเทพปกรณัมและที่มาของเทวรูปเทพีเตาไฟของอันสถิตย์ ณ ศาลเทพารักษ์นครผิงเหยา เมืองผิงเหยา มณฑลชานซี โดยกล่าวว่า เดิมทรงเป็นพระเทพีสถิตในสวรรค์อันศักดิ์ดั่งเป็นพระราชบุตรีของจักรพรรดิหยก และได้มีโอกาสติดตามพระเทพีสวรรค์ตะวันตกมาเยี่ยมมนุษย์โลก เมื่อเสด็จดำเนินมาถึงโลกมนุษย์ได้เสด็จประพาส แลได้ทัศนาพิศดูเห็นสามีภริยาคู่หนึ่งอันรักกันมากและทรงปารถนาจักใช้วิถีดังดังเสมือนปถุชนมนุษย์โลกทั่วไป ครั้นในราตรีหนึ่งพระนางเธอได้แลเห็นบ้านหลังนึงอันมีแสงตะเกียงสว่างไสว จึงแอบเสด็จดำเนินไปในบ้านนั้น แลเห็นชายหนุ่มผู้หนึ่งกำลังจุดไฟประกอบอาหารในห้องครัว เมื่อนางได้สบพักตร์บุรุษผู้นี้ก็บังเกิดความเสน่หาจึงเนรมิตองค์เป็นสตรีชาวมนุษย์เสด็จดำเนินสู่ในห้องครัว แลกล่าวกับบุรุษผู้นี้ว่า นางนั้นมิมีบิดรมารดร ที่พักอาศัย และทรงหิวอาหาร บุรุษผู้นี้ได้รับสดับฟังแล้วสงสารจึงให้นางทานอาหารแล้วให้นางอยู่ที่นี่จนได้เป็นสามีภรรยากัน โดยสามีที่ไม่ทราบฐานันดรศักดิ์ที่แท้จริงของภรรยาตนเอง ต่อมาความทราบถึงพระเทพีสวรรค์ตะวันตก จึงไปตามนางกลับมา แต่นางไม่ยอมกลับ เนื่องด้วยจักรพรรดิหยกไม่เห็นบุตรีตนเองมาเฝ้าแหน จึงตรัสถามหา พระเทพีสวรรค์ตะวันตกจึงกราบทูลเหตุตามความจริง จักรพรรดิหยกจึงทรงมีราชโองเนรเทศแลการสถาปนาให้นางและสามีเป็นผู้รักษาเตาไฟและสถิตย์ในโลกมนุษย์นับแต่นั้น ประกอบกับในปีนั้นเกิดเหตุทุพภิกขภัยหนัก พระเทพีบุตรีแห่งจักรพรรดิสวรรค์ทรงเห็นความทุกข์ยากของมนุษย์จึงขึ้นสวรรค์ไปนำพัสตราภรณ์พร้อมด้วยภูษิตาภรณ์และอาหารลงมาแจกมนุษย์ ความทราบถึงจักรพรรดิหยกจึงมีราชโองการรับสั่งให้บุตรีและพระชามาดาเสด็จกลับมายังเทวโลกเพื่อรายงานเหตุการณ์ต่าง ๆ บนโลกมนุษย์ให้ทรงทราบในช่วงก่อนตรุษจีนและเสด็จลงมายังที่ประทับเดิมในมนุษย์โลกหลังเทศกาลตามปฏิทินจีนนับแต่นั้นสืบไป
อ้างอิง
- "東照山關帝廟－九天司命真君". จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-01-26. สืบค้นเมื่อ 2014-01-17.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-02-08. สืบค้นเมื่อ 2014-01-17.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-05-02. สืบค้นเมื่อ 2014-01-17.
- http://roikamhom.blogspot.com/2008/12/blog-post_1869.html?m=0
- https://thai.cri.cn/221/2016/02/02/228s239453.htm
- https://siamcoin.com/%E0%B8%95%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%9F/
- https://www.sohu.com/a/241247100_297601
- https://www.beihaiting.com/m/view.php?aid=11948&pageno=3
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-03. สืบค้นเมื่อ 2022-09-03.
ดูเพิ่ม
บรรณานุกรม
- "Chinese festivals - Xiao Nian". 2007. Chinavoc. 19 October 2008
- "Chinese Kitchen God". 2008. Qiqi.com: Chinese Cultures. November 14, 2008. [2]
- Gong, Rosemary. "The Kitchen God". 2008. About.com: Chinese Culture. 19 October 2008
- "Kitchen God Day". 2008. Childbook.com: Chinese Festivals. October 24, 2008.
- "The Kitchen God and His Wife". 2007. Columbia University: Living in the Chinese Cosmos: Understanding Religion in Late Imperial China 1644-1911. November 15, 2008. [5]
- "Little New Year: Busy Preparations". Spring 2007. CHINA.ORG.CN. 25 October 2008. [6]
- Mikkolainen, Terhi (23 May 2007). . radio86. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1 December 2008. สืบค้นเมื่อ 19 October 2008.
- Tan, Amy (1991). The Kitchen God's Wife. New York: G.P. Putnam's Sons. pp. 53–56.
- Ting, Julia (2002). Oxtoby, Willard G. (บ.ก.). World Religions: Eastern Traditions. East Asian Religions. New York: Oxford University Press. p. 326.
- Knapp, Ronald G. (1999). China's Living Houses: Folk beliefs, symbols and household Ornamentation. University of Hawaii Press.
- Ahern, Emily M.; Martin, Emily; Wolf, Arthur P. (1978). Studies in Chinese Society. University Press.
- Mann, Susan (1997). Precious Records: Women in China's Long Eighteenth Century. Stanford University Press.
- Rawski, Evelyn S. (2001). The Last Emperors: A Social History of Qing Imperial Institutions. University of California Press.
- Tan, Chee Beng (1983). Chinese Religion in Malaysia: A General View. Asian Folklore Studies. Vol. 42. University of Malaysia. pp. 220–252.
 | บทความความเชื่อนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ethphecaetaif hrux cawhun tamsaeniynghkekiyn cin 灶君 aepltrngtw ecaetaif Kitchen God hruxlththietaxxknamwa siebngcawkun tamsaeniynghkekiyn cin 司命真君 aepltrngtw ethphecaetaif Stove God epnethwdarksaetaifininsasnachawbancinaelalththietaxnepnhnunginethphecahruxesiynphuprathanphraelakhumkhrxngkarkhrwaelaeruxngxahar aelanxkcakthahnathiefatidtamkarpraphvtitnkhwamdikhwamchwkhxngbukhkhlmnusyputhuchnthnghlayaelapxngknxkhkhiphytamethphpkrnmcin ethphecaetaifmimakmayhlayxngkhaelamithngburusaelastriethphecaetaifecaphxecaaemetaif citrkrrmaebbcinpraephniphasacin灶君khwamhmaytamtwxksrecaetakarthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinZao JunphasakwangtungmatrthanxksrormnaebbeylJou Gwany hwidephngZou3 Gwan1phasahminitphasahkekiynChau kunchuxphasacinxun phasacin灶神khwamhmaytamtwxksrethphecaetaif wiyyanrksaetaifkarthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinZao ShenphasakwangtungmatrthanxksrormnaebbeylJou Sahny hwidephngZou3 San4phasahminitphasahkekiynChau sinchuxphasacinxun 2 phasacin灶君公 灶君娘娘khwamhmaytamtwxksrecaphxetaif ecaaemetaifkarthxdesiyngphasahminitphasahkekiynChau kun kongethphpkrnmecaphxetaifaetkxnmichaytdfunkhnhnungaescang chuxtingfu cangtn kaphrabidatngaetedk ekhaepnkhnsuxtrngaelaktyyutxmardamak emuxmienginkcaihmardaepnkhnekb txmawnhnungcangtingfuidchwysawnxykhnhnungiwid khnakalngthuksxngsmunocrchudipihhwhna sxngocrsuimidhniipraynganhwhna hwhnaocrcungihphwksmun 20 30 khnmalxmcbcangtingfuiplngothsthichumocr cangtingfutwkhnediyw nanxyyxmaephif cungthukcbipephathngepninetaifykskhnadesnphasunyklang 12 fut txnnnephxiyethphtrwckarnphanmaphb cungnawiyyancangtingfu khunswrrkhraynganxngkhengkesiyn emuxtrwcbnthukcakethwthutphbwacangtingfuepnkhnsuxtrngktyyumikhunthrrmnachmechy ehtuthithukephathngepnnnekidcakphlkrrmenuxngcaksmyepnedk khnaetimfunisetaimrawngmilukaemwsungkalnghlbsnithtidxyuinfundwy xngkhengkesiynehnwa cangtingfuepnlukktyyu mikhunthrrm cungmirachoxngkaraetngtngcangtingfuepnethphetaif mihnathikhxyrayngankhwampraphvtithidiaelachwkhxngchayhyingthukkhrweruxn odywnthi 24 eduxn 12 khxngthukpicatxngipraynganthiswrrkh caknnkmiphrabychaihethphxkhkhilngipephaphlaychumocrcnwxdepncun prachachninaethbnncungidxyuxyangsngbsukheruxymaethphpkrnmecaaemetaifethphpkrnmmihlakhlaytamaetlathxngthin aetthimichuxesiyngxnepnthiruckkhux tananethphpkrnmaelathimakhxngethwrupethphietaifkhxngxnsthity n salethpharksnkhrphingehya emuxngphingehya mnthlchansi odyklawwa edimthrngepnphraethphisthitinswrrkhxnskdidngepnphrarachbutrikhxngckrphrrdihyk aelaidmioxkastidtamphraethphiswrrkhtawntkmaeyiymmnusyolk emuxesdcdaeninmathungolkmnusyidesdcpraphas aelidthsnaphisduehnsamiphriyakhuhnungxnrkknmakaelathrngparthnackichwithidngdngesmuxnpthuchnmnusyolkthwip khrninratrihnungphranangethxidaelehnbanhlngnungxnmiaesngtaekiyngswangisw cungaexbesdcdaeninipinbannn aelehnchayhnumphuhnungkalngcudifprakxbxaharinhxngkhrw emuxnangidsbphktrburusphunikbngekidkhwamesnhacungenrmitxngkhepnstrichawmnusyesdcdaeninsuinhxngkhrw aelklawkbburusphuniwa nangnnmimibidrmardr thiphkxasy aelathrnghiwxahar burusphuniidrbsdbfngaelwsngsarcungihnangthanxaharaelwihnangxyuthinicnidepnsamiphrryakn odysamithiimthrabthanndrskdithiaethcringkhxngphrryatnexng txmakhwamthrabthungphraethphiswrrkhtawntk cungiptamnangklbma aetnangimyxmklb enuxngdwyckrphrrdihykimehnbutritnexngmaefaaehn cungtrsthamha phraethphiswrrkhtawntkcungkrabthulehtutamkhwamcring ckrphrrdihykcungthrngmirachoxngenrethsaelkarsthapnaihnangaelasamiepnphurksaetaifaelasthityinolkmnusynbaetnn prakxbkbinpinnekidehtuthuphphikkhphyhnk phraethphibutriaehngckrphrrdiswrrkhthrngehnkhwamthukkhyakkhxngmnusycungkhunswrrkhipnaphstraphrnphrxmdwyphusitaphrnaelaxaharlngmaaeckmnusy khwamthrabthungckrphrrdihykcungmirachoxngkarrbsngihbutriaelaphrachamadaesdcklbmayngethwolkephuxraynganehtukarntang bnolkmnusyihthrngthrabinchwngkxntruscinaelaesdclngmayngthiprathbediminmnusyolkhlngethskaltamptithincinnbaetnnsubipxangxing 東照山關帝廟 九天司命真君 cakaehlngedimemux 2021 01 26 subkhnemux 2014 01 17 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2013 02 08 subkhnemux 2014 01 17 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 05 02 subkhnemux 2014 01 17 http roikamhom blogspot com 2008 12 blog post 1869 html m 0 https thai cri cn 221 2016 02 02 228s239453 htm https siamcoin com E0 B8 95 E0 B8 B3 E0 B8 99 E0 B8 B2 E0 B8 99 E0 B9 80 E0 B8 97 E0 B8 9E E0 B9 80 E0 B8 88 E0 B9 89 E0 B8 B2 E0 B9 80 E0 B8 95 E0 B8 B2 E0 B9 84 E0 B8 9F https www sohu com a 241247100 297601 https www beihaiting com m view php aid 11948 amp pageno 3 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2022 09 03 subkhnemux 2022 09 03 duephimecakhngkha ethwrupcin ethwdarksaetaif phraxkhni ecaaemsngbutr ecaaemerngkaenidwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb ethphecaetaifbrrnanukrm Chinese festivals Xiao Nian 2007 Chinavoc 19 October 2008 Chinese Kitchen God 2008 Qiqi com Chinese Cultures November 14 2008 2 Gong Rosemary The Kitchen God 2008 About com Chinese Culture 19 October 2008 Kitchen God Day 2008 Childbook com Chinese Festivals October 24 2008 The Kitchen God and His Wife 2007 Columbia University Living in the Chinese Cosmos Understanding Religion in Late Imperial China 1644 1911 November 15 2008 5 Little New Year Busy Preparations Spring 2007 CHINA ORG CN 25 October 2008 6 Mikkolainen Terhi 23 May 2007 radio86 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 1 December 2008 subkhnemux 19 October 2008 Tan Amy 1991 The Kitchen God s Wife New York G P Putnam s Sons pp 53 56 Ting Julia 2002 Oxtoby Willard G b k World Religions Eastern Traditions East Asian Religions New York Oxford University Press p 326 Knapp Ronald G 1999 China s Living Houses Folk beliefs symbols and household Ornamentation University of Hawaii Press Ahern Emily M Martin Emily Wolf Arthur P 1978 Studies in Chinese Society University Press Mann Susan 1997 Precious Records Women in China s Long Eighteenth Century Stanford University Press Rawski Evelyn S 2001 The Last Emperors A Social History of Qing Imperial Institutions University of California Press Tan Chee Beng 1983 Chinese Religion in Malaysia A General View Asian Folklore Studies Vol 42 University of Malaysia pp 220 252 bthkhwamkhwamechuxniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk